WEBVTT

00:00:03.634 --> 00:00:07.363
Phía sau màn hình:
Ai quyết định nội dung tôi xem trên mạng?

00:00:08.376 --> 00:00:09.526
Xin chào. Tôi là Taylor.

00:00:09.526 --> 00:00:11.778
Tôi học về internet và báo chí,

00:00:11.778 --> 00:00:16.077
và cách chúng ta, với vai trò là công dân,
tiếp cận thông tin về thế giới.

00:00:17.389 --> 00:00:19.778
Trước đây, khi người ta có thông tin,

00:00:19.778 --> 00:00:22.688
thông tin chủ yếu do con người quyết định.

00:00:22.688 --> 00:00:25.381
Con người quyết định những gì
chúng ta cần biết.

00:00:25.560 --> 00:00:28.760
Nên khi chúng ta đọc báo
hoặc bật ti vi xem bản tin tối,

00:00:28.760 --> 00:00:32.570
có người nào đó quyết định
thông tin chúng ta nghe và thấy.

00:00:33.240 --> 00:00:36.546
Rốt cục là chúng ta đều biết
thông tin giống nhau.

00:00:38.059 --> 00:00:40.742
Ngày nay, internet đã thay đổi mọi thứ.

00:00:41.090 --> 00:00:44.017
Khi bạn lên mạng, khi bạn mở ứng dụng,

00:00:44.486 --> 00:00:47.224
điều bạn thấy không phải được quyết định
bởi một người

00:00:47.489 --> 00:00:48.710
mà bởi một cái máy.

00:00:49.589 --> 00:00:51.820
Và điều này có nhiều ích lợi:

00:00:51.984 --> 00:00:54.053
Nó cho phép bạn sử dụng Google Maps;

00:00:54.053 --> 00:00:56.523
Nó cho phép bạn đặt thức ăn trực tuyến;

00:00:56.523 --> 00:01:00.162
Nó cho phép bạn kết nối
với bạn bè trên khắp thế giới

00:01:00.162 --> 00:01:01.870
và chia sẻ thông tin...

00:01:02.290 --> 00:01:04.911
Nhưng có những thứ về chiếc máy này

00:01:05.221 --> 00:01:07.511
mà chúng ta cần cân nhắc
thật kỹ lưỡng

00:01:07.741 --> 00:01:11.618
vì những thứ đó quyết định
thông tin mà tất cả chúng ta tiếp nhận

00:01:11.793 --> 00:01:15.050
với vai trò là công dân của xã hội
và của nền dân chủ.

00:01:15.489 --> 00:01:17.029
Nên khi bạn mở ứng dụng

00:01:17.179 --> 00:01:20.531
bạn được xem một hình ảnh
ở mục nội dung cập nhật của Snapchat,

00:01:20.764 --> 00:01:24.420
mọi thông tin đó
được quyết định bởi máy,

00:01:24.465 --> 00:01:28.951
và máy đó được thúc đẩy
bởi động lực của công ty

00:01:28.951 --> 00:01:32.251
sở hữu trang web
hoặc sở hữu ứng dụng đó.

00:01:32.684 --> 00:01:36.540
Và động lực đó là khiến cho bạn
dành thời gian nhiều nhất có thể

00:01:36.540 --> 00:01:38.080
trên ứng dụng đó.

00:01:38.680 --> 00:01:42.087
Nên họ làm những điều khiến bạn
cảm thấy rất thoải mái khi ở đó.

00:01:42.250 --> 00:01:44.553
Họ cho phép mọi người
thích các bức ảnh của bạn.

00:01:44.975 --> 00:01:47.943
Họ cho bạn thấy nội dung
mà họ nghĩ bạn muốn xem

00:01:48.066 --> 00:01:50.850
hoặc sẽ làm cho bạn cực kỳ vui
hoặc cực kỳ tức giận

00:01:50.850 --> 00:01:53.880
để lấy được tương tác cảm xúc
của bạn để giữ bạn lưu lại đó.

00:01:54.260 --> 00:01:57.173
Đó là vì họ muốn
cho bạn thấy nhiều quảng cáo nhất có thể

00:01:57.173 --> 00:01:58.173
khi bạn ở đó

00:01:58.173 --> 00:02:00.160
vì đó là mô hình kinh doanh của họ.

00:02:00.897 --> 00:02:04.414
Họ cũng có cơ hội tương tự
khi bạn truy cập ứng dụng của họ

00:02:04.414 --> 00:02:06.140
nhằm thu thập dữ liệu về bạn.

00:02:06.370 --> 00:02:08.005
Và họ sử dụng các dữ liệu này

00:02:08.005 --> 00:02:11.553
để tạo ra các hồ sơ chi tiết
về cuộc đời và hành vi của bạn,

00:02:11.845 --> 00:02:13.924
và những hồ sơ nay sau đó
có thể được dùng

00:02:13.924 --> 00:02:16.930
để hướng nhiều quảng cáo
hơn nữa đến bạn,

00:02:17.200 --> 00:02:19.700
và rồi điều đó quyết định
điều bạn sẽ thấy.

00:02:21.470 --> 00:02:25.170
Nhưng tất cả không chỉ dừng lại ở
mô hình kinh doanh của các công ty này,

00:02:25.614 --> 00:02:28.277
mà nó thực sự tác động
lên nền dân chủ của chúng ta

00:02:28.735 --> 00:02:34.509
vì điều chúng ta thấy trên internet
được điều chỉnh cho phù hợp với chúng ta,

00:02:34.990 --> 00:02:36.183
với điều chúng ta thích,

00:02:36.453 --> 00:02:37.843
với điều chúng ta tin,

00:02:38.253 --> 00:02:41.203
với điều chúng ta muốn thấy hoặc
muốn tin.

00:02:41.523 --> 00:02:43.498
Và điều này nghĩa là xét về mặt xã hội,

00:02:43.756 --> 00:02:47.500
chúng ta không còn chia sẻ
kiến thức chung

00:02:47.500 --> 00:02:50.197
thì không thể có loại hình dân chủ
đòi hỏi chúng ta

00:02:50.197 --> 00:02:52.621
để hợp tác với nhau và biết
những điều tương tự

00:02:52.851 --> 00:02:55.171
để cùng ra quyết định
về cuộc sống của chúng ta.

00:02:55.391 --> 00:02:57.030
Khi chúng ta biết điều khác nhau

00:02:57.030 --> 00:03:01.059
và chúng ta bị tách biệt trong
những bóng thông tin nhỏ,

00:03:01.567 --> 00:03:04.860
việc chúng ta hợp nhau sẽ là cực kỳ khó.

00:03:04.860 --> 00:03:07.670
Chúng ta không có trải nghiệm
hay kiến thức chung.

00:03:08.241 --> 00:03:11.335
Tôi nghĩ một điều thực sự quan trọng
là chúng ta cần suy nghĩ

00:03:11.545 --> 00:03:13.897
về thông tin chúng ta nhận trên mạng,

00:03:14.247 --> 00:03:17.167
về các công ty và cấu trúc quyết định

00:03:17.337 --> 00:03:19.455
điều chúng ta thấy trên internet.

00:03:21.504 --> 00:03:24.702
NewsWise là dự án của CIVIX và
Tổ chức Báo chí Canada

00:03:25.172 --> 00:03:27.595
Dịch bởi Nguyệt Nguyễn
Đánh giá bởi Trinh Nguyễn