[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:15.54,0:00:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Słowo "gerrymandering" \Npadło parę razy Dialogue: 0,0:00:19.25,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,w trakcie wyborów prezydenckich. Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.22,Default,,0000,0000,0000,,Co ono oznacza? Dialogue: 0,0:00:24.22,0:00:29.65,Default,,0000,0000,0000,,Dawanie jednej partii politycznej\Nprzewagi nad innym partiami Dialogue: 0,0:00:29.65,0:00:31.63,Default,,0000,0000,0000,,przy wytyczaniu granic\Nokręgów wyborczych. Dialogue: 0,0:00:31.63,0:00:34.98,Default,,0000,0000,0000,,Demokraci starają się uzyskać\Nprzewagę nad Republikanami, Dialogue: 0,0:00:34.98,0:00:38.90,Default,,0000,0000,0000,,a Republikanie nad Demokratami. Dialogue: 0,0:00:38.90,0:00:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Każda partia chce zdobyć głosy\Njak największej liczby okręgów, Dialogue: 0,0:00:42.53,0:00:45.12,Default,,0000,0000,0000,,aby kontrolować budżet państwa Dialogue: 0,0:00:45.12,0:00:48.86,Default,,0000,0000,0000,,lub zyskać poparcie okręgów\Nna przyszłość. Dialogue: 0,0:00:48.86,0:00:53.25,Default,,0000,0000,0000,,Aby zrozumieć, jak do tego doszło Dialogue: 0,0:00:53.25,0:00:56.88,Default,,0000,0000,0000,,musimy się cofnąć do 1812 r.\Nw Massachusetts. Dialogue: 0,0:00:56.88,0:01:02.68,Default,,0000,0000,0000,,Elbridge Gerry, gubernator Massachusetts, \Npodpisał ustawę pozwalającą Dialogue: 0,0:01:02.68,0:01:06.42,Default,,0000,0000,0000,,na wyznaczanie nowych okręgów,\Nprzez zmianę granic. Dialogue: 0,0:01:06.42,0:01:10.46,Default,,0000,0000,0000,,Haczyk? Nowe linie\Nfaworyzowały partię Gerry'ego, Dialogue: 0,0:01:10.46,0:01:13.72,Default,,0000,0000,0000,,nieistniejącą już\NPartię Demokratyczno-Republikańską. Dialogue: 0,0:01:13.72,0:01:18.43,Default,,0000,0000,0000,,Gerry chciał dostać\Njak najwięcej miejsc w Senacie. Dialogue: 0,0:01:18.43,0:01:22.45,Default,,0000,0000,0000,,Im więcej członków partii głosuje,\Ntym większe szanse na wygraną. Dialogue: 0,0:01:22.45,0:01:27.23,Default,,0000,0000,0000,,Nowe granice obejmowały obszary\Nprzychylne dla gubernatora. Dialogue: 0,0:01:27.23,0:01:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Wyglądały tak dziwacznie,\Nże ktoś porównał je do salamandry. Dialogue: 0,0:01:31.70,0:01:34.65,Default,,0000,0000,0000,,W Boston Gazette dodano\Ndo nazwiska Gerry'ego słowo salamandra Dialogue: 0,0:01:34.65,0:01:37.13,Default,,0000,0000,0000,,i stąd - "gerrymandering", Dialogue: 0,0:01:37.13,0:01:42.75,Default,,0000,0000,0000,,wytyczanie granic okręgów tak,\Nby dać danej partii przewagę. Dialogue: 0,0:01:42.75,0:01:46.58,Default,,0000,0000,0000,,Jak w praktyce wygląda gerrymandering? Dialogue: 0,0:01:46.58,0:01:49.12,Default,,0000,0000,0000,,Jak w praktyce wygląda gerrymandering? Dialogue: 0,0:01:49.12,0:01:51.17,Default,,0000,0000,0000,,Są dwa sposoby. Dialogue: 0,0:01:51.17,0:01:52.35,Default,,0000,0000,0000,,Grupowanie Dialogue: 0,0:01:52.35,0:01:54.38,Default,,0000,0000,0000,,i rozbijanie okręgu, Dialogue: 0,0:01:54.38,0:01:58.96,Default,,0000,0000,0000,,Grupowanie polega na upchaniu przeciwników Dialogue: 0,0:01:58.96,0:02:01.32,Default,,0000,0000,0000,,w jak najmniejszej liczbie okręgów. Dialogue: 0,0:02:01.32,0:02:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli liczba okręgów odpowiada liczbie głosów,\Nim mniej ich będzie, Dialogue: 0,0:02:04.47,0:02:07.36,Default,,0000,0000,0000,,tym mniej głosów\Nzdobędzie opozycja. Dialogue: 0,0:02:07.36,0:02:11.97,Default,,0000,0000,0000,,Grupowanie zmniejsza siłę wyborczą\Ni wpływy przeciwnika. Dialogue: 0,0:02:11.97,0:02:14.05,Default,,0000,0000,0000,,Rozbijanie: Dialogue: 0,0:02:14.05,0:02:17.10,Default,,0000,0000,0000,,rozbija dany okręg na drobne części. Dialogue: 0,0:02:17.10,0:02:20.92,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdza się to w okręgach\Npopierających opozycję, Dialogue: 0,0:02:20.92,0:02:23.93,Default,,0000,0000,0000,,rozlokowuje ich wtedy w taki sposób, Dialogue: 0,0:02:23.93,0:02:26.42,Default,,0000,0000,0000,,aby odebrać jej głosy. Dialogue: 0,0:02:26.42,0:02:30.15,Default,,0000,0000,0000,,Liczną grupę osób,\Ngłosujących na jedną partię, Dialogue: 0,0:02:30.15,0:02:32.13,Default,,0000,0000,0000,,nazywamy elektoratem Dialogue: 0,0:02:32.13,0:02:35.25,Default,,0000,0000,0000,,i to właśnie trzeba rozbić. Dialogue: 0,0:02:35.25,0:02:39.43,Default,,0000,0000,0000,,Od czego zależy wybór metody? Dialogue: 0,0:02:39.43,0:02:42.12,Default,,0000,0000,0000,,Od potrzeb danej partii. Dialogue: 0,0:02:42.12,0:02:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Żeby osłabić elektorat przeciwnika,\Nmożna zgrupować go w jednym okręgu, Dialogue: 0,0:02:45.70,0:02:49.33,Default,,0000,0000,0000,,a inne zapełnić głosami poparcia\Ndla własnej partii. Dialogue: 0,0:02:49.33,0:02:53.48,Default,,0000,0000,0000,,Partia rządząca \Nw czasie wyznaczania okręgów Dialogue: 0,0:02:53.48,0:02:56.63,Default,,0000,0000,0000,,może rozbić silny okręg Dialogue: 0,0:02:56.63,0:03:00.43,Default,,0000,0000,0000,,i rozbić elektorat opozycji\Nna kilka innych okręgów. Dialogue: 0,0:03:00.43,0:03:05.05,Default,,0000,0000,0000,,W 1812 roku gubernator Gerry\Nchcąc zyskać przewagę Dialogue: 0,0:03:05.05,0:03:09.60,Default,,0000,0000,0000,,wyznaczył okręgi tak dziwacznie, \Nże aż powstało nowe słowo Dialogue: 0,0:03:09.60,0:03:14.10,Default,,0000,0000,0000,,i koncept uzyskiwania\Nprzewagi nad przeciwnikami. Dialogue: 0,0:03:14.10,0:03:17.87,Default,,0000,0000,0000,,Co kilka lat politycy głowią się,\Njak wyznaczyć granice okręgów. Dialogue: 0,0:03:17.87,0:03:20.55,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy przed następnymi wyborami Dialogue: 0,0:03:20.55,0:03:22.73,Default,,0000,0000,0000,,politycy będą prosić o głosy, Dialogue: 0,0:03:22.73,0:03:27.40,Default,,0000,0000,0000,,sprawdźcie jaki kształt ma wasz\Ni sąsiednie okręgi. Dialogue: 0,0:03:27.40,0:03:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Jak rozległy jest wasz okręg\Nw skali kraju? Dialogue: 0,0:03:30.36,0:03:33.58,Default,,0000,0000,0000,,Czy wszystkie okręgi mają stosunkowo\Npodobny kształt? Dialogue: 0,0:03:33.58,0:03:36.55,Default,,0000,0000,0000,,Ile okręgów przylega do waszego? Dialogue: 0,0:03:36.55,0:03:39.18,Default,,0000,0000,0000,,I pamiętajcie sprawdzić, Dialogue: 0,0:03:39.18,0:03:41.60,Default,,0000,0000,0000,,czy wasz okręg nie przypomina\Nczasem salamandry.