Bitiş çizgisi görünür oluyor ve siz hızınızı birden artırıyorsunuz. Bacaklarınız yarışa ayak uydururken nefesiniz derinleşiyor, kalp atışınız hızlanıyor ve cildiniz terle kaplanıyor. Bu madde nasıl birdenbire yoktan var oluyor? Tam olarak amacı ne? Bizi terleten bir dizi senaryo var: Acı besinler yemek, gerginlik ve hastalık. Ancak spor muhtemelen en aşina ve yaygın olanı. Bu durumda terleme hücrelerinizin derinliklerinde hareketlenmeye yanıt olarak başlıyor. Siz hızınızı artırdıkça kaslarınız daha çok çalışır, enerjiye olan gereksinimleri artar. Hücresel respirasyon denilen bir süreç hücrenin enerji birimi olan ATP oluşturmak için glukoz ve oksijen tüketir. Bu sürecin çoğu kısmı mitokondri denilen yapılarda gerçekleşir. Siz hareket ettikçe vücudunuza enerji sağlamak için mitokondri daha fazla çalışır. Bu çok çalışmanın da bir bedeli var. Hücreler ATP'yi ayrıştırırken ısı salınımı yaparlar. Bu ısı tüm vücudunuzdaki sıcaklık sensörlerini uyarır. Bu reseptörler kas hücrelerinizden gelen fazla ısıyı algılarlar ve bu bilgiyi hipotalamusa bildirir, bu organ da vüct ısısını düzenler. Bunun üzerine hipotalamus, sempatik sinir sistemi aracılığıyla cildinizdeki ter bezlerine sinyal göndererek çalışır. Bu sinyaller tüm vücuda dağılır, özellikle avuç içlerinizde ayak yastıkçıklarında ve başınızda yoğunlaşır. Bir ter bezi bu sinyali ilk aldığında sarılı zar içinde hücreleri çevreleyen sıvı yüksek oranda sodyum ve klorür içerir. Hücreler bu iyonları ter bezi içinden geçen dar bir kanala yollar. Kanalın içi, dışarısından daha tuzlu olduğu için ozmoz yoluyla su, kanalın içine girer. İlk salınım denilen sıvı kanalın aşağısında birikir, su basıncı bunu kanalın uzun düz kısmına iter. Cilt üzerine çıkmadan önce, kanalı çevreleyen hücreler sürecin devam edebilmesi için mümkün olduğu kadar tuz tutarlar. Terdeki su vücudun ısı enerjisini emer ve yüzeye ulaştığında buharlaşarak yok olur, bu da vücut ısınızı düşürür. Buharlaşmalı soğutma denilen bu süreç atalarımızdan kalan önemli bir adaptasyondu. Soğutma etkisinin faydası sporla sınırlı değil. Terlediğimiz pek çok başka senaryo var. Acı şeyler yemek bazı insanların yüzlerinin aşırı terlemesine neden olur. Bunun sebebi, acının beyinde ısı reseptörlerini harekete geçiren aynı sinirsel tepkimeyi başlatması ve bu da fazla ısıya karşı tepkimedir. Terlemek ayrıca stresle durumlarda karşılaştığımız kaç ya da savaş tepkisinin bir parçası. Birine çıkma daveti etmek veya iş görüşmesi gibi. Bunun da sebebi adrenalinin kas aktivitesini uyarması ve kan damarlarının genişlemesini sağlaması, bu iki tepkime de ısıyı artırır ve terlemeyi başlatır. Hastalandığımızda da terleriz. Ateşimiz çıktığında terlememizin sebebi enfeksiyonun hipotalamusta kas aktivitesini artırması, bunun sonucunda daha çok enerji ısı olarak salınır. Tüm vücut ısınızı artıran bu durum, enfekte maddelerin vücutta kalamaması için koruyucu bir mekanizmadır. Koşarken olduğu gibi terlemek ısının dışa atılmasını sağlar. Ateşiniz düştüğünde veya yarışı kazandığınızda vücut ısısı reseptörleri ısıdaki bu düşüşü algılar ve hipotalamus terleme tepkimesini sonlandırır. Bazı durumlarda, koşu sonrasında kaybettiğiniz suyun yenilenmesi için hipotalamus vücudunuza sinyal gönderir. Amacınıza ulaşmak için kendinizi zorladığınızda terinizi, sizi başarıya ulaştıran kendi vücut kalibratörünüz olarak düşünebilirsiniz.