1
00:00:01,099 --> 00:00:02,718
Ja proučavam mrave

2
00:00:02,718 --> 00:00:06,015
u pustinji, u tropskoj šumi

3
00:00:06,015 --> 00:00:07,543
i u svojoj kuhinji

4
00:00:07,543 --> 00:00:11,563
kao i u brdima
oko Silikonske doline, gde živim.

5
00:00:11,563 --> 00:00:13,239
Nedavno sam shvatila da mravi

6
00:00:13,239 --> 00:00:16,477
različito koriste interakcije
u različitim okruženjima,

7
00:00:16,477 --> 00:00:18,205
i to me je navelo na razmišljanje

8
00:00:18,205 --> 00:00:20,900
da bismo mogli da iz ovoga učimo
o drugim sistemima,

9
00:00:20,900 --> 00:00:26,808
kao što su mozgovi
i mreže podataka kojima upravljamo,

10
00:00:26,808 --> 00:00:29,024
pa čak i rak.

11
00:00:29,024 --> 00:00:31,226
Ono što svi ovi sistemi imaju zajedničko

12
00:00:31,226 --> 00:00:33,943
jeste to da ne postoji centralna kontrola.

13
00:00:33,943 --> 00:00:37,763
Kolonija mrava se sastoji
od sterilnih radilica -

14
00:00:37,763 --> 00:00:40,149
to su mravi koje viđate
kako šetaju okolo -

15
00:00:40,149 --> 00:00:42,305
i od jedne ili više reproduktivnih ženki

16
00:00:42,305 --> 00:00:44,408
koje samo polažu jaja.

17
00:00:44,408 --> 00:00:46,417
One ne daju nikakve instrukcije.

18
00:00:46,417 --> 00:00:48,401
Iako se nazivaju kraljicama,

19
00:00:48,401 --> 00:00:50,566
one ne govore nikome šta da radi.

20
00:00:50,566 --> 00:00:53,842
U koloniji mrava, niko nije nadležan,

21
00:00:53,842 --> 00:00:56,620
i svi sistemi bez centralne kontrole
kao što je ovaj

22
00:00:56,620 --> 00:01:00,539
se regulišu koristeći
vrlo jednostavne interakcije.

23
00:01:00,549 --> 00:01:03,276
Mravi komuniciraju koristeći miris.

24
00:01:03,276 --> 00:01:05,463
Oni mirišu svojim antenama,

25
00:01:05,463 --> 00:01:08,224
i komuniciraju svojim antenama,

26
00:01:08,224 --> 00:01:11,233
tako da kada jedan mrav
dodirne drugog svojim antenama,

27
00:01:11,233 --> 00:01:12,840
može zaključiti, na primer,

28
00:01:12,840 --> 00:01:14,814
da li je drugi mrav iz iste kolonije

29
00:01:14,814 --> 00:01:18,710
i kakav zadatak taj drugi mrav obavlja.

30
00:01:18,710 --> 00:01:21,910
Ovde vidite mnogo mrava
koji se kreću okolo

31
00:01:21,910 --> 00:01:23,843
i komuniciraju u laboratorijskoj areni

32
00:01:23,843 --> 00:01:27,281
koja je povezana cevima
sa druge dve arene.

33
00:01:27,281 --> 00:01:29,785
Dakle, kada jedan mrav sretne drugog,

34
00:01:29,785 --> 00:01:31,874
nije bitno kog mrava sretne,

35
00:01:31,874 --> 00:01:33,759
i oni zapravo ne šalju

36
00:01:33,759 --> 00:01:37,224
nikakav komplikovani signal ili poruku.

37
00:01:37,224 --> 00:01:39,335
Sve što je bitno za mrava jeste tempo

38
00:01:39,335 --> 00:01:42,156
kojim sreće drugog mrava.

39
00:01:42,156 --> 00:01:44,913
I sve ove interakcije, uzete zajedno,

40
00:01:44,913 --> 00:01:47,418
stvaraju mrežu.

41
00:01:47,418 --> 00:01:49,628
Ovo je mreža mrava

42
00:01:49,628 --> 00:01:52,272
koje ste malopre videli
kako se kreću po areni,

43
00:01:52,272 --> 00:01:55,559
i ova stalno promenljiva mreža je ta

44
00:01:55,559 --> 00:01:58,079
koja proizvodi ponašanje kolonije,

45
00:01:58,079 --> 00:02:00,960
kao što je to
da li su svi mravi skriveni u gnezdu,

46
00:02:00,960 --> 00:02:03,444
ili koliko njih izlazi u nabavku hrane.

47
00:02:03,444 --> 00:02:05,413
Mozak zapravo radi na isti način,

48
00:02:05,413 --> 00:02:08,393
ali ono što je sjajno kod mrava
je to što možete videti

49
00:02:08,393 --> 00:02:11,780
čitavu mrežu dok se to dešava.

50
00:02:11,780 --> 00:02:14,880
Postoji više od 12 000 vrsta mrava,

51
00:02:14,880 --> 00:02:17,005
u svakoj sredini koju možete zamisliti,

52
00:02:17,005 --> 00:02:19,654
i različito koriste interakcije

53
00:02:19,654 --> 00:02:22,422
kako bi se suočile
sa različitim izazovima sredine.

54
00:02:22,422 --> 00:02:24,727
Jedan značajan sredinski izazov

55
00:02:24,727 --> 00:02:26,597
sa kojim svaki sistem
mora da se suoči

56
00:02:26,597 --> 00:02:28,460
jesu operativni troškovi,

57
00:02:28,460 --> 00:02:30,945
ono što je potrebno
za pokretanje sistema.

58
00:02:30,945 --> 00:02:33,493
A drugi sredinski izazov su resursi,

59
00:02:33,493 --> 00:02:35,829
njihovo pronalaženje i prikupljanje.

60
00:02:35,829 --> 00:02:38,612
U pustinji, operativni troškovi su veliki

61
00:02:38,612 --> 00:02:40,385
jer nema dovoljno vode,

62
00:02:40,385 --> 00:02:42,884
i mravi koje izučavam u pustinji
koji jedu semenje

63
00:02:42,884 --> 00:02:45,784
moraju da troše vodu da bi došli do vode.

64
00:02:45,784 --> 00:02:47,923
Dakle, mrav u potrazi za hranom,

65
00:02:47,923 --> 00:02:49,960
tragajući sa semenjem po vrućini,

66
00:02:49,960 --> 00:02:51,967
samo gubi vodu u vazduh.

67
00:02:51,967 --> 00:02:53,631
Ali kolonija dobija svoju vodu

68
00:02:53,631 --> 00:02:55,397
metabolišući masnoće iz semenki

69
00:02:55,397 --> 00:02:57,331
koje jedu.

70
00:02:57,331 --> 00:02:59,970
Dakle, u ovoj sredini,
interakcije se koriste

71
00:02:59,970 --> 00:03:02,039
za aktiviranje potrage za hranom.

72
00:03:02,039 --> 00:03:04,303
Tragač ne kreće u potragu ako ne dobije

73
00:03:04,303 --> 00:03:06,876
dovoljno interakcije
sa tragačima koji se vraćaju,

74
00:03:06,876 --> 00:03:08,866
i ono što vidite su tragači u povratku

75
00:03:08,866 --> 00:03:10,690
koji idu u tunel, u gnezdo,

76
00:03:10,690 --> 00:03:13,326
i sreću tragače pri polasku napolje.

77
00:03:13,326 --> 00:03:14,949
Ovo ima smisla za koloniju mrava,

78
00:03:14,949 --> 00:03:17,272
jer što više hrane ima napolju,

79
00:03:17,272 --> 00:03:19,123
tragači će je brže naći,

80
00:03:19,123 --> 00:03:20,359
brže će se vratiti,

81
00:03:20,359 --> 00:03:23,160
i više će tragača poslati napolje.

82
00:03:23,160 --> 00:03:25,667
Sistem radi tako da ostaje zaustavljen,

83
00:03:25,667 --> 00:03:27,682
dok se nešto pozitivno ne dogodi.

84
00:03:27,682 --> 00:03:31,563
Tako interakcije funkcionišu
da bi aktivirale tragače za hranom.

85
00:03:31,563 --> 00:03:34,160
Izučavali smo evoluciju ovog sistema.

86
00:03:34,160 --> 00:03:35,871
Najpre, postoje varijacije.

87
00:03:35,871 --> 00:03:38,040
Ispostavilo se da su kolonije različite.

88
00:03:38,040 --> 00:03:40,736
Sušnim danima,
neke kolonije manje tragaju za hranom,

89
00:03:40,736 --> 00:03:43,341
dakle, kolonije se razlikuju
po tome kako rukovode

90
00:03:43,341 --> 00:03:45,005
ovom razmenom trošenja vode

91
00:03:45,005 --> 00:03:46,763
da bi se tragalo za semenjem

92
00:03:46,763 --> 00:03:49,583
i ponovnog dobijanja vode
u obliku semenja.

93
00:03:49,583 --> 00:03:52,292
Pokušavamo da razumemo
zašto neke kolonije

94
00:03:52,292 --> 00:03:54,122
tragaju za hranom manje od drugih

95
00:03:54,122 --> 00:03:56,267
razmišljajući o mravima kao o neuronima,

96
00:03:56,267 --> 00:03:58,455
koristeći modele iz neurologije.

97
00:03:58,455 --> 00:04:01,279
Kao što neuron
sabira stimulaciju drugih neurona

98
00:04:01,279 --> 00:04:03,535
da bi odlučio da li da se upali,

99
00:04:03,535 --> 00:04:06,170
mrav sabira stimulaciju drugih mrava

100
00:04:06,170 --> 00:04:08,193
da bi odlučio da li da traga za hranom.

101
00:04:08,193 --> 00:04:10,162
A ono što tražimo je
da li bi moglo biti

102
00:04:10,162 --> 00:04:11,822
malih razlika među kolonijama

103
00:04:11,822 --> 00:04:14,756
u pogledu toga koliko je interakcija
svakom mravu potrebno

104
00:04:14,756 --> 00:04:17,522
pre nego što postane voljan
da izađe u potragu za hranom,

105
00:04:17,522 --> 00:04:20,829
jer bi takva kolonija
manje tragala za hranom.

106
00:04:20,829 --> 00:04:23,968
Ovo pokreće analogno pitanje o mozgovima.

107
00:04:23,968 --> 00:04:25,380
Pričamo o mozgu,

108
00:04:25,380 --> 00:04:28,270
ali naravno, svaki mozak
je nešto drugačiji,

109
00:04:28,270 --> 00:04:29,649
i možda ima nekih pojedinaca

110
00:04:29,649 --> 00:04:30,968
ili nekih uslova

111
00:04:30,968 --> 00:04:34,190
u kojima su
elektronska svojstva neurona takva

112
00:04:34,190 --> 00:04:38,060
da zahtevaju više podsticaja
da bi opalili,

113
00:04:38,060 --> 00:04:41,786
a to bi dovelo do razlika
u funkciji mozga.

114
00:04:41,786 --> 00:04:44,120
Dakle, da bismo postavili
evoluciona pitanja,

115
00:04:44,120 --> 00:04:46,799
potrebno je da saznamo
o reproduktivnom uspehu.

116
00:04:46,799 --> 00:04:49,124
Ovo je mapa mesta istraživanja

117
00:04:49,124 --> 00:04:51,677
gde sam pratila ovu populaciju

118
00:04:51,677 --> 00:04:54,970
kolonija mrava žetelaca kroz 28 godina,

119
00:04:54,970 --> 00:04:57,232
što je otprilike
onoliko koliko kolonija živi.

120
00:04:57,232 --> 00:04:59,331
Svaki simbol je kolonija,

121
00:04:59,331 --> 00:05:02,267
a veličina simbola označava
koliko je imala potomaka,

122
00:05:02,267 --> 00:05:04,720
jer smo mogli da koristimo
genetske varijacije

123
00:05:04,720 --> 00:05:07,221
da bismo spojili
kolonije roditelja i potomaka,

124
00:05:07,221 --> 00:05:10,518
odnosno, da bismo otkrili koje kolonije

125
00:05:10,518 --> 00:05:12,443
je osnovala ćerka kraljica

126
00:05:12,443 --> 00:05:14,511
i koja roditeljska kolonija
ju je stvorila.

127
00:05:14,511 --> 00:05:16,313
Ovo je bilo neverovatno za mene,

128
00:05:16,313 --> 00:05:19,641
otkriti posle svih tih godina,
na primer, da kolonija 154,

129
00:05:19,641 --> 00:05:21,817
koju sam dobro znala mnogo godina,

130
00:05:21,817 --> 00:05:23,636
je prababa.

131
00:05:23,636 --> 00:05:25,376
Ovo je njena ćerka kolonija,

132
00:05:25,376 --> 00:05:28,060
ovo je njena unuka kolonija,

133
00:05:28,060 --> 00:05:30,452
a ovo su njene praunuke kolonije.

134
00:05:30,452 --> 00:05:32,477
Radeći ovo, mogla sam da saznam

135
00:05:32,477 --> 00:05:35,150
da kolonije potomaka
podsećaju na kolonije roditelja

136
00:05:35,150 --> 00:05:37,977
po svojim odlukama o tome
koji dani su toliko vreli

137
00:05:37,977 --> 00:05:39,755
da neće ići u potragu za hranom,

138
00:05:39,755 --> 00:05:41,289
a potomci roditeljskih kolonija

139
00:05:41,289 --> 00:05:44,315
žive međusobno toliko daleko
da se mravi nikada ne sreću,

140
00:05:44,315 --> 00:05:46,414
tako da mravi kolonije potomka

141
00:05:46,414 --> 00:05:48,498
ne mogu da ovo nauče
od kolonije roditelja.

142
00:05:48,498 --> 00:05:51,579
Naš sledeći korak je bio da potražimo
genetsku varijaciju

143
00:05:51,579 --> 00:05:55,315
koja se nalazi u osnovi ove sličnosti.

144
00:05:55,315 --> 00:05:59,440
Tada sam mogla da pitam,
okej, kome ide bolje?

145
00:05:59,440 --> 00:06:00,900
Vremenom kroz istraživanje,

146
00:06:00,900 --> 00:06:02,675
naročito u poslednjih 10 godina,

147
00:06:02,675 --> 00:06:05,673
došlo je do veoma teške
i zaoštravajuće suše

148
00:06:05,673 --> 00:06:07,800
u jugozapadu SAD-a,

149
00:06:07,800 --> 00:06:10,853
i ispostavilo se da kolonije
koje čuvaju vodu,

150
00:06:10,853 --> 00:06:15,282
koje ostaju unutra
kada je zaista vruće napolju,

151
00:06:15,282 --> 00:06:17,914
i tako žrtvuju pribavljanje
što više moguće hrane,

152
00:06:17,914 --> 00:06:20,859
su one koje će verovatnije
imati kolonije potomaka.

153
00:06:20,859 --> 00:06:22,808
Sve ovo vreme sam mislila

154
00:06:22,808 --> 00:06:25,798
da je kolonija 154 gubitnik,
jer bi veoma vrelih dana

155
00:06:25,798 --> 00:06:27,596
bilo samo mrvica prikupljene hrane,

156
00:06:27,596 --> 00:06:31,757
dok su druge kolonije bile napolju
u traganju, pribavljajući dosta hrane,

157
00:06:31,757 --> 00:06:34,394
ali u stvari,
kolonija 154 je veoma uspešna.

158
00:06:34,394 --> 00:06:35,726
Ona je matrijarh.

159
00:06:35,726 --> 00:06:39,028
Ona je jedna od retkih prababa
na lokaciji.

160
00:06:39,028 --> 00:06:41,513
Koliko ja znam, ovo je prvi put

161
00:06:41,513 --> 00:06:43,412
da smo mogli da pratimo

162
00:06:43,412 --> 00:06:46,203
evoluciju kolektivnog ponašanja
dok se ona odvija

163
00:06:46,203 --> 00:06:48,320
u prirodnoj populaciji životinja

164
00:06:48,320 --> 00:06:52,977
i saznamo šta zaista najbolje funkcioniše.

165
00:06:52,977 --> 00:06:55,398
Internet koristi algoritam

166
00:06:55,398 --> 00:06:58,251
da bi regulisao protok podataka

167
00:06:58,251 --> 00:07:00,478
koji je veoma sličan onome

168
00:07:00,478 --> 00:07:02,854
koji mravi žeteoci koriste za regulaciju

169
00:07:02,854 --> 00:07:04,335
kretanja tragača za hranom.

170
00:07:04,335 --> 00:07:07,911
Pogodite kako zovemo ovu analogiju?

171
00:07:07,911 --> 00:07:09,279
Anternet stiže.

172
00:07:09,279 --> 00:07:11,000
(Aplauz)

173
00:07:11,000 --> 00:07:14,454
Podaci ne napuštaju izvorni računar

174
00:07:14,454 --> 00:07:17,315
dok ne dobiju signal
da je širina opsega dovoljna

175
00:07:17,315 --> 00:07:20,044
da bi putovali.

176
00:07:20,044 --> 00:07:21,485
Ranih dana interneta,

177
00:07:21,485 --> 00:07:23,759
kada su operativni troškovi
bili vrlo visoki

178
00:07:23,759 --> 00:07:26,986
i bilo je jako važno
ne gubiti nimalo podataka,

179
00:07:26,986 --> 00:07:29,143
sistem je bio podešen za interakcije

180
00:07:29,143 --> 00:07:32,205
da bi aktivirao protok podataka.

181
00:07:32,205 --> 00:07:34,590
Interesantno je da mravi koriste algoritam

182
00:07:34,590 --> 00:07:38,716
koji je toliko sličan onome
koji smo skoro pronašli,

183
00:07:38,716 --> 00:07:41,439
ali je to samo jedan
u mnoštvu mravljih algoritama

184
00:07:41,439 --> 00:07:42,858
za koje znamo,

185
00:07:42,858 --> 00:07:46,051
a mravi su imali 130 miliona godina

186
00:07:46,051 --> 00:07:48,077
da razviju dosta onih dobrih,

187
00:07:48,077 --> 00:07:49,583
i mislim da je veoma verovatno

188
00:07:49,583 --> 00:07:52,240
da će neke od ostalih 12 000 vrsta

189
00:07:52,240 --> 00:07:54,837
imati zanimljive algoritme

190
00:07:54,837 --> 00:07:55,861
za mreže podataka

191
00:07:55,861 --> 00:07:58,748
o kojima mi još nismo ni razmišljali.

192
00:07:58,748 --> 00:08:01,213
Šta se dešava
kada su operativni troškovi niski?

193
00:08:01,213 --> 00:08:03,740
Operativni troškovi su niski
u tropskim krajevima,

194
00:08:03,740 --> 00:08:05,686
jer je veoma vlažno, i mravima je lako

195
00:08:05,686 --> 00:08:08,350
da budu napolju krećući se unaokolo.

196
00:08:08,350 --> 00:08:12,333
Ali mravi su toliko rasprostranjeni
i raznovrsni u tropskim krajevima

197
00:08:12,333 --> 00:08:14,419
da ima mnogo konkurencije.

198
00:08:14,419 --> 00:08:16,371
Koji god resurs jedna vrsta koristi,

199
00:08:16,371 --> 00:08:19,543
druga vrsta ga verovatno

200
00:08:19,543 --> 00:08:21,922
istovremeno koristi.

201
00:08:21,922 --> 00:08:24,530
Stoga se u ovoj sredini
interakcije koriste

202
00:08:24,530 --> 00:08:26,475
na suprotan način.

203
00:08:26,475 --> 00:08:29,750
Sistem nastavlja da radi
dok se nešto negativno ne desi,

204
00:08:29,750 --> 00:08:31,791
i jedna vrsta koju izučavam

205
00:08:31,791 --> 00:08:34,090
pravi kružne putanje
u drveću mrava sakupljača

206
00:08:34,090 --> 00:08:36,731
idući od gnezda do izvora hrane i nazad,

207
00:08:36,731 --> 00:08:39,600
samo ukrug i ukrug,
dok se nešto negativno ne desi,

208
00:08:39,600 --> 00:08:41,111
kao što je interakcija

209
00:08:41,111 --> 00:08:43,850
sa mravima druge vrste.

210
00:08:43,850 --> 00:08:46,977
Evo primera mravljeg obezbeđenja.

211
00:08:46,977 --> 00:08:51,195
U sredini se nalazi mrav koji zapušava
ulaz u gnezdo svojom glavom

212
00:08:51,195 --> 00:08:54,101
kao odgovor na interakcije
sa drugim vrstama.

213
00:08:54,101 --> 00:08:55,760
To su malecki koji trče okolo

214
00:08:55,760 --> 00:08:58,511
sa svojim trbusima izbačenim u vazduhu.

215
00:08:58,511 --> 00:09:00,557
Ali čim pretnja prođe,

216
00:09:00,557 --> 00:09:03,312
ulaz je ponovo otvoren,

217
00:09:03,312 --> 00:09:04,852
i možda ima situacija

218
00:09:04,852 --> 00:09:06,301
u kompjuterskoj bezbednosti

219
00:09:06,301 --> 00:09:08,507
gde su operativni troškovi dovoljno niski

220
00:09:08,507 --> 00:09:11,772
da možemo da samo
blokiramo pristup privremeno,

221
00:09:11,772 --> 00:09:13,965
kao odgovor na trenutnu pretnju,

222
00:09:13,965 --> 00:09:15,841
i zatim ga ponovo otvorimo,

223
00:09:15,841 --> 00:09:17,520
umesto pokušaja da izgradimo

224
00:09:17,520 --> 00:09:21,240
trajni zaštitni zid ili tvrđavu.

225
00:09:21,240 --> 00:09:23,180
Drugi sredinski izazov

226
00:09:23,180 --> 00:09:24,875
kojim svi sistemi moraju da se bave

227
00:09:24,875 --> 00:09:30,067
jesu resursi,
njihovo pronalaženje i prikupljanje.

228
00:09:30,067 --> 00:09:32,100
A da bi to činili, mravi rešavaju problem

229
00:09:32,100 --> 00:09:33,258
kolektivne potrage,

230
00:09:33,258 --> 00:09:34,834
i to je problem koji je sada

231
00:09:34,834 --> 00:09:36,318
od velikog značaja u robotici,

232
00:09:36,318 --> 00:09:38,343
jer smo shvatili da,

233
00:09:38,343 --> 00:09:39,664
umesto slanja jednog,

234
00:09:39,664 --> 00:09:43,159
sofisticiranog, skupog robota

235
00:09:43,159 --> 00:09:44,576
da istraži drugu planetu

236
00:09:44,576 --> 00:09:47,143
ili da pretraži zgradu koja gori,

237
00:09:47,143 --> 00:09:49,743
da umesto toga, može biti efektivnije

238
00:09:49,743 --> 00:09:54,120
uzeti grupu jeftinijih robota

239
00:09:54,120 --> 00:09:56,665
koji će razmenjivati
samo minimum informacija,

240
00:09:56,665 --> 00:09:59,464
a to je način na koji mravi to čine.

241
00:09:59,464 --> 00:10:01,229
Tako invazivni argentinski mrav

242
00:10:01,229 --> 00:10:03,559
pravi proširive mreže pretrage.

243
00:10:03,559 --> 00:10:05,832
Oni su dobri u bavljenju
glavnim problemom

244
00:10:05,832 --> 00:10:07,163
kolektivne potrage,

245
00:10:07,163 --> 00:10:09,729
a to je kompromis između

246
00:10:09,729 --> 00:10:11,065
vrlo temeljnog traganja

247
00:10:11,065 --> 00:10:12,822
i pokrivanja mnogo zemlje.

248
00:10:12,822 --> 00:10:13,957
A ono što rade jeste,

249
00:10:13,957 --> 00:10:16,344
kada ima mnogo mrava na malom prostoru,

250
00:10:16,344 --> 00:10:18,557
onda svaki od njih
može da traži vrlo temeljno

251
00:10:18,557 --> 00:10:20,181
jer će biti drugi mrav u blizini

252
00:10:20,181 --> 00:10:21,538
koji traga tamo,

253
00:10:21,538 --> 00:10:23,185
ali kada ima malo mrava

254
00:10:23,185 --> 00:10:25,240
na velikom prostoru,

255
00:10:25,240 --> 00:10:27,654
onda treba da rašire svoje putanje

256
00:10:27,654 --> 00:10:29,457
da bi pokrili više terena.

257
00:10:29,457 --> 00:10:32,411
Mislim da koriste interakcije
da procene gustinu,

258
00:10:32,411 --> 00:10:33,640
pa kada je stvarno gužva,

259
00:10:33,640 --> 00:10:34,742
češće se sreću,

260
00:10:34,742 --> 00:10:37,207
i tragaju temeljnije.

261
00:10:37,207 --> 00:10:40,607
Različite vrste mrava
moraju koristiti različite algoritme,

262
00:10:40,607 --> 00:10:43,129
jer su evoluirali da se bave

263
00:10:43,129 --> 00:10:44,800
različitim resursima,

264
00:10:44,800 --> 00:10:47,359
i može biti korisno znati,

265
00:10:47,359 --> 00:10:49,001
nedavno smo tražili od mrava

266
00:10:49,001 --> 00:10:51,451
da reše problem kolektivne potrage

267
00:10:51,451 --> 00:10:52,819
u ekstremnoj sredini

268
00:10:52,819 --> 00:10:54,377
mikrogravitacije

269
00:10:54,377 --> 00:10:56,203
u Međunarodnoj svemirskoj stanici.

270
00:10:56,203 --> 00:10:57,898
Kada sam prvi put videla ovu sliku,

271
00:10:57,898 --> 00:11:00,755
pomislila sam:
O ne, montirali su stanište vertikalno,

272
00:11:00,755 --> 00:11:03,373
ali onda sam shvatila da,
naravno, to nije bitno.

273
00:11:03,373 --> 00:11:06,010
Dakle, ideja je da mravi

274
00:11:06,010 --> 00:11:07,980
rade tako vredno da vise

275
00:11:07,980 --> 00:11:11,037
na zidu ili podu ili
kako god ga nazovete,

276
00:11:11,037 --> 00:11:13,766
da je manje verovatno da će komunicirati,

277
00:11:13,766 --> 00:11:15,540
i tako bi se poremetio odnos

278
00:11:15,540 --> 00:11:18,880
između toga kolika je gužva
i koliko se često sreću.

279
00:11:18,880 --> 00:11:20,530
Još uvek analiziramo podatke.

280
00:11:20,530 --> 00:11:22,494
Još uvek nemam rezultate.

281
00:11:22,494 --> 00:11:25,298
Ali bi bilo zanimljivo znati
kako druge vrste

282
00:11:25,307 --> 00:11:28,911
rešavaju ovaj problem
u različitim sredinama na Zemlji,

283
00:11:28,911 --> 00:11:30,707
i stoga uspostavljamo program

284
00:11:30,707 --> 00:11:32,637
da bismo podstakli decu širom sveta

285
00:11:32,637 --> 00:11:35,173
da probaju ovaj eksperiment
sa različitim vrstama.

286
00:11:35,173 --> 00:11:36,940
Veoma je jednostavno.

287
00:11:36,940 --> 00:11:39,210
Može se uraditi sa jeftinim materijalima.

288
00:11:39,210 --> 00:11:41,863
I na taj način
možemo napraviti globalnu mapu

289
00:11:41,863 --> 00:11:44,930
mravljih algoritama kolektivne potrage.

290
00:11:44,930 --> 00:11:47,833
I mislim da je prilično verovatno
da će invazivne vrste,

291
00:11:47,833 --> 00:11:49,842
one koje dolaze u naše zgrade,

292
00:11:49,842 --> 00:11:51,584
biti jako dobre u ovome,

293
00:11:51,584 --> 00:11:53,432
zato što su u našoj kuhinji

294
00:11:53,432 --> 00:11:57,339
jer su jako dobri
u pronalaženju vode i hrane.

295
00:11:57,339 --> 00:12:00,604
Najpoznatiji resurs za mrave

296
00:12:00,604 --> 00:12:01,919
je piknik,

297
00:12:01,919 --> 00:12:03,804
a to je resurs na jednom mestu.

298
00:12:03,804 --> 00:12:05,163
Kada je tu jedan komad voća,

299
00:12:05,163 --> 00:12:07,578
verovatno će tu biti
i drugo parče voća u blizini,

300
00:12:07,578 --> 00:12:11,010
i mravi koji su specijalizovani
za grupisane resurse

301
00:12:11,010 --> 00:12:12,732
koriste interakcije za regrutovanje.

302
00:12:12,732 --> 00:12:14,269
Kada jedan mrav sretne drugog,

303
00:12:14,269 --> 00:12:15,854
ili kada naiđe na hemijske nanose

304
00:12:15,854 --> 00:12:17,590
na zemlji od drugog,

305
00:12:17,590 --> 00:12:19,423
onda menja pravac da bi išao

306
00:12:19,423 --> 00:12:20,996
u pravcu interakcije,

307
00:12:20,996 --> 00:12:22,973
i tako dobijate putanju mrava

308
00:12:22,973 --> 00:12:24,386
koji dele vaš piknik.

309
00:12:24,386 --> 00:12:26,081
Ovde mislim da možemo

310
00:12:26,081 --> 00:12:29,822
naučiti nešto od mrava o raku.

311
00:12:29,822 --> 00:12:31,803
Mislim, prvo, očigledno je da bismo mogli

312
00:12:31,803 --> 00:12:33,413
učiniti puno toga da sprečimo rak

313
00:12:33,413 --> 00:12:35,990
ne dozvoljavajući ljudima da šire okolo

314
00:12:35,990 --> 00:12:37,934
ili prodaju toksine koji podstiču

315
00:12:37,934 --> 00:12:40,384
razvoj raka u našim telima,

316
00:12:40,384 --> 00:12:43,060
ali ne mislim da nam mravi
mogu mnogo pomoći sa ovim

317
00:12:43,060 --> 00:12:46,148
jer mravi nikada ne truju
sopstvene kolonije.

318
00:12:46,148 --> 00:12:48,190
Ali možda možemo naučiti nešto od mrava

319
00:12:48,190 --> 00:12:49,513
o lečenju raka.

320
00:12:49,513 --> 00:12:51,738
Postoji mnogo različitih vrsta raka.

321
00:12:51,738 --> 00:12:54,716
Svaki od njih potiče
iz određenog dela tela,

322
00:12:54,716 --> 00:12:58,872
i zatim, neke vrste raka
će se raširiti ili metastazirati

323
00:12:58,872 --> 00:13:00,512
do drugih određenih tkiva

324
00:13:00,512 --> 00:13:03,392
gde moraju pribaviti
sredstva koja su im potrebna.

325
00:13:03,392 --> 00:13:05,200
Ako razmišljate iz perspektive

326
00:13:05,200 --> 00:13:07,150
ranih metastazirajućih ćelija raka

327
00:13:07,150 --> 00:13:08,773
dok tragaju unaokolo

328
00:13:08,773 --> 00:13:11,090
za resursima koji su im potrebni,

329
00:13:11,090 --> 00:13:13,073
ako su ti resursi grupisani,

330
00:13:13,073 --> 00:13:16,086
verovatno je da će koristiti interakcije
za regrutaciju,

331
00:13:16,086 --> 00:13:19,179
a ako možemo da otkrijemo
kako se ćelije raka okupljaju,

332
00:13:19,179 --> 00:13:21,526
onda bismo možda mogli da postavimo zamke

333
00:13:21,526 --> 00:13:25,575
da ih uhvatimo pre nego se uspostave.

334
00:13:25,575 --> 00:13:28,810
Dakle, mravi koriste interakcije
na različite načine

335
00:13:28,810 --> 00:13:31,412
u mnogim različitim sredinama,

336
00:13:31,412 --> 00:13:33,233
i možemo naučiti iz ovoga

337
00:13:33,233 --> 00:13:35,010
o drugim sistemima koji rade

338
00:13:35,010 --> 00:13:37,347
bez centralne kontrole.

339
00:13:37,347 --> 00:13:39,326
Koristeći samo proste interakcije,

340
00:13:39,326 --> 00:13:42,361
kolonije mrava vrše neverovatne podvige

341
00:13:42,361 --> 00:13:44,754
više od 130 miliona godina.

342
00:13:44,754 --> 00:13:46,894
Imamo mnogo da naučimo od njih.

343
00:13:46,894 --> 00:13:49,062
Hvala vam.

344
00:13:49,062 --> 00:13:51,535
(Aplauz)