1
00:00:07,051 --> 00:00:09,603
کشف ساختار دیانای

2
00:00:09,603 --> 00:00:14,170
یکی از مهمترین دستاوردهای علمی
در قرن گذشته

3
00:00:14,170 --> 00:00:16,224
و در واقع در تاریخ انسان بوده است.

4
00:00:16,224 --> 00:00:20,333
این ساختار که حالا به مارپیچ دورشتهای
معروفه همیشه با نام واتسون و کریک میآید،

5
00:00:20,333 --> 00:00:24,327
دو دانشمندی که برای شناسایی این ساختار
جایزه نوبل بردند.

6
00:00:24,327 --> 00:00:26,442
ولی فرد دیگری هم هست که شاید بشناسید،

7
00:00:26,442 --> 00:00:28,382
روزالیند فرنکلین.

8
00:00:28,382 --> 00:00:32,567
شاید شنیده باشید دادههایی که او بدست آورد
ایدهی ناب واتسون و کریک را ساخت،

9
00:00:32,567 --> 00:00:36,850
یا اینکه او دانشمندی سادهپوش
و پرخاشگر بود،

10
00:00:36,850 --> 00:00:41,859
آنطور که واتسون او را در کتاب
«مارپیچ دوگانه» توصیف کرده است.

11
00:00:41,859 --> 00:00:44,992
ولی به لطف کسانی که زندگی فرنکلین را
بررسی کرده و

12
00:00:44,992 --> 00:00:47,321
با آشنایان و اطرافیان او مصاحبه کردند،

13
00:00:47,321 --> 00:00:50,917
حالا میدانیم که آن توصیف
خیلی از واقعیت دور بوده و

14
00:00:50,917 --> 00:00:54,851
کارهای علمی او
عمدتاً نادیده گرفته شدهاند.

15
00:00:54,851 --> 00:00:56,721
حالا داستان واقعی را بشنویم.

16
00:00:56,721 --> 00:01:01,475
روزالیند السی فرانکلین
سال ۱۹۲۰ در لندن بهدنیا آمد.

17
00:01:01,475 --> 00:01:04,612
از نوجوانی دوست داشت دانشمند شود،

18
00:01:04,612 --> 00:01:08,764
این شغل معمول یا راحتی
برای دخترهای آن زمان نبود.

19
00:01:08,764 --> 00:01:11,039
ولی او توانست در علوم سرآمد شود.

20
00:01:11,039 --> 00:01:14,325
او برنده بورس تحصیلی شیمی
از دانشگاه کمبریج شد،

21
00:01:14,325 --> 00:01:16,112
و آنجا دکترا گرفت،

22
00:01:16,112 --> 00:01:19,397
مدتی بعد تحقیقاتی روی ساختار
ذغال سنگ انجام داد

23
00:01:19,397 --> 00:01:23,700
که به ساختن ماسکهای بهتری برای
انگلیسیها در جنگ جهانی دوم کمک کرد.

24
00:01:23,700 --> 00:01:26,256
در ۱۹۵۱، به کالج کینگز رفت

25
00:01:26,256 --> 00:01:29,790
تا از تجهیزات اشعه اکس
در تحقیقات ساختار دیانای استفاده کند،

26
00:01:29,790 --> 00:01:32,414
که یکی از مهمترین بحثهای علوم
در آن زمان بود.

27
00:01:32,414 --> 00:01:35,449
فرنکلین آزمایشگاه اشعه اکس را ارتقا داد و

28
00:01:35,449 --> 00:01:40,120
مشغول تصویربرداری با اشعه اکس پر انرژی
از کریستالهای ریز و نمدار دیانای شد.

29
00:01:40,120 --> 00:01:43,804
ولی در محیط علمی آن زمان
با زنان خوب برخورد نمیکردند،

30
00:01:43,804 --> 00:01:46,286
همین باعث شد فرنکلین
جدا از همکارانش تنها بماند.

31
00:01:46,286 --> 00:01:48,609
با موریس ویلکینز برخورد بدی داشت،

32
00:01:48,609 --> 00:01:52,974
چون ویلکینز فرض کرده بود فرنکلین را
به عنوان دستیار او استخدام کردهاند.

33
00:01:52,974 --> 00:01:54,472
اما فرنکلین دست از کار نکشید،

34
00:01:54,472 --> 00:02:01,193
و در سال ۱۹۵۲، تصویر ۵۱ را گرفت،
معروفترین تصویر اشعه ایکس از دیانای.

35
00:02:01,193 --> 00:02:03,630
فقط همین عکس نتیجه صد ساعت کار بود،

36
00:02:03,630 --> 00:02:07,485
و محاسبات لازم برای تحلیل این تصویر
شاید تا یک سال طول میکشید.

37
00:02:07,485 --> 00:02:10,448
همزمان، زیستشناس آمریکایی جیمز واتسون

38
00:02:10,448 --> 00:02:12,787
و فیزیکدان بریتانیایی فرنسیس کریک

39
00:02:12,787 --> 00:02:15,730
در حال تحقیق روی ساختار دیانای بودند.

40
00:02:15,740 --> 00:02:17,592
ویلکینز تصویر ۵۱ را

41
00:02:17,632 --> 00:02:21,667
پنهانی و بدون اجازهی فرنکلین
به واتسون و کریک نشان داد.

42
00:02:21,667 --> 00:02:25,078
آنها هم به جای محاسبه دقیق جایگاه اتمها،

43
00:02:25,078 --> 00:02:27,942
با یک تحلیل سریع روی دادههای فرنکلین

44
00:02:27,942 --> 00:02:31,442
چند مدل ساختاری احتمالی بدست آوردند و

45
00:02:31,442 --> 00:02:34,220
در نهایت، ساختار درست را پیدا کردند.

46
00:02:34,220 --> 00:02:38,259
دیانای از دو رشته مارپیچ ساخته شده،
که یکی خلاف جهت دیگری است

47
00:02:38,259 --> 00:02:42,416
و پایههای بازی[آلی] آن بین دو رشته
قرار دارند، مانند پلههای نردبان.

48
00:02:42,416 --> 00:02:46,670
واتسون و کریک این مدل ساختاری را
در آوریل ۱۹۵۳ منتشر کردند.

49
00:02:46,670 --> 00:02:50,215
در همین زمان، فرنکلین محاسباتش را
تکمیل کرده بود،

50
00:02:50,215 --> 00:02:51,664
او به همان نتیجه رسید و

51
00:02:51,664 --> 00:02:54,398
گزارشش را برای ثبت ارسال کرد.

52
00:02:54,398 --> 00:02:56,631
ژورنال این دو مقاله را چاپ کرد،

53
00:02:56,631 --> 00:02:59,173
اما مقاله فرانکلین آخر بود،
اینطور به نظر آمد که

54
00:02:59,173 --> 00:03:02,882
آزمایشهای او فقط در تایید
نتیایج غیرمنتظره واتسون و کریک بوده و

55
00:03:02,882 --> 00:03:05,381
نه اینکه کارهای او به آنها ایده داده بود.

56
00:03:05,381 --> 00:03:08,200
اما فرنکلین درهرحال کارش روی
دیانای را تمام کرده بود و

57
00:03:08,200 --> 00:03:11,018
سال ۱۹۵۸ به خاطر سرطان درگذشت.

58
00:03:11,018 --> 00:03:15,107
بدون اینکه هرگز بداند واتسون و کریک
تصویرهای دیانای او را دیده بودند.

59
00:03:15,107 --> 00:03:19,326
سال ۱۹۶۲، واتسون، کریک و ویلکینز
برنده جایزه نوبل شدند

60
00:03:19,326 --> 00:03:21,421
برای کارشان روی ساختار دیانای.

61
00:03:21,421 --> 00:03:25,006
خیلیها میگویند فرنکلین
حتما میتوانست یک جایزه نوبل ببرد

62
00:03:25,006 --> 00:03:28,288
اگر بعد از مرگ هم نوبل میدادند.

63
00:03:28,578 --> 00:03:31,638
در واقع ممکن بود دوبار برنده نوبل شود.

64
00:03:31,638 --> 00:03:37,302
کارهایش روی ساختار ویروسها نوبل سال ۱۹۸۲
را برای همکارش به ارمغان آورد.

65
00:03:37,302 --> 00:03:42,636
زمان آن رسیده که داستان زنی شجاع که
مقابل تبعیض جنسیتی در علوم ایستاد

66
00:03:42,636 --> 00:03:47,514
و کارهایش پزشکی، زیستشناسی و کشاورزی را
متحول کرد، بازگو کنیم.

67
00:03:47,514 --> 00:03:51,039
حالا وقت قدردانی و گرامی داشت
روزالیند السی فرنکلین است،

68
00:03:51,039 --> 00:03:54,184
مادر ستایشنشدهی مارپیچ دوتایی.
[دیانای]