1
00:00:00,696 --> 00:00:04,069
Eski Vietnam deniz piyadesi, Carlos

2
00:00:04,069 --> 00:00:05,689
3 kere nöbet için gönüllü oldu

3
00:00:05,689 --> 00:00:07,509
ve her seferinde vuruldu.

4
00:00:08,762 --> 00:00:10,152
1971 yılında, vücudunda

5
00:00:10,152 --> 00:00:11,404
metal dedektörlerini

6
00:00:11,404 --> 00:00:13,784
aktive eden bir çok fazla şarapnel parçası

7
00:00:13,784 --> 00:00:15,164
bulunmasından dolayı

8
00:00:15,164 --> 00:00:16,246
emekliye sevkedildi.

9
00:00:16,348 --> 00:00:18,648
Gelecek 42 yıl boyunca,
kabuslar,

10
00:00:18,648 --> 00:00:20,179
toplum içerisinde aşırı kaygı,

11
00:00:20,179 --> 00:00:21,589
yalnızlık

12
00:00:21,788 --> 00:00:23,398
ve depresyon yaşadı.

13
00:00:23,676 --> 00:00:24,676
Kendi kendini alkol ile

14
00:00:24,676 --> 00:00:26,013
tedavi etmeye çalıştı.

15
00:00:26,023 --> 00:00:27,713
Üç kez evlenip boşandı.

16
00:00:28,666 --> 00:00:29,666
Carlos

17
00:00:29,666 --> 00:00:30,666
post travmatik stres bozukluğu

18
00:00:30,666 --> 00:00:32,119
hastasıydı.

19
00:00:32,119 --> 00:00:33,174
Ben, insanlarin acilarini azaltmaya

20
00:00:33,174 --> 00:00:36,174
çalışan bir psikoloğum.

21
00:00:36,174 --> 00:00:37,174
Son 10 yıldır hedefim Carlos gibi

22
00:00:37,174 --> 00:00:40,033
gazilerin muzdarip olduğu

23
00:00:40,033 --> 00:00:42,193
PTSD diye adlandırılan bu hastalıktı.

24
00:00:43,810 --> 00:00:48,470
Çok yakın zamana kadar PTSD bilinmiyordu.

25
00:00:49,001 --> 00:00:50,001
Bu yüzden biz de

26
00:00:50,001 --> 00:00:51,754
ne yapacağımızı bilmiyorduk.

27
00:00:51,754 --> 00:00:52,754
Birkaç gaziye ağır ilaç

28
00:00:52,754 --> 00:00:54,323
tedavisi uyguladık.

29
00:00:54,323 --> 00:00:55,323
Diğerlerini hastaneye yatırdık

30
00:00:55,323 --> 00:00:57,719
ve grup tedavisi uyguladık.

31
00:00:57,719 --> 00:00:59,499
diğerlerini eve gönderip,

32
00:00:59,818 --> 00:01:02,148
yaşadıklarını unutmalarını söyledik.

33
00:01:03,656 --> 00:01:05,040
Çok yakın zamanda köpek terapisi

34
00:01:05,040 --> 00:01:08,040
ve doğada dinlenme gibi

35
00:01:08,040 --> 00:01:09,040
PTSD semptomlarını

36
00:01:09,040 --> 00:01:11,095
uzun vadede yok etmeyecek

37
00:01:11,095 --> 00:01:12,095
ancak geçici olarak stres azaltıcı

38
00:01:12,095 --> 00:01:14,654
yöntemler denedik.

39
00:01:14,654 --> 00:01:15,934
Fakat durum değişti.

40
00:01:16,555 --> 00:01:17,555
Ben burada, PTSD'nin sadece

41
00:01:17,555 --> 00:01:20,944
semptomlarını ve çokça gaziyi değil

42
00:01:20,944 --> 00:01:22,388
kendisini de

43
00:01:22,388 --> 00:01:24,678
iyileştirebileceğimizi söylüyorum

44
00:01:24,826 --> 00:01:27,126
Yeni bir araştırma hangi tedavinin

45
00:01:27,126 --> 00:01:29,326
septomları gidermeye yaradığını

46
00:01:29,326 --> 00:01:31,464
ve hangisinin yaramadığını

47
00:01:31,464 --> 00:01:33,174
tekrar tekrar gösterdi.

48
00:01:33,574 --> 00:01:37,244
PTSD tedavisinin ordunun

49
00:01:37,284 --> 00:01:40,753
asker eğitirken kullandığı yöntemlere

50
00:01:40,753 --> 00:01:44,123
çok benzediği ortaya çıktı

51
00:01:46,332 --> 00:01:48,452
Şimdi, savaşmak, bizim

52
00:01:48,513 --> 00:01:50,573
başarılı olduğumuz bir alan.

53
00:01:51,139 --> 00:01:53,469
İnsanlık tarihinin en erken zamanlarında

54
00:01:53,792 --> 00:01:55,352
savaşlarımız başladı.

55
00:01:56,046 --> 00:02:00,236
O zamandan beri, taş ve kas gücünden hayal

56
00:02:00,508 --> 00:02:01,888
edilebilecek en yıkıcı

57
00:02:02,263 --> 00:02:05,413
silah sistemlerini geliştirdik.

58
00:02:05,724 --> 00:02:07,424
En yeni, son teknoloji

59
00:02:07,424 --> 00:02:08,972
metotlar ile çalışıyoruz.

60
00:02:09,107 --> 00:02:10,817
Savaşmakta gerçekten iyiyiz.

61
00:02:11,899 --> 00:02:14,319
Askerleri savaş için eğitmekte iyiyiz.

62
00:02:14,904 --> 00:02:16,984
Yine de, gazilerin yaşadıklarını

63
00:02:17,064 --> 00:02:18,364
düşündüğümüzde

64
00:02:18,563 --> 00:02:20,743
onları eve dönmeye hazırlamakta

65
00:02:21,061 --> 00:02:22,951
iyi olmadığımızı farkediyoruz.

66
00:02:23,627 --> 00:02:24,667
Peki neden?

67
00:02:25,648 --> 00:02:28,498
Atalarımız savaşla iç içe yaşadılar

68
00:02:29,144 --> 00:02:31,714
Yaşadıkları yerde savaştılar.

69
00:02:32,461 --> 00:02:34,951
Evrim tarihinde çok yakın zamana kadar

70
00:02:35,108 --> 00:02:37,618
eve geri gelmeyi düşünmeye gerek yoktu.

71
00:02:37,902 --> 00:02:39,682
Çünkü hiç ayrılmadık.

72
00:02:41,337 --> 00:02:43,267
Ancak iyi ki bugün çoğumuz

73
00:02:43,507 --> 00:02:45,417
Daha huzurlu yerlerde yaşıyoruz.

74
00:02:45,952 --> 00:02:49,162
Ve çatışma olduğunda özellikle ABD'de

75
00:02:49,162 --> 00:02:52,434
askerlerimizi eğitecek

76
00:02:53,164 --> 00:02:54,554
Dünya'nın

77
00:02:54,554 --> 00:02:56,604
herhangi bir yerine gönderecek

78
00:02:56,730 --> 00:02:57,900
işleri bittiğinde

79
00:02:57,937 --> 00:02:59,614
onları huzurlu mahallelerine

80
00:02:59,614 --> 00:03:01,494
geri getirecek teknolojiye sahibiz.

81
00:03:01,638 --> 00:03:03,208
Sadece bir dakika

82
00:03:03,499 --> 00:03:05,309
ne hissedebileceklerini düşünün

83
00:03:05,791 --> 00:03:08,841
Bir gün Afganistan'da kıyım ve

84
00:03:08,841 --> 00:03:11,732
ölümü gördükleri acımasız bir

85
00:03:11,732 --> 00:03:14,651
çatışmanın ortasında iken, üç gün sonra

86
00:03:14,651 --> 00:03:16,554
kendilerini çocuklarının

87
00:03:16,554 --> 00:03:18,277
futbol maçına buz taşırken

88
00:03:18,277 --> 00:03:19,567
bulan gazilerle

89
00:03:19,567 --> 00:03:20,467
konuşmuştum.

90
00:03:20,537 --> 00:03:22,107
"Tam bir karmaşa"

91
00:03:22,337 --> 00:03:23,838
demişlerdi.

92
00:03:24,018 --> 00:03:25,049
(Gülüşmeler)

93
00:03:25,210 --> 00:03:27,240
Bu durum için kullanılan terim bu

94
00:03:27,410 --> 00:03:29,446
ve gerçekten de tam bir karmaşa

95
00:03:29,603 --> 00:03:30,703
Çünkü savaş için

96
00:03:30,954 --> 00:03:32,624
saatlerce hazırlanıyorlar.

97
00:03:33,088 --> 00:03:34,878
Ancak şimdi anlıyoruz ki

98
00:03:34,878 --> 00:03:38,862
Sivil hayata da hazırlanmaları gerekiyor.

99
00:03:39,871 --> 00:03:41,171
Her antrenman gibi

100
00:03:41,501 --> 00:03:43,101
TSD'de süreklilik gerektirir,

101
00:03:43,862 --> 00:03:45,002
Askeriye de.

102
00:03:45,488 --> 00:03:49,003
silahı öylece verip, "işte tetik,

103
00:03:49,003 --> 00:03:51,533
işte mühimmat hadi bakalım!" demiyoruz.

104
00:03:52,239 --> 00:03:54,879
Onları nişan almada, ve bir sürü şeyde

105
00:03:55,069 --> 00:03:57,662
tekrar silah kaldırıp nişan almak

106
00:03:57,662 --> 00:03:59,539
kas hareketlerine yerleşene ve

107
00:03:59,629 --> 00:04:01,519
hareketleri düşünmeyeceği

108
00:04:01,519 --> 00:04:03,899
hayal edemeyeceğiniz en stresli

109
00:04:03,899 --> 00:04:05,699
koşullarda yapana dek

110
00:04:05,937 --> 00:04:07,937
eğitiyoruz.

111
00:04:08,976 --> 00:04:09,976
Aynı şey

112
00:04:09,976 --> 00:04:10,976
eğitim tabanlı tedavi için de

113
00:04:10,976 --> 00:04:11,978
geçerlidir.

114
00:04:11,978 --> 00:04:14,168
Bu tedavilerden ilki bilişsel tedavidir

115
00:04:15,274 --> 00:04:18,654
ve bir tür zihinsel düzenlemedir.

116
00:04:19,596 --> 00:04:21,246
Gaziler eve döndüklerinde

117
00:04:21,469 --> 00:04:23,159
dünyayı çok tehlikeli bir yer

118
00:04:23,305 --> 00:04:25,795
olarak algılamaya başlarlar.

119
00:04:27,462 --> 00:04:29,982
Huzurlu bir dünya algısı yaratmaya

120
00:04:30,333 --> 00:04:32,993
çalıştığınızda problemler başlar.

121
00:04:33,331 --> 00:04:35,765
Hayali tehlikelerin endişesi içinde

122
00:04:35,765 --> 00:04:38,195
boğulmaya başlarlar.

123
00:04:38,435 --> 00:04:41,225
Ailenize ve arkadaşlarınıza güvenemezler.

124
00:04:42,407 --> 00:04:45,397
Hayatımızda tehlike yok değil, var tabi

125
00:04:46,586 --> 00:04:48,606
Ancak savaş ile karşılaştırıldığında

126
00:04:48,850 --> 00:04:50,630
tehlikeyle karşılaşma ihtimali

127
00:04:50,883 --> 00:04:52,703
günlük hayatta daha azdır.

128
00:04:53,804 --> 00:04:55,625
Bu yüzden biz gazilere

129
00:04:55,625 --> 00:04:58,625
tamamen dikkatsiz olmalarını önermeyiz.

130
00:04:58,625 --> 00:05:00,555
Biz onlara bulundukları yere göre

131
00:05:00,555 --> 00:05:02,205
dikkatli olmalarını söyleriz.

132
00:05:02,438 --> 00:05:03,998
Eğer tehlikeli bir mahallede

133
00:05:04,251 --> 00:05:05,621
iseniz, dikkatli olun.

134
00:05:06,239 --> 00:05:08,189
Ailenizle dışarıda yemekte iseniz?

135
00:05:08,191 --> 00:05:09,391
Gerek yok.

136
00:05:10,192 --> 00:05:11,742
Gaziler, Amerika'da

137
00:05:11,742 --> 00:05:14,582
örneğin el yapımı patlayıcı ile

138
00:05:14,582 --> 00:05:17,590
karşılaşma ihtimallerini sistematik olarak

139
00:05:17,590 --> 00:05:20,978
hesaplayabilmek için eğitilirler.

140
00:05:21,703 --> 00:05:24,340
Yeterli pratik ile,

141
00:05:24,340 --> 00:05:27,340
bu düzenlemeler kalıcı olur

142
00:05:27,340 --> 00:05:29,741
Bir diğer tedavi maruz bırakma terapisidir

143
00:05:29,771 --> 00:05:31,911
Bu bir alan eğitimidir

144
00:05:32,294 --> 00:05:34,038
Var olan hızlılığı kanıtlanmış

145
00:05:34,038 --> 00:05:35,118
en etkili eğitimdir.

146
00:05:36,538 --> 00:05:38,018
Carlos'u hatılıyorsunuz

147
00:05:38,296 --> 00:05:39,926
onun seçtiği tedavi buydu.

148
00:05:40,293 --> 00:05:41,903
Egzersiz yaparak başladık;

149
00:05:42,218 --> 00:05:43,758
Onun için biraz zorluydu

150
00:05:44,351 --> 00:05:45,751
Markete gitmek,

151
00:05:46,331 --> 00:05:48,001
AVM'ye, restorana gitmek

152
00:05:48,475 --> 00:05:50,435
kapıya arkası dönük oturmak,

153
00:05:51,445 --> 00:05:52,245
en önemlisi;

154
00:05:53,285 --> 00:05:55,115
gittiği bu yerlerde durabilmek

155
00:05:55,904 --> 00:05:57,724
Başlangıçta çok endişeliydi.

156
00:05:57,724 --> 00:05:59,644
odayı, kaçış yollarını görebileceği

157
00:05:59,740 --> 00:06:00,740
Silah olarak kullanabileceği

158
00:06:00,740 --> 00:06:02,558
nesneler bulabileceği

159
00:06:02,558 --> 00:06:05,008
yerlerde oturmak istedi.

160
00:06:05,836 --> 00:06:08,206
Kalkmak istedi, ama kalkmadı.

161
00:06:08,459 --> 00:06:10,519
Deniz Piyade'deki eğitimini hatırladı.

162
00:06:11,024 --> 00:06:12,694
ve kendini kalmaya zorladı.

163
00:06:13,608 --> 00:06:14,608
ve her bunu yaptığında

164
00:06:14,608 --> 00:06:17,019
endişesi biraz azaldı.

165
00:06:17,019 --> 00:06:18,769
Sonra biraz daha, biraz daha

166
00:06:19,695 --> 00:06:20,445
Sonunda,

167
00:06:21,067 --> 00:06:24,069
Halka açık yerlere oturmayı

168
00:06:24,069 --> 00:06:26,489
yeniden öğrendi.

169
00:06:26,489 --> 00:06:28,449
Keyif almaya başladı.

170
00:06:30,140 --> 00:06:32,020
Çatışma alanında yaşadıklarının

171
00:06:32,256 --> 00:06:35,236
kayıtlarını da tekrar tekrar dinledi.

172
00:06:35,808 --> 00:06:38,122
Anılar ona daha fazla

173
00:06:38,122 --> 00:06:40,622
endişe hissi vermeyene kadar dinledi.

174
00:06:40,622 --> 00:06:42,722
Bu anıları öyle çok hatırladı ki,

175
00:06:43,117 --> 00:06:44,817
beyni artık uykuda onları

176
00:06:44,817 --> 00:06:46,829
hatırlama ihtiyacı hissetmedi.

177
00:06:48,309 --> 00:06:51,086
Tedaviden bir yıl sonra onunla

178
00:06:51,086 --> 00:06:53,216
konuştuğumda, bana

179
00:06:53,216 --> 00:06:55,943
''Doktor,43 yıldır

180
00:06:55,943 --> 00:06:59,335
ilk kez kabus görmüyorum''

181
00:06:59,335 --> 00:07:01,545
dedi.

182
00:07:01,545 --> 00:07:05,535
Bu, bir anıyı silmekten farklıdır.

183
00:07:06,297 --> 00:07:07,297
Gaziler daima

184
00:07:07,297 --> 00:07:09,417
yaşadıklarını hatırlayacaklardır.

185
00:07:09,417 --> 00:07:12,057
Ancak, yeterli pratik ile,

186
00:07:12,157 --> 00:07:16,238
anılar, gittikçe daha az acı verir.

187
00:07:16,968 --> 00:07:20,088
daha dün yaşanmış gibi hissetirmezler.

188
00:07:20,389 --> 00:07:24,059
ve bu onlar için çok daha iyidir.

189
00:07:26,010 --> 00:07:27,710
Başarması da zordur.

190
00:07:29,358 --> 00:07:31,828
Her eğitim gibi herkeste işe yaramayabilir

191
00:07:32,219 --> 00:07:33,829
Güven problemi olabilir.

192
00:07:33,834 --> 00:07:34,930
Bazen bana

193
00:07:34,930 --> 00:07:36,588
''Orada hiç bulunmadıysan

194
00:07:36,588 --> 00:07:38,117
bana nasıl yardım edebilirsin''

195
00:07:38,117 --> 00:07:39,016
diye soruluyor

196
00:07:39,016 --> 00:07:40,016
Anlaşılması mümkün.

197
00:07:40,436 --> 00:07:42,612
Ama şu noktada,

198
00:07:42,612 --> 00:07:44,612
askerlikten sosyal hayata dönerken

199
00:07:44,612 --> 00:07:45,612
o ortamda bulunmuş birine

200
00:07:45,612 --> 00:07:48,338
ihtiyacınız yoktur.

201
00:07:48,338 --> 00:07:51,528
S avaş eğitimine ihtiyacınız yoktur.

202
00:07:51,528 --> 00:07:54,358
Eve nasıl döneceğinize dair

203
00:07:54,377 --> 00:07:55,957
eğitime ihtiyacınız vardır.

204
00:07:58,987 --> 00:08:01,377
Son 10 yıldır çalışmalarımda

205
00:08:01,868 --> 00:08:04,758
hayale gelebilecek en kötü deneyimleri

206
00:08:04,758 --> 00:08:06,751
ayrıntılarıyla dinledim.

207
00:08:06,906 --> 00:08:07,726
Her gün.

208
00:08:08,841 --> 00:08:10,191
Kolay değildi.

209
00:08:10,405 --> 00:08:13,015
Üzüldüğüm, duygusal olarak bunca şeyi

210
00:08:13,015 --> 00:08:15,205
kaldıramadığım günler oldu.

211
00:08:15,800 --> 00:08:17,490
Ama, bu eğitim temelli tedaviler

212
00:08:17,490 --> 00:08:19,821
o kadar yararlı oldu ki

213
00:08:19,821 --> 00:08:21,968
bu deneyimler benden ne götürdüyse

214
00:08:21,968 --> 00:08:23,858
çok daha fazlasını edindim.

215
00:08:24,317 --> 00:08:25,317
İnsanların

216
00:08:25,317 --> 00:08:26,967
daha iyiye gittiğini gördüm

217
00:08:27,037 --> 00:08:29,337
Hayatlarının değişimini gördüm.

218
00:08:30,757 --> 00:08:31,757
Carlos şimdi

219
00:08:31,757 --> 00:08:34,217
çocuklarıyla gidemediği gezilere

220
00:08:34,217 --> 00:08:36,680
torunlarıyla gidebiliyor.

221
00:08:37,933 --> 00:08:41,053
İlginç bir şekilde, 43 yıl çektikten sonra

222
00:08:41,687 --> 00:08:42,687
Carlos sadece 10 haftalık

223
00:08:42,687 --> 00:08:44,519
yoğun bir tedaviyle

224
00:08:44,519 --> 00:08:46,039
hayatını geri alabildi.

225
00:08:46,333 --> 00:08:47,503
Onunla konuştuğumda,

226
00:08:48,415 --> 00:08:52,035
''Giden yılları geri getiremem;

227
00:08:52,035 --> 00:08:55,765
en azından şimdi kalan günlerimi

228
00:08:55,765 --> 00:08:59,525
Huzur içinde geçirebilirim.''

229
00:09:01,165 --> 00:09:02,145
Ve dedi ki:

230
00:09:02,145 --> 00:09:04,353
''Umarım yeni dönen askerler yardım

231
00:09:04,353 --> 00:09:06,693
almak için benim kadar beklemezler''

232
00:09:06,693 --> 00:09:08,823
demişti. Ben de öyle umuyorum.

233
00:09:09,121 --> 00:09:09,821
Çünkü

234
00:09:10,986 --> 00:09:12,536
Hayat gerçekten kısa,

235
00:09:13,274 --> 00:09:15,434
Eğer savaştan sağ çıkacak kadar

236
00:09:15,434 --> 00:09:18,702
ya da travma atlatacak kadar şanslıysanız,

237
00:09:19,137 --> 00:09:20,347
Hayatın tadını çıkarmayı

238
00:09:20,347 --> 00:09:22,294
kendinize borçlusunuz.

239
00:09:22,424 --> 00:09:24,297
Bunu gerçekleştirmek için

240
00:09:24,297 --> 00:09:26,687
eğitim almayı beklemeyin.

241
00:09:28,827 --> 00:09:31,467
Savaşın sebep olduğu

242
00:09:31,467 --> 00:09:34,397
sorunlara en iyi çözüm

243
00:09:35,048 --> 00:09:37,228
Savaşa gitmemektir.

244
00:09:37,698 --> 00:09:40,308
Ancak tür olarak henüz bu aşamada değiliz.

245
00:09:40,715 --> 00:09:42,315
O aşamaya gelene kadar

246
00:09:42,526 --> 00:09:45,406
Savaşa gönderdiğimiz çocuklarımızda

247
00:09:45,406 --> 00:09:47,636
yarattığımız zihinsel ıstırabı

248
00:09:49,294 --> 00:09:50,874
Azaltabiliriz.

249
00:09:51,858 --> 00:09:53,178
Emin olmalıyız ki,

250
00:09:53,610 --> 00:09:56,760
Onları savaşa gönderirken gösterdiğimiz

251
00:09:56,760 --> 00:10:00,021
değer, enerji ve bilim onları

252
00:10:00,021 --> 00:10:02,511
geri dönmeye

253
00:10:02,785 --> 00:10:06,985
nasıl hazırladığımızda görülecektir.

254
00:10:07,968 --> 00:10:09,678
Bu kadarını onlara borçluyuz.

255
00:10:10,458 --> 00:10:11,878
Teşekkür ederim.

256
00:10:12,012 --> 00:10:13,662
Alkış.