WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
ผมตัดสินใจเมื่อผมถูกขอให้มาพูดครั้งนี้

00:00:02.000 --> 00:00:04.000
ว่าเรื่องที่ผมอยากพูดจริง ๆ ก็คือเรื่อง

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
เพื่อนของผม ริชาร์ด ไฟยน์แมน

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
ผมเป็นหนึ่งในคนโชคดีไม่กี่คน

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
ที่ได้รู้จักกับเขาจริง ๆ

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
และใช้เวลาร่วมกับเขา

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
และผมจะบอกคุณถึง ริชาร์ด ไฟยน์แมน ที่ผมรู้จัก

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
ผมแน่ใจว่ามีคนอื่นในที่นี้

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
ที่สามารถบอกคุณได้
เกี่ยวกับ ริชาร์ด ไฟยน์แมน ที่เขารู้จัก

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
และอาจจะเป็น ริชาร์ด ไฟยน์แมน ที่แตกต่างกันออกไป

NOTE Paragraph

00:00:21.000 --> 00:00:24.000
ริชาร์ด ไฟยน์แมน เป็นคนที่ลึกลับซับซ้อน

00:00:24.000 --> 00:00:26.000
เขาเป็นคนที่มีหลากหลายด้านมาก ๆ

00:00:26.000 --> 00:00:28.000
เขาเป็นคนที่ยอดเยี่ยม

00:00:28.000 --> 00:00:31.000
เป็นนักวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่มาก ๆ ๆ

00:00:31.000 --> 00:00:34.000
เขาเป็นนักแสดง คุณได้เห็นเขาแสดงแล้ว

00:00:34.000 --> 00:00:37.000
ผมยังโชคดีที่เคยได้ฟังเขาสอน

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
ที่ริมระเบียง

00:00:39.000 --> 00:00:41.000
พวกมันน่ามหัศจรรย์มาก

00:00:41.000 --> 00:00:43.000
เขาเป็นนักปราชญ์

00:00:43.000 --> 00:00:45.000
เขาเป็นนักตีกลอง

00:00:45.000 --> 00:00:48.000
เขาเป็นครูที่ยอดเยื่ยม

00:00:48.000 --> 00:00:50.000
ริชาร์ด ไฟยน์แมน ยังเป็นคนจัดงานแสดงที่ดี

00:00:50.000 --> 00:00:52.000
คนจัดการแสดงที่ยิ่งใหญ่

00:00:52.000 --> 00:00:56.000
เขาเป็นคนทะลึ่ง ไม่ชอบทำตามกฎ

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
เขาเป็นลูกผู้ชายเต็มตัว

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
ลูกผู้ชายชนิดที่ต่อสู่

00:01:01.000 --> 00:01:05.000
เขาชอบการแข่งขันที่ใช้เชาว์

00:01:05.000 --> 00:01:09.000
เขามีความเชื่อมั่นในตัวเองสูงมาก

00:01:09.000 --> 00:01:12.000
แตด้วยเหตุบางอย่าง เขากลับ

00:01:12.000 --> 00:01:14.000
เหลือพื้นที่ว่างในหัวใจ

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
ที่ผมหมายความถึงคือ

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
เท่าที่ผมรู้ เหลือพื้นที่ว่างเยอะ

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
ผมไม่สามารถบอกคุณเกี่ยวกับสิ่งที่คนอื่นรู้

00:01:21.000 --> 00:01:23.000
แต่ในกรณีของผม

00:01:23.000 --> 00:01:26.000
มีที่เหลือมากทีเดียว
สำหรับความมั่นใจในตัวเองด้านอื่น ๆ

00:01:26.000 --> 00:01:28.000
ก็ ที่มันไม่มากเท่าทั้งหมดของเขา

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
แต่ค่อนข้างใหญ่เลยทีเดียว

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
ผมรู้สึกดีเสมอกับ ดิค ไฟยน์แมน

NOTE Paragraph

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
มันสนุกเสมอเมื่ออยู่กับเขา

00:01:35.000 --> 00:01:37.000
เขาทำให้ผมรู้สึกเก่งเสมอ

00:01:37.000 --> 00:01:39.000
ใครบางคนอย่างนั้นทำให้คุณรู้สึกเก่งได้อย่างไร

00:01:39.000 --> 00:01:41.000
อย่างไรก็ตามเขาทำได้

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
เขาทำให้ผมรู้สึกเก่ง เขายังทำให้ผมรู้สึกว่าเขาเก่ง

00:01:43.000 --> 00:01:45.000
เขาทำให้ผมรู้สึกว่าเราทั้งคู่เก่ง

00:01:45.000 --> 00:01:49.000
และเราทั้งคู่สามารถแก้ปัญหาอะไรก็ตาม

00:01:49.000 --> 00:01:52.000
และในความจริง เราทำฟิสิกส์ด้วยกัน

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
เราไม่เคยตีพิมพ์ผลงานด้วยกัน

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
แต่พวกเราก็ยังสนุกกันมาก

00:01:58.000 --> 00:02:00.000
เขาชอบการชนะ

00:02:00.000 --> 00:02:03.000
เกมลูกผู้ชายเล็ก ๆ น้อย ๆ 
ที่เราก็เล่นด้วยกันบางครั้ง

00:02:03.000 --> 00:02:06.000
แต่เขาก็ไม่ได่แค่เล่นกับผมคนเดียว 
เขาเล่นกับคนทุกแบบ

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
เขามักจะได้รับชัยชนะเกือบทุกครั้ง

00:02:08.000 --> 00:02:11.000
แต่เมื่อเขาไม่ชนะ เมื่อเขาแพ้

00:02:11.000 --> 00:02:14.000
เขาจะหัวเราะออกมาและดูเหมือนเขาจะมีความสุข

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
ไม่ต่างอะไรกับตอนที่ชนะเลย

NOTE Paragraph

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
ผมยังคงจำได้ครั้งหนึ่งเมื่อเขาบอกเรื่องราว

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
เกี่ยวกับเรื่องตลกที่ พวกนักศึกษาเล่นกับเขา

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
พวกนั้นพาเขา ผมคิดว่าตอนนั้นเป็นวันเกิดเขานะ

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
พวกนั้นชวนเขาไปทานอาหารเที่ยง

00:02:25.000 --> 00:02:27.000
พวนนั้นชวนเขาไปทานอาหารเที่ยง

00:02:27.000 --> 00:02:29.000
แซนวิชที่พาซาดีนา

00:02:29.000 --> 00:02:31.000
ร้านอาจจะยังอยู่นะ ผมก็ไม่รู้

00:02:31.000 --> 00:02:34.000
ตอนนั้นแซนวิชคนดังกำลังฮิต

00:02:34.000 --> 00:02:36.000
คุณสามารถสั่งแซนวิช มาลิรีน มอนโร

00:02:36.000 --> 00:02:39.000
คุณสามารถสั่งแซนวิช ฮัมฟรีย์ โบการ์ต

00:02:39.000 --> 00:02:40.666
พวกนักเรียนศึกษาไปถึงที่นั้นก่อนเขา

00:02:42.332 --> 00:02:44.000
และพวกเขาตกลงกันให้ทุกคนจะสั่งแซนวิช ไฟยน์แมน

00:02:44.000 --> 00:02:47.000
ทุกคนทยอยกันเข้ามาแล้วสั่ง แซนวิช ไฟยน์แมน

00:02:47.000 --> 00:02:49.000
ไฟยน์แมน ชอบเรื่องนี้มาก

00:02:49.000 --> 00:02:53.000
เขาเล่าเรื่องนี้ให้ผมฟัง 
และเขามีความสุขมาก หัวเราะไม่หยุด

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
เมื่อเขาเล่าเรื่องนี้จบ ผมพูดกับเขาว่า

00:02:56.000 --> 00:02:58.000
"ดิค ผมสงสัยจังว่าแซนวิช ไฟยน์แมน

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
และแซนวิช ซุสคินด์จะต่างกันไหม"

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
เขาไม่ได้หยุดคิดด้วยซ้ำ

00:03:02.000 --> 00:03:04.000
ตอนเขาตอบมาว่า "ใช่ มันเกือบจะเหมือนกัน

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
สิ่งที่ต่างกันเพียงอย่างเดียวคือแซนวิช ซุสคินด์ 
จะมีแฮมมากกว่า"

00:03:07.000 --> 00:03:10.000
แฮม ที่เป็นสแลงว่า เล่นเว่อร์น่ะครับ

00:03:10.000 --> 00:03:12.000
(เสียงหัวเราะ)

00:03:12.000 --> 00:03:14.000
เคราะห์ดีที่สมองผมแล่นวันนั้น

00:03:14.000 --> 00:03:17.000
ผมพูดว่า "ใช่แต่มีบาโลนี (ไร้สาระ) 
น้อยกว่าเยอะเลย"

00:03:17.000 --> 00:03:20.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
ความจริงของเรื่องนี้

NOTE Paragraph

00:03:23.000 --> 00:03:27.000
คือแซนวิชไฟยน์แมน

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
มีแฮมเยอะมาก

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
แต่ไม่มีบาโลนี(เรื่องลวงโลก)เลย

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
สิ่งที่ ไฟยน์แมน เกลียดยิ่งกว่าสิ่งอื่นใด

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
คือ การหลอกลวงทางปัญญา

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
ไม่ฉลาด

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
ความซับซ้อนจอมปลอม คำศัพท์แสลง

00:03:41.000 --> 00:03:44.000
ผมจำได้ครั้งหนึ่งระหว่างยุค 80

00:03:44.000 --> 00:03:47.000
ถึงกลางยุค 80

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
ดิค ผม และ ซิตนีย์ โคลแมน

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
ได้พบกันสองสามครั้ง

00:03:51.000 --> 00:03:53.000
ครั้งหนึ่งในซานฟรานซิตโกที่บ้านของมหาเศรษฐี

00:03:53.000 --> 00:03:56.000
ครั้งหนึ่งในซานฟรานซิตโกเพื่อทานอาหารเที่ยง

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
และครั้งสุดท้ายเศรษฐีชวนพวกเรา

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
เขายังชวนนักปราชญ์อีก 2-3 คน

00:04:01.000 --> 00:04:03.000
พวกเขาเป็นนักปราชญ์อย่างแท้จริง

00:04:03.000 --> 00:04:06.000
ความพิเศษของพวกเขาคือปรัชญาของสติ

00:04:06.000 --> 00:04:09.000
และพวกเขายังเต็มไปด้วยคำศัพท์สแลงทุกชนิด

00:04:09.000 --> 00:04:11.000
ผมพยายามจำคัพท์

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
"เอกนิยม" "เทวภาวะ" ทุกอย่างเลยล่ะครับ

00:04:14.000 --> 00:04:17.000
ผมไม่รู้ว่าแปลว่าอะไร ดิคก็ไม่เช่นกัน

00:04:17.000 --> 00:04:19.000
ซิตนีย์เองก็ไม่รู้

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
ส่วนพวกเราคุยกันเรื่องอะไรน่ะหรือ

NOTE Paragraph

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
แล้วคนทั่วไปพูดอะไรกันในหัวข้อ จิตใจละ

00:04:23.000 --> 00:04:26.000
หัวข้อยอดฮิตในเรื่องนี้คือ

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
เครื่องจักรสามารถมีจิตใจได้หรือไม่

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
เราจะสามารถสร้างเครื่องจักร

00:04:30.000 --> 00:04:32.000
ที่คิดได้เหมือนมนุษย์

00:04:32.000 --> 00:04:34.000
ที่มีสติสัมปชัญญะได้ไหม

00:04:34.000 --> 00:04:36.000
พวกเรานั้นล้อมวงกันและพูคคุยกัน
เกี่ยวกับเรื่องนี้ พวกเราไม่เคยแก้ปัญหานี้ได้

00:04:36.000 --> 00:04:39.000
แต่ปัญหาเชิงปรัชญา

00:04:39.000 --> 00:04:41.000
คือว่าพวกเขาพูดจาเป็นปรัชญา

00:04:41.000 --> 00:04:43.000
ทั้ง ๆ ที่พวกเขาควรมีปรัชญาวิทยาศาสตร์

00:04:43.000 --> 00:04:45.000
เพราะยังไง มันเป็นปัญหาเชิงวิทยาศาสตร์

00:04:45.000 --> 00:04:48.000
และนี่เป็นเรื่องที่อันตรายเอามาก ๆ

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
ที่เอามาพูดใกล้ดิค ไฟยน์แมน

00:04:50.000 --> 00:04:53.000
ไฟยน์แมนจัดการพวกนั้นไม่เหลือ แสกหน้าเลยทีเดียว

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
มันโหดร้าย มันตลกมาก ตลกสุด ๆ

00:04:58.000 --> 00:05:01.000
แต่มันโหดร้ายจริง ๆ

00:05:01.000 --> 00:05:03.000
เขาตัดอารมณ์พวกนักปราชญ์สุด ๆ

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
แต่สิ่งที่มหัศจรรย์คือ

NOTE Paragraph

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
ไฟยน์แมนได้ออกไปก่อนหน้านั้นสักครู่แล้ว

00:05:07.000 --> 00:05:09.000
เขารู้สึกไม่ค่อยดี เขาจึงออกไปก่อนหน้านั้นเล็กน้อย

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
ก็เหลือแค่ซิตนีย์กับผมและพวกนักปราชญ์

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
และสิ่งที่น่าอัศจรรย์คือคนพวกนั้นดีใจกัน

00:05:15.000 --> 00:05:18.000
พวกเขามีความสุขมาก

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
พวกเขาได้พบกับผู้ยิ่งใหญ่

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
พวกเขาได้สร้างผู้ยิ่งใหญ่

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
พวกเขามีความสุขมาก ๆ

00:05:25.000 --> 00:05:27.000
ที่โดนพูดด่าแบบไม่ไว้หน้า

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
และนั้นคือสิ่งพิเศษ

00:05:30.000 --> 00:05:33.000
ผมรู้ถึงนั้นคือสิ่งที่น่าทึ่งเกี่ยวกับ ไฟยน์แมน

00:05:33.000 --> 00:05:36.000
แม้เมื่อเขาทำพฤติกรรมแบบนั้นก็ตาม

00:05:36.000 --> 00:05:39.000
เป็นคนงี่เง่า เขาเป็นเพื่อนผม 
แต่ผมก็ว่าเขางี่เง่าจริง ๆ

NOTE Paragraph

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
ดิคและผมมีผลงานที่ตีพิมพ์นิดหน่อย

00:05:46.000 --> 00:05:48.000
ผมคิดว่ามันคือผลงานที่พิเศษที่เขาและผมมี

00:05:48.000 --> 00:05:51.000
พวกเราเหมือนกัน พวกเราชอบสิ่งเดียวกัน

00:05:51.000 --> 00:05:54.000
ผมยังชอบเกมเชาว์อีกด้วย

00:05:54.000 --> 00:05:58.000
บางครั้งผมก็ชนะ ส่วนใหญ่เขาชนะ

00:05:58.000 --> 00:06:00.000
แต่เราทั้งคู่สนุกกับมัน

00:06:00.000 --> 00:06:02.000
และดิคเชื่อมั่นมากว่า

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
เขาและผมมีนิสัยส่วนตัวบางอย่างที่คล้ายกัน

00:06:04.000 --> 00:06:08.000
ผมไม่คิดว่าเขาถูก

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
ผมคิดว่าจุดหนึ่งที่เหมือนกันระหว่างเรา

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
คือเราทั้งคู่ชอบพูดเกี่ยวกับตัวเราเอง

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
แต่เขาเชื่ออย่างนั้นจริง ๆ

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
และเขาอยากรู้อยากเห็น

00:06:17.000 --> 00:06:19.000
เขามีความอยากรู้อยากเห็นอย่างไม่น่าเชื่อ

00:06:19.000 --> 00:06:21.000
และเขาต้องการที่จะเข้าใจว่า
มันคืออะไรและทำไมเป็นอย่างนั้น

00:06:21.000 --> 00:06:24.000
นั้นคือสิ่งความสัมพันธ์ที่น่าสนุก

00:06:24.000 --> 00:06:28.000
และวันหนึ่งพวกเรากำลังเดินอยู่ เราอยู่ที่ฝรั่งเศส

NOTE Paragraph

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
เราอยู่ที่ ลา ซูช (La Zouche)

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
บนเขาในปี 1976

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
พวกเราอยู่บนภูเขา และไฟยน์แมนพูดกับผม

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
เขาพูดว่า "ลีโอนาโด"

00:06:37.000 --> 00:06:39.000
เหตุผลที่เขาเรียกผมลีโอนาโด

00:06:39.000 --> 00:06:41.000
เพราะพวกเราอยู่ในยุโรป

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
และเขากำลังฝึกภาษาฝรั่งเศสของเขา

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
และเขาพูด "ลีโอนาโด

00:06:46.000 --> 00:06:49.000
คุณสนิทกับพ่อหรือแม่

00:06:49.000 --> 00:06:52.000
เมื่อตอนคุณยังเด็ก'

00:06:52.000 --> 00:06:54.000
และผมตอบว่า "อ่อ ฮีโร่จริง ๆ ของผมคือคุณพ่อ

00:06:54.000 --> 00:06:57.000
ท่านเป็นคนสู้งาน

00:06:57.000 --> 00:06:59.000
จบเกรด 5

00:06:59.000 --> 00:07:02.000
ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องจักรกล
และท่านสอนให้ผมใช้อุปกรณ์

00:07:02.000 --> 00:07:04.333
ท่านสอนผมทุกอย่างเกี่ยวกับเครื่องจักรกล

00:07:06.666 --> 00:07:09.000
ท่านสอนผมแม้กระทั้งทฤษฏีพิทากอรัส

00:07:09.000 --> 00:07:11.000
ท่านไม่ได้เรียกว่าด้านของสามเหลี่ยม

00:07:11.000 --> 00:07:13.000
ท่านเรียกว่าทางลัด

00:07:13.000 --> 00:07:16.000
และดวงตาของไฟยน์แมนของเบิกกว้างขึ้น

00:07:16.000 --> 00:07:18.000
มีประกายลุกเหมือนหลอดไฟ

00:07:18.000 --> 00:07:20.000
และเขาพูดว่าเขามี

00:07:20.000 --> 00:07:23.000
ความสัมพันธ์ที่เหมือนกันเลย

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
กับพ่อของเขา

00:07:25.000 --> 00:07:27.000
ความจริง เขาเชื่อมั่นมากเลยครั้งหนึ่ง

00:07:27.000 --> 00:07:30.000
ว่าการเป็นนักฟิสิกส์ที่ดีได้

00:07:30.000 --> 00:07:33.000
ตัวแปรที่สำคัญคือ

00:07:33.000 --> 00:07:35.000
ความสัมพันธ์แบบนั้นกับผู้เป็นพ่อ

00:07:35.000 --> 00:07:38.000
ผมขอโทษสำหรับบทสนทนาที่กีดกันทางเพศที่นี้

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
แต่มันเป็นแบบนั้นน่ะ

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
เขาเชื่อมั่นเต็มหัวใจเลยว่านั่นคือ

NOTE Paragraph

00:07:43.000 --> 00:07:47.000
ส่วนที่จำเป็นของการเติบโตของนักฟิสิกส์อายุน้อย

00:07:47.000 --> 00:07:51.000
เพราะเป็นดิค เขาต้องการตรวจสอบสิ่งนี้

00:07:51.000 --> 00:07:54.000
เขาต้องการออกไปและทำการทดลอง

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
ดังนั้น เขาทำมัน

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
เขาออกไปและทำการทดลอง

00:07:58.000 --> 00:08:00.000
เขาถามเพื่อนของเขาทุกคน
ที่เขาคิดว่าเป็นนักฟิสิกส์ที่ดี

00:08:00.000 --> 00:08:03.000
"ระหว่างพ่อกับแม่ใครเป็นคนที่มีอิทธิพลกับคุณ"

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
ทุกคนเป็นผู้ชาย ผู้ชายทุกคน

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
ผู้ชายทุกคนจริง ๆ

00:08:08.000 --> 00:08:10.000
บอกว่าแม่

00:08:10.000 --> 00:08:12.000
(เสียงหัวเราะ)

00:08:12.000 --> 00:08:15.000
นั้นทำให้เราโยนทฤษฎีนี้ลงถังขยะ

00:08:15.000 --> 00:08:19.000
แต่เขาตื่นเต้นมาก
เมื่อท้ายที่สุดเขาก็พบบางคนเข้าจนได้

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
คนที่มีประสบการณ์เหมือนกันกับพ่อของเขา

00:08:23.000 --> 00:08:26.000
ขณะที่เขาพูดว่าพ่อของเขา

00:08:26.000 --> 00:08:28.000
และในบางครั้ง เขาก็เชื่อว่า

00:08:28.000 --> 00:08:30.000
นี่คือเหตุผลที่พวกเราเข้ากันได้ดี

00:08:30.000 --> 00:08:32.000
ผมไม่รู้ อาจจะใช่ ใครจะรู้

00:08:32.000 --> 00:08:34.000
แต่ผมจะบอกคุณอีกซักหน่อย

NOTE Paragraph

00:08:34.000 --> 00:08:36.000
เกี่ยวกับนักฟิสิกส์ไฟยน์แมน

00:08:36.000 --> 00:08:39.000
สไตล์ของไฟยน์แมน

00:08:40.000 --> 00:08:42.000
ไม่ใช่ สไตล์ไม่ใช่คำที่ถูกต้อง

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
สไตล์ทำให้คุณคิดถึงไทที่เขาผูก

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
หรือชุดที่เขาสวม

00:08:46.000 --> 00:08:48.000
มีอะไรที่ลึกซึ้งกว่านั้น

00:08:48.000 --> 00:08:50.000
แต่ผมคิดคำอื่นไม่ออก

00:08:50.000 --> 00:08:52.000
สไตล์วิทยาศาสตร์ของไฟยน์แมน

00:08:52.000 --> 00:08:55.000
คือพยายามมองหาสิ่งที่ง่ายที่สุดเสมอ

00:08:55.000 --> 00:08:57.000
วิธีแก้ปัญหาที่พื้นฐานที่สุดที่เป็นไปได้

00:08:57.000 --> 00:09:02.000
ถ้ามันเป็นไปไม่ได้ ก็อาจจะต้องหาวิธีที่ยากขึ้น

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
แต่ ไม่ต้องสงสัยเลยว่า ส่วนหนึ่งของการทำแบบนี้

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
ทำให้เขามีความสุขมาก

00:09:08.000 --> 00:09:11.000
ที่แสดงให้ผู้คนเห็นว่า
เขาสามารถทำให้มันง่ายกว่าที่คนอื่นทำ

00:09:11.000 --> 00:09:15.000
แต่เขายังคงเชื่ออย่างสุดใจ เขาเชื่อจริง ๆ

00:09:15.000 --> 00:09:18.000
ว่าถ้าคุณไม่สามารถอธิบายอย่างให้ง่ายได้แล้วล่ะก็

00:09:18.000 --> 00:09:20.000
แปลว่าคุณยังไม่เข้าใจมัน

00:09:20.000 --> 00:09:23.000
ในปี 1950 ผู้คนพยายามที่จะแสดงว่า

00:09:23.000 --> 00:09:26.000
ของไหลยิ่งยวด (superfluid) ฮีเลียมทำงานอย่างไร

00:09:26.000 --> 00:09:28.000
มีทฤษฎี

NOTE Paragraph

00:09:28.000 --> 00:09:30.000
ที่คิดค้นโดยนักฟิสิกส์คณิตศาสตร์ชาวรัสเซีย

00:09:30.000 --> 00:09:32.000
เป็นทฤษฎีที่ซับซ้อน

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
เดี๋ยวผมจะบอกคุณว่าทฤษฎีที่พูดว่าอะไร

00:09:34.000 --> 00:09:36.000
มันเป็นทฤษฏีที่โคตรยุ่งยาก

00:09:36.000 --> 00:09:38.000
เต็มไปด้วยปริพันธ์และสูตรผสมที่ยากมาก

00:09:38.000 --> 00:09:41.000
และหลักการคำนวณ ฯลฯ

00:09:41.000 --> 00:09:43.000
และมันใช้งานได้ แต่ใช้ได้ไม่ดีนัก

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
ทางเดียวที่มันใช้งานได้

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
คือเมื่ออะตอมฮีเลียมอยู่ไกลกันมาก ๆ

00:09:48.000 --> 00:09:51.000
ฮีเลียมอะตอมต้องอยู่ไกลกันมาก ๆ

00:09:51.000 --> 00:09:53.000
และโชคร้ายคืออะตอมฮีเรียมในสถานะของเหลว

00:09:53.000 --> 00:09:55.000
แต่ละอะตอมจะอยู่ใกล้กัน

00:09:55.000 --> 00:09:57.000
ไฟยน์แมนตัดสินใจ 
ด้วยความที่เป็นนักฟิสิกส์ฮีเลียมมือสมัครเล่น

NOTE Paragraph

00:09:57.000 --> 00:10:00.000
ว่าจะลองทำมันดู

00:10:00.000 --> 00:10:03.000
เขามีไอเดีย ไอเดียที่ชัดเจนมาก

00:10:03.000 --> 00:10:05.000
เขาลองหาดูว่า

00:10:05.000 --> 00:10:07.000
ควอนตัมเวฟฟังก์ชัน

00:10:07.000 --> 00:10:09.000
ของอะตอมจำนวนมากเหล่านี้จะเป็นยังไง

00:10:09.000 --> 00:10:11.000
เขาพยายามทำให้เห็นภาพของมัน

00:10:11.000 --> 00:10:13.000
โดยใช้การนำของหลักการง่าย ๆ ไม่กี่ข้อ

00:10:13.000 --> 00:10:16.000
หลักการง่ายไม่กี่ข้อนั้นง่ายมาก ๆ

00:10:16.000 --> 00:10:19.000
อย่างแรกคือ

00:10:19.000 --> 00:10:21.000
เมื่ออะตอมฮีเลียมสัมผัสกันและกัน พวกมันจะผลักกัน

00:10:21.000 --> 00:10:24.000
แปลว่าเวฟฟังก์ชันจะกลายเป็นศูนย์

00:10:24.000 --> 00:10:27.000
มันจะหายไปเมื่ออะตอมฮีเลียมสัมผัสกัน

00:10:27.000 --> 00:10:30.000
ความจริงอีกอย่าง

00:10:30.000 --> 00:10:32.000
ที่สถานะพื้น(ground state) 
สถานะที่มีพลังงานต่ำที่สุดของระบบควอนตัม

00:10:32.000 --> 00:10:35.000
ฟังก์ชันคลื่นเรียบมาก

00:10:35.000 --> 00:10:39.000
มีการสั่นที่น้อยที่สุด

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
ดังนั้นเขานั้งลง

NOTE Paragraph

00:10:41.000 --> 00:10:43.000
และผมคิดว่า เขาไม่มีอะไร

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
มากกว่ากระดาษแผ่นนึงและดินสอ

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
และเขาพยายามที่จะเขียนสูตรให้ได้ 
เขาเขียนออกมาจริง ๆ ครับ

00:10:47.000 --> 00:10:49.000
ฟังก์ชันที่ง่ายที่สุดที่เขาสามารถคิดได้

00:10:49.000 --> 00:10:52.000
ซึ่งมีเงื่อนไขว่าเวฟของฟังก์ชั่นจะหายไป

00:10:52.000 --> 00:10:54.000
เมื่อวัตถุสัมผัสกัน

00:10:54.000 --> 00:10:56.000
และเรียบด้วย

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
เขาเขียนสิ่งที่ง่ายที่สุด

00:10:58.000 --> 00:11:00.000
มันง่ายมากเสียจน

00:11:00.000 --> 00:11:02.000
ผมคิดว่านักเรียนมัธยมที่เก่ง ๆ

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
ที่แม้จะไม่ได้เรียนแคลคูลัส

00:11:04.000 --> 00:11:06.000
สามารถเข้าใจว่าเขาเขียนอะไรลงไป

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
เรื่องของเรื่องคือ เรื่องง่าย ๆ ที่เขาเขียนลงไป

00:11:09.000 --> 00:11:12.000
อธิบายได้ทุกอย่าง
ที่เรารู้เกี่ยวกับฮีเลียมเหลวในเวลานั้น

00:11:12.000 --> 00:11:15.000
กับข้อมูลเพิ่มเติมนิดหน่อย

00:11:15.000 --> 00:11:17.000
ผมสงสัยอยู่ตลอดเวลาล่ะครับ

NOTE Paragraph

00:11:17.000 --> 00:11:19.000
ว่าพวกผู้เชี่ยวชาญ 
นักฟิสิกส์ที่เชี่ยวชาญเรื่องฮีเลียมตัวจริงน่ะ

00:11:19.000 --> 00:11:22.000
อับอายเพราะเรื่องนี้บ้างหรือเปล่า

00:11:22.000 --> 00:11:25.000
พวกเขามีเทคนิคชั้นสูง

00:11:25.000 --> 00:11:26.333
แต่พวกเขาก็ยังทำมันได้ไม่ดีเท่า

00:11:27.666 --> 00:11:29.000
เผอิญเหลือเกิน 
ผมจะบอกให้เทคนิกชั้นสูงที่พวกเขาใช่น่ะ

00:11:29.000 --> 00:11:33.000
มันคือแผนภาพไฟยน์แมน (Feynman diagrams)

00:11:33.000 --> 00:11:36.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:11:36.000 --> 00:11:38.000
เขาทำมันอีกครั้งในปี 1968

NOTE Paragraph

00:11:38.000 --> 00:11:41.000
ในปี 1968 ที่มหา'ลัยของเรา

00:11:41.000 --> 00:11:43.000
ผมไม่ได้อยู่ที่นั้นตอนนั้น แต่ในปี1968

00:11:43.000 --> 00:11:46.000
พวกเขาสำรวจโครงสร้างของโปรตอน

00:11:46.000 --> 00:11:49.000
โปรตอนที่เกิดขึ้นมาจาก

00:11:49.000 --> 00:11:51.000
อนุภาคขนาดเล็กหลาย ๆ ตัวรวมกัน

00:11:51.000 --> 00:11:53.000
เป็นเรื่องที่ไม่ค่อยมีคนรู้แน่ชัด

00:11:53.000 --> 00:11:55.000
และหนทางที่จะวิเคราะห์มันคือ
ใช้แผนภาพไฟยน์แมน

00:11:55.000 --> 00:11:58.000
แผนภาพไฟยน์แมนถูกสร้างขึ้นเพื่อเหตุผลนั้น

00:11:58.000 --> 00:12:01.000
เพื่อให้เข้าใจอนุภาค

00:12:01.000 --> 00:12:03.000
การทดลองที่ทำอยู่นั้นง่ายมาก

00:12:03.000 --> 00:12:05.000
คุณแค่เอาโปรตอน

00:12:05.000 --> 00:12:07.000
และคุณชนมันด้วยอิเล็กตรอน

00:12:07.000 --> 00:12:09.000
นั้นคือสิ่งที่แผนภาพไฟยน์แมนถูกสร้างขึ้น

00:12:09.000 --> 00:12:12.000
ปัญหาเดียวที่มี

00:12:12.000 --> 00:12:14.000
คือแผนภาพไฟยน์แมนถูกทำให้ซับซ้อน

00:12:14.000 --> 00:12:16.000
เป็นปริพันธ์ที่ยาก

00:12:16.000 --> 00:12:18.000
ถ้าคุณสามารถทำมันได้ทั้งหมด
คุณจะได้ทฤษฏีที่ถูกต้องมาก

00:12:18.000 --> 00:12:21.000
แต่คุณไม่สามารถทำได้ พวกมันซับซ้อนเกินไป

00:12:21.000 --> 00:12:24.000
ผู้คนพยายามที่จะทำมัน

00:12:24.000 --> 00:12:26.000
คุณสามารถทำมันได้ในหนึ่งรอบของแผนภาพ 
ไม่ต้องเป็นห่วงเรื่องหนึ่งรอบ

00:12:26.000 --> 00:12:29.000
หหนึ่งรอบ, สองรอบ บางทีอาจทำได้สามรอบของแผนภาพ

00:12:29.000 --> 00:12:32.000
แต่มากกว่านั้น คุณไม่สามารถทำมันได้แล้ว

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
ไฟยน์แมน พูดว่า "ลืมเรื่องทั้งหมดของมันไปซะ

NOTE Paragraph

00:12:34.000 --> 00:12:36.000
คิดถึงแค่โปรตอน

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
เหมือนการรวมกลุ่มของอนุภาดเล็ก ๆ

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
โขยงของอนุภาคเล็ก ๆ "

00:12:40.000 --> 00:12:42.000
เขาเรียกพวกมันว่าพาร์ตอน (parton)
เขาเรียกพวกมันว่าพาร์ตอน

00:12:42.000 --> 00:12:45.000
เขาพูดว่า 
"ผมแค่คิดเกี่ยวกับมันเหมือนโขยงของพาร์ตอน

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
เคลื่อนที่เร็วมาก"

00:12:47.000 --> 00:12:49.000
เพราะว่า พวกมันเคลื่อนที่เร็วมาก

00:12:49.000 --> 00:12:53.000
สัมพัทธภาพบอกเราว่าการเคลื่อนที่ภายในจะช้ามาก


00:12:53.000 --> 00:12:57.000
อิเล็กตรอนจะชนมันในทันทีทันใด

00:12:57.000 --> 00:12:59.000
มันเหมือนกับการถ่ายภาพในทันทีทันใดของโปรตอน

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
เราจะเห็นอะไรหรือ

00:13:02.000 --> 00:13:04.000
คุณจะเห็นพวกพาร์ตอนหยุดนิ่ง

00:13:04.000 --> 00:13:09.000
พวกมันไม่เคลื่อนที่ และเพราะมันไม่เคลื่อนที่

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
ระหว่างช่วงเวลาทดลอง

00:13:11.000 --> 00:13:13.000
คุณจะไม่ต้องกังวลว่ามันจะเคลื่อนที่

00:13:13.000 --> 00:13:15.000
คุณไม่ต้องกังวลถึงแรงระหว่างมัน

00:13:15.000 --> 00:13:17.000
คุณแค่คิดเกี่ยวกับมัน

00:13:17.000 --> 00:13:19.000
เหมื่อนกลุ่ม

00:13:19.000 --> 00:13:21.000
ของพาร์ตอนแช่แข็ง

00:13:21.000 --> 00:13:24.000
นี่แหละคือกุญแจของการวิเคราะห์การทดลองเหล่านั้น

00:13:24.000 --> 00:13:27.000
มีประสิทธิภาพมาก ๆ ทำได้จริง ๆ

00:13:27.000 --> 00:13:30.000
บางคนพูดว่าการปฏิวัติเป็นคำพูดที่ไม่ดี

00:13:30.000 --> 00:13:32.000
ผมสมมติว่ามันใช่ ดังนั้นผมจะไม่พูดว่าการปฏิวัติ

00:13:32.000 --> 00:13:35.000
แต่ที่แน่ ๆ มันได้พัฒนาความเข้าใจ

00:13:35.000 --> 00:13:38.000
ของเราในเรื่องโปรตอน

00:13:38.000 --> 00:13:41.000
และอนุภาคนอกจากนี้อย่างมาก

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
ใช่ ผมมีเรื่องอีกนิดหน่อยที่อยากเล่า

NOTE Paragraph

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของผมกับไฟยน์แมน

00:13:45.000 --> 00:13:47.000
เขาเป็นคนยังไง

00:13:47.000 --> 00:13:49.000
แต่ผมพบว่าผมเหลือเวลาแค่ครึ่งนาที

00:13:49.000 --> 00:13:51.000
อ่อ ผมคิดว่าผมควรจะรีบจบได้แล้ว

00:13:51.000 --> 00:13:53.000
โดยการพูดว่าจริง ๆ แล้วผมไม่คิดว่า
ไฟยน์แมนจะชอบเรื่องนี้เท่าไหร่

00:13:53.000 --> 00:13:57.000
ผมคิดว่าเขาจะพูดว่า

00:13:57.000 --> 00:14:00.000
"ผมไม่ต้องการสิ่งนี้"

00:14:00.000 --> 00:14:03.000
แต่พวกเราควรให้เกียรติเขาอย่างไรดี

00:14:03.000 --> 00:14:06.000
พวกเราควรให้เกียรติเขาอย่างไรดี

00:14:06.000 --> 00:14:08.000
ผมคิดว่าคำตอบคือเราควรให้เกียรติไฟยน์แมน

00:14:08.000 --> 00:14:11.000
โดยการนำเรื่องหลอกลวงออกจาก

00:14:11.000 --> 00:14:13.000
แซนวิชของพวกเราให้มากที่สุดเท่าที่เราจะทำได้

00:14:13.000 --> 00:14:16.000
ขอบคุณครับ

NOTE Paragraph

00:14:16.000 --> 00:14:18.000
(เสียงปรบมือ)