WEBVTT 00:00:11.526 --> 00:00:15.438 Ναι. Αυτή είναι σέλφι. 00:00:15.438 --> 00:00:18.011 Όμως όχι, δεν είχα βάλει το δάχτυλο μου στη πρίζα, 00:00:18.011 --> 00:00:19.846 ούτε τα μαλλιά μου στο μίξερ. 00:00:19.846 --> 00:00:22.896 Για την ακρίβεια, η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 6:30 το πρωί, 00:00:22.896 --> 00:00:24.118 μέσα σε μια σκηνή, 00:00:24.118 --> 00:00:27.492 σε υψόμετρο 4.200 μέτρα, στο Μπουτάν, 00:00:27.492 --> 00:00:30.164 μια μικρή χώρα των Ιμαλαΐων, 00:00:30.164 --> 00:00:32.836 πάνω από την Ινδία και κάτω από το Θιβέτ 00:00:32.836 --> 00:00:35.509 που λέγεται πως είναι το πιο χαρούμενο μέρος στη Γη. 00:00:35.509 --> 00:00:38.674 Είχαν περάσει εβδομάδες από τότε που ξεκίνησε 00:00:38.674 --> 00:00:41.839 ένα από τα πιο φιλόδοξα κινηματογραφικά μου σχέδια. 00:00:41.839 --> 00:00:45.005 Ένα ταξίδι 42 ημερών και 780 χιλιομέτρων, 00:00:45.005 --> 00:00:47.721 για να διασχίσω το Μπουτάν από άκρη σ' άκρη, 00:00:47.721 --> 00:00:49.481 πεζός και με ποδήλατο, 00:00:49.481 --> 00:00:51.952 μαζί με τέσσερις αθλητές της περιπέτειας. 00:00:51.952 --> 00:00:55.268 Περιττό να σας πω ότι είχα αναλάβει πάρα πολλά. 00:00:56.538 --> 00:00:59.854 Εκτός από το να διευθύνω μια κινηματογραφική ομάδα, 00:00:59.854 --> 00:01:03.310 έπρεπε εμείς οι τέσσερις να κουβαλάμε τον εξοπλισμό μας. 00:01:03.310 --> 00:01:05.822 Οπότε, καταγράφαμε όλα τα χιλιόμετρα της ομάδας, 00:01:05.822 --> 00:01:10.924 όμως μετά φεύγαμε σφαίρα μπροστά και πέφταμε κατάχαμα, όπως εδώ, 00:01:10.924 --> 00:01:13.096 για να τραβήξουμε ένα στιγμιότυπο της ομάδας. 00:01:13.096 --> 00:01:16.319 Εκείνοι μας περνούσαν σφαίρα, και μετά τρέχαμε να τους προλάβουμε. 00:01:16.319 --> 00:01:17.945 Αυτό γινόταν καθημερινά. 00:01:17.945 --> 00:01:20.704 Περάσαμε μέχρι και δέκα μέρες χωρίς ηλεκτρικό, 00:01:20.704 --> 00:01:25.401 οπότε φτιάξαμε ένα αυτοσχέδιο φωτοβολταϊκό πάνω στον γάιδαρό μας, 00:01:25.408 --> 00:01:29.737 για να φορτίζουμε τις τέσσερις κάμερες και τα δύο λάπτοπ 00:01:29.737 --> 00:01:31.663 καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. 00:01:31.663 --> 00:01:33.709 Ήταν τρελό. 00:01:34.529 --> 00:01:35.805 Η ειρωνεία ήταν, 00:01:35.805 --> 00:01:38.454 πως βρισκόμουν σε ένα από τα πιο χαρούμενα μέρη στη Γη, 00:01:38.454 --> 00:01:41.041 και εγώ ήμουν βαθιά δυστυχισμένος. 00:01:41.041 --> 00:01:45.188 Πήγα στο Μπουτάν επειδή με είχε συνεπάρει η ιδέα 00:01:45.188 --> 00:01:47.857 της «Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας» του Μπουτάν. 00:01:47.857 --> 00:01:51.076 Ήθελα να καταλάβω τι μπορούσαμε να μάθουμε από τους Μπουτανέζους 00:01:51.076 --> 00:01:53.542 ώστε να ζούμε ζωές πιο ευτυχισμένες και πιο πλήρεις. 00:01:54.362 --> 00:01:58.035 Όμως ήμουν τόσο εγκλωβισμένος στη φρενήρη ταχύτητα του ταξιδιού, 00:01:58.035 --> 00:02:02.288 και είχα τόσο άγχος για την ταινία, 00:02:02.288 --> 00:02:05.450 ώστε δεν είχα σχεδόν καθόλου χρόνο για να σταματήσω, 00:02:05.450 --> 00:02:07.337 να βρεθώ σε ένα σημείο, 00:02:07.337 --> 00:02:10.409 και να συνδεθώ με την ομορφιά του μέρους. 00:02:11.099 --> 00:02:14.106 Όταν γύρισα σπίτι, χρειάστηκα σχεδόν δύο μήνες 00:02:14.106 --> 00:02:16.503 για να συνέλθω από το ταξίδι. 00:02:16.503 --> 00:02:20.840 Σκέφτηκα πως είχα ξοδέψει μεγάλο μέρος της ενήλικης ζωής μου 00:02:22.532 --> 00:02:24.254 όντας συνεχώς σε κίνηση, 00:02:24.254 --> 00:02:28.501 με πολλά, ταυτόχρονα σχέδια, με πολύ άγχος, 00:02:28.501 --> 00:02:30.492 και με το αίσθημα πως δεν έχω χρόνο 00:02:30.492 --> 00:02:33.986 για όλα όσα ήταν πραγματικά σημαντικά στη ζωή μου. 00:02:33.986 --> 00:02:37.566 Οπότε αποφάσισα να επιστρέψω στο Μπουτάν. 00:02:37.996 --> 00:02:41.196 Και η επιστροφή από το δεύτερο ταξίδι ήταν γεμάτη 00:02:41.196 --> 00:02:43.860 με κάποιες από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μου, 00:02:43.860 --> 00:02:46.860 και με έφερε σε επαφή με έναν τρόπο ζωής 00:02:46.860 --> 00:02:51.130 που είχε να κάνει λιγότερο με την προσπάθεια και τη φιλοδοξία, 00:02:51.130 --> 00:02:53.461 και περισσότερο με την επαφή. 00:02:54.091 --> 00:02:58.409 Με την επαφή με τους άλλους, με την επαφή με τον φυσικό κόσμο, 00:02:58.409 --> 00:03:00.890 και με μια αίσθηση σκοπού. 00:03:01.440 --> 00:03:04.382 Θέλω να μοιραστώ μαζί σας μερικές ιστορίες από το ταξίδι, 00:03:04.382 --> 00:03:06.522 για να σας δείξω με ποιο τρόπο οι Μπουτανέζοι 00:03:06.522 --> 00:03:09.562 κρατάνε ζωντανή την αίσθηση της σύνδεσης στις κοινότητές τους. 00:03:09.562 --> 00:03:12.085 Κατ' αρχάς, θέλω να σας δώσω μια ιδέα για το τι είναι 00:03:12.085 --> 00:03:13.777 η Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία, 00:03:13.777 --> 00:03:16.200 επειδή αυτός είναι ο κύριος λόγος 00:03:16.200 --> 00:03:18.833 που μαθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι για το Μπουτάν. 00:03:19.173 --> 00:03:23.208 Για χιλιετίες, εξαιτίας της γεωγραφικής του απομόνωσης, 00:03:23.208 --> 00:03:27.018 το Μπουτάν είχε ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. 00:03:27.018 --> 00:03:31.042 Και όταν η δεκαετία του 70 πήγαν οι πρώτοι τουρίστες στο Μπουτάν, 00:03:31.042 --> 00:03:35.358 ο τέταρτος βασιλιάς του Μπουτάν αναγνώρισε πως η χώρα βρισκόταν σε σταυροδρόμι, 00:03:36.414 --> 00:03:40.690 και πως αν ακολουθούσε την ίδια προσέγγιση προς την ανάπτυξη με τις άλλες χώρες, 00:03:40.690 --> 00:03:42.770 οι μοναδικές παραδόσεις της χώρας του, 00:03:42.770 --> 00:03:44.990 ο πολιτισμός, η φυσική ομορφιά, 00:03:44.990 --> 00:03:46.880 θα μπορούσαν να καταστραφούν. 00:03:46.880 --> 00:03:49.027 Οπότε ανακήρυξε την Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία 00:03:49.027 --> 00:03:51.797 πιο σημαντική από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. 00:03:53.037 --> 00:03:56.677 Τα τελευταία τριάντα χρόνια, το Μπουτάν συνεργάζεται 00:03:56.677 --> 00:03:59.161 με τους σπουδαιότερους οικονομολόγους, ψυχολόγους 00:03:59.161 --> 00:04:01.375 και συμβούλους χάραξης πολιτικής παγκοσμίως, 00:04:01.375 --> 00:04:03.753 για να μετατρέψει την Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία 00:04:03.753 --> 00:04:06.700 από σλόγκαν, σε εξελιγμένο δείκτη ευημερίας, 00:04:06.700 --> 00:04:10.012 με 33 δείκτες και 9 τομείς, 00:04:10.012 --> 00:04:11.985 συμπεριλαμβάνοντας πράγματα όπως: 00:04:11.985 --> 00:04:13.216 τη χρήση του χρόνου, 00:04:13.216 --> 00:04:14.897 την ψυχολογική ευεξία, 00:04:14.897 --> 00:04:17.198 τη ζωτικότητα της κοινότητας, 00:04:17.198 --> 00:04:20.800 την οικολογική ποικιλία και αειφορία. 00:04:21.380 --> 00:04:24.522 Καθώς διερευνούσα βαθύτερα την Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία, 00:04:24.522 --> 00:04:27.684 μου έκανε εντύπωση ως ένας πραγματικά διαφορετικός τρόπος 00:04:27.684 --> 00:04:31.226 να αντιλαμβάνεται κανείς την ευτυχία απ' ότι εμείς οι δυτικοί. 00:04:31.226 --> 00:04:34.277 Συχνά αντιλαμβανόμαστε την ευτυχία ως επιδίωξη της ευχαρίστησης 00:04:34.277 --> 00:04:36.808 και νομίζω πως αυτό έχει επίσης να κάνει 00:04:36.808 --> 00:04:40.236 και με την εικόνα μας για την μακροοικονομία. 00:04:40.236 --> 00:04:46.266 Ο Αριστοτέλης ονόμασε αυτή την αντίληψη ως ηδονιστική ευτυχία ή ευημερία. 00:04:46.709 --> 00:04:49.258 Όμως υπάρχει και μια άλλη αντίληψη για την ευτυχία, 00:04:49.258 --> 00:04:52.017 γνωστή ως ευδαιμονική ευτυχία ή ευημερία, 00:04:52.017 --> 00:04:54.866 που λέει βασικά πως η ευτυχία 00:04:54.866 --> 00:04:59.473 είναι το αποτέλεσμα ή η έκφραση μιας καλής ζωής, 00:04:59.473 --> 00:05:01.627 μιας ζωής με νόημα, 00:05:01.627 --> 00:05:05.398 μιας ζωής πλούσια σε κοινωνικές συνδέσεις, 00:05:05.398 --> 00:05:07.806 με μια αίσθηση σκοπού, 00:05:07.806 --> 00:05:10.098 στην οποία αισθάνεσαι πως οι δυνατότητές σου 00:05:10.098 --> 00:05:12.576 υπηρετούν κάτι μεγαλύτερο 00:05:12.576 --> 00:05:15.425 από τον εαυτό σου. 00:05:16.085 --> 00:05:19.734 Νομίζω πως αυτό αναζητά το Μπουτάν με την Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία. 00:05:21.663 --> 00:05:24.164 Η πρώτη ιστορία που θέλω να μοιραστώ μαζί σας 00:05:24.164 --> 00:05:27.032 έλαβε μέρος σε ένα μικρό χωριό που το λένε Ούρα. 00:05:27.032 --> 00:05:29.396 Μου είχαν πει πως αν ήθελα πραγματικά να καταλάβω 00:05:29.396 --> 00:05:31.306 την πηγή της ευχαρίστησης του Μπουτάν, 00:05:31.306 --> 00:05:33.358 θα έπρεπε να πάω στην επαρχία του Μπουτάν, 00:05:33.358 --> 00:05:35.364 επειδή εκεί έχει διατηρηθεί 00:05:35.364 --> 00:05:37.940 ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής για εκατοντάδες χρόνια. 00:05:37.940 --> 00:05:42.206 Φτάσαμε λοιπόν στην Ούρα και αμέσως μας καλωσόρισαν στο μοναστήρι. 00:05:42.995 --> 00:05:45.100 Κάθε κοινότητα έχει ένα μοναστήρι. 00:05:45.100 --> 00:05:47.399 Εκτός από βουδιστικός ναός 00:05:47.399 --> 00:05:49.945 είναι και το κέντρο της κοινότητας. 00:05:52.645 --> 00:05:55.875 Μόλις φτάσαμε μας πρόσφεραν ένα γεύμα 00:05:55.875 --> 00:05:59.747 με κόκκινο ρύζι, πιπεριές και τυρί, που το λένε «έμα-ντάσι». 00:05:59.747 --> 00:06:04.225 Δεν μπορείτε να φύγετε από το Μπουτάν χωρίς να έχετε φάει πιπεριές και τυρί. 00:06:04.225 --> 00:06:06.752 Είναι τα αγαπημένα τους. Τα βάζουν σε όλα τα φαγητά. 00:06:06.752 --> 00:06:08.506 Είναι καυτερό και νόστιμο. 00:06:08.506 --> 00:06:10.483 Πεντανόστιμο. 00:06:10.983 --> 00:06:14.156 Μας σύστησαν σε έναν βουδιστή δάσκαλο που ήταν εκεί για επίσκεψη, 00:06:14.156 --> 00:06:17.600 και είχε ένα φωτεινό, ηλεκτρικό χαμόγελο. 00:06:17.600 --> 00:06:19.364 Σχεδόν αστειευόμενος είπα, 00:06:19.364 --> 00:06:22.418 «Ποιο είναι το μυστικό της Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας;» 00:06:22.418 --> 00:06:25.624 Εκείνος είπε, «Είναι πολύ απλό. 00:06:25.624 --> 00:06:28.769 Ευτυχία είναι όταν δεν έχεις πολλά να κάνεις 00:06:28.769 --> 00:06:32.684 και έχεις χρόνο να είσαι με τους άλλους, όπως εμείς σήμερα.» 00:06:34.928 --> 00:06:37.529 Καθώς κοίταξα γύρω μου στο μοναστήρι, 00:06:37.529 --> 00:06:41.330 είδα Μπουτανέζους όλων των γενεών να έχουν μαζευτεί εκεί. 00:06:41.790 --> 00:06:44.464 Συνειδητοποίησα πως αν είχες γεννηθεί σε αυτό το χωριό, 00:06:44.464 --> 00:06:49.316 κάθε πρόσωπο που έβλεπες ήταν ένα πολύ γνώριμο πρόσωπο. 00:06:49.316 --> 00:06:51.464 Δεν θα ήταν εύκολη ζωή 00:06:51.464 --> 00:06:56.021 αλλά ζωή με ισχυρή αίσθηση του ανοίκειν ή της κοινωνικής σύνδεσης. 00:06:57.118 --> 00:07:00.935 Η έρευνα υποδηλώνει ότι αυτή η αίσθηση της κοινωνικής σύνδεσης 00:07:00.935 --> 00:07:04.721 είναι πράγματι ένας από τους πιο σημαντικούς προγνώστες της ευτυχίας 00:07:04.721 --> 00:07:06.729 και πως η αδύναμη κοινωνική σύνδεση 00:07:06.729 --> 00:07:10.688 είναι πιο επιβλαβής από το κάπνισμα ή την υψηλή πίεση. 00:07:11.488 --> 00:07:13.748 Αυτό που με απασχολεί 00:07:13.748 --> 00:07:16.742 είναι πως παρ' όλα τα τεχνολογικά μας επιτεύγματα, 00:07:16.742 --> 00:07:20.385 περνάμε όλο και περισσότερο χρόνο μόνοι μας, 00:07:20.385 --> 00:07:23.128 στο δρόμο, στη δουλειά μας, 00:07:23.128 --> 00:07:25.851 και στις συσκευές μας. 00:07:25.851 --> 00:07:29.698 Η Σέρι Τάρκλ, καθηγήτρια του MIT, στο βιβλίο της «Μόνοι Μαζί» 00:07:29.698 --> 00:07:32.695 μιλάει για το πώς η σχέση μας με την τεχνολογία 00:07:32.695 --> 00:07:37.983 μας κάνει απρόθυμους να καλλιεργήσουμε μια αίσθηση κοινωνικής οικειότητας 00:07:37.983 --> 00:07:42.071 και συχνά δεν προτιμούμε ως επιλογή να αφιερώσουμε χρόνο σε διαπροσωπική επαφή 00:07:42.071 --> 00:07:46.996 παρ' όλο που ξέρουμε πως είναι σημαντική για την κοινωνική σύνδεση. 00:07:48.951 --> 00:07:52.446 Αυτό που αποκόμισα από το χρόνο μου στο Μπουτάν, 00:07:52.446 --> 00:07:56.637 βλέποντας τους ποικίλους λόγους για τους οποίους συναθροίζονται, 00:07:56.637 --> 00:08:00.740 τα συχνά διαλείμματα για τσάι και τα κοινά γεύματα, 00:08:00.740 --> 00:08:03.534 τους όμορφους, ομαδικούς χορούς, 00:08:03.534 --> 00:08:07.639 και τα φεστιβάλ που τα λένε «σέτσους», 00:08:07.639 --> 00:08:12.157 ήταν μια εκτίμηση για τη δύναμη της συνάθροισης, 00:08:12.157 --> 00:08:15.670 πρόσωπο με πρόσωπο, με κοινή πρόθεση 00:08:15.670 --> 00:08:19.894 να δημιουργήσουν την αίσθηση της κοινωνικής σύνδεσης ή της οικειότητας. 00:08:21.358 --> 00:08:24.323 Αυτό που βλέπετε τώρα είναι ένας ομαδικός χορός 00:08:24.323 --> 00:08:26.839 στον οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες Μπουτανέζοι 00:08:26.839 --> 00:08:28.888 και από τα δύο πολιτικά κόμματα. 00:08:29.608 --> 00:08:32.146 Μπορείτε να φανταστείτε τον Μπέινερ και τον Ομπάμα 00:08:32.146 --> 00:08:34.247 να συσπειρώνουν και τα δύο κόμματα; Μαζί; 00:08:34.247 --> 00:08:37.520 Νομίζω πως θα ήταν καταστροφικό και καταπληκτικό. 00:08:38.070 --> 00:08:41.100 Αν κάποιος από εσάς τους δύο βλέπει την ομιλία στο διαδίκτυο, 00:08:41.100 --> 00:08:43.310 σας παρακαλώ, θα ήθελα πολύ να το δω αυτό. 00:08:43.310 --> 00:08:45.551 (Γέλια) 00:08:48.331 --> 00:08:50.623 Η δεύτερη ιστορία που θέλω να μοιραστώ 00:08:50.623 --> 00:08:53.872 έλαβε μέρος ενώ ταξιδεύαμε στο ανατολικό Μπουτάν. 00:08:53.872 --> 00:08:56.983 Υπάρχει μόνο ένας αυτοκινητόδρομος στο Μπουτάν, 00:08:56.983 --> 00:08:59.164 με κατεύθυνση από την ανατολή στη δύση, 00:08:59.164 --> 00:09:01.406 και περνάει μέσα από τα Ιμαλάια. 00:09:01.876 --> 00:09:04.178 Ταξιδεύαμε για ώρες κι είχα αρχίσει να ζαλίζομαι. 00:09:04.178 --> 00:09:08.136 Βγήκα από το αυτοκίνητο και καθώς κοιτούσα πέρα, 00:09:08.136 --> 00:09:10.760 παντού έβλεπα μόνο πράσινο 00:09:10.760 --> 00:09:13.973 και τον χορό που έκαναν τα σύννεφα πάνω από το δάσος. 00:09:13.973 --> 00:09:16.687 Ο οδηγός μας, που παλιά ήταν βουδιστής δάσκαλος, 00:09:16.687 --> 00:09:20.054 μου εξήγησε πως όταν έχτιζαν τον δρόμο, 00:09:20.054 --> 00:09:25.446 οι μοναχοί έκαναν «πούτζας», δηλαδή ευλογίες για να τιμήσουν τα δέντρα 00:09:25.446 --> 00:09:28.350 και να τους ζητήσουν την άδεια πριν φτιάξουν το δρόμο. 00:09:28.871 --> 00:09:30.860 Ρώτησα, «Γιατί;» 00:09:30.860 --> 00:09:34.433 και μου εξήγησε πως στην κοσμοθεωρία των Μπουτανέζων 00:09:34.433 --> 00:09:37.256 κάθε βράχος, 00:09:37.256 --> 00:09:39.893 κάθε δέντρο, 00:09:39.893 --> 00:09:44.970 κάθε συνειδητό ον, θεωρούνται βαθιά αλληλένδετα, 00:09:44.970 --> 00:09:48.777 και πως οι τελετές υπάρχουν για να τιμήσουν αυτές τις συνδέσεις. 00:09:49.947 --> 00:09:53.922 Στην οικολογία αυτό είναι γνωστό ως η αρχή της αλληλεξάρτησης, 00:09:53.922 --> 00:09:56.356 δηλαδή πως η επιβίωση κάθε όντος 00:09:56.356 --> 00:10:01.836 εξαρτάται από τον ιστό των όντων που το περιτριγυρίζουν. 00:10:03.746 --> 00:10:10.448 Αν οι Μπουτανέζοι αποφάσιζαν να κόψουν όλα τα δάση τους αύριο, 00:10:10.448 --> 00:10:13.503 θα αύξαναν αυτόματα το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα 00:10:13.503 --> 00:10:15.947 και θα έλυναν όλα τα θέματα οικονομικής ανάπτυξης. 00:10:15.947 --> 00:10:18.298 Όμως αντ' αυτού, με την Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία, 00:10:18.298 --> 00:10:21.440 έχουν δεσμευτεί να διατηρήσουν τουλάχιστον το 70% των δασών τους. 00:10:22.072 --> 00:10:24.226 Είναι από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο 00:10:24.226 --> 00:10:26.363 με αρνητικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. 00:10:26.363 --> 00:10:30.823 Δεσμεύει από την ατμόσφαιρα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από όσο εκπέμπει. 00:10:33.423 --> 00:10:35.531 Η τελευταία ιστορία που θα ήθελα να μοιραστώ 00:10:35.531 --> 00:10:37.959 έχει να κάνει με αυτόν τον νεαρό, τον Πέμα Τσέρινγκ. 00:10:37.959 --> 00:10:39.978 Την τελευταία μου εβδομάδα στο Μπουτάν, 00:10:39.978 --> 00:10:42.472 είχα την ευκαιρία να κάνω εθελοντισμό σε μια οργάνωση 00:10:42.472 --> 00:10:45.280 που λέγεται Κέντρο του Μπουτάν για τα ΜΜΕ και τη Δημοκρατία, 00:10:45.280 --> 00:10:50.213 και παρέχει σε νέους τα μέσα για να φτιάξουν ντοκιμαντέρ. 00:10:50.816 --> 00:10:54.681 Μια από τις ομάδες στο εργαστήριό μας επέλεξε να παρουσιάσει το προφίλ του Πέμα. 00:10:55.431 --> 00:10:58.184 Ο Πέμα γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση 00:10:58.184 --> 00:11:00.887 και έχει περιορισμένη κινητικότητα των χεριών, 00:11:00.887 --> 00:11:03.162 όμως τα τελευταία δέκα χρόνια, 00:11:03.162 --> 00:11:07.081 ο Πέμα μελέτησε την παραδοσιακή τέχνη και τις χειροτεχνίες του Μπουτάν 00:11:07.081 --> 00:11:09.704 που τις φτιάχνει με τα πόδια του. 00:11:10.264 --> 00:11:17.137 Πρόσφατα άνοιξε το δικό του εργαστήριο, και η εργασία του είναι καταπληκτική. 00:11:24.078 --> 00:11:30.496 Ο Πέμα μου εξήγησε πως αυτό που του δίνει βαθιά ευτυχία 00:11:30.496 --> 00:11:33.909 είναι το αίσθημα πως παίζει κάποιο μικρό ρόλο 00:11:33.909 --> 00:11:38.069 στο να μείνουν ζωντανές οι μοναδικές παραδόσεις και ο πολιτισμός της χώρας του, 00:11:38.069 --> 00:11:40.619 και πως η πιο βαθιά του επιθυμία 00:11:40.619 --> 00:11:44.038 είναι να μπορέσει μια μέρα να συντηρεί τους παππούδες του. 00:11:44.698 --> 00:11:49.017 Πριν φύγω, φυσικά αγόρασα κάμποσα έργα του Πέμα, 00:11:49.017 --> 00:11:52.867 και επέμενε πως θα είχαν μεγαλύτερη αξία αν τα υπέγραφε. 00:11:52.867 --> 00:11:55.875 Οπότε, φυσικά ήμουν ευγνώμων. 00:11:59.455 --> 00:12:02.643 Βέβαια, το Μπουτάν δεν είναι τέλειο, 00:12:02.643 --> 00:12:05.183 και σίγουρα δεν έχει όλες τις απαντήσεις. 00:12:05.623 --> 00:12:07.419 Όμως πραγματικά πιστεύω 00:12:07.419 --> 00:12:09.709 πως οι Μπουτανέζοι θέτουν τα σωστά ερωτήματα. 00:12:11.279 --> 00:12:15.543 Τι νόημα έχει ο περιορισμένος χρόνος μας σ' αυτό τον πλανήτη, 00:12:15.543 --> 00:12:17.420 αν δεν μπορούμε να γιορτάζουμε 00:12:17.420 --> 00:12:20.753 την υγεία και την ευμάρεια των κοινοτήτων μας; 00:12:23.033 --> 00:12:27.979 Θα έπρεπε να μας πιάνει δέος μπροστά στην τρομερή φυσική ομορφιά 00:12:27.979 --> 00:12:31.062 αυτού του μέρους που αποκαλούμε σπίτι μας. 00:12:33.542 --> 00:12:38.637 Επειδή η αλήθεια είναι πως κάθε στιγμή που έχουμε εδώ 00:12:38.637 --> 00:12:41.052 είναι ένα δώρο. 00:12:43.702 --> 00:12:46.581 Καθώς αποχωριζόμαστε σήμερα, 00:12:46.581 --> 00:12:50.083 θα ήθελα να σας αφήσω με ένα ερώτημα, με μια πρόσκληση: 00:12:50.603 --> 00:12:55.396 Μήπως η ευτυχία είναι κάτι τόσο απλό όσο το να χαμηλώσουμε τους ρυθμούς μας, 00:12:55.396 --> 00:12:58.949 να μαζευόμαστε με φίλους και αγαπημένους, όπως σήμερα, 00:12:58.949 --> 00:13:02.682 και να μοιραζόμαστε τα δώρα μας με τον καλύτερο τρόπο που ξέρουμε; 00:13:02.682 --> 00:13:04.137 Σας ευχαριστώ πολύ. 00:13:04.137 --> 00:13:07.019 (Χειροκρότημα)