WEBVTT

00:00:18.640 --> 00:00:21.430
Từ trước khi làm một bác sĩ tâm lý,

NOTE Paragraph

00:00:21.578 --> 00:00:25.219
tôi đã luôn hứng thú về sự
kết nối giữa người với người.

00:00:25.459 --> 00:00:28.059
Tại sao chúng ta kết nối với nhau,

00:00:28.719 --> 00:00:31.196
và tại sao chúng ta ngừng kết nối?

00:00:31.580 --> 00:00:36.004
Có lẽ ai cũng đã từng lên máy bay,

00:00:36.005 --> 00:00:39.060
ta ngồi xuống và mở một cuốn sách ra,

00:00:39.061 --> 00:00:43.014
hay ta đang nghe nhạc,
hoặc hoàn thành công việc của mình,

00:00:43.424 --> 00:00:44.401
và bất chợt,

00:00:44.491 --> 00:00:46.041
không gian trở nên sôi động hơn

00:00:46.651 --> 00:00:49.631
bởi tiếng hét của một em bé.

00:00:49.771 --> 00:00:51.021
(Cười)

00:00:51.431 --> 00:00:55.290
Và tôi đã quan sát được
các kiểu phản ứng với trường hợp đó.

00:00:55.291 --> 00:00:58.950
Từ những cái nhìn cảm thông,

00:00:58.951 --> 00:01:02.926
tới những khuôn mặt khó chịu,

00:01:03.087 --> 00:01:05.493
và có những người
thì chạy đua với nhau

00:01:05.493 --> 00:01:09.780
để chiếm lấy chỗ ngồi
cách tiếng ồn nhất.

00:01:10.230 --> 00:01:13.947
Nhưng trong chuyến đi gần đây
tới bờ Tây của Mỹ,

00:01:13.947 --> 00:01:16.542
tôi được chứng kiến hành động
đáng ngạc nhiên hơn cả.

00:01:17.019 --> 00:01:21.341
Một cậu bé ba tuổi ra khỏi ghế của mình,

00:01:21.652 --> 00:01:27.481
và đi chập chững tới em bé đang khóc
để đưa em bé đồ chơi của cậu.

00:01:27.481 --> 00:01:29.658
(Cười)

00:01:30.188 --> 00:01:31.818
Tôi liền nghĩ trong đầu: "Chà!

00:01:31.829 --> 00:01:37.068
Cậu bé đó thực sự hiểu 
nỗi khó chịu của em bé."

00:01:37.491 --> 00:01:39.579
Và chẳng phải ai cũng muốn
được vậy hay sao?

00:01:39.579 --> 00:01:44.257
Được nhìn thấy, nghe thấy, 
và đáp ứng nhu cầu?

00:01:44.257 --> 00:01:46.333
Đó chính là bản chất của sự cảm thông.

00:01:47.543 --> 00:01:53.259
10 năm trước, một học sinh của tôi
nảy ra một ý tưởng.

00:01:53.671 --> 00:01:55.162
Cậu ấy muốn tìm hiểu xem,

00:01:55.162 --> 00:01:59.142
khi sự cảm thông xuất hiện,

00:01:59.142 --> 00:02:02.356
liệu nhịp tim hay những dấu hiệu sinh lý

00:02:02.356 --> 00:02:05.446
có đồng nhất giữa hai người hay không.

00:02:06.286 --> 00:02:11.254
Và cậu ấy muốn tuyển
những cặp bệnh nhân-bác sĩ tự nguyện,

00:02:11.254 --> 00:02:18.323
buổi chữa trị của họ được quay lại,
và họ sẽ được theo dõi tâm sinh lí qua máy

00:02:19.163 --> 00:02:22.800
Tôi đã mất một chút thời gian mới đồng ý,

00:02:22.800 --> 00:02:25.488
nhưng hóa ra đó lại là
một quyết định

00:02:25.488 --> 00:02:26.976
mang tính hướng nghiệp.

00:02:28.027 --> 00:02:30.835
Một trong những bệnh nhân
đồng ý tham gia của tôi

00:02:30.845 --> 00:02:35.256
là một sinh viên trẻ 
cần sự giúp đỡ trong việc giảm cân.

00:02:35.849 --> 00:02:39.589
Cô tiến bộ trong rất nhiều lĩnh vực
trừ việc giảm cân.

00:02:40.239 --> 00:02:44.699
Vì vậy, chúng tôi được nối
với máy theo dõi,

00:02:44.699 --> 00:02:50.214
và nó cho thấy lúc nào 
cả hai người hợp nhất, hoặc không.

00:02:50.214 --> 00:02:52.204
Các bạn có thể thấy trên màn chiếu,

00:02:53.215 --> 00:02:58.244
"hợp nhất" là khi tâm sinh lý của bác sĩ
và của bệnh nhân bắt trước lẫn nhau.

00:02:58.244 --> 00:03:02.756
Hay "mất hợp nhất" được thể hiện
bởi đường tâm sinh lí khác nhau.

00:03:02.756 --> 00:03:08.015
Chiều hôm đó, cậu sinh viên của tôi nói
"Giáo sư cần phải xem cái này!"

00:03:08.605 --> 00:03:14.295
Sau khi xem lại dữ liệu của chúng tôi,
tôi đã rất ngạc nhiên.

00:03:14.736 --> 00:03:22.171
Người phụ nữ trông rất tự tin, bình tĩnh,
ăn nói rất lưu loát

00:03:22.691 --> 00:03:25.750
hóa ra lại có sự lo lắng tột độ.

00:03:26.490 --> 00:03:29.531
Và dữ liệu của chúng tôi
đa phần là đồng nhất,

00:03:30.041 --> 00:03:34.730
ngoại trừ một số lúc cô ấy như thế này,
còn tôi thì như thế này.

00:03:35.223 --> 00:03:40.333
Và tôi đã không nhận ra
chuyện gì đang xảy ra bên trong cô ấy.

00:03:40.721 --> 00:03:43.981
Đến khi tôi cho cô ấy xem dữ liệu,
cô ấy nói

00:03:44.461 --> 00:03:47.198
"Tôi không hề ngạc nhiên bởi điều này.

00:03:47.318 --> 00:03:50.177
Tôi sống thế này hàng ngày mà,

00:03:50.177 --> 00:03:55.064
nhưng chưa ai từng hiểu nỗi đau của tôi."

00:03:56.555 --> 00:04:00.501
Không chỉ với tư cách bác sĩ, 
mà còn là một con người,

00:04:00.501 --> 00:04:02.883
điều này khiến tôi rất cảm động.

00:04:03.533 --> 00:04:09.405
Vậy nên, tôi đã xem lại video, lần này
để tìm những cảm xúc,

00:04:09.405 --> 00:04:15.412
và cố gắng hiểu điều gì đã xảy ra,
vì tôi rõ ràng đã bỏ qua thứ gì đó.

00:04:15.560 --> 00:04:19.419
Tôi nhận thấy 
những cái đỉnh trong dữ liệu

00:04:19.419 --> 00:04:21.979
trùng vào những cử động nhỏ,

00:04:21.979 --> 00:04:28.059
chẳng hạn như phẩy tóc, nhìn xuống đất,
hoặc thay đổi về giọng nói của cô ấy.

00:04:28.991 --> 00:04:34.185
Trong những lần gặp sau đó,
sau khi tôi chú ý và đáp lại những cử chỉ,

00:04:34.185 --> 00:04:37.486
việc điều trị đã phần nào
tiến xa hơn.

00:04:37.550 --> 00:04:39.880
Cô ấy bắt đầu cởi mở
với tôi hơn

00:04:40.452 --> 00:04:43.397
và bắt đầu tập thể dục lần đầu tiên
trong cuộc đời cô ấy.

00:04:43.848 --> 00:04:49.307
Cô ấy, từ một người chưa bao giờ
có thể giảm cân,

00:04:49.307 --> 00:04:53.056
đã giảm gần 23kg vào năm sau đó.

00:04:54.686 --> 00:04:59.569
Đây là một sự đột phá
đối với cả cô ấy và tôi,

00:04:59.813 --> 00:05:04.278
vì tôi chợt nhận ra rằng
với sự quan tâm sâu sắc,

00:05:04.278 --> 00:05:06.857
tôi đã học cách cảm thông hơn với cô ấy.

00:05:06.857 --> 00:05:08.490
Trước đây, mọi người nghĩ rằng

00:05:08.490 --> 00:05:15.600
sự cảm thông là bẩm sinh,
và ta không thể làm gì với để thay đổi nó.

00:05:15.860 --> 00:05:19.660
Thế nhưng, hãy nghĩ đến những lợi ích

00:05:19.991 --> 00:05:23.751
nếu bác sĩ, y tá, giáo viên, người chủ,

00:05:23.761 --> 00:05:27.039
bố mẹ, bạn trai, bạn gái của bạn

00:05:27.039 --> 00:05:30.141
học cách để trở nên cảm thông hơn.

00:05:31.110 --> 00:05:36.302
Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu rất nhiều
về sự đồng cảm trong khoa học thần kinh.

00:05:36.747 --> 00:05:40.467
Và nó cũng là một ngành phát triển
vào thời điểm đó.

00:05:40.467 --> 00:05:44.717
Qua những gì nghiên cứu được,
tôi đã phát triển cách luyện sự cảm thông.

00:05:45.052 --> 00:05:47.052
Phương pháp này bắt nguồn từ

00:05:47.052 --> 00:05:50.572
sinh học thần kinh của
cảm xúc và cảm thông.

00:05:50.992 --> 00:05:55.682
Sau đó, nó được kiểm tra trong 
các thí nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát

00:05:55.682 --> 00:05:58.499
tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts.

00:05:58.499 --> 00:06:01.588
Các bác sĩ ở đây sẽ được đánh giá
bởi bệnh nhân họ điều trị,

00:06:01.588 --> 00:06:04.557
và những bác sĩ được huấn luyện

00:06:04.557 --> 00:06:07.707
đã được đánh giá cao hơn so với
những bác sĩ không được huấn luyện.

00:06:07.707 --> 00:06:10.905
Một bệnh nhân còn nói: "Bác sĩ
của tôi thực sự lắng nghe, quan tâm

00:06:10.915 --> 00:06:14.094
và đối xử với tôi như với những
con người lành lặn khác

00:06:14.104 --> 00:06:16.078
họ hiểu được những lo lắng của tôi!"

00:06:16.088 --> 00:06:19.088
Đó là một vài thành phần của sự đồng cảm.

00:06:19.848 --> 00:06:25.471
Đây có vẻ là một kết quả tốt

00:06:25.471 --> 00:06:36.591
vì phương pháp chỉ đơn giản là sử dụng
những phản ứng mang tính cảm thông.

00:06:37.351 --> 00:06:41.511
Để đơn giản hóa mọi thứ, tôi tạo ra
một cụm chữ cái E.M.P.A.T.H.Y.

00:06:41.511 --> 00:06:43.575
empathy nghĩa là sự cảm thông

00:06:43.575 --> 00:06:46.525
và cũng là chìa khóa để chúng ta có thể
kết nối với mọi người.

00:06:46.883 --> 00:06:50.733
Chữ "E" thay cho "eye contact"
và nghĩa là sự kết nối giữa mắt với mắt.

00:06:50.733 --> 00:06:54.417
Sự kết nối về mắt thường là dấu hiệu đầu

00:06:54.417 --> 00:06:58.716
của việc chúng ta được để ý bởi ai đó
ở bất kì văn hóa nào.

00:06:59.336 --> 00:07:06.012
Còn nữa, ánh mắt nhìn khởi nguồn từ
sự kết nối giữa mẹ và con.

00:07:06.372 --> 00:07:10.886
Người ta phát hiện rằng tiêu cự mắt
của em bé là 12cm,

00:07:10.886 --> 00:07:15.225
cũng chính là khoảng cách giữa
mắt em bé và mắt của người mẹ,

00:07:15.225 --> 00:07:17.653
khi mà em bé được bế như thế này.

00:07:19.343 --> 00:07:22.861
Nhìn vào mắt nhau cũng rất quan trọng

00:07:22.861 --> 00:07:27.052
khi ta chào hỏi nhau.

00:07:27.082 --> 00:07:30.689
Ở nước chúng tôi, chúng tôi
hay chào nhau bằng "Hi" hay "Hello."

00:07:30.689 --> 00:07:38.452
Ở bộ lạc Zulu, từ để chào nhau
là "sawubona" có nghĩa là "Tôi thấy bạn."

00:07:38.894 --> 00:07:45.354
Con người nào cũng muốn được nhìn thấy,
được hiểu, và được tôn trọng,

00:07:45.564 --> 00:07:49.374
và nhìn vào mắt nhau là bước đầu tiên
để đạt điều này.

00:07:49.744 --> 00:07:51.542
"M" - "muscles of facial expression",

00:07:51.542 --> 00:07:53.201
có nghĩa là "biểu cảm mặt."

00:07:53.351 --> 00:07:58.425
Mặt là nơi chúng ta gần như
không bao giờ che kín,

00:07:58.923 --> 00:08:01.923
và nó giúp ta thể hiện
rất nhiều cảm xúc.

00:08:02.515 --> 00:08:05.145
và bởi vậy,

00:08:05.145 --> 00:08:08.762
biểu cảm qua mặt không chỉ có thể
cứu sống chúng ta

00:08:08.762 --> 00:08:11.365
mà còn giúp duy trì giống nòi của ta.

00:08:11.595 --> 00:08:15.225
Hãy nghĩ đến biểu cảm của một người

00:08:15.225 --> 00:08:16.954
vừa ăn phải thức ăn ôi thiu,

00:08:16.954 --> 00:08:20.655
từ đó những người khác sẽ biết,
tránh ăn phải thức ăn đó,

00:08:20.655 --> 00:08:23.285
để không bị ốm mà chết.

00:08:23.844 --> 00:08:25.724
Hay cái nhìn sững sờ của người bạn

00:08:25.724 --> 00:08:30.054
ngay trước khi quả bóng đá
bay đến và đập vào đầu bạn

00:08:30.054 --> 00:08:32.480
và bạn có thể di chuyển kịp thời để tránh.

00:08:33.330 --> 00:08:37.530
Và rồi cái liếc tán tỉnh được đáp trả lại

00:08:37.530 --> 00:08:43.150
có thể là của mối tình
mà bạn vẫn mong chờ.

00:08:43.990 --> 00:08:46.765
Chữ "P" là của "posture" 
hay có nghĩa là dáng điệu.

00:08:46.765 --> 00:08:49.405
Dáng điệu là một phương tiện
hữu hiệu nữa giúp kết nối.

00:08:49.635 --> 00:08:52.735
Dáng điệu ta đóng hay mở 
phát ra tín hiệu

00:08:52.735 --> 00:08:56.269
giúp người khác biết có thể
tiếp cận ta hay không?

00:08:56.559 --> 00:08:57.799
Trong một nghiên cứu,

00:08:57.799 --> 00:09:02.609
các bác sĩ được bảo
ngồi xuống khi thăm bệnh

00:09:02.609 --> 00:09:06.599
được đánh giá là ấm áp, nhiệt tình,
và được cho rằng

00:09:06.599 --> 00:09:10.439
đã dành thời gian cho bệnh nhân
hơn 3-5 lần.

00:09:10.439 --> 00:09:13.206
Trong khi đó, các bác sĩ đứng
cũng nói chuyện với bệnh nhân

00:09:13.206 --> 00:09:15.621
giống các bác sĩ ngồi
lại bị đánh giá thấp hơn.

00:09:15.621 --> 00:09:20.181
Chữ "A" trong "affect"
hay có nghĩa là "cảm xúc bộc lộ"

00:09:20.181 --> 00:09:24.760
Chúng tôi được huấn luyện
để gọi tên được những cảm xúc này

00:09:24.760 --> 00:09:30.516
như một cách để tự hướng bản thân
tới những cảm xúc của bệnh nhân.

00:09:31.216 --> 00:09:35.599
Khi bạn đang ở cùng ai đó,
hãy gọi tên cảm xúc của họ,

00:09:35.599 --> 00:09:38.372
"Jacob đang buồn à?", "Jane vui chứ?",

00:09:38.812 --> 00:09:42.172
"Sally giận à?",

00:09:42.502 --> 00:09:45.672
và cách mà bạn lắng nghe
sẽ thay đổi.

00:09:46.042 --> 00:09:48.386
"T" - "tone of voice"
nghĩa là giọng điệu.

00:09:48.569 --> 00:09:50.051
Chúng ta đều từng nghe

00:09:50.051 --> 00:09:53.641
giọng của một người như vỡ ra
khi sắp khóc.

00:09:53.641 --> 00:09:55.256
Chúng ta cũng từng nghe

00:09:55.256 --> 00:09:58.602
giọng của một người
sắp nổi khùng.

00:09:59.522 --> 00:10:01.380
Khu vực trong não của ta

00:10:01.380 --> 00:10:05.490
chịu trách nhiệm
cho phản ứng "đánh hay chạy",

00:10:05.490 --> 00:10:12.900
cũng chính là nơi điều khiển
giọng điệu và biểu cảm mặt của ta.

00:10:12.995 --> 00:10:14.387
Ngắn gọn hơn là

00:10:14.387 --> 00:10:16.189
khi cảm xúc của ta
được thể hiện

00:10:16.189 --> 00:10:20.651
khuôn mặt, giọng điệu của ta tự động
thay đổi theo cảm xúc.

00:10:20.651 --> 00:10:26.351
Nghĩa là ta liên tục thể hiện các cảm xúc.

00:10:26.471 --> 00:10:30.805
Chỉ là một số người giấu được nó
kĩ hơn những người khác;

00:10:30.835 --> 00:10:37.225
nhưng, nếu quan sát kĩ, ta có thể
thấy những cảm xúc đó là gì.

00:10:38.955 --> 00:10:42.172
Chữ "H" trong "hearing"
tức là lắng nghe.

00:10:42.172 --> 00:10:45.111
Lắng nghe nhiều hơn cả
những điều mà người ta nói.

00:10:45.111 --> 00:10:50.205
Lắng nghe và hiểu được hoàn cảnh của họ.

00:10:50.845 --> 00:10:54.847
Nó cũng có nghĩa rằng 
luôn luôn tò mò

00:10:54.847 --> 00:10:59.631
và không phán xét đến khi bạn
thực sự hiểu hoàn cảnh của đối phương.

00:11:00.246 --> 00:11:02.873
Chữ "Y" đại diện cho "your response"

00:11:02.873 --> 00:11:04.832
và nghĩa là phản ứng của bạn.

00:11:05.212 --> 00:11:08.398
Chúng ta luôn phản ứng trước cảm xúc
của người khác

00:11:08.398 --> 00:11:12.539
chúng ta luôn nghĩ chỉ cảm nhận được
cảm xúc của chính ta,

00:11:12.539 --> 00:11:16.249
nhưng chúng ta cũng liên tục
hấp thụ những cảm xúc của người khác.

00:11:16.499 --> 00:11:22.119
Một sự thật là chúng ta
có cùng phần lớn các cảm xúc.

00:11:23.789 --> 00:11:28.401
Giả sử bạn thấy một người mẹ
ôm con thật chặt

00:11:28.401 --> 00:11:32.603
sau khi cậu ta đi nghĩa vụ về;

00:11:32.603 --> 00:11:35.003
bạn cảm thấy sao?

00:11:35.454 --> 00:11:39.824
Hay khi bạn nhìn thấy khuôn mặt
của những ông bố

00:11:39.824 --> 00:11:42.813
mất đi đứa con gái vì bạo lực hẹn hò.

00:11:42.813 --> 00:11:43.773
Bạn cảm thấy sao?

00:11:43.993 --> 00:11:45.750
Bạn cảm thấy gì

00:11:45.750 --> 00:11:49.206
khi nhìn thấy những khuôn mặt
của những người dân

00:11:49.206 --> 00:11:51.408
mất nhà cửa sau cơn bão và sóng thần.

00:11:51.408 --> 00:11:57.258
Và rồi vẻ mặt của cha mẹ
mất con vì vụ xả sung trường học.

00:11:58.218 --> 00:12:01.096
Cảm xúc của chúng ta là sự phản chiếu

00:12:01.096 --> 00:12:03.597
từ cảm xúc của những người xung quanh.

00:12:04.497 --> 00:12:09.572
Ai sinh ra cũng có sự cảm thông

00:12:09.572 --> 00:12:11.716
vì sự tồn tại của ta phụ thuộc vào nó.

00:12:13.036 --> 00:12:16.492
Ta có thể cảm nhận được cảm xúc
của những người khác

00:12:16.492 --> 00:12:20.682
vì đó là điều cần thiết
cho sự sinh tồn của ta.

00:12:20.682 --> 00:12:25.720
Chúng ta đều đang ngồi ở đây
là nhờ biết giúp đỡ lẫn nhau và hợp tác

00:12:25.720 --> 00:12:28.268
chứ không phải nhờ
"mạnh ai người đấy sống."

00:12:28.375 --> 00:12:31.275
Nếu chúng ta chỉ
"mạnh ai người đấy sống,"

00:12:31.275 --> 00:12:35.486
chỉ cố "giẫm đạp lên người khác mà sống,"

00:12:35.486 --> 00:12:38.486
nhưng con người không phải như vậy.

00:12:39.036 --> 00:12:40.830
Như Dalai Lama đã nói:

00:12:41.800 --> 00:12:47.166
"Tình yêu và lòng thương cảm
là những thứ thiết yếu.

00:12:47.166 --> 00:12:51.320
Không có chúng,
loài người không thể tồn tại."

00:12:52.640 --> 00:12:54.700
Vậy thì chúng ta làm thế nào?

00:12:54.700 --> 00:12:58.600
Chúng ta đều nghe câu "Tôi cảm nhận được
nỗi đau của bạn"

00:12:58.930 --> 00:13:01.960
Giờ hãy tưởng tượng một chút,
lúc bạn đang ở bãi đỗ xe,

00:13:01.960 --> 00:13:05.780
bạn chứng kiến một người bị cánh cửa ô tô
dập vào tay.

00:13:06.780 --> 00:13:08.940
Tôi đã thấy nhiều người giật mình,

00:13:08.940 --> 00:13:10.870
dù họ không phải là người bị đau.

00:13:11.257 --> 00:13:16.991
Một số người khác thì cảm thấy
như bị đau thật chỉ bằng tưởng tượng.

00:13:17.531 --> 00:13:20.920
Các nhà khoa học thần kinh đã
có rất nhiều những nghiên cứu tuyệt vời

00:13:20.920 --> 00:13:23.930
nhằm tìm ra nguyên lí hoạt động
của sự cảm thông.

00:13:24.760 --> 00:13:26.315
Ở một nghiên cứu,

00:13:27.685 --> 00:13:30.435
16 cặp đôi được tuyển,

00:13:30.435 --> 00:13:32.926
và những người phụ nữ được
đưa vào máy quét não

00:13:33.386 --> 00:13:37.264
trong khi họ bị sốc điện vào tay.

00:13:37.934 --> 00:13:41.417
Như các bạn thấy ở đây,
vùng xanh lá thể hiện rằng

00:13:42.177 --> 00:13:47.001
"ma trận đau" của họ bị 
kích hoạt khi bị sốc điện.

00:13:48.311 --> 00:13:49.641
Sau đó, họ được báo rằng

00:13:50.011 --> 00:13:55.937
những người bạn trai của họ 
cũng bị sốc điện vào tay

00:13:55.937 --> 00:13:58.640
và các bạn có thể thấy vùng đỏ
thể hiện rằng

00:13:58.640 --> 00:14:01.751
gần như toàn bộ "ma trận đau" 
bị kích hoạt

00:14:01.751 --> 00:14:04.944
mà chỉ cần nghĩ rằng người khác 
bị đau giống họ.

00:14:05.484 --> 00:14:10.538
Não của ta hoạt động
với những mạch thần kinh chung,

00:14:10.538 --> 00:14:11.940
những tế bào thần kinh chung,

00:14:11.940 --> 00:14:14.294
và một số tế bào thần kinh bắt chước;

00:14:14.294 --> 00:14:20.879
vì vậy, chúng ta có thể cảm thấy những gì
bất cứ ai đang trải qua

00:14:21.453 --> 00:14:25.103
Nên khi ta nói:
"Tôi hiểu nỗi đau của bạn,"

00:14:25.103 --> 00:14:27.069
nó không chỉ là 
một câu nói thông thường

00:14:27.069 --> 00:14:31.409
Cảm nhận được cảm xúc của người khác
là bẩm sinh.

00:14:32.549 --> 00:14:36.788
Chúng ta đang sống ở thời kì
đỉnh cao của công nghệ.

00:14:38.518 --> 00:14:43.607
Người ngoài cuộc nhìn vào
có thể cho rằng

00:14:43.607 --> 00:14:48.965
chúng ta thân thiết với điện thoại của ta

00:14:48.965 --> 00:14:51.296
hơn là với những người thân của ta.

00:14:52.936 --> 00:14:58.017
Bắt nạt ảo đang phát triển mạnh
vì nó dễ dàng hơn

00:14:58.017 --> 00:15:01.769
để làm "đau" những người
mà bạn không bao giờ gặp.

00:15:03.249 --> 00:15:07.347
Sẽ thật khó để có
một cuộc trò chuyện ý nghĩa,

00:15:07.487 --> 00:15:12.292
nếu bạn đã quen với những dòng tweet
140 kí tự.

00:15:12.502 --> 00:15:14.570
Và làm thế nào để biết có nên nói:

00:15:14.570 --> 00:15:16.580
"Ông có cần tôi qua không?"

00:15:16.580 --> 00:15:23.080
nếu bạn vừa được gửi một dòng chữ:
"Ngày tồi tệ!" cùng biểu tượng cảm xúc?

00:15:24.290 --> 00:15:26.519
Jonathan Safran Foer từng nói,

00:15:26.519 --> 00:15:29.289
"Khi chúng ta chấp nhận
những thứ thay thế,

00:15:29.289 --> 00:15:32.962
chúng ta trở thành
những thứ bị thay thế."

00:15:33.782 --> 00:15:41.578
Chính vì vậy, tin vui là lòng cảm thông
có thể có được nhờ luyện tập.

00:15:43.086 --> 00:15:47.006
Người chủ muốn có
lực lượng lao động hiệu quả, tự giác

00:15:47.006 --> 00:15:49.851
thì cần hiểu chính những người lao động.

00:15:50.241 --> 00:15:52.675
Người bệnh cảm thấy 
không được quan tâm

00:15:52.675 --> 00:15:55.260
sẽ tốn nhiều thời gian để phục hồi hơn

00:15:55.260 --> 00:15:57.540
với hệ miễn dịch kém hơn.

00:15:58.230 --> 00:16:00.090
Sinh viên ít được giáo viên quan tâm

00:16:00.090 --> 00:16:02.507
sẽ dễ bỏ học hơn.

00:16:02.577 --> 00:16:04.640
Hôn nhân mà không có
sự cảm thông lẫn nhau

00:16:04.640 --> 00:16:06.361
rất dễ bị đổ vỡ.

00:16:06.531 --> 00:16:11.099
Cho nên, sự cảm thông cần có
ở mọi ngóc ngách của cuộc đời ta.

00:16:12.269 --> 00:16:18.152
Hay như bộ lạc Zulu nói "Tôi thấy bạn,"
chứ không phải "Xin chào,"

00:16:19.292 --> 00:16:22.467
tất cả chúng ta đều cần nhìn nhận và
giúp những người khác đạt được

00:16:22.467 --> 00:16:25.819
những khả năng tiềm tàng của họ.

00:16:26.251 --> 00:16:32.301
Phần lớn mọi người cần được
người khác nhìn thấy sự đặc biệt của họ

00:16:32.301 --> 00:16:35.522
để rồi họ có thể tự nhìn thấy nó
bằng chính đôi mắt của họ.

00:16:36.022 --> 00:16:39.249
Tất cả những khán giả ở đây
đều có khả năng này.

00:16:39.549 --> 00:16:44.279
Và khi ta đã giúp những người 
xung quanh ta trở nên mạnh mẽ hơn,

00:16:44.279 --> 00:16:49.130
chúng ta có thể chung sức
để xử lí những vấn đề

00:16:49.130 --> 00:16:53.152
dù là lớn nhất, nhỏ nhất,
gây tranh cãi nhất.

00:16:53.682 --> 00:16:54.826
Và đó chính là

00:16:54.826 --> 00:16:56.815
sức mạnh của sự đồng cảm.

00:16:58.105 --> 00:17:01.331
(Vỗ tay)