0:00:06.480,0:00:12.350
Đích đến trong tầm mắt [br]và bạn cố tăng tốc.

0:00:12.350,0:00:15.480
Khi chân bạn bắt đầu tăng tốc, [br]bạn hít thở sâu hơn,

0:00:15.480,0:00:20.196
tim bạn đập nhanh hơn,[br]và mồ hôi túa ra trên da.

0:00:20.196,0:00:23.162
Vậy mồ hôi hình thành như thế nào

0:00:23.162,0:00:26.460
và mục đích thật sự của nó là gì?

0:00:26.460,0:00:29.782
Có hàng loạt trường hợp [br]khiến ta đổ mồ hôi:

0:00:29.782,0:00:30.896
ăn đồ ăn cay,

0:00:30.896,0:00:31.871
khi lo lắng,

0:00:31.871,0:00:33.589
và khi đổ bệnh.

0:00:33.589,0:00:37.892
Nhưng đổ mồ hôi khi tập thể dục[br]có lẽ là thường thấy nhất.

0:00:37.892,0:00:41.403
Trong trường hợp này, nó xảy ra [br]như một sự phản ứng với thay đổi

0:00:41.403,0:00:43.902
diễn ra sâu trong tế bào.

0:00:43.902,0:00:47.093
Khi bạn tăng tốc, cơ bắp [br]bạn hoạt động mạnh hơn,

0:00:47.093,0:00:49.851
nhu cầu sử dụng năng lượng [br]cũng tăng lên.

0:00:49.851,0:00:52.693
Quá trình có tên là Hô hấp Hiếu khí

0:00:52.693,0:00:56.913
phân giải đường và oxi [br]để tạo ra ATP,

0:00:56.913,0:01:00.545
đơn vị năng lượng của tế bào.

0:01:00.545,0:01:05.841
Phần lớn quá trình này [br]diễn ra trong ti thể.

0:01:05.841,0:01:07.275
Bạn hoạt động càng nhiều,

0:01:07.275,0:01:11.713
ti thể càng phải hoạt động nhiều[br]để cung cấp năng lượng cho cơ thể.

0:01:11.713,0:01:14.335
Tuy nhiên, quá trình [br]này có một nhược điểm.

0:01:14.335,0:01:18.568
Khi tế bào giải phóng ATP, [br]chúng sản sinh ra nhiệt.

0:01:18.568,0:01:23.002
Lượng nhiệt này sẽ kích hoạt những [br]cảm biến thân nhiệt trên khắp cơ thể

0:01:23.002,0:01:27.005
Những thụ quan này sẽ đo phần nhiệt thừa[br]thoát ra từ tế bào cơ bắp

0:01:27.005,0:01:30.713
và truyền thông tin tới vùng dưới đồi,

0:01:30.713,0:01:32.991
nơi điều khiển thân nhiệt.

0:01:32.991,0:01:34.795
Vùng dưới đồi đáp lại

0:01:34.795,0:01:38.165
bằng cách gửi tín hiệu [br]thông qua hệ thần kinh giao cảm

0:01:38.165,0:01:40.695
tới các tuyến mồ hôi dưới da.

0:01:40.695,0:01:42.896
Các tuyến này[br]phân bổ khắp cơ thể

0:01:42.896,0:01:46.786
với số lượng lớn [br]tập trung tại lòng bàn tay,

0:01:46.786,0:01:49.765
lòng bàn chân,[br]và trên đầu.

0:01:49.765,0:01:52.845
Khi một tuyến mồ hôi [br]nhận được tín hiệu,

0:01:52.845,0:01:56.121
chất lỏng bao quanh tế bào

0:01:56.121,0:01:59.446
chứa một lượng lớn Natri và Clorua.

0:01:59.446,0:02:03.531
Tế bào sẽ bơm những i-ông này [br]vào một ống rỗng

0:02:03.531,0:02:06.176
chạy xuyên suốt tuyến mồ hôi.

0:02:06.176,0:02:09.757
Sau đó, vì nồng độ muối bên trong ống [br]cao hơn bên ngoài,

0:02:09.757,0:02:13.555
nước sẽ chảy vào ống,[br]theo hiện tượng thẩm thấu.

0:02:13.555,0:02:18.268
Và tại phần chứa dịch [br]nằm cuối ống dẫn,

0:02:18.268,0:02:24.057
áp lực nước sẽ đẩy nước lên [br]vào phần thẳng dài của ống dẫn.

0:02:24.057,0:02:25.818
Trước khi mồ hôi trào ra da,

0:02:25.818,0:02:29.968
các tế bào cạnh ống dẫn sẽ hấp thụ lại [br]muối nhiều nhất có thể

0:02:29.968,0:02:32.057
để quá trình này có thể tiếp diễn.

0:02:32.057,0:02:35.147
Phần nước trong mồ hôi hấp thụ [br]lượng nhiệt cơ thể

0:02:35.147,0:02:39.027
sau đó, bay hơi khi ra đến bề mặt da,

0:02:39.027,0:02:43.498
giúp hạ thân nhiệt.

0:02:43.498,0:02:46.494
Quá trình này có tên là[br]làm mát bằng hơi,

0:02:46.494,0:02:49.479
là một tiến hóa quan trọng [br]từ tổ tiên của chúng ta.

0:02:49.479,0:02:53.199
Tác dụng tỏa nhiệt không [br]chỉ có ích khi tập thể dục.

0:02:53.199,0:02:56.796
Chúng ta cũng đổ mồ hôi [br]trong nhiều trường hợp khác.

0:02:56.796,0:03:02.269
Ăn đồ cay khiến một số người [br]đổ mồ hôi đầm đìa.

0:03:02.269,0:03:06.771
Điều này xảy ra do chất cay tác động [br]tới chính phản ứng thần kinh trong não

0:03:06.771,0:03:12.600
kích hoạt những thụ quan cảm nhiệt,[br]thường chỉ phản ứng với sự tăng nhiệt độ.

0:03:12.600,0:03:15.935
Đổ mồ hôi cũng là một phần của [br]phản ứng "chống trả hay bỏ chạy"

0:03:15.935,0:03:19.991
khi ta ở trong những tình huống [br]căng thẳng, như ngỏ lời hẹn

0:03:19.991,0:03:22.290
hay đi phỏng vấn xin việc.

0:03:22.290,0:03:25.821
Lí do là vì chất adrenaline [br]kích thích hoạt động cơ bắp

0:03:25.821,0:03:28.751
khiến mạch máu giãn rộng,

0:03:28.751,0:03:33.481
hai phản ứng khiến tăng nhiệt [br]và kích hoạt phản ứng đổ mồ hôi.

0:03:33.481,0:03:36.780
Chúng ta cũng đổ mồ hôi khi bị bệnh.

0:03:36.780,0:03:39.521
Khi sốt, chúng ta [br]đổ mồ hôi vì sự viêm nhiễm

0:03:39.521,0:03:43.281
kích thích vùng dưới đồi [br]tăng hoạt động cơ bắp,

0:03:43.281,0:03:46.951
giúp tăng sản sinh [br]năng lượng cũng như nhiệt lượng.

0:03:46.951,0:03:49.021
Điều này làm tăng thân nhiệt,

0:03:49.021,0:03:54.482
một cơ chế tự vệ khiến vi khuẩn [br]khó hoạt động hơn trong cơ thể.

0:03:54.482,0:03:57.983
Giống như việc chạy, đổ mồ hôi [br]giúp bạn giải phóng lượng nhiệt đó.

0:03:57.983,0:04:00.561
Khi cơn sốt qua hay [br]khi chiến thắng cuộc đua,

0:04:00.561,0:04:03.960
những thụ quan cảm nhiệt[br]cảm nhận được sự giảm nhiệt

0:04:03.960,0:04:08.473
và vùng dưới đồi [br]sẽ dừng việc đổ mồ hôi.

0:04:08.473,0:04:10.352
Trong vài trường hợp, như sau cuộc chạy

0:04:10.352,0:04:13.004
vùng dưới đồi cũng gửi tín hiệu tới cơ thể

0:04:13.004,0:04:16.452
rằng bạn cần nạp lại [br]lượng nước đã tiêu thụ.

0:04:16.452,0:04:19.411
Vậy khi ráng sức[br]về đích vào lần sau,

0:04:19.411,0:04:23.386
bạn có thể coi mồ hôi như [br]máy tiếp sức của cơ thể,

0:04:23.386,0:04:27.513
giúp bạn hoàn thành [br]quãng đường còn lại.