1 00:00:07,051 --> 00:00:09,603 Odkrycie struktury DNA 2 00:00:09,603 --> 00:00:14,170 było jednym z najważniejszych osiągnięć naukowych w ubiegłym stuleciu, 3 00:00:14,170 --> 00:00:16,224 a właściwie w historii ludzkości. 4 00:00:16,224 --> 00:00:20,163 Znana obecnie podwójna helisa kojarzy się prawie wyłącznie z Watsonem i Crickiem, 5 00:00:20,163 --> 00:00:21,327 dwójką z naukowców, 6 00:00:21,327 --> 00:00:23,987 którzy za jej odkrycie dostali Nagrodę Nobla. 7 00:00:23,987 --> 00:00:26,582 Ale jest jeszcze jedna osoba, którą może znacie, 8 00:00:26,582 --> 00:00:28,382 Rosalind Franklin. 9 00:00:28,382 --> 00:00:32,567 Może słyszeliście, że jej badania wsparły genialną ideę Watsona i Cricka 10 00:00:32,567 --> 00:00:36,850 lub to, że ubierała się prosto i była wojowniczą uczoną, 11 00:00:36,850 --> 00:00:41,859 bo tak opisał ją Watson w "Podwójnej helisie". 12 00:00:41,859 --> 00:00:43,852 Dzięki biografom Franklin, 13 00:00:43,852 --> 00:00:47,191 którzy zbadali jej życie i rozmawiali z wieloma bliskimi jej osobami, 14 00:00:47,191 --> 00:00:50,917 wiemy, że ten opis jest daleki od prawdy, 15 00:00:50,917 --> 00:00:54,851 a jej osiągnięcia naukowe są w dużej mierze niedocenione. 16 00:00:54,851 --> 00:00:56,721 Oto jej prawdziwa historia. 17 00:00:56,721 --> 00:01:01,475 Rosalind Elsie Franklin urodziła się w Londynie w 1920 roku. 18 00:01:01,475 --> 00:01:04,612 Już jako nastolatka chciała zostać uczoną, 19 00:01:04,612 --> 00:01:08,764 co nie było typowym ani łatwym zawodem dla dziewcząt w tamtych czasach. 20 00:01:08,764 --> 00:01:11,039 Tak czy inaczej celowała w naukach ścisłych. 21 00:01:11,039 --> 00:01:14,325 Dostała stypendium, żeby studiować chemię w Cambridge, 22 00:01:14,325 --> 00:01:16,252 gdzie zrobiła doktorat, 23 00:01:16,252 --> 00:01:19,397 a potem prowadziła badania nad strukturą węgla, 24 00:01:19,397 --> 00:01:21,160 co pozwoliło udoskonalić maski gazowe 25 00:01:21,160 --> 00:01:23,700 dla Brytyjczyków podczas II Wojny Światowej. 26 00:01:23,700 --> 00:01:26,256 W 1951 roku trafiła do King's College, 27 00:01:26,256 --> 00:01:29,600 gdzie korzystała z technik rentgenowskich do badania struktury DNA, 28 00:01:29,600 --> 00:01:32,414 jednego z najbardziej gorących tematów w nauce. 29 00:01:32,414 --> 00:01:35,419 Franklin unowocześniła laboratorium i zabrała się do pracy, 30 00:01:35,419 --> 00:01:37,500 naświetlania promieniami X o dużym natężeniu 31 00:01:37,500 --> 00:01:40,120 maleńkich, mokrych kryształków DNA. 32 00:01:40,120 --> 00:01:43,804 Kultura akademicka w tamtych czasach nie była przyjazna kobietom, 33 00:01:43,804 --> 00:01:46,556 a Franklin była izolowana w środowisku. 34 00:01:46,556 --> 00:01:48,609 Weszła w konflikt z Maurice Wilkinsem, 35 00:01:48,609 --> 00:01:52,824 pracownikiem laboratorium, który uznał, że przydzielono mu ją jako asystentkę. 36 00:01:52,824 --> 00:01:54,472 Jednak Franklin pracowała dalej 37 00:01:54,472 --> 00:02:01,193 i w 1952 roku zrobiła zdjęcie 51, najbardziej znany rentgenogram DNA. 38 00:02:01,193 --> 00:02:03,630 Uzyskanie zdjęcia zajęło 100 godzin, 39 00:02:03,630 --> 00:02:07,485 a obliczenia do jego analizy miały potrwać rok. 40 00:02:07,485 --> 00:02:10,448 W międzyczasie James Watson, amerykański biolog, 41 00:02:10,448 --> 00:02:12,787 i brytyjski fizyk Francis Crick 42 00:02:12,787 --> 00:02:15,730 również zajmowali się badaniami nad strukturą DNA. 43 00:02:15,730 --> 00:02:17,252 Bez wiedzy Franklin 44 00:02:17,252 --> 00:02:21,667 Wilkins zabrał zdjęcie 51 i pokazał je Watsonowi i Crickowi. 45 00:02:21,667 --> 00:02:25,078 Zamiast obliczania dokładnej pozycji każdego atomu, 46 00:02:25,078 --> 00:02:27,942 zrobili szybką analizę danych zebranych przez Franklin 47 00:02:27,942 --> 00:02:31,442 i użyli jej do budowy kilku potencjalnych struktur. 48 00:02:31,442 --> 00:02:34,220 W końcu trafili na właściwą. 49 00:02:34,220 --> 00:02:38,959 DNA składa się z dwóch spiralnych, przeciwlegle ułożonych nici 50 00:02:38,959 --> 00:02:42,516 z połączeniami w środku, jak szczeble drabiny. 51 00:02:42,516 --> 00:02:46,810 Watson i Crick opublikowali swój model w kwietniu 1953 roku. 52 00:02:46,810 --> 00:02:50,215 W tym samym czasie Franklin skończyła obliczenia, 53 00:02:50,215 --> 00:02:51,664 doszła do tego samego wniosku 54 00:02:51,664 --> 00:02:54,398 i oddała swój tekst do druku. 55 00:02:54,398 --> 00:02:56,721 W czasopiśmie opublikowano oba teksty, 56 00:02:56,721 --> 00:02:58,883 ale praca Franklin znalazła się dalej, 57 00:02:58,883 --> 00:03:02,882 co wyglądało jakby jej eksperymenty potwierdzały odkrycie Watsona i Cricka, 58 00:03:02,882 --> 00:03:05,381 a nie stanowiły jego inspiracji. 59 00:03:05,381 --> 00:03:08,050 Jednak Franklin przestała już zajmować się badaniem DNA, 60 00:03:08,050 --> 00:03:11,018 a w 1958 roku zmarła na raka, 61 00:03:11,018 --> 00:03:15,107 nigdy nie dowiedziawszy się, że Watson i Crick widzieli jej zdjęcia. 62 00:03:15,107 --> 00:03:19,326 Watson, Crick i Wilkins dostali Nagrodę Nobla w 1962 roku 63 00:03:19,326 --> 00:03:21,421 za pracę nad DNA. 64 00:03:21,421 --> 00:03:25,006 Uważa się często, że Franklin dostałaby Nagrodę Nobla, 65 00:03:25,006 --> 00:03:28,538 gdyby przyznawano ją pośmiertnie. 66 00:03:28,538 --> 00:03:31,638 Prawdopodobnie otrzymałaby ją dwukrotnie. 67 00:03:31,638 --> 00:03:36,982 Badania nad strukturą wirusów sprawiły, że jej kolega dostał Nobla w 1982 roku. 68 00:03:37,592 --> 00:03:39,636 Pora opowiedzieć historię dzielnej kobiety, 69 00:03:39,636 --> 00:03:42,636 która walczyła z seksizmem w nauce 70 00:03:42,636 --> 00:03:47,514 i której praca zrewolucjonizowała medycynę, biologię i rolnictwo. 71 00:03:47,514 --> 00:03:51,039 Nadszedł czas, żeby docenić Rosalind Elsie Franklin, 72 00:03:51,039 --> 00:03:53,534 niedocenioną matkę podwójnej helisy.