1
00:00:00,130 --> 00:00:02,555
[Koronavirüs pandemiğini
nasıl kontrol edebiliriz?]

2
00:00:02,579 --> 00:00:04,984
[Enfeksiyon hastalıkları uzmanı
Adam Kucharski]

3
00:00:05,614 --> 00:00:09,206
[Soru 1: Konu salgın olduğunda
izolasyon ne anlama gelir?]

4
00:00:09,230 --> 00:00:12,733
İzolasyon, mevcut vakalar
ve onların temasta bulunduğu kişileri

5
00:00:12,733 --> 00:00:15,164
kontrol altına almak için
yapılan tüm çabalar demek.

6
00:00:15,188 --> 00:00:17,887
Daha geniş bir popülasyonda
kargaşa yaratmıyorsunuz,

7
00:00:17,911 --> 00:00:20,596
gelen bir vaka var
ve siz onları izole ediyorsunuz.

8
00:00:20,620 --> 00:00:22,923
Temasa geçtikleri kişileri
tespit ediyorsunuz,

9
00:00:22,947 --> 00:00:25,984
potansiyel olarak
kimler bu virüse maruz kaldı diye

10
00:00:26,008 --> 00:00:28,136
ve sonra bu insanları da
takip edebilirsiniz,

11
00:00:28,160 --> 00:00:31,656
belki karantinaya alırsınız,
böylece bulaşmanın önüne geçersiniz.

12
00:00:31,680 --> 00:00:34,143
Çok odaklı, hedefli bir yöntem,

13
00:00:34,167 --> 00:00:36,767
SARS konusunda çok işe yaradı.

14
00:00:37,429 --> 00:00:39,277
Ama konu bu enfeksiyon olunca

15
00:00:39,301 --> 00:00:42,825
bazı vakalar gözden kaçacak
veya tespit edilemeyecek,

16
00:00:42,849 --> 00:00:45,992
o yüzden risk altında olan
çok büyük bir kitle hedeflemeniz lazım.

17
00:00:46,016 --> 00:00:49,395
Filtreden birkaç vaka geçerse
potansiyel bir salgın ortaya çıkar.

18
00:00:49,674 --> 00:00:53,261
[Soru 2: İzolasyon yeterli olmazsa
sıradaki süreç ne olur?]

19
00:00:53,285 --> 00:00:54,501
Böyle bir durumda,

20
00:00:54,525 --> 00:00:57,889
sosyal etkileşimlerimizde
çok büyük değişiklikler olur.

21
00:00:58,267 --> 00:00:59,989
Gereken şey

22
00:01:00,013 --> 00:01:02,307
virüsün yayılmasına olanak verecek

23
00:01:02,331 --> 00:01:04,347
her tür yakın temastan,

24
00:01:04,371 --> 00:01:06,627
popülasyonda ortalama herkesin

25
00:01:06,651 --> 00:01:09,487
bu etkileşimlerini azaltmaları gerekir,

26
00:01:09,487 --> 00:01:12,219
kontrol altına almak için
potansiyel olarak üçte ikisinin.

27
00:01:12,243 --> 00:01:14,978
Bu, evden çalışarak yapılabilir,

28
00:01:15,002 --> 00:01:16,891
hayat tarzını değiştirerek

29
00:01:16,915 --> 00:01:20,349
ve kalabalık alanlara
gidişlerimizi kısıtlayarak.

30
00:01:20,897 --> 00:01:23,676
Tabii okulların kapanması gibi bu önlemler

31
00:01:23,700 --> 00:01:27,534
sadece popülasyondaki sosyal
karışmayı azaltmaya yönelik.

32
00:01:27,842 --> 00:01:31,850
[Soru 3: İnsanların düşünmesi
gereken riskler neler?]

33
00:01:31,874 --> 00:01:35,651
Konu sadece elini sıktığınız kişi değil,
o kişinin sonra kiminle el sıkışacağı.

34
00:01:35,755 --> 00:01:38,683
Bence bu ikinci derece adımları
hesaba katmalıyız,

35
00:01:38,707 --> 00:01:42,292
düşük riskli genç grup arasında
olduğunuzu düşünüyorsunuz

36
00:01:42,509 --> 00:01:48,234
ama genellikle bundan çok kötü
etkilecek birinden bir adım uzaktasınız.

37
00:01:48,343 --> 00:01:50,951
Bence sosyal açıdan
bunun gerçekten farkında olmalıyız

38
00:01:50,975 --> 00:01:54,283
ve davranış değişikliği konusunda
çok büyük bir adım olabilir

39
00:01:54,307 --> 00:01:57,996
ama potansiyel olarak yüzleştiğimiz
etkiyi azaltmak için öyle olması gerek.

40
00:01:58,387 --> 00:02:02,123
[İnsanlar birbirinden
ne kadar uzakta durmalı?]

41
00:02:02,147 --> 00:02:04,036
Bunu tam olarak belirlemek çok zor

42
00:02:04,060 --> 00:02:07,576
ama aklımızda tutmamız gereken şey
bunun aerosol olduğuna

43
00:02:07,576 --> 00:02:11,076
ve çok uzağa gidebildiğine dair
pek fazla kanıt olmadığı.

44
00:02:11,313 --> 00:02:13,161
Birinden birkaç metre uzakta durunca

45
00:02:13,181 --> 00:02:18,546
virüs bir şekilde kapılacak diye
bir şey olduğunu sanmıyorum.

46
00:02:19,224 --> 00:02:20,578
Yakın etkileşimle bulaşıyor,

47
00:02:20,602 --> 00:02:27,221
bu yüzden çoğu bulaşma
yemeklerde ve yakın gruplarda oluyor.

48
00:02:27,436 --> 00:02:28,753
Çünkü düşündüğünüzde

49
00:02:28,777 --> 00:02:31,781
virüs bu şekilde dışarı çıkıyor
ve yüzeylere bulaşıyor

50
00:02:31,805 --> 00:02:33,443
ve oradan da ellerimize, yüzümüze,

51
00:02:33,467 --> 00:02:37,488
asıl bu tür durumları daha çok
düşünmemiz gerekiyor.

52
00:02:37,512 --> 00:02:41,595
[Ülkeler ne tür koruyucu önlemler almalı?]

53
00:02:41,831 --> 00:02:44,456
Sanırım herkes bunu anlamaya çalışıyor,

54
00:02:44,480 --> 00:02:46,260
öncelikle neyin işe yaradığını.

55
00:02:46,562 --> 00:02:49,693
Sadece son birkaç hafta içinde

56
00:02:49,693 --> 00:02:53,161
bu tür geniş çağlı müdahalelerle
bu şeyin kontrol edilebileceğine dair

57
00:02:53,161 --> 00:02:54,249
bir mantık yürüttük.

58
00:02:54,249 --> 00:02:57,113
Ama tabii tüm ülkeler
Çin'in yaptığını yapamaz,

59
00:02:57,137 --> 00:02:58,468
bu önlemlerden bazılarının

60
00:02:58,468 --> 00:03:03,461
popülasyonlar üzerinde devasa sosyal,
ekonomik ve psikolojik yükü oluyor.

61
00:03:04,173 --> 00:03:06,022
Bir de zaman limiti var.

62
00:03:06,046 --> 00:03:08,177
Çin'de bu süreyi altı hafta tuttular,

63
00:03:08,201 --> 00:03:09,577
bunu başarmak zor.

64
00:03:09,601 --> 00:03:13,906
Bu yüzden insanlardan ne isteyeceğimiz
ve verilecek ödünleri düşünmemiz lazım.

65
00:03:14,046 --> 00:03:17,561
Bu yükü gerçekten azaltmak için
en büyük etkiyi neyin yapacağını.

66
00:03:18,078 --> 00:03:21,215
[Daha fazla bilgi için: Centers
for Disease Control and Prevention]

67
00:03:21,215 --> 00:03:23,015
[Dünya Sağlık Örgütü]