1
00:00:07,072 --> 00:00:11,132
Yalnızca kelimeleri kullanarak
istediğiniz şeyi nasıl elde edersiniz?

2
00:00:11,132 --> 00:00:15,653
Aristo tam da bu soruyu cevaplamak
için 2.000 yılı aşkın süre önce

3
00:00:15,653 --> 00:00:18,152
Retorik Tezi ile işe koyuldu.

4
00:00:18,152 --> 00:00:19,993
Aristo'ya göre Retorik,

5
00:00:19,993 --> 00:00:24,013
mevcut ikna yöntemlerini
görme sanatıdır.

6
00:00:24,013 --> 00:00:27,143
Bugün bunu her tür
iletişim biçimine uyguluyoruz.

7
00:00:27,143 --> 00:00:29,582
Aristo söyleve odaklanmış olsa da

8
00:00:29,582 --> 00:00:33,623
üç ikna edici konuşma türü tanımlamıştır.

9
00:00:33,623 --> 00:00:35,713
Adli veya hukuki olsun, retorik,

10
00:00:35,713 --> 00:00:38,753
geçmişe dair gerçekleri 
ve yargıları belirtir;

11
00:00:38,753 --> 00:00:41,314
tıpkı bir olay yerindeki dedektifler gibi.

12
00:00:41,314 --> 00:00:43,714
Açıklayıcı ya da belirtici retorik,

13
00:00:43,714 --> 00:00:46,134
mevcut durum hakkında 
bir bildirge sunar,

14
00:00:46,134 --> 00:00:48,384
tıpkı nikâh konuşması gibi.

15
00:00:48,384 --> 00:00:52,064
Ancak değişimi elde etmenin yolu

16
00:00:52,064 --> 00:00:54,253
bilişsel retorikten geçer.

17
00:00:54,253 --> 00:00:56,164
Geçmiş veya şimdiki zamandan ziyade,

18
00:00:56,164 --> 00:00:59,164
bilişsel retorik geleceğe odaklanır.

19
00:00:59,164 --> 00:01:01,254
Bu yeni bir yasayı tartışan

20
00:01:01,254 --> 00:01:05,085
ve gelecekteki etkilerini hayal eden
politikacıların retorik yöntemidir,

21
00:01:05,085 --> 00:01:08,106
tıpkı Ronald Regan'ın 
Medicare sağlık sisteminin

22
00:01:08,106 --> 00:01:11,274
çocuklarımıza Amerika'nın eskiden
nasıl özgür bir ülke olduğunu

23
00:01:11,274 --> 00:01:16,135
anlatarak geçireceğimiz sosyalist 
bir gelecek yaratacağını söylemesi gibi.

24
00:01:16,135 --> 00:01:19,465
Bu aynı zamanda değişim isteyen
aktivistlerin de retorik yöntemidir,

25
00:01:19,465 --> 00:01:21,995
tıpkı Martin Luther King Jr'ın;

26
00:01:21,995 --> 00:01:24,195
çocuklarının, ten renkleri yüzünden değil,

27
00:01:24,195 --> 00:01:26,905
karakterleri üzerinden yargılanacakları

28
00:01:26,905 --> 00:01:29,255
bir ülkede yaşayacakları hayali gibi.

29
00:01:29,255 --> 00:01:33,117
İki durumda da konuşmacı seyircilere
olası bir geleceğe dair sunum yapıyor

30
00:01:33,117 --> 00:01:37,064
ve bundan kaçınmak veya bunu
başarmak için onların yardımını istiyor.

31
00:01:37,064 --> 00:01:39,435
Peki gelecek zamanın yanı sıra,

32
00:01:39,435 --> 00:01:41,465
iyi bir bilişsel retorik nasıl sağlanır?

33
00:01:41,465 --> 00:01:44,923
Aristo'ya göre, üç ikna yöntemimiz var:

34
00:01:44,923 --> 00:01:46,066
Ethos,

35
00:01:46,066 --> 00:01:47,025
logos

36
00:01:47,025 --> 00:01:48,477
ve pathos.

37
00:01:48,477 --> 00:01:52,145
Ethos, dinleyiciyi güvenilir
olduğunuza ikna etme şeklinizdir.

38
00:01:52,145 --> 00:01:56,856
Winston Churchill ABD kongresine
1941 tarihli beyanına şöyle başladı:

39
00:01:56,856 --> 00:02:01,244
''Ayrıcalık ve inhisar karşısında
Atlantik'in iki yanında akan gelgitle

40
00:02:01,244 --> 00:02:05,615
hayatım boyunca
tamamen uyum içinde oldum.''

41
00:02:05,615 --> 00:02:09,776
Böylelikle demokrasiye bağlı
bir kişi olarak değer kazanmıştır.

42
00:02:09,776 --> 00:02:12,686
Çok öncesinde Roman danışman Ciero,

43
00:02:12,686 --> 00:02:16,367
şair Archias savunmasında
kendi pratik bilgeliğini

44
00:02:16,367 --> 00:02:18,657
ve siyasetçi uzmanlığını şöyle gösterdi:


45
00:02:18,657 --> 00:02:21,538
''Özgür bilimlere dair yaptığım çalışma

46
00:02:21,538 --> 00:02:23,828
ve üstlendiğim itinalı eğitim sayesinde,

47
00:02:23,828 --> 00:02:27,407
hayatımın hiçbir döneminde 
kararımdan geri dönmedim.''

48
00:02:27,407 --> 00:02:30,736
Sonuç olarak ilginizi kaybedebilir

49
00:02:30,736 --> 00:02:33,866
veya kişisel çıkarınız olmadığından
istekli olmayabilirsiniz.

50
00:02:33,866 --> 00:02:37,247
Logos, akıl ve mantığın kullanımıdır.

51
00:02:37,247 --> 00:02:41,138
Bu yöntem retorik araçlardan
yardım alır; örneğin analojiler,

52
00:02:41,138 --> 00:02:42,177
örneklemeler,

53
00:02:42,177 --> 00:02:45,177
ve istatiktik veya araştırma alıntıları.

54
00:02:45,177 --> 00:02:47,728
Ancak yalnızca sayılardan ibaret değildir.

55
00:02:47,728 --> 00:02:51,148
Konuşmanın yapısı ve içeriğidir de.

56
00:02:51,148 --> 00:02:54,907
Burada amaç dinleyiciyi ikna ederken
nesnel bilgilerden faydalanmaktır,

57
00:02:54,907 --> 00:02:58,577
tıpkı Sojourner Truth'un
kadın haklarına dair sözleri gibi:

58
00:02:58,577 --> 00:03:02,597
''Bir erkek kadar çok kasa sahibim
ve onlar kadar çok iş yapabiliyorum.

59
00:03:02,597 --> 00:03:06,788
Tarla sürdüm, hasat yaptm, 
mahsül ayıkladım, ektim ve biçtim,

60
00:03:06,788 --> 00:03:09,939
bir erkek bundan fazlasını yapabilir mi?''

61
00:03:09,939 --> 00:03:14,472
Ne yazık ki konuşmacılar,
dinleyicileri onların doğru sandığı

62
00:03:14,472 --> 00:03:16,939
yanlış bilgilerle idare edebilir;

63
00:03:16,939 --> 00:03:19,589
aşıların otizme sebep olduğu,
yanlış olduğu kanıtlanmış

64
00:03:19,589 --> 00:03:22,247
fakat hâlâ tartışılan iddialar gibi.

65
00:03:22,247 --> 00:03:25,602
Son olarak pathos, duygulara hitap eder

66
00:03:25,602 --> 00:03:29,639
ve kitlesel medya çağında
genellikle en etkili yöntemdir.

67
00:03:29,639 --> 00:03:32,208
Pathos ne doğal olarak iyidir ne de kötü

68
00:03:32,208 --> 00:03:35,309
ama mantıksız veya
beklenmedik olabilir.

69
00:03:35,309 --> 00:03:37,868
İnsanları barış çatısı altında
toplayabileceği gibi

70
00:03:37,868 --> 00:03:40,259
kolaylıkla savaşa da sürükleyebilir.

71
00:03:40,259 --> 00:03:41,703
Reklamların çoğu,

72
00:03:41,703 --> 00:03:45,609
fiziksel özgüvensizliğimizi söküp atmayı
vaat eden güzellik ürünlerinden

73
00:03:45,609 --> 00:03:47,919
bizi güçlü kılan arabalara kadar,

74
00:03:47,919 --> 00:03:50,419
pathos yöntemine dayanır.

75
00:03:50,419 --> 00:03:54,728
Aristo'nun retorik kavramları
bugün hâlâ en güçlü araçlardır

76
00:03:54,728 --> 00:03:56,799
fakat hangisini kullanacağımız

77
00:03:56,799 --> 00:03:59,372
dinleyici kitlesi ve amacımızı 
belirlemenin yanı sıra,

78
00:03:59,372 --> 00:04:01,629
doğru yer ve zamandan geçer.

79
00:04:01,629 --> 00:04:04,369
Önemli diğer bir konu
da bu ikna yöntemleri

80
00:04:04,369 --> 00:04:08,490
üzerinizde kullanıldığı zaman
bunu fark edebilmektir.