1
00:00:18,640 --> 00:00:21,430
Từ trước khi làm một bác sĩ tâm lý,

2
00:00:21,578 --> 00:00:25,219
tôi đã luôn hứng thú về sự
kết nối giữa người với người.

3
00:00:25,459 --> 00:00:28,059
Tại sao chúng ta kết nối với nhau,

4
00:00:28,719 --> 00:00:31,196
và tại sao chúng ta ngừng kết nối?

5
00:00:31,580 --> 00:00:36,004
Có lẽ ai cũng đã từng lên máy bay,

6
00:00:36,005 --> 00:00:39,060
ta ngồi xuống và mở một cuốn sách ra,

7
00:00:39,061 --> 00:00:43,014
hay ta đang nghe nhạc,
hoặc hoàn thành công việc của mình,

8
00:00:43,424 --> 00:00:44,401
và bất chợt,

9
00:00:44,491 --> 00:00:46,041
không gian trở nên sôi động hơn

10
00:00:46,651 --> 00:00:49,631
bởi tiếng hét của một em bé.

11
00:00:49,771 --> 00:00:51,021
(Cười)

12
00:00:51,431 --> 00:00:55,290
Và tôi đã quan sát được
các kiểu phản ứng với trường hợp đó.

13
00:00:55,291 --> 00:00:58,950
Từ những cái nhìn cảm thông,

14
00:00:58,951 --> 00:01:02,926
tới những khuôn mặt khó chịu,

15
00:01:03,087 --> 00:01:05,493
và có những người
thì chạy đua với nhau

16
00:01:05,493 --> 00:01:09,780
để chiếm lấy chỗ ngồi
cách tiếng ồn nhất.

17
00:01:10,230 --> 00:01:13,947
Nhưng trong chuyến đi gần đây
tới bờ Tây của Mỹ,

18
00:01:13,947 --> 00:01:16,542
tôi được chứng kiến hành động
đáng ngạc nhiên hơn cả.

19
00:01:17,019 --> 00:01:21,341
Một cậu bé ba tuổi ra khỏi ghế của mình,

20
00:01:21,652 --> 00:01:27,481
và đi chập chững tới em bé đang khóc
để đưa em bé đồ chơi của cậu.

21
00:01:27,481 --> 00:01:29,658
(Cười)

22
00:01:30,188 --> 00:01:31,818
Tôi liền nghĩ trong đầu: "Chà!

23
00:01:31,829 --> 00:01:37,068
Cậu bé đó thực sự hiểu 
nỗi khó chịu của em bé."

24
00:01:37,491 --> 00:01:39,579
Và chẳng phải ai cũng muốn
được vậy hay sao?

25
00:01:39,579 --> 00:01:44,257
Được nhìn thấy, nghe thấy, 
và đáp ứng nhu cầu?

26
00:01:44,257 --> 00:01:46,333
Đó chính là bản chất của sự cảm thông.

27
00:01:47,543 --> 00:01:53,259
10 năm trước, một học sinh của tôi
nảy ra một ý tưởng.

28
00:01:53,671 --> 00:01:55,162
Cậu ấy muốn tìm hiểu xem,

29
00:01:55,162 --> 00:01:59,142
khi sự cảm thông xuất hiện,

30
00:01:59,142 --> 00:02:02,356
liệu nhịp tim hay những dấu hiệu sinh lý

31
00:02:02,356 --> 00:02:05,446
có đồng nhất giữa hai người hay không.

32
00:02:06,286 --> 00:02:11,254
Và cậu ấy muốn tuyển
những cặp bệnh nhân-bác sĩ tự nguyện,

33
00:02:11,254 --> 00:02:18,323
buổi chữa trị của họ được quay lại,
và họ sẽ được theo dõi tâm sinh lí qua máy

34
00:02:19,163 --> 00:02:22,800
Tôi đã mất một chút thời gian mới đồng ý,

35
00:02:22,800 --> 00:02:25,488
nhưng hóa ra đó lại là
một quyết định

36
00:02:25,488 --> 00:02:26,976
mang tính hướng nghiệp.

37
00:02:28,027 --> 00:02:30,835
Một trong những bệnh nhân
đồng ý tham gia của tôi

38
00:02:30,845 --> 00:02:35,256
là một sinh viên trẻ 
cần sự giúp đỡ trong việc giảm cân.

39
00:02:35,849 --> 00:02:39,589
Cô tiến bộ trong rất nhiều lĩnh vực
trừ việc giảm cân.

40
00:02:40,239 --> 00:02:44,699
Vì vậy, chúng tôi được nối
với máy theo dõi,

41
00:02:44,699 --> 00:02:50,214
và nó cho thấy lúc nào 
cả hai người hợp nhất, hoặc không.

42
00:02:50,214 --> 00:02:52,204
Các bạn có thể thấy trên màn chiếu,

43
00:02:53,215 --> 00:02:58,244
"hợp nhất" là khi tâm sinh lý của bác sĩ
và của bệnh nhân bắt trước lẫn nhau.

44
00:02:58,244 --> 00:03:02,756
Hay "mất hợp nhất" được thể hiện
bởi đường tâm sinh lí khác nhau.

45
00:03:02,756 --> 00:03:08,015
Chiều hôm đó, cậu sinh viên của tôi nói
"Giáo sư cần phải xem cái này!"

46
00:03:08,605 --> 00:03:14,295
Sau khi xem lại dữ liệu của chúng tôi,
tôi đã rất ngạc nhiên.

47
00:03:14,736 --> 00:03:22,171
Người phụ nữ trông rất tự tin, bình tĩnh,
ăn nói rất lưu loát

48
00:03:22,691 --> 00:03:25,750
hóa ra lại có sự lo lắng tột độ.

49
00:03:26,490 --> 00:03:29,531
Và dữ liệu của chúng tôi
đa phần là đồng nhất,

50
00:03:30,041 --> 00:03:34,730
ngoại trừ một số lúc cô ấy như thế này,
còn tôi thì như thế này.

51
00:03:35,223 --> 00:03:40,333
Và tôi đã không nhận ra
chuyện gì đang xảy ra bên trong cô ấy.

52
00:03:40,721 --> 00:03:43,981
Đến khi tôi cho cô ấy xem dữ liệu,
cô ấy nói

53
00:03:44,461 --> 00:03:47,198
"Tôi không hề ngạc nhiên bởi điều này.

54
00:03:47,318 --> 00:03:50,177
Tôi sống thế này hàng ngày mà,

55
00:03:50,177 --> 00:03:55,064
nhưng chưa ai từng hiểu nỗi đau của tôi."

56
00:03:56,555 --> 00:04:00,501
Không chỉ với tư cách bác sĩ, 
mà còn là một con người,

57
00:04:00,501 --> 00:04:02,883
điều này khiến tôi rất cảm động.

58
00:04:03,533 --> 00:04:09,405
Vậy nên, tôi đã xem lại video, lần này
để tìm những cảm xúc,

59
00:04:09,405 --> 00:04:15,412
và cố gắng hiểu điều gì đã xảy ra,
vì tôi rõ ràng đã bỏ qua thứ gì đó.

60
00:04:15,560 --> 00:04:19,419
Tôi nhận thấy 
những cái đỉnh trong dữ liệu

61
00:04:19,419 --> 00:04:21,979
trùng vào những cử động nhỏ,

62
00:04:21,979 --> 00:04:28,059
chẳng hạn như phẩy tóc, nhìn xuống đất,
hoặc thay đổi về giọng nói của cô ấy.

63
00:04:28,991 --> 00:04:34,185
Trong những lần gặp sau đó,
sau khi tôi chú ý và đáp lại những cử chỉ,

64
00:04:34,185 --> 00:04:37,486
việc điều trị đã phần nào
tiến xa hơn.

65
00:04:37,550 --> 00:04:39,880
Cô ấy bắt đầu cởi mở
với tôi hơn

66
00:04:40,452 --> 00:04:43,397
và bắt đầu tập thể dục lần đầu tiên
trong cuộc đời cô ấy.

67
00:04:43,848 --> 00:04:49,307
Cô ấy, từ một người chưa bao giờ
có thể giảm cân,

68
00:04:49,307 --> 00:04:53,056
đã giảm gần 23kg vào năm sau đó.

69
00:04:54,686 --> 00:04:59,569
Đây là một sự đột phá
đối với cả cô ấy và tôi,

70
00:04:59,813 --> 00:05:04,278
vì tôi chợt nhận ra rằng
với sự quan tâm sâu sắc,

71
00:05:04,278 --> 00:05:06,857
tôi đã học cách cảm thông hơn với cô ấy.

72
00:05:06,857 --> 00:05:08,490
Trước đây, mọi người nghĩ rằng

73
00:05:08,490 --> 00:05:15,600
sự cảm thông là bẩm sinh,
và ta không thể làm gì với để thay đổi nó.

74
00:05:15,860 --> 00:05:19,660
Thế nhưng, hãy nghĩ đến những lợi ích

75
00:05:19,991 --> 00:05:23,751
nếu bác sĩ, y tá, giáo viên, người chủ,

76
00:05:23,761 --> 00:05:27,039
bố mẹ, bạn trai, bạn gái của bạn

77
00:05:27,039 --> 00:05:30,141
học cách để trở nên cảm thông hơn.

78
00:05:31,110 --> 00:05:36,302
Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu rất nhiều
về sự đồng cảm trong khoa học thần kinh.

79
00:05:36,747 --> 00:05:40,467
Và nó cũng là một ngành phát triển
vào thời điểm đó.

80
00:05:40,467 --> 00:05:44,717
Qua những gì nghiên cứu được,
tôi đã phát triển cách luyện sự cảm thông.

81
00:05:45,052 --> 00:05:47,052
Phương pháp này bắt nguồn từ

82
00:05:47,052 --> 00:05:50,572
sinh học thần kinh của
cảm xúc và cảm thông.

83
00:05:50,992 --> 00:05:55,682
Sau đó, nó được kiểm tra trong 
các thí nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát

84
00:05:55,682 --> 00:05:58,499
tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts.

85
00:05:58,499 --> 00:06:01,588
Các bác sĩ ở đây sẽ được đánh giá
bởi bệnh nhân họ điều trị,

86
00:06:01,588 --> 00:06:04,557
và những bác sĩ được huấn luyện

87
00:06:04,557 --> 00:06:07,707
đã được đánh giá cao hơn so với
những bác sĩ không được huấn luyện.

88
00:06:07,707 --> 00:06:10,905
Một bệnh nhân còn nói: "Bác sĩ
của tôi thực sự lắng nghe, quan tâm

89
00:06:10,915 --> 00:06:14,094
và đối xử với tôi như với những
con người lành lặn khác

90
00:06:14,104 --> 00:06:16,078
họ hiểu được những lo lắng của tôi!"

91
00:06:16,088 --> 00:06:19,088
Đó là một vài thành phần của sự đồng cảm.

92
00:06:19,848 --> 00:06:25,471
Đây có vẻ là một kết quả tốt

93
00:06:25,471 --> 00:06:36,591
vì phương pháp chỉ đơn giản là sử dụng
những phản ứng mang tính cảm thông.

94
00:06:37,351 --> 00:06:41,511
Để đơn giản hóa mọi thứ, tôi tạo ra
một cụm chữ cái E.M.P.A.T.H.Y.

95
00:06:41,511 --> 00:06:43,575
empathy nghĩa là sự cảm thông

96
00:06:43,575 --> 00:06:46,525
và cũng là chìa khóa để chúng ta có thể
kết nối với mọi người.

97
00:06:46,883 --> 00:06:50,733
Chữ "E" thay cho "eye contact"
và nghĩa là sự kết nối giữa mắt với mắt.

98
00:06:50,733 --> 00:06:54,417
Sự kết nối về mắt thường là dấu hiệu đầu

99
00:06:54,417 --> 00:06:58,716
của việc chúng ta được để ý bởi ai đó
ở bất kì văn hóa nào.

100
00:06:59,336 --> 00:07:06,012
Còn nữa, ánh mắt nhìn khởi nguồn từ
sự kết nối giữa mẹ và con.

101
00:07:06,372 --> 00:07:10,886
Người ta phát hiện rằng tiêu cự mắt
của em bé là 12cm,

102
00:07:10,886 --> 00:07:15,225
cũng chính là khoảng cách giữa
mắt em bé và mắt của người mẹ,

103
00:07:15,225 --> 00:07:17,653
khi mà em bé được bế như thế này.

104
00:07:19,343 --> 00:07:22,861
Nhìn vào mắt nhau cũng rất quan trọng

105
00:07:22,861 --> 00:07:27,052
khi ta chào hỏi nhau.

106
00:07:27,082 --> 00:07:30,689
Ở nước chúng tôi, chúng tôi
hay chào nhau bằng "Hi" hay "Hello."

107
00:07:30,689 --> 00:07:38,452
Ở bộ lạc Zulu, từ để chào nhau
là "sawubona" có nghĩa là "Tôi thấy bạn."

108
00:07:38,894 --> 00:07:45,354
Con người nào cũng muốn được nhìn thấy,
được hiểu, và được tôn trọng,

109
00:07:45,564 --> 00:07:49,374
và nhìn vào mắt nhau là bước đầu tiên
để đạt điều này.

110
00:07:49,744 --> 00:07:51,542
"M" - "muscles of facial expression",

111
00:07:51,542 --> 00:07:53,201
có nghĩa là "biểu cảm mặt."

112
00:07:53,351 --> 00:07:58,425
Mặt là nơi chúng ta gần như
không bao giờ che kín,

113
00:07:58,923 --> 00:08:01,923
và nó giúp ta thể hiện
rất nhiều cảm xúc.

114
00:08:02,515 --> 00:08:05,145
và bởi vậy,

115
00:08:05,145 --> 00:08:08,762
biểu cảm qua mặt không chỉ có thể
cứu sống chúng ta

116
00:08:08,762 --> 00:08:11,365
mà còn giúp duy trì giống nòi của ta.

117
00:08:11,595 --> 00:08:15,225
Hãy nghĩ đến biểu cảm của một người

118
00:08:15,225 --> 00:08:16,954
vừa ăn phải thức ăn ôi thiu,

119
00:08:16,954 --> 00:08:20,655
từ đó những người khác sẽ biết,
tránh ăn phải thức ăn đó,

120
00:08:20,655 --> 00:08:23,285
để không bị ốm mà chết.

121
00:08:23,844 --> 00:08:25,724
Hay cái nhìn sững sờ của người bạn

122
00:08:25,724 --> 00:08:30,054
ngay trước khi quả bóng đá
bay đến và đập vào đầu bạn

123
00:08:30,054 --> 00:08:32,480
và bạn có thể di chuyển kịp thời để tránh.

124
00:08:33,330 --> 00:08:37,530
Và rồi cái liếc tán tỉnh được đáp trả lại

125
00:08:37,530 --> 00:08:43,150
có thể là của mối tình
mà bạn vẫn mong chờ.

126
00:08:43,990 --> 00:08:46,765
Chữ "P" là của "posture" 
hay có nghĩa là dáng điệu.

127
00:08:46,765 --> 00:08:49,405
Dáng điệu là một phương tiện
hữu hiệu nữa giúp kết nối.

128
00:08:49,635 --> 00:08:52,735
Dáng điệu ta đóng hay mở 
phát ra tín hiệu

129
00:08:52,735 --> 00:08:56,269
giúp người khác biết có thể
tiếp cận ta hay không?

130
00:08:56,559 --> 00:08:57,799
Trong một nghiên cứu,

131
00:08:57,799 --> 00:09:02,609
các bác sĩ được bảo
ngồi xuống khi thăm bệnh

132
00:09:02,609 --> 00:09:06,599
được đánh giá là ấm áp, nhiệt tình,
và được cho rằng

133
00:09:06,599 --> 00:09:10,439
đã dành thời gian cho bệnh nhân
hơn 3-5 lần.

134
00:09:10,439 --> 00:09:13,206
Trong khi đó, các bác sĩ đứng
cũng nói chuyện với bệnh nhân

135
00:09:13,206 --> 00:09:15,621
giống các bác sĩ ngồi
lại bị đánh giá thấp hơn.

136
00:09:15,621 --> 00:09:20,181
Chữ "A" trong "affect"
hay có nghĩa là "cảm xúc bộc lộ"

137
00:09:20,181 --> 00:09:24,760
Chúng tôi được huấn luyện
để gọi tên được những cảm xúc này

138
00:09:24,760 --> 00:09:30,516
như một cách để tự hướng bản thân
tới những cảm xúc của bệnh nhân.

139
00:09:31,216 --> 00:09:35,599
Khi bạn đang ở cùng ai đó,
hãy gọi tên cảm xúc của họ,

140
00:09:35,599 --> 00:09:38,372
"Jacob đang buồn à?", "Jane vui chứ?",

141
00:09:38,812 --> 00:09:42,172
"Sally giận à?",

142
00:09:42,502 --> 00:09:45,672
và cách mà bạn lắng nghe
sẽ thay đổi.

143
00:09:46,042 --> 00:09:48,386
"T" - "tone of voice"
nghĩa là giọng điệu.

144
00:09:48,569 --> 00:09:50,051
Chúng ta đều từng nghe

145
00:09:50,051 --> 00:09:53,641
giọng của một người như vỡ ra
khi sắp khóc.

146
00:09:53,641 --> 00:09:55,256
Chúng ta cũng từng nghe

147
00:09:55,256 --> 00:09:58,602
giọng của một người
sắp nổi khùng.

148
00:09:59,522 --> 00:10:01,380
Khu vực trong não của ta

149
00:10:01,380 --> 00:10:05,490
chịu trách nhiệm
cho phản ứng "đánh hay chạy",

150
00:10:05,490 --> 00:10:12,900
cũng chính là nơi điều khiển
giọng điệu và biểu cảm mặt của ta.

151
00:10:12,995 --> 00:10:14,387
Ngắn gọn hơn là

152
00:10:14,387 --> 00:10:16,189
khi cảm xúc của ta
được thể hiện

153
00:10:16,189 --> 00:10:20,651
khuôn mặt, giọng điệu của ta tự động
thay đổi theo cảm xúc.

154
00:10:20,651 --> 00:10:26,351
Nghĩa là ta liên tục thể hiện các cảm xúc.

155
00:10:26,471 --> 00:10:30,805
Chỉ là một số người giấu được nó
kĩ hơn những người khác;

156
00:10:30,835 --> 00:10:37,225
nhưng, nếu quan sát kĩ, ta có thể
thấy những cảm xúc đó là gì.

157
00:10:38,955 --> 00:10:42,172
Chữ "H" trong "hearing"
tức là lắng nghe.

158
00:10:42,172 --> 00:10:45,111
Lắng nghe nhiều hơn cả
những điều mà người ta nói.

159
00:10:45,111 --> 00:10:50,205
Lắng nghe và hiểu được hoàn cảnh của họ.

160
00:10:50,845 --> 00:10:54,847
Nó cũng có nghĩa rằng 
luôn luôn tò mò

161
00:10:54,847 --> 00:10:59,631
và không phán xét đến khi bạn
thực sự hiểu hoàn cảnh của đối phương.

162
00:11:00,246 --> 00:11:02,873
Chữ "Y" đại diện cho "your response"

163
00:11:02,873 --> 00:11:04,832
và nghĩa là phản ứng của bạn.

164
00:11:05,212 --> 00:11:08,398
Chúng ta luôn phản ứng trước cảm xúc
của người khác

165
00:11:08,398 --> 00:11:12,539
chúng ta luôn nghĩ chỉ cảm nhận được
cảm xúc của chính ta,

166
00:11:12,539 --> 00:11:16,249
nhưng chúng ta cũng liên tục
hấp thụ những cảm xúc của người khác.

167
00:11:16,499 --> 00:11:22,119
Một sự thật là chúng ta
có cùng phần lớn các cảm xúc.

168
00:11:23,789 --> 00:11:28,401
Giả sử bạn thấy một người mẹ
ôm con thật chặt

169
00:11:28,401 --> 00:11:32,603
sau khi cậu ta đi nghĩa vụ về;

170
00:11:32,603 --> 00:11:35,003
bạn cảm thấy sao?

171
00:11:35,454 --> 00:11:39,824
Hay khi bạn nhìn thấy khuôn mặt
của những ông bố

172
00:11:39,824 --> 00:11:42,813
mất đi đứa con gái vì bạo lực hẹn hò.

173
00:11:42,813 --> 00:11:43,773
Bạn cảm thấy sao?

174
00:11:43,993 --> 00:11:45,750
Bạn cảm thấy gì

175
00:11:45,750 --> 00:11:49,206
khi nhìn thấy những khuôn mặt
của những người dân

176
00:11:49,206 --> 00:11:51,408
mất nhà cửa sau cơn bão và sóng thần.

177
00:11:51,408 --> 00:11:57,258
Và rồi vẻ mặt của cha mẹ
mất con vì vụ xả sung trường học.

178
00:11:58,218 --> 00:12:01,096
Cảm xúc của chúng ta là sự phản chiếu

179
00:12:01,096 --> 00:12:03,597
từ cảm xúc của những người xung quanh.

180
00:12:04,497 --> 00:12:09,572
Ai sinh ra cũng có sự cảm thông

181
00:12:09,572 --> 00:12:11,716
vì sự tồn tại của ta phụ thuộc vào nó.

182
00:12:13,036 --> 00:12:16,492
Ta có thể cảm nhận được cảm xúc
của những người khác

183
00:12:16,492 --> 00:12:20,682
vì đó là điều cần thiết
cho sự sinh tồn của ta.

184
00:12:20,682 --> 00:12:25,720
Chúng ta đều đang ngồi ở đây
là nhờ biết giúp đỡ lẫn nhau và hợp tác

185
00:12:25,720 --> 00:12:28,268
chứ không phải nhờ
"mạnh ai người đấy sống."

186
00:12:28,375 --> 00:12:31,275
Nếu chúng ta chỉ
"mạnh ai người đấy sống,"

187
00:12:31,275 --> 00:12:35,486
chỉ cố "giẫm đạp lên người khác mà sống,"

188
00:12:35,486 --> 00:12:38,486
nhưng con người không phải như vậy.

189
00:12:39,036 --> 00:12:40,830
Như Dalai Lama đã nói:

190
00:12:41,800 --> 00:12:47,166
"Tình yêu và lòng thương cảm
là những thứ thiết yếu.

191
00:12:47,166 --> 00:12:51,320
Không có chúng,
loài người không thể tồn tại."

192
00:12:52,640 --> 00:12:54,700
Vậy thì chúng ta làm thế nào?

193
00:12:54,700 --> 00:12:58,600
Chúng ta đều nghe câu "Tôi cảm nhận được
nỗi đau của bạn"

194
00:12:58,930 --> 00:13:01,960
Giờ hãy tưởng tượng một chút,
lúc bạn đang ở bãi đỗ xe,

195
00:13:01,960 --> 00:13:05,780
bạn chứng kiến một người bị cánh cửa ô tô
dập vào tay.

196
00:13:06,780 --> 00:13:08,940
Tôi đã thấy nhiều người giật mình,

197
00:13:08,940 --> 00:13:10,870
dù họ không phải là người bị đau.

198
00:13:11,257 --> 00:13:16,991
Một số người khác thì cảm thấy
như bị đau thật chỉ bằng tưởng tượng.

199
00:13:17,531 --> 00:13:20,920
Các nhà khoa học thần kinh đã
có rất nhiều những nghiên cứu tuyệt vời

200
00:13:20,920 --> 00:13:23,930
nhằm tìm ra nguyên lí hoạt động
của sự cảm thông.

201
00:13:24,760 --> 00:13:26,315
Ở một nghiên cứu,

202
00:13:27,685 --> 00:13:30,435
16 cặp đôi được tuyển,

203
00:13:30,435 --> 00:13:32,926
và những người phụ nữ được
đưa vào máy quét não

204
00:13:33,386 --> 00:13:37,264
trong khi họ bị sốc điện vào tay.

205
00:13:37,934 --> 00:13:41,417
Như các bạn thấy ở đây,
vùng xanh lá thể hiện rằng

206
00:13:42,177 --> 00:13:47,001
"ma trận đau" của họ bị 
kích hoạt khi bị sốc điện.

207
00:13:48,311 --> 00:13:49,641
Sau đó, họ được báo rằng

208
00:13:50,011 --> 00:13:55,937
những người bạn trai của họ 
cũng bị sốc điện vào tay

209
00:13:55,937 --> 00:13:58,640
và các bạn có thể thấy vùng đỏ
thể hiện rằng

210
00:13:58,640 --> 00:14:01,751
gần như toàn bộ "ma trận đau" 
bị kích hoạt

211
00:14:01,751 --> 00:14:04,944
mà chỉ cần nghĩ rằng người khác 
bị đau giống họ.

212
00:14:05,484 --> 00:14:10,538
Não của ta hoạt động
với những mạch thần kinh chung,

213
00:14:10,538 --> 00:14:11,940
những tế bào thần kinh chung,

214
00:14:11,940 --> 00:14:14,294
và một số tế bào thần kinh bắt chước;

215
00:14:14,294 --> 00:14:20,879
vì vậy, chúng ta có thể cảm thấy những gì
bất cứ ai đang trải qua

216
00:14:21,453 --> 00:14:25,103
Nên khi ta nói:
"Tôi hiểu nỗi đau của bạn,"

217
00:14:25,103 --> 00:14:27,069
nó không chỉ là 
một câu nói thông thường

218
00:14:27,069 --> 00:14:31,409
Cảm nhận được cảm xúc của người khác
là bẩm sinh.

219
00:14:32,549 --> 00:14:36,788
Chúng ta đang sống ở thời kì
đỉnh cao của công nghệ.

220
00:14:38,518 --> 00:14:43,607
Người ngoài cuộc nhìn vào
có thể cho rằng

221
00:14:43,607 --> 00:14:48,965
chúng ta thân thiết với điện thoại của ta

222
00:14:48,965 --> 00:14:51,296
hơn là với những người thân của ta.

223
00:14:52,936 --> 00:14:58,017
Bắt nạt ảo đang phát triển mạnh
vì nó dễ dàng hơn

224
00:14:58,017 --> 00:15:01,769
để làm "đau" những người
mà bạn không bao giờ gặp.

225
00:15:03,249 --> 00:15:07,347
Sẽ thật khó để có
một cuộc trò chuyện ý nghĩa,

226
00:15:07,487 --> 00:15:12,292
nếu bạn đã quen với những dòng tweet
140 kí tự.

227
00:15:12,502 --> 00:15:14,570
Và làm thế nào để biết có nên nói:

228
00:15:14,570 --> 00:15:16,580
"Ông có cần tôi qua không?"

229
00:15:16,580 --> 00:15:23,080
nếu bạn vừa được gửi một dòng chữ:
"Ngày tồi tệ!" cùng biểu tượng cảm xúc?

230
00:15:24,290 --> 00:15:26,519
Jonathan Safran Foer từng nói,

231
00:15:26,519 --> 00:15:29,289
"Khi chúng ta chấp nhận
những thứ thay thế,

232
00:15:29,289 --> 00:15:32,962
chúng ta trở thành
những thứ bị thay thế."

233
00:15:33,782 --> 00:15:41,578
Chính vì vậy, tin vui là lòng cảm thông
có thể có được nhờ luyện tập.

234
00:15:43,086 --> 00:15:47,006
Người chủ muốn có
lực lượng lao động hiệu quả, tự giác

235
00:15:47,006 --> 00:15:49,851
thì cần hiểu chính những người lao động.

236
00:15:50,241 --> 00:15:52,675
Người bệnh cảm thấy 
không được quan tâm

237
00:15:52,675 --> 00:15:55,260
sẽ tốn nhiều thời gian để phục hồi hơn

238
00:15:55,260 --> 00:15:57,540
với hệ miễn dịch kém hơn.

239
00:15:58,230 --> 00:16:00,090
Sinh viên ít được giáo viên quan tâm

240
00:16:00,090 --> 00:16:02,507
sẽ dễ bỏ học hơn.

241
00:16:02,577 --> 00:16:04,640
Hôn nhân mà không có
sự cảm thông lẫn nhau

242
00:16:04,640 --> 00:16:06,361
rất dễ bị đổ vỡ.

243
00:16:06,531 --> 00:16:11,099
Cho nên, sự cảm thông cần có
ở mọi ngóc ngách của cuộc đời ta.

244
00:16:12,269 --> 00:16:18,152
Hay như bộ lạc Zulu nói "Tôi thấy bạn,"
chứ không phải "Xin chào,"

245
00:16:19,292 --> 00:16:22,467
tất cả chúng ta đều cần nhìn nhận và
giúp những người khác đạt được

246
00:16:22,467 --> 00:16:25,819
những khả năng tiềm tàng của họ.

247
00:16:26,251 --> 00:16:32,301
Phần lớn mọi người cần được
người khác nhìn thấy sự đặc biệt của họ

248
00:16:32,301 --> 00:16:35,522
để rồi họ có thể tự nhìn thấy nó
bằng chính đôi mắt của họ.

249
00:16:36,022 --> 00:16:39,249
Tất cả những khán giả ở đây
đều có khả năng này.

250
00:16:39,549 --> 00:16:44,279
Và khi ta đã giúp những người 
xung quanh ta trở nên mạnh mẽ hơn,

251
00:16:44,279 --> 00:16:49,130
chúng ta có thể chung sức
để xử lí những vấn đề

252
00:16:49,130 --> 00:16:53,152
dù là lớn nhất, nhỏ nhất,
gây tranh cãi nhất.

253
00:16:53,682 --> 00:16:54,826
Và đó chính là

254
00:16:54,826 --> 00:16:56,815
sức mạnh của sự đồng cảm.

255
00:16:58,105 --> 00:17:01,331
(Vỗ tay)