Trở thành một nhà lãnh đạo tốt hơn là một chuyện khó. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu con đường trở thành nhà lãnh đạo tốt hơn không nhất thiết phải qua công việc? Thay vào đó thông qua thời gian rảnh? Đây là một ban nhạc Blues ở San Jose, California, có tên là Legally Blue. Họ biểu diễn cùng nhau chín năm rồi Tay guitar chính là một quý ông với tên Aart de Geus. Aart từng chơi cho một vài ban nhạc, đầu tiên là ở quê hương Thụy Sĩ, sau đó là Hoa Kì, cũng là nơi ông ấy kiếm kế sinh nhai. Cụ thể hơn, ông ấy là chủ tịch và là CEO của Synopsys, một công ty đại chúng đáng giá 17 triệu đô. Sysnopsys đạt kết quả khả quan vào cuối năm ngoái, kể cả khi Aart và Legally Blue bận rộn với việc biểu diễn, đôi khi biểu diễn tù tì vài dịp cuối tuần. Vì sao ông ấy lại làm thế? Đây là tôi trong vai trò CEO nhỏ hơn. Và đây là tôi trong một cuộc đua marathon. Tôi có chạy có tốt không ? Để so sánh, quý ông bên phải tôi, tôi chỉ bắt kịp anh ấy ở km thứ 38. Và không biết bạn có nhìn thấy không, anh ấy đang giữ một bình hoa trên đầu mình (Tiếng cười) Tuy vậy, với tiêu chuẩn của mình, tôi là một vận động viên marathon tuyệt vời và đang cố gắng để cải thiện hơn. Tại sao vậy thay vì dành thời gian cho một chế độ thể thao hợp lí ? Một câu trả lời hiển nhiên cho cả Aart de Geus và tôi, đam mê. Trong nghiên cứu, chúng ta có cụm từ "giải trí nghiêm túc". Một thú vui nghiêm túc khi bạn đầu tư thời gian và công sức đáng kể cho nó, khi bạn cố gắng trở nên thành thạo việc đó theo tiêu chuẩn của bản thân và quan trọng nhất, khi bạn xác định với nó. Bạn sẽ kể, có thể với người khác, nhưng chắc chắn với bản thân "Tôi là người chạy marathon" "Tôi là một nghệ sĩ guitar. " Nhưng có những thứ đã xảy ra khi tôi nghiêm túc chạy nó làm tôi nghi ngờ rằng câu hỏi "Tại sao làm thế ?" có thể có câu trả lời khác, có thể có mối liên hệ giữa giải trí nghiêm túc và khả năng lãnh đạo. Khi số dặm đã đi tăng thì sự sáng tạo, giá trị bản thân và sự kết nối giữa tôi và đồng nghiệp cũng tăng. Sau này, khi tôi trở thành nhà nghiên cứu lãnh đạo, tôi quyết định sẽ coi trọng việc giải trí nghiêm túc. Các nhà tư vấn nghề nghiệp đã biết trước sở thích như một người "thúc đẩy" lãnh đạo nhưng ít có nghiên cứu nào chứng minh tuyên bố của họ. Cùng đồng nghiệp ở VU University in Amsterdam, chúng tôi nói rằng, hãy bắt đầu ở một nơi rất cao, với những CEO của những công ti lớn nhất Hoa Kì, được bao gồm trong S&P 500 Index. Có ai giữa những người không có đam mê trong công việc? Và nếu có, điều đó có ý nghĩa thế nào tới sự lãnh đạo? Chúng tôi đã xem kĩ những bài báo, phỏng vấn, diễn văn khai mạc, những bài đăng trên mạng xã hội. Chúng tôi biết được rằng hơn 1/10 số CEO của S&P 500 có một sở thích nghiêm túc. Và họ đã đạt một số thành tựu ấn tượng, thậm chí theo tiêu chuẩn tuyệt đối. Hoàn thành chuỗi sự kiện Ironman, [Leo Denault, Entergy] [BillDemchan, Dịch vụ Tài chính PNC] giành thứ hạng cao khi thi ba môn phối hợp, [George Barrett, Cardinal] hát với trình độ chuyên nghiệp, [Sean Healey, AMG] thắng cuộc thi câu cá toàn thế giới, [David Solomon, Goldman Sachs] trình diễn với tư cách DJ trong một trong những câu lạc bộ ngầu nhất ở New York. (Tiếng cười) Và danh sách còn kéo dài nữa. Không phải tất cả những CEO này đều đạt được thành tựu trong việc giải trí, nhưng họ đều đam mê nó và họ cố gắng hết mình. Bây giờ, chi phí để những CEO này dành thời gian thuộc hàng đắt nhất thế giới. Liệu đam mê có đủ để đánh giá nó? Chúng tôi tìm ra một vài câu trả lời thông qua phân tích chuyên đề. Giải trí nghiêm túc tạo ra mối quan hệ tốt hơn với người theo dõi. Nó tiếp sức cho sự sáng tạo cũng như tập trung vào các chiến lược của mình. Nó tăng thêm tính xác thực của họ. Nó cho ta thấy phong cách lãnh đạo của họ. Adrena Friedman CEO của Nasdaq có đai đen Taekwondo, nói rằng nó phát triển khả năng tự lập, điều mà cô ấy cho rằng là cần thiết cho việc lãnh đạo tốt. Nhưng ngoài những lợi ích trực tiếp, còn có những thứ khác ít mang màu sắc trực quan hơn trong khi những CEO nói về giải trí nghiêm túc. Gần như là lời khẳng định về sự độc lập với vai trò lãnh đạo. Ví dụ, họ thấy thế nào khi thoát khỏi vỏ bọc của CEO thông qua đam mê không liên quan công việc Nick Akins từ công ty điện lực Hoa Kì, thích rằng khi chơi với ban nhạc của mình, anh ấy không còn là một CEO, nhưng, theo như anh ấy thì "giống như người giúp việc" Và Mike Gregoire của Viện Công nghệ CA nói "Khi bạn đi xe đạp, không ai biết bạn là CEO" Bạn sẽ có những thợ sửa ống nước hay kẻ đầu cơ ngoài kia đang cố giết bạn." (Tiếng cười) Bên cạnh đó, họ rất trân trọng việc giải trí nghiêm túc giúp tâm trí họ thoát khỏi công việc. Theo lời CEO của Electronic Arts, Andy Wilson, đai nâu môn Jiu-Jitsu của Brazil, "Khi ai đó cố gắng hạ gục bạn, bạn chắc sẽ chỉ có thể nghĩ về điều đó. Và điều này giúp bạn thoát khỏi công việc." Thậm chí còn có những đề cập đến những công việc khác nhau. Ví dụ như trong tiểu sử chính thức của Shantanu Narayen từ Adobe có nói, "Nếu Shantanu không ở Adobe, anh ấy sẽ là một tay golf chuyên nghiệp." Và Jeff Jones của công ty thuế H&R thấy mình là nhiếp ảnh gia thời trang vào một thời điểm nào đó trong tương lai. [Jeff Jones, công ti thuế H&R] Thứ hấp dẫn chúng ta từ những điều khác biệt trong cách mà các CEO nói về việc giải trí nghiêm túc của họ chính là nó kéo họ ra khỏi thay vì hướng đến vai trò lãnh đạo. Chúng ta phải khám phá nó xa hơn nữa. Nên tôi đã tiến hành những cuộc phỏng vấn cá nhân với hơn 20 CEO của các tập đoàn lớn. Phần lớn họ là người của S&P hoặc Fortune 500 Tất cả họ đều có hàng nghìn nhân viên. Khi tôi làm cuộc phỏng vấn này, danh sách lợi ích trực tiếp được xác nhận và kéo dài. Tự tin, khiêm tốn, năng nổ, thông thái. Nhưng phần chìm của việc kéo ra khỏi vai trò lãnh đạo thông qua giải trí nghiêm túc cũng có thể thấy được. Và các CEO chỉ ra nhiều mặt khác của mình trong cuộc nói chuyện Nó bắt đầu định hình như thế này "Vai trò lãnh đạo rất khốc kiệt, tôi cảm thấy nó nuốt chửng mình hoàn toàn. Để cân bằng nó, tôi cần thứ khác để chứng tỏ bản thân. Vậy nên tôi cố gắng hết sức ở những thứ khác hoàn toàn công việc thay vì ngồi phịch xuống sofa. Nó giúp tôi có thêm một cái chân nữa để đứng vững." Đó là khi mọi thứ đã vào đúng vị trí. Với những lãnh đạo liên quan giải trí nghiêm túc quả thật là một cái chân giúp họ đứng vững. Và nó liên quan tới một địn nghĩa mà các nhà tâm lí học gọi là " Tự phức tạp" Mỗi chúng ta có một bản thân với nhiều tố chất, "nhà lãnh đạo", "người chồng", "người yêu mèo"... Và càng có nhiều tố chất không liên quan với những gì mà ta có, bản thân ta càng phức tạp. Cuộc nghiên cứu nói rằng việc thêm vào một tố chất độc lập với những cái bạn đã có sẽ tốt cho bản thân, chứng tỏ rằng bạn có những giao tiếp tích cực với nó- bạn thích nó, bạn biểu hiện tốt, bạn tự hào về nó- và bạn điều khiển được nó thay vì để nó điều khiển bản thân. Nói cách khác, nếu nó làm tăng thứ mà ta gọi là "Tự phức tạp tích cực". Vì sao nó đặc biệt với khả năng lãnh đạo? Vì có thể, dù sớm hay nuộn, tố chất lãnh đạo của chúng ta sẽ bị đe dọa. Nhiều CEO mà tôi nói nói chuyện cùng thú nhận họ phải vật lộn với những yêu cầu công việc hàng đầu. Một CEO của S&P 500 nói với tôi rằng anh ấy ngủ cực kì ít -theo lời anh ấy- vì có rất nhiều cử tri. Wall Street, hội đồng quản trị, cổ đông, chính phủ, cộng đồng, công nhân, khách hàng... Và đối phó với họ có thể là công việc toàn thời gian. CEO khác của S&P 500 nói với tôi rằng về việc mình vào một vòng xoáy cạnh tranh vào lúc công việc rất khó khăn. Anh ấy nói, '"Tôi nghĩ Tôi có thể làm được! Tôi không thể điều khiển cả thế giới nhưng tôi có thể điều khiển việc tập thể dục Và tôi cần có một cấp độ kiểm soát với một thứ gì khác." Các nhà lãnh đạo hàng đầu chiến đấu với sự phức tạp của công việc và đôi khi cảm thấy mình không thể điều khiển được nó. Liệu họ có vượt qua quãng thời gian nghi ngờ khả năng lãnh đạo của mình khi nó xảy ra ? Có thể lắm. Và đây là những nhà lãnh đạo đã từng trải và có kinh nghiệm, những người mà các nghiên cứu coi là tự tin quá mức. Khi bạn nói chuyện hay tập dượt với các nhà lãnh đạo mới, ít kinh nghiệm, rõ ràng là sự nghi ngờ bản thân xảy ra thường xuyên hơn. Một liều nghi ngờ bản thân vừa phải là thứ mà ta cần nếu chúng ta đang học hỏi và lớn lên nhưng nó trở nên nguy hiểm nếu ta đầu tư hết thời gian sức lực và mục đích vào danh phận lãnh đạo Chưa hết, đó chính xác là thứ mà các bên liên quan muốn từ chúng ta. Nhưng hãy đối mặt với nó, con người muốn điều bất khả thi từ lãnh đạo của mình. Nghiên cứu gọi là "Sự lãng mạn của lãnh đạo" Họ muốn lãnh đạo của mình sống và thở với công việc. Nhưng đồng thời, họ cũng muốn lãnh đạo chú trọng bản thân với sự cuộc sống nội tâm, thứ chỉ có thể đến từ những quan tâm sâu sắc và đa dạng. Họ muốn các nhà lãnh đạo làm việc kiệt sức nhưng cũng yêu cầu họ phải năng nổ và truyền cảm hứng. Chuyện gì sẽ xảy ra, khi ta nghi ngờ bản thân mình, có thể khi ta cảm thấy tội lỗi vì không sống xứng với những kì vọng của nhiều người? Chúng ta tự phạt mình phải làm nhiều hơn. Chúng ta làm nhiều hơn, ngủ ít hơn. Chúng ta phát triển tầm nhìn đường hầm, và nghịch lý thay, chúng ta kết thúc với việc vứt bỏ hết mọi khả năng lãnh đạo tốt, mọi thứ ta học ở nơi làm và ở các chương trình dạy điều hành, về việc tạo điều kiện cho nhân viên phát triển, tạo cảm hứng và thử thách họ. Bởi vì, thành thật mà nói, chúng ta quá kiệt sức để tập trung cho cái gì ngoài việc làm cho xong. Tội nghiệp chúng ta thật! Nhưng tội người mà ta phải dẫn dất. Tôi biết vì tôi đã từng ở đó. Tôi hốt hoảng khi thấy mình nghi ngờ tố chất lãnh đạo của bản thân, vì tôi đã cược mọi thứ cho nó. Đó là tôi của quá khứ. Đó là khi giải trí nghiêm túc cứu rỗi tôi. Trong nhận thức muộn màng nó lấp đầy những yêu cầu của tự phức tạp tích cực. Nó không liên quan đến công việc tôi, tôi làm nó khá tốt, và tôi có thể điều khiển được nó, nghĩa là tôi quyết định được thời gian và mức độ tham gia. Và thêm sự tự phức tạp không chỉ có nghĩa là tôi bình tĩnh và cân bằng hơn, nhưng khi tôi cũng lùi một bước, tôi nhắc nhở bản thân lí do mình ở đó, để ủy quyền cho đội của mình, thành công qua thành công của họ. Vậy nên, tự phức tạp hoá tích cực về bản chất cho ta "một cái chân khác để đứng vững." Nhưng đó không phải là tất cả. Nghiên cứu cũng cho thấy tự phức tạp tích cực có thể rất đặc biệt quý giá với các nhà lãnh đạo hôm nay do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cho đến tận vài thập kỉ trước, các nhà lãnh đạo cấp cao có thể hoàn toàn dựa vào kinh nghiệm do quá khứ là một nhà dự đoán tương lai hợp lí. Ngày nay, các nhà lãnh đạo đối mặt với việc đó không còn đúng nữa. Mark Bertolini của Aetna, một người say mê chính niệm nói rằng, "Mỗi ngày tôi phải đi vào một thế giới hỗn loạn, nơi mà tôi biết mình sẽ bị thử thách về giá trị bản thân," Thứ nghiên cứu cho thấy là tự phức tạp tích cực trang bị cho các lãnh đạo tầm nhìn và kĩ năng khác những thứ được mài giũa từ công việc mà họ có thể dùng để giải quyết những khó khăn hiếm thấy. Việc này không xảy ra có ý thức. Nếu tôi bị gọi để thể hiện sự lãnh đạo trong một tình huống mới lạ, Tôi có thể không đứng lên bục và nói rằng, "Mọi người hãy bình tĩnh,tôi là nghệ sĩ guitar Blues, và tôi lo được!" Nhưng tôi có thể tuyển chọn các kỹ năng tôi thậm chí không biết sẽ có ích. Có thể là kĩ năng nghe ngoài mong đợi. "Tôi đã học từ một CEO có đam mê âm nhạc rằng có rất nhiều cấp độ nghe một bài hát, ngoài những gì giáo dân nghe được như một sự pha trộn của âm thanh. Những kĩ năng này có thể không nằm trong top 10 mà bạn có thể thấy trong bí quyết lãnh đạo. Họ sống trong vương quốc của suy nghĩ bên ngoài, bất ngờ, suy nghĩ "Cái này đến từ đâu?" Một nơi nào đó trong suy nghĩ của tôi, sự thật là tôi có thể làm tốt ở một thứ gì đó khác biệt so với công việc sẽ làm tôi thấy mình như là một người sáng tạo, phản ứng nhanh, tồn tại, và tôi có thể đối mặt với thử thách từ nhiều góc độ khác nhau. Bạn có thể nghĩ, "Tuyệt! Giờ tôi cũng phải trở thành một hoạ sĩ tốt hoặc một vận động viên điền kinh để trở thành một lãnh đạo tốt. Cám ơn vì đã loại bỏ áp lực." Bạn không cần phải làm gì cả. Thực tế, nghiên cứu về bản chất của đam mê nói rằng nếu bạn cảm thấy bị bắt ép phải bắt đầu một thói quen, hang động kì diệu chứa đầy kho báu hứa hẹn bởi giải trí nghiêm túc sẽ không mở ra cho bạn. Ngược lại, nếu bạn đam mê gì đó nhưng ít hơn về công việc của bạn, có lẽ bạn tìm thấy chính mình mơ mộng về ăn điểm trực tiếp ở giữa một cuộc bàn chiến lược quan trọng thì vai trò lãnh đạo không dành cho bạn và giải trí nghiêm túc sẽ làm nó rõ hơn. Điều kì diệu của giải trí nghiêm túc là nó chỉ có tác dụng với bạn nếu bạn đang đam mê thú vui và cũng đam mê với vai trò lãnh đạo. Và đam mê ngoài công việc không giảm đam mê bạn dành cho công việc. Vậy thì giờ chúng ta ở đâu? Sau khi Harvard Bussiness Review công bố kết quả nghiên cứu của chúng tôi trên mạng người đọc ở vị trí quản lí khám phá ra họ từng bắt đầu một sở thích nhưng họ đã từ bỏ nó vì công việc, và họ mừng vì điều đó. Nếu bạn có một thú vui giải trí nghiêm túc, đừng hi sinh nó vì bạn nghĩ rằng vai trò lãnh đạo cần thế. Cho các lãnh đạo tận tâm, đó là một khoản đầu tư vào sự lãnh đạo. Và, nếu bạn không có một niềm đam mê không liên quan việc, hãy để tôi hỏi bạn. Có những hoạt động nào làm bạn nghĩ về nó kể cả khi nó xảy ra rất lâu rồi, "Tôi có thể giỏi nó nếu tôi nỗ lực" Nếu có, hãy thử coi nó là giải trí nghiêm túc. Đừng cảm thấy tội lỗi vì cố gắng để xuất sắc ở việc gì đó ngoài công việc. Bạn là ai? Một vũ công đầy biểu cảm? Một thợ may đầy cảm hứng? Một đầu bếp? Vận động viên? Nhà văn? Hãy tìm đam mê của bạn. Miễn là bạn cam kết chắc chắn với vai trò lãnh đạo, niềm đam mê này sẽ giúp bạn thành một lãnh đạo tốt hơn và phức tạp hơn, đó là những gì chúng ta cần trong thế giới phức tạp hơn bao giờ hết. Bởi vì chúng ta cần sự phức tạp bên trong để quản lý sự phức tạp bên ngoài. Cảm ơn. (Vỗ tay)