0:00:05.483,0:00:07.893
Trên toàn hành tinh này,

0:00:07.893,0:00:13.712
mỗi người trung bình tiêu thụ [br]từ 1 đến 2.7 kg thức ăn mỗi ngày.

0:00:13.712,0:00:17.534
Nghĩa là mỗi chúng ta ăn hơn [br]365kg thức ăn mỗi năm,

0:00:17.534,0:00:23.072
và hơn 28,800 kg trong cả cuộc đời.

0:00:23.072,0:00:27.384
Tất cả đồ ăn đó đều đi vào hệ tiêu hoá.

0:00:27.384,0:00:30.103
Được cấu tạo từ 10 cơ quan,[br]có thể dài tới 9m

0:00:30.103,0:00:33.423
và chứa hơn 20 loại tế bào chuyên hoá,

0:00:33.423,0:00:38.123
đây là một trong những hệ thống đa dạng[br]và phức tạp nhất trong cơ thể con người.

0:00:38.123,0:00:42.693
Các bộ phận phối hợp với nhau[br]để hoàn thành nhiệm vụ lớn:

0:00:42.693,0:00:45.393
biến đổi thành phần thô trong thức ăn

0:00:45.393,0:00:48.914
thành các chất dinh dưỡng và năng lượng [br]để nuôi sống cơ thể.

0:00:48.914,0:00:51.384
Nếu đi dọc chiều dài [br]của phần thân trên,

0:00:51.384,0:00:54.705
hệ tiêu hoá gồm 4 phần chính.

0:00:54.705,0:00:57.594
Đầu tiên - đường tiêu hoá,

0:00:57.594,0:00:59.995
là một ống xoắn, vận chuyển thức ăn

0:00:59.995,0:01:05.625
và có diện tích bề mặt [br]khoảng 30 đến 40 mét vuông,

0:01:05.625,0:01:08.589
đủ để che phủ một nửa sân cầu lông.

0:01:08.589,0:01:11.498
Thứ hai là tuyến tuỵ,[br]túi mật, và gan,

0:01:11.498,0:01:16.504
bộ ba cơ quan này biến đổi thức ăn[br]bằng các chất dịch đặc biệt.

0:01:16.504,0:01:20.742
Thứ ba là các enzyme,[br]hoóc môn, dây thần kinh, và máu

0:01:20.742,0:01:23.203
làm việc cùng nhau để tiêu hoá thức ăn,

0:01:23.203,0:01:25.093
điều chỉnh quá trình tiêu hoá,

0:01:25.093,0:01:27.947
và vận chuyển sản phẩm cuối cùng.

0:01:27.947,0:01:31.795
Cuối cùng là mạc treo,[br]gồm một số lượng lớn các mô hỗ trợ

0:01:31.795,0:01:35.514
và định chỗ cho tất các cơ quan[br]tiêu hoá trong ổ bụng,

0:01:35.514,0:01:38.233
giúp chúng có thể thực hiện nhiệm vụ.

0:01:38.233,0:01:42.153
Quá trình tiêu hoá bắt đầu [br]trước cả khi lưỡi chạm vào đồ ăn.

0:01:42.153,0:01:44.784
Khi nhận biết được một món ăn ngon,

0:01:44.784,0:01:47.644
các tuyến trong miệng sẽ bắt đầu [br]tiết nước bọt.

0:01:47.644,0:01:52.134
Chúng ta sản sinh được khoảng 1.5 lít[br]nước bọt hàng ngày.

0:01:52.134,0:01:56.075
Khi đồ ăn đã ở trong miệng,[br]hoạt động nhai kết hợp với nước bọt

0:01:56.075,0:02:00.873
biến thức ăn thành một khối ẩm ướt[br]được gọi là viên nén

0:02:00.873,0:02:04.550
Các enzyme trong nước bọt [br]phân giải tinh bột.

0:02:04.550,0:02:06.225
Sau đó, thức ăn được chuyển tới

0:02:06.225,0:02:10.986
đầu một ống dài 25cm[br]được gọi là thực quản,

0:02:10.986,0:02:14.314
rồi rơi xuống để tới được dạ dày.

0:02:14.314,0:02:16.726
Các dây thần kinh xung quanh[br]mô thực quản

0:02:16.726,0:02:20.268
nhận được tín hiệu của viên nén[br]và kích hoạt các nhu động,

0:02:20.268,0:02:23.155
một chuỗi các co thắt của các cơ xác định.

0:02:23.155,0:02:25.905
Điều này giúp đẩy thức ăn vào dạ dày,

0:02:25.905,0:02:29.537
nơi mà nó được các cơ của thành dạ dày

0:02:29.537,0:02:32.886
co bóp biến viên nén thành các mẩu nhỏ.

0:02:32.886,0:02:37.016
Hoóc môn, được tiết ra bởi các tế bào ở[br]lớp lót, kích hoạt việc giải phóng axit

0:02:37.016,0:02:39.936
và dịch chứa nhiều enzym từ thành dạ dày

0:02:39.936,0:02:43.517
để hoà tan thức ăn [br]và phân giải các protein.

0:02:43.517,0:02:45.988
Những hoóc môn này [br]cũng báo cho tuyến tuỵ,

0:02:45.988,0:02:49.755
gan và túi mật[br]để sản xuất dịch tiêu hoá

0:02:49.755,0:02:53.815
và chuyển mật, một chất lỏng màu xanh vàng[br]để phân giải chất béo,

0:02:53.815,0:02:56.427
để chuẩn bị cho bước tiếp theo.

0:02:56.427,0:02:58.450
Sau ba giờ ở trong dạ dày,

0:02:58.450,0:03:02.957
viên nén giờ đã trở thành một chất lỏng[br]sủi bọt, được gọi là dịch dưỡng,

0:03:02.957,0:03:05.714
sẵn sàng được chuyển tới ruột non.

0:03:05.714,0:03:08.237
Gan nhận mật từ túi mật

0:03:08.237,0:03:14.169
và tiết mật vào phần đầu tiên của[br]ruột non, được gọi là tá tràng.

0:03:14.169,0:03:17.778
Tại đây, mật phân giải chất béo[br]nổi trên bề mặt của hỗn hợp dịch dưỡng

0:03:17.778,0:03:24.267
để chúng có thể được dịch tuỵ và dịch ruột[br]đã thấm vào trước đó tiêu hoá dễ dàng

0:03:24.267,0:03:29.528
Những dịch này chứa nhiều enzym [br]phân giải phân tử chất béo

0:03:29.528,0:03:33.217
thành axit béo và glycerol [br]để cơ thể có thể dễ dàng hấp thụ.

0:03:33.217,0:03:38.309
Những enzym này cũng có tác dụng[br]phân giải protein thành amino axit

0:03:38.309,0:03:40.869
và cacbohydrat thành glucozơ.

0:03:40.869,0:03:46.070
Quá trình này xảy ra ở vùng dưới [br]của ruột non, hỗng tràng và hồi tràng,

0:03:46.070,0:03:49.877
nơi mà được bao phủ [br]bởi hàng triệu các nhung mao ruột.

0:03:49.877,0:03:54.410
Nó tạo ra một diện tích bề mặt khổng lồ[br]để tối đa hoá việc hấp thụ các phân tử

0:03:54.410,0:03:56.561
và đưa các phân tử này đến máu.

0:03:56.561,0:03:59.650
Máu đón nhận các phân tử này [br]ở cuối cuộc hành trình

0:03:59.650,0:04:02.450
để cung cấp cho các mô và cơ quan.

0:04:02.450,0:04:04.331
Nhưng vẫn chưa hết.

0:04:04.331,0:04:06.539
Những chất xơ và nước còn thừa

0:04:06.539,0:04:09.300
và tế bào chết thải ra[br]trong quá trình tiêu hoá

0:04:09.300,0:04:13.390
đi xuống ruột già,[br]hay còn gọi là đại tràng.

0:04:13.390,0:04:16.961
Cơ thể sẽ đào thải hầu hết chất dịch[br]còn sót lại qua thành ruột.

0:04:16.961,0:04:20.029
Những gì còn lại [br]là một khối mềm được gọi là phân.

0:04:20.029,0:04:23.401
Đại tràng ép sản phẩm này [br]vào một túi gọi là trực tràng.

0:04:23.401,0:04:26.200
Dây thần kinh ở đây nhận biết được [br]nó đang phình to ra

0:04:26.200,0:04:29.193
và báo với cơ thể khi nào [br]thì nên loại bỏ chất thải.

0:04:29.193,0:04:32.041
Sản phẩm phụ của quá trình tiêu hoá[br]thoát ra qua hậu môn

0:04:32.041,0:04:36.251
và hành trình dài của thức ăn[br]thường kéo dài từ 30 đến 40 giờ,

0:04:36.251,0:04:38.190
cuối cùng đã hoàn tất.