WEBVTT

00:00:15.330 --> 00:00:17.449
Może słyszeliście, 
że światło jest rodzajem fali,

00:00:17.449 --> 00:00:18.947
a kolor danego przedmiotu

00:00:18.947 --> 00:00:22.133
wynika z częstotliwości
odbijanych fal świetlnych.

00:00:22.133 --> 00:00:24.216
Wysokiej częstotliwości fale świetlne 
wyglądają fioletowo,

00:00:24.216 --> 00:00:26.019
niskiej czerwono,

00:00:26.019 --> 00:00:27.931
częstotliwości średnich żółto,

00:00:27.931 --> 00:00:28.383
zielono,

00:00:28.383 --> 00:00:29.020
pomarańczowo

00:00:29.020 --> 00:00:30.662
i tak dalej.

00:00:30.662 --> 00:00:32.988
Można nazwać tę ideę
kolorem fizycznym

00:00:32.988 --> 00:00:36.677
bo dowodzi, że kolor
jest fizyczną własnością światła.

00:00:36.677 --> 00:00:39.085
Nie zależy od ludzkiej percepcji.

00:00:39.085 --> 00:00:41.245
Choć to prawda,

00:00:41.245 --> 00:00:43.748
historia się na tym nie kończy.

00:00:43.748 --> 00:00:47.322
Pewnie znacie już taki obrazek.

00:00:47.322 --> 00:00:51.781
Tam, gdzie nakłada się światło 
czerwone i zielone, widać kolor żółty.

00:00:51.781 --> 00:00:54.156
Wydaje się to dziwne.

00:00:54.156 --> 00:00:56.733
Ponieważ światło jest falą, 
dwie różne częstotliwości

00:00:56.733 --> 00:00:58.895
nie powinny w ogóle 
ze sobą oddziaływać,

00:00:58.895 --> 00:01:00.212
powinny współistnieć,

00:01:00.212 --> 00:01:02.468
jak wokaliści śpiewający na głosy.

00:01:02.468 --> 00:01:04.501
W tym żółto wyglądającym obszarze,

00:01:04.501 --> 00:01:07.372
występują dwa różne rodzaje 
fal świetlnych,

00:01:07.372 --> 00:01:08.907
jedna o częstotliwości czerwonej,

00:01:08.907 --> 00:01:10.667
druga zielonej.

00:01:10.667 --> 00:01:13.122
Żółte światło 
nie występuje w ogóle.

00:01:13.122 --> 00:01:14.473
Jak zatem ten obszar,

00:01:14.473 --> 00:01:16.620
gdzie mieszają się 
czerwone i zielone światła,

00:01:16.620 --> 00:01:18.542
może wyglądać żółto?

00:01:18.542 --> 00:01:22.054
By to zrozumieć, trzeba trochę biologii,

00:01:22.054 --> 00:01:25.131
zwłaszcza o sposobie, 
w jaki ludzie widzą kolor.

00:01:25.131 --> 00:01:28.463
Percepcja światła zachodzi
w cienkiej błonie,

00:01:28.463 --> 00:01:29.422
znajdującej się 
w tylnej części oka,

00:01:29.422 --> 00:01:31.672
zwanej siatkówką.

00:01:31.672 --> 00:01:35.532
Siatkówka składa się z dwóch rodzajów 
światłoczułych komórek:

00:01:35.532 --> 00:01:37.855
czopków i pręcików.

00:01:37.855 --> 00:01:40.437
Pręciki służą do widzenia 
w warunkach słabego oświetlenia,

00:01:40.437 --> 00:01:42.680
i występują tylko w jednym rodzaju.

00:01:42.680 --> 00:01:45.672
Czopki natomiast, 
to zupełnie inna historia.

00:01:45.672 --> 00:01:47.984
Istnieją trzy rodzaje tych komórek, 
które odpowiadają za widzenie

00:01:47.984 --> 00:01:49.338
koloru czerwonego,

00:01:49.338 --> 00:01:49.824
zielonego

00:01:49.824 --> 00:01:51.318
i niebieskiego.

00:01:51.318 --> 00:01:52.934
Kiedy widzimy kolor

00:01:52.934 --> 00:01:56.758
każdy czopek wysyła do mózgu 
swój własny odrębny sygnał.

00:01:56.758 --> 00:01:58.985
Na przykład, załóżmy, 
że prawdziwe żółte światło,

00:01:58.985 --> 00:02:01.548
o żółtej częstotliwości,

00:02:01.548 --> 00:02:03.155
świeci nam w oczy.

00:02:03.155 --> 00:02:06.052
Nie macie czopków 
wykrywających żółty,

00:02:06.052 --> 00:02:08.088
ale żółty znajduje się 
blisko zielonego

00:02:08.088 --> 00:02:09.553
i czerwonego,

00:02:09.553 --> 00:02:12.152
więc aktywują się
i czerwone i zielone czopki

00:02:12.152 --> 00:02:16.179
i każdy wysyła do mózgu 
swój sygnał.

00:02:16.179 --> 00:02:18.145
Jest też inny sposób

00:02:18.145 --> 00:02:21.142
na jednoczesną aktywację 
czerwonych i zielonych czopków,

00:02:21.142 --> 00:02:24.742
gdy światło czerwone i zielone 
pojawia się jednocześnie.

00:02:24.742 --> 00:02:28.120
Mózg odbiera ten sam sygnał,

00:02:28.120 --> 00:02:31.642
niezależnie od tego, czy widzimy 
światło o żółtej częstotliwości,

00:02:31.642 --> 00:02:35.189
czy mieszankę światła 
zielonego i czerwonego.

00:02:35.189 --> 00:02:39.328
Dlatego, dla światła, 
czerwony i zielony dają żółty.

00:02:39.328 --> 00:02:42.781
A dlaczego nie widzimy kolorów,
gdy jest ciemno?

00:02:42.781 --> 00:02:45.360
Pręciki siatkówki odpowiadają

00:02:45.360 --> 00:02:46.987
za widzenie przy słabym oświetleniu

00:02:46.987 --> 00:02:48.989
Pręciki występują 
tylko w jednym rodzaju

00:02:48.989 --> 00:02:50.976
i dlatego istnieje 
tylko jeden rodzaj sygnału

00:02:50.976 --> 00:02:52.598
wysyłanego do mózgu:

00:02:52.598 --> 00:02:54.591
światło i brak światła.

00:02:54.591 --> 00:02:57.059
Posiadanie tylko jednego
rodzaju detektora światła

00:02:57.059 --> 00:02:59.713
nie pozostawia już miejsca
na widzenie koloru.

00:02:59.713 --> 00:03:02.122
Istnieje nieskończenie wiele 
różnych kolorów fizycznych,

00:03:02.122 --> 00:03:04.830
ale ponieważ posiadamy 
tylko 3 rodzaje czopków,

00:03:04.830 --> 00:03:07.744
możemy wmówić mózgowi dowolny kolor,

00:03:07.744 --> 00:03:10.813
starannie dodając odpowiedniej kombinacji

00:03:10.813 --> 00:03:12.419
zaledwie 3 kolorów:

00:03:12.419 --> 00:03:14.065
czerwonego, zielonego i niebieskiego.

00:03:14.065 --> 00:03:17.789
To bardzo przydatne w rzeczywistym świecie.

00:03:17.789 --> 00:03:20.079
Na przykład 
w produkcji telewizorów.

00:03:20.079 --> 00:03:23.156
Zamiast umieszczać w odbiorniku
nieskończenie wiele kolorów,

00:03:23.156 --> 00:03:24.600
by symulować świat rzeczywisty,

00:03:24.600 --> 00:03:27.154
wystarczy umieścić zaledwie trzy:

00:03:27.154 --> 00:03:29.291
czerwony, zielony i niebieski.

00:03:29.291 --> 00:03:31.614
Dla nich to naprawdę szczęście.