WEBVTT

00:00:07.051 --> 00:00:09.603
کشف ساختار دیانای

00:00:09.603 --> 00:00:14.170
یکی از مهمترین دستاوردهای علمی
در قرن گذشته

00:00:14.170 --> 00:00:16.224
و در واقع در تاریخ انسان بوده است.

00:00:16.224 --> 00:00:20.333
این ساختار که حالا به مارپیچ دورشتهای
معروفه همیشه با نام واتسون و کریک میآید،

00:00:20.333 --> 00:00:24.327
دو دانشمندی که برای شناسایی این ساختار
جایزه نوبل بردند.

00:00:24.327 --> 00:00:26.442
ولی فرد دیگری هم هست که شاید بشناسید،

00:00:26.442 --> 00:00:28.382
روزالیند فرنکلین.

00:00:28.382 --> 00:00:32.567
شاید شنیده باشید دادههایی که او بدست آورد
ایدهی ناب واتسون و کریک را ساخت،

00:00:32.567 --> 00:00:36.850
یا اینکه او دانشمندی سادهپوش
و پرخاشگر بود،

00:00:36.850 --> 00:00:41.859
آنطور که واتسون او را در کتاب
«مارپیچ دوگانه» توصیف کرده است.

00:00:41.859 --> 00:00:44.992
ولی به لطف کسانی که زندگی فرنکلین را
بررسی کرده و

00:00:44.992 --> 00:00:47.321
با آشنایان و اطرافیان او مصاحبه کردند،

00:00:47.321 --> 00:00:50.917
حالا میدانیم که آن توصیف
خیلی از واقعیت دور بوده و

00:00:50.917 --> 00:00:54.851
کارهای علمی او
عمدتاً نادیده گرفته شدهاند.

00:00:54.851 --> 00:00:56.721
حالا داستان واقعی را بشنویم.

00:00:56.721 --> 00:01:01.475
روزالیند السی فرانکلین
سال ۱۹۲۰ در لندن بهدنیا آمد.

00:01:01.475 --> 00:01:04.612
از نوجوانی دوست داشت دانشمند شود،

00:01:04.612 --> 00:01:08.764
این شغل معمول یا راحتی
برای دخترهای آن زمان نبود.

00:01:08.764 --> 00:01:11.039
ولی او توانست در علوم سرآمد شود.

00:01:11.039 --> 00:01:14.325
او برنده بورس تحصیلی شیمی
از دانشگاه کمبریج شد،

00:01:14.325 --> 00:01:16.112
و آنجا دکترا گرفت،

00:01:16.112 --> 00:01:19.397
مدتی بعد تحقیقاتی روی ساختار
ذغال سنگ انجام داد

00:01:19.397 --> 00:01:23.700
که به ساختن ماسکهای بهتری برای
انگلیسیها در جنگ جهانی دوم کمک کرد.

00:01:23.700 --> 00:01:26.256
در ۱۹۵۱، به کالج کینگز رفت

00:01:26.256 --> 00:01:29.790
تا از تجهیزات اشعه اکس
در تحقیقات ساختار دیانای استفاده کند،

00:01:29.790 --> 00:01:32.414
که یکی از مهمترین بحثهای علوم
در آن زمان بود.

00:01:32.414 --> 00:01:35.449
فرنکلین آزمایشگاه اشعه اکس را ارتقا داد و

00:01:35.449 --> 00:01:40.120
مشغول تصویربرداری با اشعه اکس پر انرژی
از کریستالهای ریز و نمدار دیانای شد.

00:01:40.120 --> 00:01:43.804
ولی در محیط علمی آن زمان
با زنان خوب برخورد نمیکردند،

00:01:43.804 --> 00:01:46.286
همین باعث شد فرنکلین
جدا از همکارانش تنها بماند.

00:01:46.286 --> 00:01:48.609
با موریس ویلکینز برخورد بدی داشت،

00:01:48.609 --> 00:01:52.974
چون ویلکینز فرض کرده بود فرنکلین را
به عنوان دستیار او استخدام کردهاند.

00:01:52.974 --> 00:01:54.472
اما فرنکلین دست از کار نکشید،

00:01:54.472 --> 00:02:01.193
و در سال ۱۹۵۲، تصویر ۵۱ را گرفت،
معروفترین تصویر اشعه ایکس از دیانای.

00:02:01.193 --> 00:02:03.630
فقط همین عکس نتیجه صد ساعت کار بود،

00:02:03.630 --> 00:02:07.485
و محاسبات لازم برای تحلیل این تصویر
شاید تا یک سال طول میکشید.

00:02:07.485 --> 00:02:10.448
همزمان، زیستشناس آمریکایی جیمز واتسون

00:02:10.448 --> 00:02:12.787
و فیزیکدان بریتانیایی فرنسیس کریک

00:02:12.787 --> 00:02:15.730
در حال تحقیق روی ساختار دیانای بودند.

00:02:15.740 --> 00:02:17.592
ویلکینز تصویر ۵۱ را

00:02:17.632 --> 00:02:21.667
پنهانی و بدون اجازهی فرنکلین
به واتسون و کریک نشان داد.

00:02:21.667 --> 00:02:25.078
آنها هم به جای محاسبه دقیق جایگاه اتمها،

00:02:25.078 --> 00:02:27.942
با یک تحلیل سریع روی دادههای فرنکلین

00:02:27.942 --> 00:02:31.442
چند مدل ساختاری احتمالی بدست آوردند و

00:02:31.442 --> 00:02:34.220
در نهایت، ساختار درست را پیدا کردند.

00:02:34.220 --> 00:02:38.259
دیانای از دو رشته مارپیچ ساخته شده،
که یکی خلاف جهت دیگری است

00:02:38.259 --> 00:02:42.416
و پایههای بازی[آلی] آن بین دو رشته
قرار دارند، مانند پلههای نردبان.

00:02:42.416 --> 00:02:46.670
واتسون و کریک این مدل ساختاری را
در آوریل ۱۹۵۳ منتشر کردند.

00:02:46.670 --> 00:02:50.215
در همین زمان، فرنکلین محاسباتش را
تکمیل کرده بود،

00:02:50.215 --> 00:02:51.664
او به همان نتیجه رسید و

00:02:51.664 --> 00:02:54.398
گزارشش را برای ثبت ارسال کرد.

00:02:54.398 --> 00:02:56.631
ژورنال این دو مقاله را چاپ کرد،

00:02:56.631 --> 00:02:59.173
اما مقاله فرانکلین آخر بود،
اینطور به نظر آمد که

00:02:59.173 --> 00:03:02.882
آزمایشهای او فقط در تایید
نتیایج غیرمنتظره واتسون و کریک بوده و

00:03:02.882 --> 00:03:05.381
نه اینکه کارهای او به آنها ایده داده بود.

00:03:05.381 --> 00:03:08.200
اما فرنکلین درهرحال کارش روی
دیانای را تمام کرده بود و

00:03:08.200 --> 00:03:11.018
سال ۱۹۵۸ به خاطر سرطان درگذشت.

00:03:11.018 --> 00:03:15.107
بدون اینکه هرگز بداند واتسون و کریک
تصویرهای دیانای او را دیده بودند.

00:03:15.107 --> 00:03:19.326
سال ۱۹۶۲، واتسون، کریک و ویلکینز
برنده جایزه نوبل شدند

00:03:19.326 --> 00:03:21.421
برای کارشان روی ساختار دیانای.

00:03:21.421 --> 00:03:25.006
خیلیها میگویند فرنکلین
حتما میتوانست یک جایزه نوبل ببرد

00:03:25.006 --> 00:03:28.288
اگر بعد از مرگ هم نوبل میدادند.

00:03:28.578 --> 00:03:31.638
در واقع ممکن بود دوبار برنده نوبل شود.

00:03:31.638 --> 00:03:37.302
کارهایش روی ساختار ویروسها نوبل سال ۱۹۸۲
را برای همکارش به ارمغان آورد.

00:03:37.302 --> 00:03:42.636
زمان آن رسیده که داستان زنی شجاع که
مقابل تبعیض جنسیتی در علوم ایستاد

00:03:42.636 --> 00:03:47.514
و کارهایش پزشکی، زیستشناسی و کشاورزی را
متحول کرد، بازگو کنیم.

00:03:47.514 --> 00:03:51.039
حالا وقت قدردانی و گرامی داشت
روزالیند السی فرنکلین است،

00:03:51.039 --> 00:03:54.184
مادر ستایشنشدهی مارپیچ دوتایی.
[دیانای]