Hầu hết chúng ta đã từng nghe
đến cụm từ "gian lận khu vực bầu cử",
nhất là trong một cuộc bầu cử tổng thống.
Vậy "gian lận bầu cử" thật sự là gì?
Về bản chất, nó giúp một đảng chính trị
giành được ưu thế hơn phe còn lại
bằng cách chia lại ranh giới các quận.
Chẳng hạn như Đảng Dân chủ
ra sức giành ưu thế hơn Đảng Cộng hòa,
hay Đảng Cộng hòa cố
lấn át Đảng Dân chủ.
Bạn thấy đấy, các đảng đều muốn
giành càng nhiều quận càng tốt
để họ có thể kiểm soát ngân sách các bang,
hoặc để chiếm lấy thêm nhiều quận
trong tương lai hơn nữa.
Để hiểu nguồn gốc và diễn tiến
của "trò chơi" này,
ta phải quay lại năm 1812 ở Massachusetts.
Elbridge Gerry, thống đốc Massachusetts,
ủng hộ và phê duyệt chia lại ranh giới quận.
Nghĩa là, các khu vực sẽ được
phân chia lại ranh giới.
Thế thì được gì? Ranh giới mới đem lại
lợi thế cho đảng của Gerry
Đảng Cộng hòa - Dân chủ - đảng này đã
không còn tồn tại
Gerry muốn đảng phái mình giành
càng nhiều ghế Thương viện càng tốt
Vì đảng càng có nhiều thành viên bầu cử,
khả năng bạn thắng cử càng lớn.
Ranh giới mới bao quanh những khu vực
đem lại lợi thế cho Gerry trong tương lai
nó nhìn kì lạ đến mức người ta phải
ví hình dạng quận mới với con kì nhông
Nhật báo Boston thêm tên Gerry vào từ
kì nhông (salamander)
và thế là "gerrymandering" ra đời,
nghĩa là việc chia và vẽ lại ranh giới
để đem lại ưu thế cho đảng của mình
Vậy thì làm thế nào mà một người
bảo vệ đảng của họ,
và thật sự gian lận được?
Có 2 cách làm khá hiệu quả
Gộp lại,
và tách ra.
Gộp lại là quá trình vẽ lại ranh giới quận
và gộp các đối thủ lại như gia súc
để chúng chiếm ít quận nhất có thể
Nếu nhiều quận ứng với nhiều phiếu bầu,
càng ít quận
thì càng ứng với ít phiếu bầu
cho đảng đối thủ
Khi đó, gộp quận sẽ giảm đi sức ảnh hưởng
của người bỏ phiếu cho đối thủ
Ngược lại là việc tách quận
phân chia một quận thành nhiều vùng nhỏ
Việc này thường được áp dụng với các quận
có nhiều người ủng hộ đối phương
Nó rải những người này ra nhiều quận
làm đối phương mất nhiều phiếu bầu
Khi nhiều người bầu cho một đảng
họ tạo thành một khối bầu cử
Tách quận là một cách để phá vỡ khối này
Vậy khi nào một đảng chọn gộp quận
thay vì tách?
Điều này phụ thuộc vào cái mà đảng đó cần
Để giảm giá trị phiếu bầu cho đối thủ,
hãy gộp người ủng hộ họ vào một quận
và để người ủng hộ đảng bạn
vào các quận xung quanh
Hoặc nếu bạn và đảng bạn đang nắm quyền
khi phải chia lại ranh giới
có thể bạn nên tách những quận mạnh
và phân tán người ủng hộ đối thủ
ra các quận lân cận
Vậy nên, năm 1812 khi thống đốc Gerry muốn
giành lợi thế cho đảng ông ta
ranh giới quận mới được vẽ lại
lộn xộn đến nỗi ta có cả một từ mới
và cách nghĩ về việc các đảng chính trị
giành được lợi thế hơn đối thủ
Cứ vài năm chính trị gia lại
sáng tạo ra cách vẽ quận mới.
Nếu lần tới cuộc tranh cử nào đó diễn ra,
và các chính trị gia kêu gọi bầu cử,
đừng quên kiểm tra hình dạng quận của bạn
và những quận tiếp giáp.
Quận của bạn trải rộng trong bang thế nào?
Mỗi quận trong bang có cùng
hình dạng không?
Quận của bạn tiếp giáp với
bao nhiêu quận khác?
Nhưng luôn nhớ hãy hỏi bản thân mình rằng,
nó trông có giống con kì nhông hay không?