1
00:00:01,222 --> 00:00:02,381
وەک زۆر لە ئێوە

2
00:00:02,405 --> 00:00:04,698
کاتێک برسیم، ساردکەرەوەکە دەکەمەوە

3
00:00:04,722 --> 00:00:07,650
وەشتێک بۆخۆم ئامادە دەکەم بۆئەوەی بیخۆم
هەر کاتێک کەمن دەمەوێت

4
00:00:08,309 --> 00:00:11,545
ئەمە شتێکە زۆربەمان دەیکەین
کە لە وڵاتێکی پێشکەوتوودا دەژین

5
00:00:11,569 --> 00:00:13,249
زور بیر لەوە مەکەوە

6
00:00:13,625 --> 00:00:18,323
لەگەڵ ئەوەشدا،من هەرگیز ئەو خۆشەیەم 
نەینیوە لە ژیان وە ناشیبینم

7
00:00:18,347 --> 00:00:21,585
کاتێک لە کەمپی ئاوارەکان دەژیام
لە تانزانیا 23 ساڵ لەمەوبەر

8
00:00:21,609 --> 00:00:23,014
تەنانەت حەوت ساڵ لەمەو پێش

9
00:00:23,038 --> 00:00:25,387
کاتێک لە وڵاتی خۆم دەژیام لە رواندا

10
00:00:25,411 --> 00:00:27,339
پێش ئەوەی بچمە ئەمریکا

11
00:00:27,784 --> 00:00:29,696
من تەمەنم تەنها حەوت ساڵ بوو

12
00:00:29,720 --> 00:00:33,704
کاتێک لە وڵاتی خۆم بوم لە رواندا
کە بە تراژیدیای کۆمەڵکوژیدا تێپەڕبوو

13
00:00:33,728 --> 00:00:35,061
کە ژیانی زۆری بردە سەر،

14
00:00:35,085 --> 00:00:38,307
وە ئەوان وایان لە ئێمە کرد هەڵىێین
وە ئێمە ئاوارە بووین.

15
00:00:38,736 --> 00:00:41,600
ژیان لە کەمپی ئاوارەکاندا-- ژیان نەبوو.

16
00:00:43,452 --> 00:00:44,892
ئەوە مانەوە بوو.

17
00:00:45,572 --> 00:00:50,278
بینیم کە زۆر کەس دەمرن
بە نەخۆشی، خراپی پاکوخاوێنی

18
00:00:50,302 --> 00:00:51,706
برسیەتی

19
00:00:51,730 --> 00:00:53,589
خواردن بوو بە کاڵایەکی دەگمەن

20
00:00:54,353 --> 00:00:55,514
ڕۆژانی خراپ بوون

21
00:00:55,538 --> 00:00:59,855
من و خێزانەکەم لەسەر گەڵا
و گیاکانی دارستانەکان دەژیاین

22
00:01:00,287 --> 00:01:02,760
هەروەها کاتی خراپتریش هەبوو

23
00:01:02,784 --> 00:01:08,188
کاتێک دوو بۆ سێ ڕۆژ دەڕۆشت بێ 
بێ ئەوەی نان بخۆین

24
00:01:08,212 --> 00:01:10,656
تەنها ئاوی زەلکاومان هەبوو بۆ خواردنەوە

25
00:01:10,680 --> 00:01:12,728
دوای سێ ساڵ لە کەمپی ئاوارەکان

26
00:01:12,752 --> 00:01:15,283
بڕیارمان دا بگەڕێینەوە بۆ رواندا

27
00:01:15,307 --> 00:01:18,204
تێکۆشانمان بۆ بەدەستهێنانی
خواردن بەردەوام بوو

28
00:01:18,228 --> 00:01:23,077
کشتوکاڵ سەلماندی کە
تەنها سەرچاوەی باوەڕپێکراوی خواردنە

29
00:01:23,101 --> 00:01:26,538
بەڵام خواردنەکەمان کەم بوو
جیاوازی خۆراکی

30
00:01:26,562 --> 00:01:28,918
وە بەردەوام بووین بە پشت بەستن
لەسەر یارمەتی خۆراک

31
00:01:28,942 --> 00:01:32,157
لە بەرنامەی خۆراکی جیهانی
نەتەوە یەکگرتووەکان

32
00:01:32,181 --> 00:01:33,763
بۆ هاوسەنگ کردن و ڕێکخستنی خۆراک

33
00:01:33,787 --> 00:01:38,196
هێشتا ئەمڕۆ، زیاتر لە
لە سەدا 70ی خەڵکی رواندا

34
00:01:38,220 --> 00:01:40,331
لە کەرتی کشتوکاڵدا کار دەکەن

35
00:01:40,355 --> 00:01:43,913
بەڵام بەدخۆراکی و کەمکردنەوە
بە بەربڵاوی ماوەتەوە

36
00:01:44,244 --> 00:01:47,228
من هاتم بۆ ئەوەی بزانم
نەبوونی ئەمنیەتی خۆراک و بەدخۆراکی

37
00:01:47,252 --> 00:01:50,234
ڕوینەدا بوو چونکە خەڵک
وەک پێویست کشتوکاڵیان نەدەکرد،

38
00:01:51,544 --> 00:01:54,408
هۆکارەکەی ئەوە بوو کە خەڵک
دانەوێلەی باشیان نەدەچاند.

39
00:01:55,315 --> 00:01:57,275
لە کۆتایدا ڕواندام جێهێشت

40
00:01:57,299 --> 00:02:00,656
چووم بۆ ئەمریکا بۆ تەواو کردنی خوێندن

41
00:02:00,680 --> 00:02:04,299
وە دۆزینەوەی چارەسەر بۆ ئەو کێشانە.

42
00:02:04,323 --> 00:02:06,521
وە ئەو چارەسەرە کوینوا یە.

43
00:02:08,379 --> 00:02:12,323
کینۆا تایبەتە بە 
هاوڵاتیە هیندییەکانی ئەمریکای باشوور،

44
00:02:12,347 --> 00:02:15,037
لە وڵاتانی وەک بۆلیڤیا، پیرۆ...

45
00:02:15,546 --> 00:02:19,077
وە زۆر ناسراوە
بۆ هێزی ماڵی خۆراکی،

46
00:02:19,101 --> 00:02:22,046
وە دانەوێڵەکە هەموو نۆ دانەکە
ئەسیدی ئەمینە زۆر گرنگەکان،

47
00:02:22,070 --> 00:02:24,252
کە بیکەیتە پرۆتینی تەواو.

48
00:02:24,276 --> 00:02:27,937
بەڵام بەداخەوە
کوینۆنا ئەوەندە نا چێندرێت

49
00:02:27,961 --> 00:02:29,815
لە بەشە جیاوازەکانی جیهاندا

50
00:02:30,339 --> 00:02:31,760
بۆ نمونە لە رواندا،

51
00:02:31,784 --> 00:02:35,006
تەنها شتێک کە ئێمەی بە زیندویی هێشتۆتەوە

52
00:02:35,030 --> 00:02:38,450
لەو کاتانەدا
لە برسێتی و نەبونی دا.

53
00:02:39,117 --> 00:02:40,458
لەڕاستیدا،

54
00:02:40,482 --> 00:02:42,974
رواندا ژمارە یەکە لە بەکاربردنی
پاقلەمەنیەکان

55
00:02:42,998 --> 00:02:44,678
بەگوێرەی ژمارەی خەڵک لە جیهاندا.

56
00:02:45,077 --> 00:02:46,847
لەم بەشەی ئەفریقا،

57
00:02:46,871 --> 00:02:52,216
تەنها پاقلەمەنیەکان
سەرچاوەی خۆراکی خێرا دابین دەکات،

58
00:02:52,240 --> 00:02:55,566
چونکە دەتوانیت بیخۆیت 
لە هەموو قۆناغێکی گەشەکردنیدا.

59
00:02:55,590 --> 00:02:59,185
ئێمە پاقلەمەنیەکان و گەڵا و پاقلەی تازە
دەخۆین بەر لە پێگەیشتنیان.

60
00:02:59,561 --> 00:03:02,109
بەداخەوە تۆ ناتوانیت گەشەی پێبدەیت

61
00:03:02,133 --> 00:03:04,585
لە هەمان کێڵگە وەرز دوای وەرز.

62
00:03:04,609 --> 00:03:07,244
پێویستە دڵنیاببیەوە
لە خولێکی ئاسایی تەواو

63
00:03:07,268 --> 00:03:09,809
بۆ دوورکەوتنەوە لە نەخۆشی و پەتا.

64
00:03:10,333 --> 00:03:15,579
وەک پاقلەمنەیەکان، جوتیارەکان دەتوانن چێژ
وەرگرن لە خۆراکی کوینۆا.

65
00:03:15,603 --> 00:03:18,642
لە کاتێکدا کە بە خۆراکی تەندروست دادەنرێن،

66
00:03:18,666 --> 00:03:20,663
کوینۆا زۆر تەندروست ترە،

67
00:03:20,687 --> 00:03:24,597
وە لەگەڵ کوینۆدا دەتوانیت زۆر زیاتر دروست
بکەیت جیا لە بەرهەمی خۆراک وخواردنەوە

68
00:03:24,621 --> 00:03:26,029
وەک لە پاقلەمنیەکان.

69
00:03:26,053 --> 00:03:27,363
لە ساڵی 2015دا،

70
00:03:27,387 --> 00:03:31,577
لەگەڵ تیمی توێژینەوەکەم
لە زانکۆی واشنتۆن

71
00:03:31,601 --> 00:03:34,275
ئێمە کوینۆمان بە رواندا ناساند
بۆ یەکەم جار.

72
00:03:34,657 --> 00:03:37,349
20 جۆری کوینۆمان تاقیکردبۆوە

73
00:03:37,373 --> 00:03:41,392
بۆ بینینی گونجاندن
لە سێ ناوچە ژینگەیی لە ڕواندا.

74
00:03:42,252 --> 00:03:44,513
ئەنجامەکان سەرسوڕهێنەر بوون.

75
00:03:44,537 --> 00:03:46,609
لە نێوان ئەو 20 جۆرانەی 
کە تاقیمان کردبۆوە،

76
00:03:46,633 --> 00:03:51,013
15 یان توانایان نیشاندا
لە کەش و هەوای ڕواندا گەشەیەکی باش بکەن.

77
00:03:51,538 --> 00:03:55,425
وە دواتر، ئێمە دەستمان کرد بە
بەرنامەی جوتیارە نمونەیەکانی کوینۆا.

78
00:03:55,449 --> 00:03:57,852
ئێمە ئەو هەلەماندا بە
جوتیارە جیاوازەکان

79
00:03:57,876 --> 00:04:00,410
لە کێڵگە و کۆمەڵگاکەیاندا بچێندرێت.

80
00:04:00,434 --> 00:04:01,863
بە 12 جوتیارەوە دەستمان پێکرد،

81
00:04:01,887 --> 00:04:03,434
وە دوای سێ ساڵ،

82
00:04:03,458 --> 00:04:06,402
ئێستا کار لەگەڵ
نزیکەی 500 جوتیار دەکەین،

83
00:04:06,426 --> 00:04:07,760
بە دایکمەوە،

84
00:04:07,784 --> 00:04:10,833
کە لە ناوخۆدا ناسراوە
بە شاژنی کینۆوا

85
00:04:10,857 --> 00:04:15,382
بەهۆی ئەو کارەوە لە یارمەتیدان
جوتیارەکانی تر ئەم دانەوێڵەیە دەچێنن.

86
00:04:15,793 --> 00:04:17,531
تۆویان پێ ئەدەین،

87
00:04:17,555 --> 00:04:20,093
ڕاهێنانیان پێ دەکەین چۆن بیچێنن
وە چۆن بیکوڵینن.

88
00:04:20,117 --> 00:04:21,855
وە جوتیاران زۆر داهێنەرن،

89
00:04:21,879 --> 00:04:24,279
بەجۆرێ بە ڕەچەتەی خۆیان دێن.

90
00:04:24,593 --> 00:04:27,879
وە ئێمە دەستمان پێکرد بە بینینی
گۆڕانکاری بەرچاو لە ژیانیاندا،

91
00:04:27,903 --> 00:04:29,229
چیرۆکی سەرکەوتن دەگرێتەوە

92
00:04:29,253 --> 00:04:34,665
زۆرێک لەوان ئێستا دەتوانن سێ جار
خواردن بخۆن لە ڕۆژێکدا.

93
00:04:34,689 --> 00:04:36,654
دەمەوێت تێبینی کیۆنوا بکەیت

94
00:04:36,678 --> 00:04:40,427
مانای ئەوە نیە کە بەتەواوی
بەروبوومەکانی تر پشتگوێ خراون.

95
00:04:40,451 --> 00:04:43,410
کوینۆمان وەک خۆراکی تەواوکاری ناساند

96
00:04:43,434 --> 00:04:45,981
بۆ دروستکردنی تەندروستی گشتی و خۆراک،

97
00:04:46,005 --> 00:04:49,903
کۆکردنەوەی ڕێجیم
بۆ بەرەنگاربوونەوەی بەدخۆراکی درێژخایەن.

98
00:04:49,927 --> 00:04:52,771
ئێمە ئەم مۆدیلەمان دەست پێکردووە
لەگەڵ کوینۆدا لە رواندا،

99
00:04:52,795 --> 00:04:56,368
بەڵام دەتوانرێت دووبارە بکرێتەوە
لە وڵاتە جیاوازەکاندا

100
00:04:56,392 --> 00:04:58,485
لە برسێتی و بەدخۆراکیدا.

101
00:04:59,161 --> 00:05:04,856
نزیکەی یەک کەس لە نۆ کەس لە جیهاندا
بەدەست بەدخۆراکی درێژخایەنەوە دەناڵێنن.

102
00:05:05,187 --> 00:05:07,127
ئێمە دەستمان بە توێژینەوە کردووە

103
00:05:07,151 --> 00:05:11,469
لەگەڵ دامەزراوەکان لە وڵاتانی وەک
کینیا، مالاوی، ئۆگەندا

104
00:05:11,493 --> 00:05:15,035
وە وڵاتانی تر
کە ئەزموون برسێتی و بەدخۆراکی.

105
00:05:15,450 --> 00:05:18,188
وە کینۆتاکە تاکە دانەوێڵەی جادووی ی نیە.

106
00:05:18,212 --> 00:05:21,496
چه ندین به روبوومه هه یه گونجاوە

107
00:05:21,520 --> 00:05:23,303
وە بەهای خۆراکی هەیە،

108
00:05:24,631 --> 00:05:30,385
دانەوێڵەی وەک (ملێت، سۆرغوم،
فۆنیۆ،جۆ) هی تریش.

109
00:05:30,409 --> 00:05:34,641
ئه و به روبوومه توانای خۆگونجاندن و وەڵام 
دانەوەی باشی هه یه بۆ گۆڕانی کەش و هەوا.

110
00:05:34,665 --> 00:05:38,823
دەتوانیت ئەو بەروبوومە جادوویانە گەشە
پێبدەیت لە بەشە جیاوازەکانی جیهاندا،

111
00:05:38,847 --> 00:05:44,061
بۆ ئەوەی بۆشاییەک دروست بکات
بۆ هەموو کەسێک.

112
00:05:45,283 --> 00:05:47,172
دەزانم هەست بە برسیبوون دەکات.

113
00:05:47,196 --> 00:05:48,476
من لەوێ بووم.

114
00:05:49,037 --> 00:05:51,608
وە دەزانم کە هەست بە چی دەکات
بۆ ئەوەی بەدخۆراکی بکرێت،

115
00:05:51,632 --> 00:05:53,736
چونکە منیش لەوێ بووم.

116
00:05:53,760 --> 00:05:59,586
ناساندنی بەروبوومەکان بە جیاوازی زۆر
گونجاندن و بەهای خۆراکی

117
00:05:59,610 --> 00:06:03,527
ڕۆڵێکی گرنگ دەبینێت
لە دروستکردنی ئاسایشی خۆراکدا.

118
00:06:03,551 --> 00:06:07,113
سەروەری تۆو
وە بەرهەمهێنانی بەردەوام

119
00:06:07,137 --> 00:06:12,318
لە کۆمەڵگا و ئەو وڵاتانەی کە
لە برسێتی و بەدخۆراکیدا

120
00:06:12,924 --> 00:06:16,390
هەبوونی خواردنی تەندروست
نابێت خۆشگوزەرانی بێت.

121
00:06:16,916 --> 00:06:21,655
پێویستە دڵنیابینەوە کە خۆراکی تەندروست 
دەگاتە دەستیان و لە توانای

122
00:06:21,679 --> 00:06:23,063
هەموو کەسێکە.

123
00:06:23,087 --> 00:06:26,423
ئەمەش هەنگاوێکە بەرەو ئەوە
کە بیکەینە ڕاستی.

124
00:06:27,873 --> 00:06:29,023
سوپاس بۆ تۆ.