0:00:03.634,0:00:07.363
[Phía sau màn hình:[br]Ai quyết định nội dung tôi xem trên mạng?]

0:00:08.376,0:00:09.526
Xin chào. Tôi là Taylor.

0:00:09.526,0:00:11.778
Tôi học về internet và báo chí,

0:00:11.778,0:00:16.077
và cách chúng ta, với vai trò là công dân,[br]tiếp cận thông tin về thế giới.

0:00:17.389,0:00:19.628
Trước đây,[br]khi người ta có thông tin,

0:00:19.778,0:00:22.688
thông tin chủ yếu do con người quyết định.

0:00:22.688,0:00:25.381
Con người quyết định những gì[br]chúng ta cần biết.

0:00:25.560,0:00:28.550
Nên khi chúng ta giở báo[br]hoặc bật ti vi xem bản tin tối,

0:00:28.550,0:00:32.570
có người nào đó quyết định[br]thông tin chúng ta nghe và nhìn.

0:00:33.240,0:00:36.546
Rốt cục là[br]chúng ta đều biết thông tin giống nhau.

0:00:38.059,0:00:40.742
Ngày nay, internet đã thay đổi mọi thứ.

0:00:41.090,0:00:44.017
Khi bạn lên mạng,[br]khi bạn mở ứng dụng,

0:00:44.486,0:00:47.224
điều bạn thấy không phải được quyết định[br]bởi một người

0:00:47.489,0:00:48.710
mà bởi một cái máy.

0:00:49.589,0:00:51.820
Và điều này có nhiều ích lợi:

0:00:51.984,0:00:54.053
Nó cho phép bạn sử dụng Google Maps;

0:00:54.053,0:00:56.523
Nó cho phép bạn đặt thức ăn trực tuyến;

0:00:56.523,0:01:00.162
Nó cho phép bạn kết nối[br]với bạn bè trên khắp thế giới

0:01:00.162,0:01:01.870
và chia sẻ thông tin...

0:01:02.290,0:01:04.911
Nhưng có những thứ về chiếc máy này

0:01:05.221,0:01:07.511
mà chúng ta cần cân nhắc[br]thật kỹ lưỡng

0:01:07.741,0:01:11.618
vì những thứ đó quyết định[br]thông tin mà tất cả chúng ta tiếp nhận

0:01:11.793,0:01:15.050
với vai trò là công dân của xã hội[br]và của nền dân chủ.

0:01:15.489,0:01:17.029
Nên khi bạn mở ứng dụng

0:01:17.179,0:01:20.531
bạn được cho xem một hình ảnh[br]ở mục nội dung cập nhật của Snapchat,

0:01:20.764,0:01:24.420
mọi thông tin đó[br]được quyết định bởi máy,

0:01:24.465,0:01:28.951
và máy đó được thúc đẩy[br]bởi động lực của công ty

0:01:28.951,0:01:32.251
sở hữu trang web[br]hoặc sở hữu ứng dụng đó.

0:01:32.684,0:01:36.540
Và động lực đó là khiến cho bạn[br]dành thời gian nhiều nhất có thể

0:01:36.540,0:01:38.080
trên ứng dụng đó.

0:01:38.680,0:01:42.087
Nên họ làm những điều khiến bạn[br]cảm thấy rất thoải mái khi ở đó.

0:01:42.250,0:01:44.553
Họ cho phép mọi người[br]thích các bức ảnh của bạn.

0:01:44.975,0:01:47.943
Họ cho bạn thấy nội dung[br]mà họ nghĩ bạn muốn xem

0:01:48.066,0:01:50.850
hoặc sẽ làm cho bạn cực kỳ vui[br]hoặc cực kỳ tức giận

0:01:50.850,0:01:53.880
để lấy được tương tác cảm xúc[br]của bạn để giữ bạn lưu lại đó.

0:01:54.260,0:01:57.173
Đó là vì họ muốn[br]cho bạn thấy nhiều quảng cáo nhất có thể

0:01:57.173,0:01:58.173
khi bạn ở đó

0:01:58.173,0:02:00.160
vì đó là mô hình kinh doanh của họ.

0:02:00.897,0:02:04.414
Họ cũng có cơ hội tương tự[br]khi bạn truy cập ứng dụng của họ

0:02:04.414,0:02:06.140
nhằm thu thập dữ liệu về bạn.

0:02:06.370,0:02:08.005
Và họ sử dụng các dữ liệu này

0:02:08.005,0:02:11.553
để tạo ra các hồ sơ chi tiết[br]về cuộc đời và hành vi của bạn,

0:02:11.845,0:02:13.924
và những hồ sơ nay sau đó[br]có thể được dùng

0:02:13.924,0:02:16.930
để hướng nhiều quảng cáo[br]hơn nữa đến bạn,

0:02:17.200,0:02:19.700
và rồi điều đó quyết định[br]điều bạn sẽ thấy.

0:02:21.470,0:02:25.170
Nhưng tất cả không dừng lại chỉ ở[br]mô hình kinh doanh của các công ty này,

0:02:25.614,0:02:28.277
mà nó thực sự tác động[br]lên nền dân chủ của chúng ta

0:02:28.735,0:02:34.509
vì điều mỗi chúng ta thấy trên internet[br]được điều chỉnh cho phù hợp với chúng ta,

0:02:34.990,0:02:36.183
với điều chúng ta thích,

0:02:36.453,0:02:37.843
với điều chúng ta tin,

0:02:38.253,0:02:41.203
với điều chúng ta muốn thấy hoặc[br]muốn tin.

0:02:41.523,0:02:43.498
Và điều này nghĩa là xét về mặt xã hội,

0:02:43.756,0:02:47.500
chúng ta không còn chia sẻ[br]kiến thức chung

0:02:47.500,0:02:50.197
thì không thể có loại hình dân chủ[br]đòi hỏi chúng ta

0:02:50.197,0:02:52.621
để hợp tác với nhau và biết[br]những điều tương tự

0:02:52.851,0:02:55.171
để cùng ra quyết định[br]về cuộc sống của chúng ta.

0:02:55.391,0:02:57.030
Khi chúng ta biết[br]điều khác nhau

0:02:57.030,0:03:01.059
và chúng ta bị tách biệt trong[br]những bóng thông tin nhỏ,

0:03:01.567,0:03:04.860
việc chúng ta hợp nhau[br]sẽ là cực kỳ khó.

0:03:04.860,0:03:07.670
Chúng ta không có trải nghiệm[br]hay kiến thức chung.

0:03:08.241,0:03:11.335
Tôi nghĩ một điều thực sự quan trọng[br]là chúng ta cần suy nghĩ

0:03:11.545,0:03:13.897
về thông tin chúng ta nhận trên mạng,

0:03:14.247,0:03:17.167
và về các công ty[br]và cấu trúc quyết định

0:03:17.337,0:03:19.455
điều chúng ta thấy trên internet.

0:03:21.504,0:03:24.702
[NewsWise là dự án của CIVIX&[br]Tổ chức Báo chí Canada]

0:03:25.172,0:03:27.595
Phụ đề: Claudia Contreras[br]Người đánh giá: Carol Wang