0:00:00.696,0:00:04.069
Eski Vietnam deniz piyadesi, Carlos

0:00:04.069,0:00:05.689
3 kere nöbet için gönüllü oldu

0:00:05.689,0:00:07.509
ve her seferinde vuruldu.

0:00:08.762,0:00:10.152
1971 yılında, vücudunda

0:00:10.152,0:00:11.404
metal dedektörlerini

0:00:11.404,0:00:13.784
aktive eden bir çok fazla şarapnel parçası

0:00:13.784,0:00:15.164
bulunmasından dolayı

0:00:15.164,0:00:16.246
emekliye sevkedildi.

0:00:16.348,0:00:18.648
Gelecek 42 yıl boyunca,[br]kabuslar,

0:00:18.648,0:00:20.179
toplum içerisinde aşırı kaygı,

0:00:20.179,0:00:21.589
yalnızlık

0:00:21.788,0:00:23.398
ve depresyon yaşadı.

0:00:23.676,0:00:24.676
Kendi kendini alkol ile

0:00:24.676,0:00:26.013
tedavi etmeye çalıştı.

0:00:26.023,0:00:27.713
Üç kez evlenip boşandı.

0:00:28.666,0:00:29.666
Carlos

0:00:29.666,0:00:30.666
post travmatik stres bozukluğu

0:00:30.666,0:00:32.119
hastasıydı.

0:00:32.119,0:00:33.174
Ben, insanlarin acilarini azaltmaya

0:00:33.174,0:00:36.174
çalışan bir psikoloğum.

0:00:36.174,0:00:37.174
Son 10 yıldır hedefim Carlos gibi

0:00:37.174,0:00:40.033
gazilerin muzdarip olduğu

0:00:40.033,0:00:42.193
PTSD diye adlandırılan bu hastalıktı.

0:00:43.810,0:00:48.470
Çok yakın zamana kadar PTSD bilinmiyordu.

0:00:49.001,0:00:50.001
Bu yüzden biz de

0:00:50.001,0:00:51.754
ne yapacağımızı bilmiyorduk.

0:00:51.754,0:00:52.754
Birkaç gaziye ağır ilaç

0:00:52.754,0:00:54.323
tedavisi uyguladık.

0:00:54.323,0:00:55.323
Diğerlerini hastaneye yatırdık

0:00:55.323,0:00:57.719
ve grup tedavisi uyguladık.

0:00:57.719,0:00:59.499
diğerlerini eve gönderip,

0:00:59.818,0:01:02.148
yaşadıklarını unutmalarını söyledik.

0:01:03.656,0:01:05.040
Çok yakın zamanda köpek terapisi

0:01:05.040,0:01:08.040
ve doğada dinlenme gibi

0:01:08.040,0:01:09.040
PTSD semptomlarını

0:01:09.040,0:01:11.095
uzun vadede yok etmeyecek

0:01:11.095,0:01:12.095
ancak geçici olarak stres azaltıcı

0:01:12.095,0:01:14.654
yöntemler denedik.

0:01:14.654,0:01:15.934
Fakat durum değişti.

0:01:16.555,0:01:17.555
Ben burada, PTSD'nin sadece

0:01:17.555,0:01:20.944
semptomlarını ve çokça gaziyi değil

0:01:20.944,0:01:22.388
kendisini de

0:01:22.388,0:01:24.678
iyileştirebileceğimizi söylüyorum

0:01:24.826,0:01:27.126
Yeni bir araştırma hangi tedavinin

0:01:27.126,0:01:29.326
septomları gidermeye yaradığını

0:01:29.326,0:01:31.464
ve hangisinin yaramadığını

0:01:31.464,0:01:33.174
tekrar tekrar gösterdi.

0:01:33.574,0:01:37.244
PTSD tedavisinin ordunun

0:01:37.284,0:01:40.753
asker eğitirken kullandığı yöntemlere

0:01:40.753,0:01:44.123
çok benzediği ortaya çıktı

0:01:46.332,0:01:48.452
Şimdi, savaşmak, bizim

0:01:48.513,0:01:50.573
başarılı olduğumuz bir alan.

0:01:51.139,0:01:53.469
İnsanlık tarihinin en erken zamanlarında

0:01:53.792,0:01:55.352
savaşlarımız başladı.

0:01:56.046,0:02:00.236
O zamandan beri, taş ve kas gücünden hayal

0:02:00.508,0:02:01.888
edilebilecek en yıkıcı

0:02:02.263,0:02:05.413
silah sistemlerini geliştirdik.

0:02:05.724,0:02:07.424
En yeni, son teknoloji

0:02:07.424,0:02:08.972
metotlar ile çalışıyoruz.

0:02:09.107,0:02:10.817
Savaşmakta gerçekten iyiyiz.

0:02:11.899,0:02:14.319
Askerleri savaş için eğitmekte iyiyiz.

0:02:14.904,0:02:16.984
Yine de, gazilerin yaşadıklarını

0:02:17.064,0:02:18.364
düşündüğümüzde

0:02:18.563,0:02:20.743
onları eve dönmeye hazırlamakta

0:02:21.061,0:02:22.951
iyi olmadığımızı farkediyoruz.

0:02:23.627,0:02:24.667
Peki neden?

0:02:25.648,0:02:28.498
Atalarımız savaşla iç içe yaşadılar

0:02:29.144,0:02:31.714
Yaşadıkları yerde savaştılar.

0:02:32.461,0:02:34.951
Evrim tarihinde çok yakın zamana kadar

0:02:35.108,0:02:37.618
eve geri gelmeyi düşünmeye gerek yoktu.

0:02:37.902,0:02:39.682
Çünkü hiç ayrılmadık.

0:02:41.337,0:02:43.267
Ancak iyi ki bugün çoğumuz

0:02:43.507,0:02:45.417
Daha huzurlu yerlerde yaşıyoruz.

0:02:45.952,0:02:49.162
Ve çatışma olduğunda özellikle ABD'de

0:02:49.162,0:02:52.434
askerlerimizi eğitecek

0:02:53.164,0:02:54.554
Dünya'nın

0:02:54.554,0:02:56.604
herhangi bir yerine gönderecek

0:02:56.730,0:02:57.900
işleri bittiğinde

0:02:57.937,0:02:59.614
onları huzurlu mahallelerine

0:02:59.614,0:03:01.494
geri getirecek teknolojiye sahibiz.

0:03:01.638,0:03:03.208
Sadece bir dakika

0:03:03.499,0:03:05.309
ne hissedebileceklerini düşünün

0:03:05.791,0:03:08.841
Bir gün Afganistan'da kıyım ve

0:03:08.841,0:03:11.732
ölümü gördükleri acımasız bir

0:03:11.732,0:03:14.651
çatışmanın ortasında iken, üç gün sonra

0:03:14.651,0:03:16.554
kendilerini çocuklarının

0:03:16.554,0:03:18.277
futbol maçına buz taşırken

0:03:18.277,0:03:19.567
bulan gazilerle

0:03:19.567,0:03:20.467
konuşmuştum.

0:03:20.537,0:03:22.107
"Tam bir karmaşa"

0:03:22.337,0:03:23.838
demişlerdi.

0:03:24.018,0:03:25.049
(Gülüşmeler)

0:03:25.210,0:03:27.240
Bu durum için kullanılan terim bu

0:03:27.410,0:03:29.446
ve gerçekten de tam bir karmaşa

0:03:29.603,0:03:30.703
Çünkü savaş için

0:03:30.954,0:03:32.624
saatlerce hazırlanıyorlar.

0:03:33.088,0:03:34.878
Ancak şimdi anlıyoruz ki

0:03:34.878,0:03:38.862
Sivil hayata da hazırlanmaları gerekiyor.

0:03:39.871,0:03:41.171
Her antrenman gibi

0:03:41.501,0:03:43.101
TSD'de süreklilik gerektirir,

0:03:43.862,0:03:45.002
Askeriye de.

0:03:45.488,0:03:49.003
silahı öylece verip, "işte tetik,

0:03:49.003,0:03:51.533
işte mühimmat hadi bakalım!" demiyoruz.

0:03:52.239,0:03:54.879
Onları nişan almada, ve bir sürü şeyde

0:03:55.069,0:03:57.662
tekrar silah kaldırıp nişan almak

0:03:57.662,0:03:59.539
kas hareketlerine yerleşene ve

0:03:59.629,0:04:01.519
hareketleri düşünmeyeceği

0:04:01.519,0:04:03.899
hayal edemeyeceğiniz en stresli

0:04:03.899,0:04:05.699
koşullarda yapana dek

0:04:05.937,0:04:07.937
eğitiyoruz.

0:04:08.976,0:04:09.976
Aynı şey

0:04:09.976,0:04:10.976
eğitim tabanlı tedavi için de

0:04:10.976,0:04:11.978
geçerlidir.

0:04:11.978,0:04:14.168
Bu tedavilerden ilki bilişsel tedavidir

0:04:15.274,0:04:18.654
ve bir tür zihinsel düzenlemedir.

0:04:19.596,0:04:21.246
Gaziler eve döndüklerinde

0:04:21.469,0:04:23.159
dünyayı çok tehlikeli bir yer

0:04:23.305,0:04:25.795
olarak algılamaya başlarlar.

0:04:27.462,0:04:29.982
Huzurlu bir dünya algısı yaratmaya

0:04:30.333,0:04:32.993
çalıştığınızda problemler başlar.

0:04:33.331,0:04:35.765
Hayali tehlikelerin endişesi içinde

0:04:35.765,0:04:38.195
boğulmaya başlarlar.

0:04:38.435,0:04:41.225
Ailenize ve arkadaşlarınıza güvenemezler.

0:04:42.407,0:04:45.397
Hayatımızda tehlike yok değil, var tabi

0:04:46.586,0:04:48.606
Ancak savaş ile karşılaştırıldığında

0:04:48.850,0:04:50.630
tehlikeyle karşılaşma ihtimali

0:04:50.883,0:04:52.703
günlük hayatta daha azdır.

0:04:53.804,0:04:55.625
Bu yüzden biz gazilere

0:04:55.625,0:04:58.625
tamamen dikkatsiz olmalarını önermeyiz.

0:04:58.625,0:05:00.555
Biz onlara bulundukları yere göre

0:05:00.555,0:05:02.205
dikkatli olmalarını söyleriz.

0:05:02.438,0:05:03.998
Eğer tehlikeli bir mahallede

0:05:04.251,0:05:05.621
iseniz, dikkatli olun.

0:05:06.239,0:05:08.189
Ailenizle dışarıda yemekte iseniz?

0:05:08.191,0:05:09.391
Gerek yok.

0:05:10.192,0:05:11.742
Gaziler, Amerika'da

0:05:11.742,0:05:14.582
örneğin el yapımı patlayıcı ile

0:05:14.582,0:05:17.590
karşılaşma ihtimallerini sistematik olarak

0:05:17.590,0:05:20.978
hesaplayabilmek için eğitilirler.

0:05:21.703,0:05:24.340
Yeterli pratik ile,

0:05:24.340,0:05:27.340
bu düzenlemeler kalıcı olur

0:05:27.340,0:05:29.741
Bir diğer tedavi maruz bırakma terapisidir

0:05:29.771,0:05:31.911
Bu bir alan eğitimidir

0:05:32.294,0:05:34.038
Var olan hızlılığı kanıtlanmış

0:05:34.038,0:05:35.118
en etkili eğitimdir.

0:05:36.538,0:05:38.018
Carlos'u hatılıyorsunuz

0:05:38.296,0:05:39.926
onun seçtiği tedavi buydu.

0:05:40.293,0:05:41.903
Egzersiz yaparak başladık;

0:05:42.218,0:05:43.758
Onun için biraz zorluydu

0:05:44.351,0:05:45.751
Markete gitmek,

0:05:46.331,0:05:48.001
AVM'ye, restorana gitmek

0:05:48.475,0:05:50.435
kapıya arkası dönük oturmak,

0:05:51.445,0:05:52.245
en önemlisi;

0:05:53.285,0:05:55.115
gittiği bu yerlerde durabilmek

0:05:55.904,0:05:57.724
Başlangıçta çok endişeliydi.

0:05:57.724,0:05:59.644
odayı, kaçış yollarını görebileceği

0:05:59.740,0:06:00.740
Silah olarak kullanabileceği

0:06:00.740,0:06:02.558
nesneler bulabileceği

0:06:02.558,0:06:05.008
yerlerde oturmak istedi.

0:06:05.836,0:06:08.206
Kalkmak istedi, ama kalkmadı.

0:06:08.459,0:06:10.519
Deniz Piyade'deki eğitimini hatırladı.

0:06:11.024,0:06:12.694
ve kendini kalmaya zorladı.

0:06:13.608,0:06:14.608
ve her bunu yaptığında

0:06:14.608,0:06:17.019
endişesi biraz azaldı.

0:06:17.019,0:06:18.769
Sonra biraz daha, biraz daha

0:06:19.695,0:06:20.445
Sonunda,

0:06:21.067,0:06:24.069
Halka açık yerlere oturmayı

0:06:24.069,0:06:26.489
yeniden öğrendi.

0:06:26.489,0:06:28.449
Keyif almaya başladı.

0:06:30.140,0:06:32.020
Çatışma alanında yaşadıklarının

0:06:32.256,0:06:35.236
kayıtlarını da tekrar tekrar dinledi.

0:06:35.808,0:06:38.122
Anılar ona daha fazla

0:06:38.122,0:06:40.622
endişe hissi vermeyene kadar dinledi.

0:06:40.622,0:06:42.722
Bu anıları öyle çok hatırladı ki,

0:06:43.117,0:06:44.817
beyni artık uykuda onları

0:06:44.817,0:06:46.829
hatırlama ihtiyacı hissetmedi.

0:06:48.309,0:06:51.086
Tedaviden bir yıl sonra onunla

0:06:51.086,0:06:53.216
konuştuğumda, bana

0:06:53.216,0:06:55.943
''Doktor,43 yıldır

0:06:55.943,0:06:59.335
ilk kez kabus görmüyorum''

0:06:59.335,0:07:01.545
dedi.

0:07:01.545,0:07:05.535
Bu, bir anıyı silmekten farklıdır.

0:07:06.297,0:07:07.297
Gaziler daima

0:07:07.297,0:07:09.417
yaşadıklarını hatırlayacaklardır.

0:07:09.417,0:07:12.057
Ancak, yeterli pratik ile,

0:07:12.157,0:07:16.238
anılar, gittikçe daha az acı verir.

0:07:16.968,0:07:20.088
daha dün yaşanmış gibi hissetirmezler.

0:07:20.389,0:07:24.059
ve bu onlar için çok daha iyidir.

0:07:26.010,0:07:27.710
Başarması da zordur.

0:07:29.358,0:07:31.828
Her eğitim gibi herkeste işe yaramayabilir

0:07:32.219,0:07:33.829
Güven problemi olabilir.

0:07:33.834,0:07:34.930
Bazen bana

0:07:34.930,0:07:36.588
''Orada hiç bulunmadıysan

0:07:36.588,0:07:38.117
bana nasıl yardım edebilirsin''

0:07:38.117,0:07:39.016
diye soruluyor

0:07:39.016,0:07:40.016
Anlaşılması mümkün.

0:07:40.436,0:07:42.612
Ama şu noktada,

0:07:42.612,0:07:44.612
askerlikten sosyal hayata dönerken

0:07:44.612,0:07:45.612
o ortamda bulunmuş birine

0:07:45.612,0:07:48.338
ihtiyacınız yoktur.

0:07:48.338,0:07:51.528
S avaş eğitimine ihtiyacınız yoktur.

0:07:51.528,0:07:54.358
Eve nasıl döneceğinize dair

0:07:54.377,0:07:55.957
eğitime ihtiyacınız vardır.

0:07:58.987,0:08:01.377
Son 10 yıldır çalışmalarımda

0:08:01.868,0:08:04.758
hayale gelebilecek en kötü deneyimleri

0:08:04.758,0:08:06.751
ayrıntılarıyla dinledim.

0:08:06.906,0:08:07.726
Her gün.

0:08:08.841,0:08:10.191
Kolay değildi.

0:08:10.405,0:08:13.015
Üzüldüğüm, duygusal olarak bunca şeyi

0:08:13.015,0:08:15.205
kaldıramadığım günler oldu.

0:08:15.800,0:08:17.490
Ama, bu eğitim temelli tedaviler

0:08:17.490,0:08:19.821
o kadar yararlı oldu ki

0:08:19.821,0:08:21.968
bu deneyimler benden ne götürdüyse

0:08:21.968,0:08:23.858
çok daha fazlasını edindim.

0:08:24.317,0:08:25.317
İnsanların

0:08:25.317,0:08:26.967
daha iyiye gittiğini gördüm

0:08:27.037,0:08:29.337
Hayatlarının değişimini gördüm.

0:08:30.757,0:08:31.757
Carlos şimdi

0:08:31.757,0:08:34.217
çocuklarıyla gidemediği gezilere

0:08:34.217,0:08:36.680
torunlarıyla gidebiliyor.

0:08:37.933,0:08:41.053
İlginç bir şekilde, 43 yıl çektikten sonra

0:08:41.687,0:08:42.687
Carlos sadece 10 haftalık

0:08:42.687,0:08:44.519
yoğun bir tedaviyle

0:08:44.519,0:08:46.039
hayatını geri alabildi.

0:08:46.333,0:08:47.503
Onunla konuştuğumda,

0:08:48.415,0:08:52.035
''Giden yılları geri getiremem;

0:08:52.035,0:08:55.765
en azından şimdi kalan günlerimi

0:08:55.765,0:08:59.525
Huzur içinde geçirebilirim.''

0:09:01.165,0:09:02.145
Ve dedi ki:

0:09:02.145,0:09:04.353
''Umarım yeni dönen askerler yardım

0:09:04.353,0:09:06.693
almak için benim kadar beklemezler''

0:09:06.693,0:09:08.823
demişti. Ben de öyle umuyorum.

0:09:09.121,0:09:09.821
Çünkü

0:09:10.986,0:09:12.536
Hayat gerçekten kısa,

0:09:13.274,0:09:15.434
Eğer savaştan sağ çıkacak kadar

0:09:15.434,0:09:18.702
ya da travma atlatacak kadar şanslıysanız,

0:09:19.137,0:09:20.347
Hayatın tadını çıkarmayı

0:09:20.347,0:09:22.294
kendinize borçlusunuz.

0:09:22.424,0:09:24.297
Bunu gerçekleştirmek için

0:09:24.297,0:09:26.687
eğitim almayı beklemeyin.

0:09:28.827,0:09:31.467
Savaşın sebep olduğu

0:09:31.467,0:09:34.397
sorunlara en iyi çözüm

0:09:35.048,0:09:37.228
Savaşa gitmemektir.

0:09:37.698,0:09:40.308
Ancak tür olarak henüz bu aşamada değiliz.

0:09:40.715,0:09:42.315
O aşamaya gelene kadar

0:09:42.526,0:09:45.406
Savaşa gönderdiğimiz çocuklarımızda

0:09:45.406,0:09:47.636
yarattığımız zihinsel ıstırabı

0:09:49.294,0:09:50.874
Azaltabiliriz.

0:09:51.858,0:09:53.178
Emin olmalıyız ki,

0:09:53.610,0:09:56.760
Onları savaşa gönderirken gösterdiğimiz

0:09:56.760,0:10:00.021
değer, enerji ve bilim onları

0:10:00.021,0:10:02.511
geri dönmeye

0:10:02.785,0:10:06.985
nasıl hazırladığımızda görülecektir.

0:10:07.968,0:10:09.678
Bu kadarını onlara borçluyuz.

0:10:10.458,0:10:11.878
Teşekkür ederim.

0:10:12.012,0:10:13.662
Alkış.