WEBVTT

00:00:01.424 --> 00:00:04.582
Było jesienne popołudnie 2005 roku.

00:00:05.325 --> 00:00:08.924
Pracowałam w ACLU jako doradca naukowy.

00:00:09.388 --> 00:00:11.995
Bardzo kochałam tę pracę,

00:00:12.019 --> 00:00:13.655
ale miałam jeden z tych dni,

00:00:13.679 --> 00:00:16.248
które stoją pod znakiem zniechęcenia.

NOTE Paragraph

00:00:17.265 --> 00:00:21.369
Zajrzałam więc do biura
mojego kolegi Chrisa Hansena.

00:00:22.367 --> 00:00:26.021
Chris był w ACLU od ponad 30 lat,

00:00:26.045 --> 00:00:29.120
więc miał głęboką wiedzę
i wgląd w sprawy organizacji.

NOTE Paragraph

00:00:29.640 --> 00:00:32.613
Wyjaśniłam Chrisowi,
że czuję się w kropce.

00:00:33.512 --> 00:00:35.694
Zajmowałam się wieloma sprawami

00:00:35.718 --> 00:00:38.913
z pogranicza nauki i swobód obywatelskich

00:00:38.913 --> 00:00:41.043
- super ciekawe.

00:00:41.043 --> 00:00:44.953
Chciałam żeby ACLU włączyła się 
w te sprawy w większym zakresie,

00:00:44.977 --> 00:00:47.222
tak żeby to coś naprawdę znaczyło.

NOTE Paragraph

00:00:49.603 --> 00:00:51.703
Chris zaraz przeszedł do rzeczy i mówi:

00:00:51.727 --> 00:00:55.187
"Ze wszystkich spraw, na które patrzyłaś,
wybierz pięć najważniejszych".

NOTE Paragraph

00:00:55.524 --> 00:00:58.180
Mówię: "Jest genetyczna dyskryminacja,

00:00:58.204 --> 00:01:00.629
technologie rozrodu,

00:01:00.653 --> 00:01:02.794
biobanki, i...

00:01:02.818 --> 00:01:04.660
jest jeszcze ta fajna rzecz,

00:01:04.684 --> 00:01:07.333
funkcjonalny rezonans magnetyczny
jako wykrywacz kłamstw

00:01:07.357 --> 00:01:09.478
i, oczywiście, patenty na geny".

NOTE Paragraph

00:01:09.502 --> 00:01:11.131
"Patenty na geny?"

NOTE Paragraph

00:01:11.967 --> 00:01:14.049
"No wiesz, patenty na ludzkie geny".

NOTE Paragraph

00:01:14.073 --> 00:01:15.579
"Nie!

00:01:15.603 --> 00:01:18.064
Mówisz, że rząd USA

00:01:18.088 --> 00:01:21.012
daje patenty na części ludzkiego ciała?

00:01:21.543 --> 00:01:23.226
Niemożliwe".

NOTE Paragraph

00:01:23.861 --> 00:01:27.320
Wróciłam do biura 
i wysłałam Chrisowi trzy artykuły.

00:01:27.954 --> 00:01:31.281
20 minut później wpadł do mojego biura.

00:01:31.305 --> 00:01:34.921
"Mój Boże! Masz rację! 
Kogo możemy pozwać?"

NOTE Paragraph

00:01:35.330 --> 00:01:36.839
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:37.713 --> 00:01:40.087
Chris to genialny prawnik,

00:01:40.111 --> 00:01:43.020
ale o prawie patentowym
nie wiedział prawie nic,

00:01:43.044 --> 00:01:45.480
a już na pewno nie o genetyce.

00:01:45.504 --> 00:01:48.382
Ja wiedziałam coś o genetyce,
ale nie byłam prawnikiem,

00:01:48.406 --> 00:01:50.067
tym bardziej takim od patentów.

00:01:50.091 --> 00:01:53.557
Bez wątpienia przed złożeniem pozwu
czekało nas wiele nauki.

NOTE Paragraph

00:01:54.036 --> 00:01:57.128
Po pierwsze musieliśmy zrozumieć,
czego właściwie dotyczy patent,

00:01:57.128 --> 00:01:58.599
kiedy patentuje się gen.

00:01:59.679 --> 00:02:03.501
Patenty na geny mają
zwykle dziesiątki roszczeń,

00:02:03.525 --> 00:02:08.302
ale te najbardziej kontrowersyjne
dotyczą "wyizolowanego DNA",

00:02:08.699 --> 00:02:13.140
czyli fragmentów DNA wyjętych z komórki.

NOTE Paragraph

00:02:14.073 --> 00:02:15.886
Zwolennicy takich patentów tłumaczą:

00:02:15.886 --> 00:02:18.570
"Nie opatentowaliśmy genu w twoim ciele,

00:02:18.594 --> 00:02:20.529
tylko wyizolowany gen".

00:02:21.148 --> 00:02:22.349
To prawda,

00:02:22.373 --> 00:02:29.106
ale sęk w tym, że każde użycie
genu wymaga jego wyizolowania.

00:02:30.510 --> 00:02:34.915
Patenty nie były udzielane tylko 
na konkretny wyizolowany gen,

00:02:34.939 --> 00:02:37.826
ale na każdą możliwą wersję tego genu.

NOTE Paragraph

00:02:38.183 --> 00:02:39.520
Co to oznacza?

NOTE Paragraph

00:02:39.981 --> 00:02:43.043
To oznacza, że nie możesz dać
swojego genu lekarzowi,

00:02:43.067 --> 00:02:45.363
przykładowo do analizy,

00:02:45.387 --> 00:02:47.487
czy nie ma jakichś mutacji,

00:02:47.511 --> 00:02:49.587
bez zgody właściciela patentu.

00:02:50.363 --> 00:02:54.556
Oznacza też, że właściciel patentu
ma prawo zakazać każdemu

00:02:54.580 --> 00:02:58.062
używania tego genu w badaniach 
lub testach klinicznych.

00:02:58.871 --> 00:03:00.569
Pozwalanie właścicielom patentów,

00:03:00.593 --> 00:03:01.877
często prywatnym firmom,

00:03:01.901 --> 00:03:06.387
na blokowanie fragmentów genomu
szkodziło pacjentom.

NOTE Paragraph

00:03:06.958 --> 00:03:08.110
Weźmy Abigail,

00:03:08.134 --> 00:03:10.527
dziesięciolatkę z zespołem długiego QT,

00:03:10.551 --> 00:03:13.975
poważną chorobą serca, która nieleczona

00:03:13.999 --> 00:03:15.777
prowadzi do nagłej śmierci.

00:03:16.911 --> 00:03:20.833
Firma, która opatentowała dwa geny
łączone z tą chorobą,

00:03:20.857 --> 00:03:23.339
opracowała test diagnostyczny 
dla tego zespołu.

00:03:23.363 --> 00:03:26.187
Później firma zbankrutowała 
i nigdy go nie sprzedawali.

00:03:27.060 --> 00:03:28.988
Inna firma próbowała zaoferować test,

00:03:29.012 --> 00:03:32.000
ale firma posiadająca patenty 
zagroziła jej procesem

00:03:32.024 --> 00:03:33.206
o naruszenie patentu.

00:03:33.230 --> 00:03:34.389
W rezultacie

00:03:34.413 --> 00:03:37.275
przez 2 lata nie było żadnego testu.

00:03:38.291 --> 00:03:39.441
W tym czasie

00:03:39.465 --> 00:03:42.715
Abigail zmarła na niewykryty 
zespół długiego QT.

NOTE Paragraph

00:03:43.776 --> 00:03:47.013
Patenty na geny stanowiły problem
i szkodziły pacjentom.

00:03:47.467 --> 00:03:49.873
Czy można było je podważyć?

NOTE Paragraph

00:03:50.266 --> 00:03:51.998
Okazuje się, że Sąd Najwyższy

00:03:52.022 --> 00:03:55.136
jasno powiedział w wielu sprawach,

00:03:55.160 --> 00:03:57.946
że pewne rzeczy są niepatentowalne.

00:03:58.925 --> 00:04:01.299
Nie można opatentować wytworów natury

00:04:02.148 --> 00:04:06.357
- powietrza, wody, minerałów,
pierwiastków układu okresowego.

00:04:07.170 --> 00:04:09.282
Nie można opatentować praw natury

00:04:10.193 --> 00:04:12.472
- grawitacji, E=mc2.

00:04:12.909 --> 00:04:17.715
Te rzeczy są po prostu zbyt podstawowe 
i muszą być dostępne dla wszystkich

00:04:17.739 --> 00:04:19.562
i niezastrzeżone dla nikogo.

NOTE Paragraph

00:04:20.348 --> 00:04:22.495
Wydawało się nam, że DNA,

00:04:22.519 --> 00:04:25.035
najbardziej podstawowa struktura życia,

00:04:25.059 --> 00:04:27.715
kody do produkcji
wszystkich naszych białek,

00:04:27.739 --> 00:04:30.965
jest zarówno wytworem natury
jak i prawem natury,

00:04:30.989 --> 00:04:33.691
czy to w organizmie,

00:04:33.715 --> 00:04:35.753
czy na dnie probówki.

NOTE Paragraph

00:04:36.523 --> 00:04:37.978
Zagłębiając się w ten temat,

00:04:38.002 --> 00:04:41.910
podróżowaliśmy po kraju,
żeby rozmawiać z różnymi ekspertami

00:04:42.588 --> 00:04:46.301
- z naukowcami, branżą medyczną, 
prawnikami, rzecznikami patentowymi.

00:04:46.753 --> 00:04:50.663
Większość uważała, że mamy rację,
co do zasadności sprawy,

00:04:50.687 --> 00:04:53.472
a teoretycznie także prawa.

00:04:54.313 --> 00:04:55.468
Wszyscy myśleli,

00:04:55.492 --> 00:04:58.062
że nasze szanse na wygraną
w walce z patentami na geny

00:04:58.086 --> 00:04:59.953
są zerowe.

NOTE Paragraph

00:05:01.628 --> 00:05:03.015
Dlaczego?

00:05:03.015 --> 00:05:06.126
Urząd patentowy przyznawał takie patenty

00:05:06.126 --> 00:05:07.827
od ponad 20 lat.

00:05:08.686 --> 00:05:11.566
Były dosłownie tysiące
patentów na geny ludzkie.

00:05:12.843 --> 00:05:15.784
Praktyka patentowa
miała głębokie korzenie,

00:05:16.581 --> 00:05:20.228
wokół niej wyrósł przemysł biotech,

00:05:20.228 --> 00:05:22.977
a ustawy zakazujące patentów na geny

00:05:22.977 --> 00:05:24.793
inicjowano w kongresie rok po roku,

00:05:24.793 --> 00:05:26.584
bez rezultatu.

00:05:27.401 --> 00:05:28.615
Konkluzja:

00:05:29.027 --> 00:05:32.202
sądy nie zechcą uchylać tych patentów.

NOTE Paragraph

00:05:32.916 --> 00:05:37.511
Ani Chris ani ja nie poddajemy się łatwo.

00:05:37.511 --> 00:05:40.703
Opinia: "Nie wystarczy tylko mieć rację"

00:05:40.703 --> 00:05:43.233
tylko nas zachęciła do podjęcia walki.

00:05:44.311 --> 00:05:46.246
Zaczęliśmy więc budować sprawę.

NOTE Paragraph

00:05:47.494 --> 00:05:49.498
Sprawy patentowe zwykle wyglądają tak:

00:05:49.498 --> 00:05:51.008
Firma A pozywa Firmę B

00:05:51.008 --> 00:05:54.191
w sprawie wąskiej,
niejasnej kwestii technicznej.

00:05:54.822 --> 00:05:57.187
To nas nie interesowało,

00:05:57.187 --> 00:05:59.624
sprawa wydawała się nam znacznie większa.

00:05:59.624 --> 00:06:02.112
Chodziło o wolność naukową,
postęp medyczny,

00:06:02.136 --> 00:06:03.595
prawa pacjentów.

00:06:03.619 --> 00:06:06.746
Zdecydowaliśmy się na podejście

00:06:06.746 --> 00:06:09.264
nie jak do typowych spraw patentowych,

00:06:09.645 --> 00:06:11.917
ale jak do spraw o prawa człowieka.

NOTE Paragraph

00:06:12.756 --> 00:06:15.598
Planowaliśmy wyszukać
właściciela patentów na geny,

00:06:15.622 --> 00:06:18.407
który aktywnie egzekwuje swoje patenty,

00:06:18.431 --> 00:06:21.725
po czym zorganizować szeroką koalicję
pozywających i ekspertów,

00:06:21.749 --> 00:06:23.639
którzy powiedzieliby sądowi o tym,

00:06:23.663 --> 00:06:28.052
jak te patenty szkodzą
pacjentom i innowacyjności.

NOTE Paragraph

00:06:29.404 --> 00:06:32.526
Wybór padł na Myriad Genetics,

00:06:32.550 --> 00:06:35.405
firmę z siedzibą w Salt Lake City,
w stanie Utah.

00:06:36.718 --> 00:06:38.968
Myriad miał patenty na dwa geny:

00:06:38.992 --> 00:06:42.313
BRCA 1 i BRCA2.

00:06:43.150 --> 00:06:45.884
U kobiet z pewnymi mutacjami tych genów

00:06:45.908 --> 00:06:48.534
występuje znacznie zwiększone ryzyko

00:06:48.558 --> 00:06:50.503
raka piersi i raka jajników.

00:06:51.834 --> 00:06:53.714
Myriad używał patentów do utrzymywania

00:06:53.738 --> 00:06:57.947
totalnego monopolu na testy BRCA w USA.

00:06:58.544 --> 00:07:02.732
Zmusił do wycofania się
wiele laboratoriów oferujących testy BRCA.

00:07:02.756 --> 00:07:04.915
Sprzedawał swój test drogo

00:07:04.939 --> 00:07:06.622
- powyżej 3 tysięcy dolarów.

00:07:07.089 --> 00:07:09.424
Przestał dzielić się danymi klinicznymi

00:07:09.448 --> 00:07:11.735
z międzynarodową wspólnotą naukową.

00:07:12.522 --> 00:07:14.425
Być może najgorsze było to,

00:07:14.449 --> 00:07:16.885
że przez wiele lat

00:07:16.909 --> 00:07:20.622
Myriad nie chciał uzupełniać testu
o nowe dodatkowe mutacje,

00:07:20.646 --> 00:07:24.267
wykryte przez grupę naukowców z Francji.

NOTE Paragraph

00:07:24.974 --> 00:07:27.482
Szacuje się, że w tym okresie,

00:07:27.506 --> 00:07:28.879
przez kilka lat,

00:07:28.903 --> 00:07:32.655
aż 12% testowanych kobiet

00:07:32.679 --> 00:07:35.081
otrzymywało niepoprawny wynik,

00:07:36.377 --> 00:07:40.146
ujemny tam, gdzie powinien być dodatni.

NOTE Paragraph

00:07:41.485 --> 00:07:43.226
To Kathleen Maxian.

00:07:44.172 --> 00:07:47.429
U siostry Kathleen, Eileen, wykryto
raka piersi, kiedy miała 40 lat

00:07:47.453 --> 00:07:49.293
i była testowana przez Myriad.

00:07:50.032 --> 00:07:51.758
Wynik był negatywny.

00:07:51.782 --> 00:07:53.308
Rodzinie ulżyło.

00:07:53.332 --> 00:07:57.120
To oznaczało, że rak Eileen 
prawdopodobnie nie dotknie rodziny

00:07:57.144 --> 00:08:00.159
i że pozostali jej członkowie 
nie muszą robić testu.

00:08:00.843 --> 00:08:02.073
Ale dwa lata później

00:08:02.097 --> 00:08:06.157
u Kathleen wykryto raka jajnika
w zaawansowanym stadium.

00:08:06.927 --> 00:08:10.799
Okazało się, że siostra Kathleen 
była w tych 12 procentach,

00:08:10.823 --> 00:08:13.692
które dostało fałszywie ujemny wynik.

00:08:14.347 --> 00:08:17.436
Gdyby Eileen dostała poprawny wynik,

00:08:17.460 --> 00:08:19.833
Kathleen zrobiłaby test

00:08:19.857 --> 00:08:22.770
i można by było zapobiec
jej rakowi jajnika.

NOTE Paragraph

00:08:24.818 --> 00:08:26.082
Gdy wybraliśmy Myriad,

00:08:26.106 --> 00:08:29.991
musieliśmy stworzyć koalicję
pozywających i ekspertów,

00:08:30.015 --> 00:08:32.103
którzy wyjaśniliby te problemy.

00:08:32.127 --> 00:08:34.919
Na koniec powództwo liczyło
20 bardzo zaangażowanych osób.

00:08:35.135 --> 00:08:36.863
Byli tam doradcy do spraw genetyki,

00:08:36.887 --> 00:08:40.246
genetycy, którzy otrzymali wezwania
do nienaruszania patentów,

00:08:40.905 --> 00:08:42.754
organizacje wsparcia,

00:08:43.532 --> 00:08:45.621
cztery główne organizacje

00:08:45.621 --> 00:08:48.521
łącznie reprezentujące
ponad 150 000 naukowców

00:08:48.521 --> 00:08:50.151
i specjalistów z branży medycznej,

00:08:50.755 --> 00:08:54.052
kobiety, których nie było stać
na test Myriad

00:08:54.076 --> 00:08:57.080
lub które nie mogły dostać drugiej opinii

00:08:57.104 --> 00:08:58.848
przez patenty.

NOTE Paragraph

00:09:00.315 --> 00:09:03.755
Głównym wyzwaniem 
w przygotowaniu sprawy

00:09:03.779 --> 00:09:06.645
było wybranie metody mówienia o nauce.

00:09:07.079 --> 00:09:10.910
Żeby wykazać, że Myriad
wcale nie zrobił wynalazku,

00:09:10.934 --> 00:09:14.211
że wyizolowane geny BRCA
to wytwory natury,

00:09:15.124 --> 00:09:17.837
musieliśmy wyjaśnić parę
podstawowych rzeczy, jak:

00:09:17.861 --> 00:09:20.005
co to jest gen? Czym jest DNA?

00:09:20.029 --> 00:09:23.745
Jak izoluje się DNA
i czemu nie jest to wynalazek?

NOTE Paragraph

00:09:25.168 --> 00:09:29.030
Godzinami próbowaliśmy
z pozywającymi i ekspertami

00:09:29.054 --> 00:09:31.990
wpaść na wyjaśnienie tych pojęć

00:09:32.014 --> 00:09:33.557
prosto, ale trafnie.

00:09:34.306 --> 00:09:37.638
Skończyliśmy na użyciu metafor,

00:09:37.662 --> 00:09:38.818
na przykład złoto.

NOTE Paragraph

00:09:39.789 --> 00:09:42.073
Izolowanie DNA

00:09:42.097 --> 00:09:44.597
jest jak wyjęcie złota z góry

00:09:45.105 --> 00:09:47.121
lub z potoku.

00:09:47.145 --> 00:09:50.819
Można opatentować 
sposób wydobycia złota,

00:09:50.843 --> 00:09:52.924
ale nie samo złoto.

00:09:53.929 --> 00:09:56.672
Możliwe, że dużo pracy i wysiłku

00:09:56.696 --> 00:09:58.556
wymagało wykopanie złota z góry,

00:09:59.127 --> 00:10:01.572
ale nadal nie można go patentować,
to ciągle złoto.

00:10:01.572 --> 00:10:03.188
Raz wydobytego złota

00:10:03.212 --> 00:10:05.300
można użyć w wielu celach,

00:10:05.324 --> 00:10:08.060
dla których nie przydałoby się
przed wydobyciem,

00:10:08.084 --> 00:10:10.266
na przykład do wykonania biżuterii,

00:10:10.290 --> 00:10:12.845
ale nadal nie można go patentować,
to dalej złoto.

NOTE Paragraph

00:10:13.364 --> 00:10:17.218
W 2009 roku byliśmy gotowi
do założenia sprawy.

00:10:18.286 --> 00:10:21.781
Pozwaliśmy w sądzie federalnym
Południowego Okręgu Nowego Jorku

00:10:22.355 --> 00:10:25.721
i sprawa wpłynęła do sędziego
Roberta Sweeta.

00:10:26.599 --> 00:10:29.799
W marcu 2010 sędzia Sweet wydał opinię

00:10:30.569 --> 00:10:32.427
- 152 strony -

00:10:32.834 --> 00:10:35.086
i wygraliśmy sprawę.

NOTE Paragraph

00:10:35.964 --> 00:10:37.395
Czytając opinię,

00:10:37.419 --> 00:10:42.134
podziwialiśmy, jak zręcznie
opisał naukę w sprawie.

00:10:42.504 --> 00:10:45.275
Myślę, że nasze pismo było niezłe,

00:10:45.299 --> 00:10:46.866
ale nie aż tak dobre.

00:10:47.778 --> 00:10:51.155
Jak osiągnął tak głębokie
zrozumienie tej kwestii

00:10:51.179 --> 00:10:52.339
w tak krótkim czasie?

00:10:52.363 --> 00:10:55.971
Nie mogliśmy pojąć, jak do tego doszło.

00:10:55.995 --> 00:10:57.259
Okazało się,

00:10:57.283 --> 00:11:00.593
że ówczesny asystent sędziego Sweeta

00:11:00.617 --> 00:11:02.097
był nie tylko prawnikiem,

00:11:02.121 --> 00:11:03.835
ale też naukowcem.

00:11:03.859 --> 00:11:05.457
Nie tylko był naukowcem,

00:11:05.481 --> 00:11:08.627
ale miał doktorat z biologii molekularnej.

NOTE Paragraph

00:11:08.651 --> 00:11:10.402
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:11:10.426 --> 00:11:13.001
Co za niesamowity zbieg okoliczności!

NOTE Paragraph

00:11:14.058 --> 00:11:15.358
Myriad odwołał się

00:11:15.382 --> 00:11:17.877
do Federalnego Sądu Apelacyjnego USA.

00:11:18.496 --> 00:11:20.512
Tu zrobiło się naprawdę ciekawie.

NOTE Paragraph

00:11:21.465 --> 00:11:24.525
Po pierwsze w kluczowej chwili

00:11:25.187 --> 00:11:27.818
rząd USA zmienił front.

NOTE Paragraph

00:11:28.739 --> 00:11:32.488
W sądzie okręgowym rząd 
wystąpił po stronie Myriad.

00:11:32.512 --> 00:11:37.640
Teraz jednak, w opozycji
do własnego urzędu patentowego,

00:11:37.664 --> 00:11:40.372
rząd USA składa pismo, w którym twierdzi,

00:11:40.396 --> 00:11:44.084
że przemyśleli sprawę 
w świetle opinii sądu okręgowego

00:11:44.108 --> 00:11:47.294
i stwierdzili, że wyizolowane DNA
jest niepatentowalne.

00:11:47.818 --> 00:11:49.629
To była duża sprawa,

00:11:49.653 --> 00:11:51.215
zupełnie niespodziewana.

NOTE Paragraph

00:11:52.773 --> 00:11:54.853
Federalny Sąd Apelacyjny

00:11:54.877 --> 00:11:56.560
sądzi sprawy patentowe

00:11:56.584 --> 00:11:59.742
i znany jest jako bardzo,
bardzo pro-patentowy.

00:12:00.305 --> 00:12:02.731
Nawet w tej niezwykłej sytuacji

00:12:02.755 --> 00:12:04.434
oczekiwaliśmy przegranej.

00:12:04.458 --> 00:12:05.805
I przegraliśmy.

00:12:06.389 --> 00:12:07.541
Tak jakby.

00:12:08.357 --> 00:12:10.944
Z wynikiem 2 do 1.

00:12:11.743 --> 00:12:14.239
Dwóch sędziów,
którzy głosowali przeciw nam,

00:12:14.263 --> 00:12:16.504
zrobiło to z zupełnie innych powodów.

00:12:17.275 --> 00:12:19.101
Pierwszy, sędzia Lourie,

00:12:19.125 --> 00:12:22.140
stworzył własną nową teorię biologiczną

00:12:22.164 --> 00:12:23.332
- zupełnie błędną.

NOTE Paragraph

00:12:23.356 --> 00:12:24.367
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:12:24.391 --> 00:12:26.609
Uznał, że Myriad stworzył
nową formę chemiczną

00:12:26.633 --> 00:12:28.498
- zupełnie bez sensu.

00:12:28.522 --> 00:12:31.308
Myriad nawet tego nie dowodził,
pojawiło się to znikąd.

00:12:31.632 --> 00:12:33.609
Drugi, sędzia Moore,

00:12:33.633 --> 00:12:37.511
w zasadzie zgodziła się z nami,
że izolowane DNA to wytwór natury.

00:12:37.987 --> 00:12:41.320
Ale uznała, że nie chce
trząść branżą biotech.

00:12:42.248 --> 00:12:44.820
Trzeci, sędzia Bryson,

00:12:45.233 --> 00:12:46.449
zgodził się z nami.

NOTE Paragraph

00:12:47.750 --> 00:12:50.281
Odwołaliśmy się więc do Sądu Najwyższego.

00:12:50.305 --> 00:12:53.008
Kiedy odwołujesz się do Sądu Najwyższego,

00:12:53.032 --> 00:12:56.154
musisz zadać Sądowi pytanie prawne.

00:12:56.534 --> 00:13:00.261
Zwykle te pytania mają formę
przydługich akapitów,

00:13:00.285 --> 00:13:03.308
na całą stronę z wieloma klauzulami,

00:13:03.332 --> 00:13:05.789
"zważywszy, że" i "w związku z czym".

00:13:06.294 --> 00:13:10.201
Złożyliśmy chyba najkrótsze
pytanie w historii.

00:13:11.312 --> 00:13:12.525
Cztery słowa:

00:13:14.220 --> 00:13:16.271
Czy geny są patentowalne?

NOTE Paragraph

00:13:16.922 --> 00:13:19.746
Kiedy Chris zapytał mnie,
co myślę o tych słowach,

00:13:19.770 --> 00:13:21.144
powiedziałam, "No, nie wiem.

00:13:21.168 --> 00:13:24.335
Może trzeba zapytać:
"czy izolowane DNA jest patentowalne?".

NOTE Paragraph

00:13:24.968 --> 00:13:26.137
"Nie.

00:13:26.487 --> 00:13:31.108
Chcę żeby sędziowie
zareagowali tak samo jak ja,

00:13:31.132 --> 00:13:34.219
kiedy przyszłaś do mnie
z tą sprawą siedem lat temu".

NOTE Paragraph

00:13:34.896 --> 00:13:37.053
Nie było tu z czym dyskutować.

NOTE Paragraph

00:13:37.981 --> 00:13:39.561
Sąd Najwyższy dopuszcza

00:13:39.561 --> 00:13:42.554
może 1% wniesionych spraw

00:13:42.578 --> 00:13:44.169
i zgodził się sądzić naszą.

00:13:45.772 --> 00:13:49.899
Nadszedł dzień rozprawy
i było to bardzo ekscytujące

00:13:49.923 --> 00:13:51.358
- liczni widzowie na zewnątrz,

00:13:51.382 --> 00:13:54.146
ludzie czekali w kolejce od 2:30 w nocy,

00:13:54.170 --> 00:13:55.904
żeby wejść na salę sądową.

00:13:55.928 --> 00:13:57.899
Dwie organizacje do spraw raka piersi,

00:13:57.923 --> 00:13:59.591
Breast Cancer Action i FORCE,

00:13:59.615 --> 00:14:02.316
zorganizowały pikietę na schodach sądu.

NOTE Paragraph

00:14:03.232 --> 00:14:06.102
Siedzieliśmy z Chrisem cicho w holu,

00:14:06.776 --> 00:14:09.790
na chwilę przed wejściem na rozprawę

00:14:09.814 --> 00:14:12.130
w najważniejszej sprawie w jego karierze.

00:14:12.765 --> 00:14:15.144
Byłam bardziej spięta niż on.

00:14:16.096 --> 00:14:20.856
Ale panika zniknęła,
kiedy weszłam na salę

00:14:20.880 --> 00:14:23.693
i rozejrzałam się 
po przyjaznych twarzach:

00:14:24.059 --> 00:14:25.824
naszych klientek,

00:14:25.848 --> 00:14:28.289
które podzieliły się 
osobistymi historiami,

00:14:29.210 --> 00:14:32.836
genetyków, którzy zużyli
wiele swojego cennego czasu,

00:14:32.860 --> 00:14:34.685
żeby oddać się tej walce,

00:14:35.122 --> 00:14:37.701
i różnych przedstawicieli

00:14:37.725 --> 00:14:39.612
organizacji medycznych, praw pacjentów,

00:14:39.636 --> 00:14:41.712
na rzecz środowiska i religijnych,

00:14:41.736 --> 00:14:45.268
które złożyły sądowi
swoje opinie w sprawie.

NOTE Paragraph

00:14:46.609 --> 00:14:49.634
W sali było także trzech szefów
Projektu Genomu Ludzkiego,

00:14:49.658 --> 00:14:52.330
w tym sam współodkrywca DNA,

00:14:52.354 --> 00:14:53.644
James Watson,

00:14:53.668 --> 00:14:55.814
który złożył sądowi opinię,

00:14:55.838 --> 00:14:59.349
gdzie nazwał patentowanie genów "obłędem".

NOTE Paragraph

00:14:59.373 --> 00:15:01.221
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:15:01.245 --> 00:15:04.882
Różnorodność osób reprezentowanych w sali

00:15:04.906 --> 00:15:08.347
i wkład, jaki każda z nich
włożyła w sprawę,

00:15:08.371 --> 00:15:10.668
wiele mówi o tym, co było na szali.

NOTE Paragraph

00:15:11.386 --> 00:15:13.599
Rozprawa trzymała w napięciu.

00:15:14.205 --> 00:15:15.868
Chris wywodził genialnie.

00:15:15.892 --> 00:15:18.781
Ale ja patrzyłam z fascynacją

00:15:18.781 --> 00:15:20.605
jak sędziowie Sądu Najwyższego

00:15:20.609 --> 00:15:22.518
zmagają się z wyizolowanym DNA,

00:15:22.542 --> 00:15:25.768
przez barwne analogie 
i zadziorne utarczki słowne,

00:15:25.792 --> 00:15:29.132
w ten sam sposób, co nasi prawnicy

00:15:29.156 --> 00:15:30.846
przez ostatnie siedem lat.

00:15:31.666 --> 00:15:34.322
Sędzia Kagan porównała izolację DNA

00:15:34.346 --> 00:15:37.122
do pozyskania rośliny
leczniczej znad Amazonki.

00:15:38.516 --> 00:15:40.396
Sędzia Roberts scharakteryzował ją

00:15:40.396 --> 00:15:43.760
jako wydrążenie z drzewa
kija bejsbolowego.

00:15:43.995 --> 00:15:46.477
W jednej z moich ulubionych chwil

00:15:46.501 --> 00:15:48.174
sędzia Sotomayor orzekła,

00:15:48.174 --> 00:15:51.794
że izolowane DNA
to "po prostu sama natura".

NOTE Paragraph

00:15:51.794 --> 00:15:52.894
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:15:53.318 --> 00:15:56.193
Opuszczając salę sądową tego dnia,
czuliśmy się pewnie,

00:15:56.217 --> 00:15:59.223
ale nigdy nie przewidziałabym wyniku:

00:16:00.574 --> 00:16:02.081
dziewięć do zera.

NOTE Paragraph

00:16:03.025 --> 00:16:06.747
"Naturalnie występujący fragment DNA 
jest wytworem natury,

00:16:06.771 --> 00:16:09.818
i nie podlega patentowaniu tylko dlatego,
że został wyizolowany.

00:16:10.394 --> 00:16:11.741
Co więcej,

00:16:11.765 --> 00:16:14.310
"Myriad niczego nie stworzył".

NOTE Paragraph

00:16:16.160 --> 00:16:18.156
W ciągu 24 godzin od wyroku

00:16:18.180 --> 00:16:19.572
pięć firm ogłosiło,

00:16:19.596 --> 00:16:22.610
że zaczną oferować testy na geny BRCA.

00:16:23.149 --> 00:16:26.632
Część obiecała je udostępniać
taniej niż Myriad.

00:16:27.142 --> 00:16:30.062
Część obiecała oferować testy
o szerszym zakresie

00:16:30.086 --> 00:16:31.769
niż te oferowane przez Myriad.

NOTE Paragraph

00:16:32.490 --> 00:16:35.328
Oczywiście wyrok wychodzi
poza sprawę Myriad.

00:16:35.352 --> 00:16:39.748
Kończy 25-letnią praktykę 
patentowania ludzkich genów

00:16:39.772 --> 00:16:40.979
w USA.

00:16:41.383 --> 00:16:46.076
Usuwa barierę dla odkryć
i innowacji biomedycznych.

00:16:46.484 --> 00:16:51.385
Pomaga też zapewnić, że pacjentki
takie jak Abigail, Kathleen i Eileen

00:16:51.409 --> 00:16:53.565
mają dostęp do potrzebnych im testów.

NOTE Paragraph

00:16:54.991 --> 00:16:58.206
Parę tygodni po wydaniu wyroku

00:16:58.230 --> 00:17:00.490
otrzymałam małą przesyłkę.

00:17:01.246 --> 00:17:02.853
Była od Boba Cook-Deegana,

00:17:02.877 --> 00:17:05.146
profesora na Uniwersytecie Duke,

00:17:05.170 --> 00:17:08.394
i jednej z pierwszych osób,
u której byliśmy z Chrisem,

00:17:08.418 --> 00:17:11.117
kiedy zaczęliśmy rozważać
wniesienie sprawy do sądu.

00:17:12.033 --> 00:17:14.842
W środku znalazłam małego pluszaka.

NOTE Paragraph

00:17:16.344 --> 00:17:19.303
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:17:21.568 --> 00:17:23.896
Wiele ryzykowaliśmy wnosząc tę sprawę.

00:17:24.722 --> 00:17:27.232
Odwagi dawała nam świadomość,

00:17:27.256 --> 00:17:29.694
że postępujemy słusznie.

00:17:30.079 --> 00:17:33.809
Cały proces trwał prawie osiem lat,

00:17:33.833 --> 00:17:36.054
z wieloma zwrotami akcji po drodze.

00:17:36.578 --> 00:17:38.269
Łut szczęścia z pewnością pomógł,

00:17:38.888 --> 00:17:41.700
ale to wspólnoty, które połączyliśmy,

00:17:41.724 --> 00:17:43.815
sojusze, które zawarliśmy,

00:17:43.839 --> 00:17:45.802
sprawiły, że niemożliwe stało się faktem.

NOTE Paragraph

00:17:45.802 --> 00:17:46.958
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:17:46.982 --> 00:17:50.866
(Brawa).