[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Прво и основно, јас сум чудак. Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Јас сум чудак кој јаде органска храна, Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,го минимизира својот јаглероден отисок, работи на операции со помош на роботи Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,и навистина сакам да градам еколошки. Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Но многу се сомневам во Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,сите оние добронамерни написи Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,од луѓе со голем морален авторитет Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,и малку податоци Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,кои ми кажуваат како да го постигнам тоа. Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Па така мора да се снајдам самата. Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,На пример: Дали ова е зло? Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ми капнала капка од органски јогурт, Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,од среќни крави од локална фарма, Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,на мојата работна површина Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,и земам хартиена крпа и сакам да ја избришам. Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Но смеам ли да користам хартиена крпа? (Смеа) Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Одговорот на ова може да се најде во целокупната внесена енергија. Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Тоа е количеството на енергија кое се Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,внесува при производството на било која хартиена крпа, или преку искористена вода. Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Секогаш кога користам хартиена крпа, Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,користам оволку Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,виртуелна енергија и вода. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Ја бришам и фрлам. Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ако го споредам истово со памучна крпа, Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,која можам да ја користам илјада пати, Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:03.00,Default,,0000,0000,0000,,немам премногу внесена енергија Dialogue: 0,0:01:03.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,сè додека не ја исперам крпата замачкана со јогурт. Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ова сега е оперативна енергија. Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Па ако ја фрлам крпава во машина за перење, Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,и додавам ново количество на Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,енергија и вода, Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,освен ако користам високо ефикасна машина за перење, Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,што малку ја поправа целата слика. Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Но што е со крпите Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,од рециклирана хартија? Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Па, сега хартиената крпа изгледа подобро. Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Заборавете ги хартиентие крпи. Да земеме сунѓер. Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ја бришам со сунѓер и го ставам под чешмата која тече Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,и имам многу помалку енергија и многу повеќе вода Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,освен ако сте како мене и ја оставате рачката Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,во позиција за пуштање на топла вода, Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,па користите повеќе енергија, Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,или уште полошо, ја оставате да тече додека се стопли Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,за да ја исплакните крпата. Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,И сега се пропаѓа. Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Поентата на овој пример е дека Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,понекогаш работи што најмалку очекувате, Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,како позицијата во која ја оставате рачката на славината, Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,имаат поголемо влијание од сите други Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,работи што сте се обидувале да ги оптимизирате. Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Сега замислете некој забеган како мене Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,да проба да гради куќа. Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,(Смеа) Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Тоа го правиме со маж ми сега. Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Па така, сакавме да знаеме колку еколошки можеме да бидеме. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Постојат илјада и една статија Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,која ни кажува како да направиме еколошки избори. Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Истите се толку сконцентрирани да ни кажат Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,како да оптимизираме мали работи по рабовите Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,но не го гледаат слонот во дневната соба. Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Значи, просечната куќа Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,има околу 300 мегават-часови Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,внесена енергија. Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Тоа е енергијата употребена при нејзиното градење, Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,милиони и милиони хартиени крпи. Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Сакавме да знаеме колку подобри можеме да бидеме. Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Па, како многу други, Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,почнуваме со куќа на плац, Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,горе е прикажана типична изградба Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,а долу е она што ние го правиме. Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Па прво, ја уриваме. Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Потребно е одредено количество енергија, но ако ја размонтирате, Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,дел по дел, ги користите деловите, Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,може да вратите дел од таа енергија. Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Потоа ископавме голема дупка Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,за да поставиме цистерна за дождовница Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,за да имаме независен извор за вода за полевање. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Потоа направивме големи темели Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,за пасивни соларни панели. Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Внесената енергија може да се намали Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,до околу 25% Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,со користење на лесен бетон со голема количина на пепел. Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Потоа доаѓа на ред дрвената конструкција. Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Ова е дрвената конструкција, граѓа, Dialogue: 0,0:03:12.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,композитни материјали, Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,за кои е релативно тешко да се пресмета внесената енергија, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,но може да биде одржлив ресурс Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,ако се користи граѓа со сертификат од FSC. Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Оттука одиме на првото Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,нешто што многу нè изненади. Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ако поставиме алуминиумски прозори Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,би ја дуплирале потребната енергија веднаш. Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ПВЦ прозорците се малку подобри, Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,но сепак не доволно добри како дрвените што го избравме. Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Потоа ги додаваме водоводните, Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,електричните и инсталациите за греење и ладење Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,и изолацијата. Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Пур пена е одличен изолатор, ги пополнува сите дупки, Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,но има прилично висока внесена енергија. Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,А распрскана целулоза или тексас Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,е алтернатива со многу помала внесена енергија. Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Исто така, користевме и бали од Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,слама како изолација во библиотеката, Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,која воопшто нема внесена енергија. Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Кога е во прашање гипс-картон, Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ако се користи EcoRock, внесената енергија Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,е околу една четвртина од внесената енергија од стандардниот гипс-картон. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,И дури тогаш се доаѓа до финесите, Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,кои се предмет на сите оние статии за еколошка градба. Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ако се разгледува куќата во целина, Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,тие не прават никаква значајна разлика. Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,А сепак, сите медиуми се концентрираат на нив. Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Освен подовите. Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ако поставите килими во целата куќа, Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,тоа е околу 1/10 од нејзината вкупна внесена енергија, Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,освен ако не користите бетон или дрво Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,со многу помала внесена енергија. Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Кога ќе се додаде и вкупната енергија користена при градбата, се соберат сите компоненти Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,се добива дека сме изградиле куќа со помалку од половина Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,од типичното количество енергија потребно да се изгради ваква куќа. Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Но пред да се пофалиме Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,себе си за добро завршената работа, Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,гледаме дека сме внеле 151 мегават часови Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,енергија во градење на оваа куќа, Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,иако тука веќе постоеше една. Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Па прашањето е: Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Како може да се поврати таа енергија? Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Па ако премотаме напред и ја споредиме потрошувачката Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,на новата куќа и старата енергетски неефикасна куќа, Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,таа енергија ќе се врати за околу 6 години. Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Веројатно би ја реновирала старата куќа за да биде Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,со поголема енергетска ефикасност. Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,А во тој случај, Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,би ни требале повеќе од 20 години за да се изедначиме. Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Сега, ако не внимававме на внесената енергија, Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ќе ни требаа повеќе од 50 години Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,да се изедначиме со Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,потрошената енергија од реновираната куќа. Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Што значи ова? Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Во размер на мојот дел од куќата, Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,тоа би било еднакво на Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,онолку колку што трошам за возење во тек на една година, Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,околу 5 пати повеќе отколку Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,да бев вегетаријанец Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Но мојот слон во дневната соба лета. Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Секако, треба си одам пешки до дома од TED. Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Сите пресметки за Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,внесена енергија се на блогот. Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,И, запаметете, понекогаш нештата што не ги очекувате Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,имаат најголемо влијание. Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Благодарам. (Аплауз)