0:00:15.330,0:00:18.629
Işığın bir tür dalga olduğunu[br]ve bir nesnenin renginin,

0:00:18.629,0:00:22.127
yansıttığı ışık dalgalarının frekansı[br]ile ilgili olduğunu duymuşsunuzdur.

0:00:22.137,0:00:24.216
Yüksek frekanslı ışık[br]dalgaları mor görünürken,

0:00:24.216,0:00:26.019
alçak frekanslılar kırmızı görünür

0:00:26.019,0:00:27.931
ve aradaki frekanslar da sarı,

0:00:27.931,0:00:28.733
yeşil,

0:00:28.733,0:00:29.580
turuncu

0:00:29.580,0:00:30.662
ve diğerleri olur.

0:00:30.662,0:00:33.188
Bu düşünceye fiziksel renk diyebilirsiniz,

0:00:33.188,0:00:36.677
çünkü rengin, ışığın kendi[br]fiziksel özelliği olduğunu söyler.

0:00:36.677,0:00:39.085
İnsan algısına bağlı değildir.

0:00:39.085,0:00:41.245
Her ne kadar yanlış olmasa da,

0:00:41.245,0:00:43.748
öykünün bütünü olduğu da söylenemez.

0:00:43.748,0:00:47.322
Örneğin, şu resmi[br]daha önce görmüşsünüzdür.

0:00:47.322,0:00:51.781
Gördüğünüz gibi, kırmızı ile yeşil[br]ışıkların kesişim bölgesi sarı.

0:00:51.781,0:00:54.156
Düşünürsek, bu oldukça tuhaf.

0:00:54.156,0:00:56.833
Işık bir dalga olduğundan,[br]iki ayrı frekans

0:00:56.833,0:00:58.895
birbiriyle hiç etkileşmez.

0:00:58.895,0:01:00.902
Uyum içinde şarkı söyleyen şarkıcılar gibi

0:01:00.902,0:01:02.468
birlikte var olmalıdırlar.

0:01:02.468,0:01:04.741
Öyleyse sarı görünen bu bölgede,

0:01:04.741,0:01:07.372
iki farklı tür ışık dalgası bulunur:

0:01:07.372,0:01:08.907
Biri kırmızı frekanslı,

0:01:08.907,0:01:10.667
biri de yeşil frekanslı.

0:01:10.667,0:01:13.122
Orada sarı ışık falan yoktur.

0:01:13.122,0:01:14.473
Peki nasıl olur da,

0:01:14.473,0:01:16.620
kırmızı ve yeşil ışığın karıştığı

0:01:16.620,0:01:18.542
bu bölge bize sarı görünür?

0:01:18.542,0:01:22.054
Bunu anlamak için, biraz[br]biyoloji bilmek gerek;

0:01:22.054,0:01:25.131
özellikle de insanların renkleri[br]görüşüne ilişkin.

0:01:25.131,0:01:29.002
Işık algılaması, retina denilen ve[br]göz küresinin arkasını kaplayan

0:01:29.002,0:01:31.672
kağıt inceliğindeki[br]hücre katmanlarında olur.

0:01:31.672,0:01:35.532
Retinada iki farklı tür[br]ışık algılayan hücre bulunur:

0:01:35.532,0:01:37.855
Rodlar ve koniler.

0:01:37.855,0:01:40.787
Rod hücreleri düşük ışık[br]koşullarında görüş için kullanılır

0:01:40.787,0:01:42.940
ve bunlardan tek çeşit vardır.

0:01:42.940,0:01:45.672
Koni hücrelerinin öyküsü ise başka.

0:01:45.672,0:01:48.504
Koni hücreleri üç çeşittir ve[br]kabaca karşılık geldikleri renkler

0:01:48.504,0:01:49.338
kırmızı,

0:01:49.338,0:01:50.214
yeşil

0:01:50.214,0:01:51.318
ve mavidir.

0:01:51.318,0:01:53.354
Siz bir renk gördüğünüzde,

0:01:53.354,0:01:56.758
her bir koni kendi ayrık[br]iletisini beyne gönderir.

0:01:56.758,0:02:01.048
Örneğin, sarı ışığın,[br]sarı frekanslı gerçek sarı ışığın

0:02:01.048,0:02:03.155
gözünüze geldiğini varsayalım.

0:02:03.155,0:02:06.052
Sarıyı varlamak için özel bir koniniz yok,

0:02:06.052,0:02:08.088
ama sarı biraz yeşile yakın,

0:02:08.088,0:02:09.853
biraz da kırmızıya yakın.

0:02:09.853,0:02:12.772
O nedenle hem kırmızı[br]hem de yeşil koniler etkinleşir

0:02:12.772,0:02:16.179
ve her biri beyne bunu[br]belirten bir sinyal yollar.

0:02:16.179,0:02:18.475
Elbette kırmızı koni ile yeşil koniyi

0:02:18.475,0:02:21.142
eşzamanlı etkinleştirmenin[br]bir yolu daha vardır:

0:02:21.142,0:02:24.742
Kırmızı ışık ile yeşil ışığın[br]aynı anda var olması.

0:02:24.742,0:02:28.120
Önemli olan, beyninizin[br]aynı sinyali almasıdır.

0:02:28.120,0:02:31.302
Gördüğünüz ışığın sarı frekanslı ya da

0:02:31.302,0:02:35.189
yeşil ile kırmızı frekansların karışımı[br]olması önemsizdir.

0:02:35.189,0:02:39.328
İşte bu yüzden, ışık için[br]kırmızı artı yeşil, sarı eder.

0:02:39.328,0:02:42.781
Peki neden karanlıkta[br]renkler algılanmaz?

0:02:42.781,0:02:44.950
Retinadaki rod hücreleri,

0:02:44.950,0:02:47.457
düşük ışık koşullarında[br]baskınlaşır da ondan.

0:02:47.457,0:02:49.389
Tek bir çeşit rod hücresi olduğundan,

0:02:49.389,0:02:52.586
beyne ulaştırılabilen[br]tek çeşit sinyal vardır:

0:02:52.598,0:02:54.591
Işık var veya ışık yok.

0:02:54.591,0:02:57.059
Sadece tek çeşit ışık[br]varlayıcısına sahip olmak

0:02:57.059,0:02:59.713
renkleri görme şansı tanımaz.

0:02:59.713,0:03:02.182
Sonsuz çeşitlilikte fiziksel renk vardır,

0:03:02.182,0:03:04.830
ama bizim sadece üç[br]çeşit konimiz olduğundan,

0:03:04.830,0:03:07.744
şu üç rengin doğru karışımları ile

0:03:07.744,0:03:12.379
beynin herhangi bir rengi gördüğünü[br]düşünmesi sağlanabilir:

0:03:12.379,0:03:14.065
Kırmızı, yeşil ve mavi.

0:03:14.065,0:03:17.789
İnsan gözünün bu özelliği[br]gerçek dünyada gerçekten yararlıdır.

0:03:17.789,0:03:20.079
Örneğin, televizyon üretimi.

0:03:20.079,0:03:22.626
Gerçek dünyaya benzetim için,

0:03:22.626,0:03:24.900
televizyonunuza sonsuz çeşitte[br]renk koymak yerine

0:03:24.900,0:03:27.544
televizyon üreticilerinin[br]sadece üçünü koyması yeter:

0:03:27.544,0:03:29.371
Kırmızı, yeşil ve mavi.

0:03:29.371,0:03:32.034
Onlar için büyük şans, gerçekten.