0:00:07.420,0:00:12.350
Bitiş çizgisi görünür oluyor[br]ve siz hızınızı birden artırıyorsunuz.

0:00:12.350,0:00:15.480
Bacaklarınız yarışa ayak uydururken[br]nefesiniz derinleşiyor,

0:00:15.480,0:00:17.021
kalp atışınız hızlanıyor

0:00:17.021,0:00:20.526
ve cildiniz terle kaplanıyor.

0:00:20.526,0:00:23.162
Bu madde nasıl birdenbire [br]yoktan var oluyor?

0:00:23.162,0:00:26.460
Tam olarak amacı ne?

0:00:26.460,0:00:29.782
Bizi terleten bir dizi senaryo var:

0:00:29.782,0:00:30.896
Acı besinler yemek,

0:00:30.896,0:00:31.871
gerginlik

0:00:31.871,0:00:33.589
ve hastalık.

0:00:33.589,0:00:37.892
Ancak spor muhtemelen[br]en aşina ve yaygın olanı.

0:00:37.892,0:00:41.403
Bu durumda terleme[br]hücrelerinizin derinliklerinde

0:00:41.403,0:00:43.902
hareketlenmeye yanıt olarak başlıyor.

0:00:43.902,0:00:47.093
Siz hızınızı artırdıkça[br]kaslarınız daha çok çalışır,

0:00:47.093,0:00:49.851
enerjiye olan gereksinimleri artar.

0:00:49.851,0:00:52.693
Hücresel respirasyon denilen bir süreç

0:00:52.693,0:00:56.913
hücrenin enerji birimi olan [br]ATP oluşturmak için

0:00:56.913,0:01:00.545
glukoz ve oksijen tüketir.

0:01:00.545,0:01:05.841
Bu sürecin çoğu kısmı[br]mitokondri denilen yapılarda gerçekleşir.

0:01:05.841,0:01:07.275
Siz hareket ettikçe

0:01:07.275,0:01:11.713
vücudunuza enerji sağlamak için[br]mitokondri daha fazla çalışır.

0:01:11.713,0:01:14.335
Bu çok çalışmanın da bir bedeli var.

0:01:14.335,0:01:18.568
Hücreler ATP'yi ayrıştırırken[br]ısı salınımı yaparlar.

0:01:18.568,0:01:23.002
Bu ısı tüm vücudunuzdaki[br]sıcaklık sensörlerini uyarır.

0:01:23.002,0:01:27.005
Bu reseptörler kas hücrelerinizden[br]gelen fazla ısıyı algılarlar

0:01:27.005,0:01:30.713
ve bu bilgiyi hipotalamusa bildirir,

0:01:30.713,0:01:32.991
bu organ da vüct ısısını düzenler.

0:01:32.991,0:01:34.475
Bunun üzerine hipotalamus,

0:01:34.475,0:01:37.825
sempatik sinir sistemi aracılığıyla[br]cildinizdeki ter bezlerine

0:01:37.825,0:01:40.695
sinyal göndererek çalışır.

0:01:40.695,0:01:42.896
Bu sinyaller tüm vücuda dağılır,

0:01:42.896,0:01:46.786
özellikle avuç içlerinizde

0:01:46.786,0:01:48.426
ayak yastıkçıklarında

0:01:48.426,0:01:50.025
ve başınızda yoğunlaşır.

0:01:50.025,0:01:52.845
Bir ter bezi bu sinyali ilk aldığında

0:01:52.845,0:01:56.121
sarılı zar içinde[br]hücreleri çevreleyen sıvı

0:01:56.121,0:01:59.986
yüksek oranda sodyum[br]ve klorür içerir.

0:01:59.986,0:02:03.531
Hücreler bu iyonları[br]ter bezi içinden geçen

0:02:03.531,0:02:06.176
dar bir kanala yollar.

0:02:06.176,0:02:09.757
Kanalın içi, dışarısından[br]daha tuzlu olduğu için

0:02:09.757,0:02:13.555
ozmoz yoluyla su, kanalın içine girer.

0:02:13.555,0:02:18.268
İlk salınım denilen sıvı[br]kanalın aşağısında birikir,

0:02:18.268,0:02:24.057
su basıncı bunu [br]kanalın uzun düz kısmına iter.

0:02:24.057,0:02:25.818
Cilt üzerine çıkmadan önce,

0:02:25.818,0:02:29.968
kanalı çevreleyen hücreler[br]sürecin devam edebilmesi için

0:02:29.968,0:02:32.057
mümkün olduğu kadar tuz tutarlar.

0:02:32.057,0:02:35.147
Terdeki su vücudun ısı enerjisini emer

0:02:35.147,0:02:39.027
ve yüzeye ulaştığında[br]buharlaşarak yok olur,

0:02:39.027,0:02:43.498
bu da vücut ısınızı düşürür.

0:02:43.498,0:02:46.494
Buharlaşmalı soğutma[br]denilen bu süreç

0:02:46.494,0:02:49.479
atalarımızdan kalan[br]önemli bir adaptasyondu.

0:02:49.479,0:02:53.199
Soğutma etkisinin faydası[br]sporla sınırlı değil.

0:02:53.199,0:02:56.796
Terlediğimiz pek çok başka senaryo var.

0:02:56.796,0:03:02.269
Acı şeyler yemek bazı insanların[br]yüzlerinin aşırı terlemesine neden olur.

0:03:02.269,0:03:06.771
Bunun sebebi, acının beyinde[br]ısı reseptörlerini harekete geçiren

0:03:06.771,0:03:12.600
aynı sinirsel tepkimeyi başlatması[br]ve bu da fazla ısıya karşı tepkimedir.

0:03:12.600,0:03:15.935
Terlemek ayrıca[br]stresle durumlarda karşılaştığımız

0:03:15.935,0:03:19.991
kaç ya da savaş tepkisinin bir parçası.

0:03:19.991,0:03:22.290
Birine çıkma daveti etmek[br]veya iş görüşmesi gibi.

0:03:22.290,0:03:25.821
Bunun da sebebi adrenalinin[br]kas aktivitesini uyarması

0:03:25.821,0:03:28.751
ve kan damarlarının [br]genişlemesini sağlaması,

0:03:28.751,0:03:33.481
bu iki tepkime de ısıyı artırır[br]ve terlemeyi başlatır.

0:03:33.481,0:03:36.780
Hastalandığımızda da terleriz.

0:03:36.780,0:03:39.521
Ateşimiz çıktığında terlememizin sebebi

0:03:39.521,0:03:43.281
enfeksiyonun hipotalamusta[br]kas aktivitesini artırması,

0:03:43.281,0:03:46.951
bunun sonucunda daha çok enerji[br]ısı olarak salınır.

0:03:46.951,0:03:49.021
Tüm vücut ısınızı artıran bu durum,

0:03:49.021,0:03:54.482
enfekte maddelerin vücutta kalamaması için[br]koruyucu bir mekanizmadır.

0:03:54.482,0:03:58.163
Koşarken olduğu gibi[br]terlemek ısının dışa atılmasını sağlar.

0:03:58.163,0:04:00.561
Ateşiniz düştüğünde[br]veya yarışı kazandığınızda

0:04:00.561,0:04:03.960
vücut ısısı reseptörleri[br]ısıdaki bu düşüşü algılar

0:04:03.960,0:04:08.473
ve hipotalamus terleme [br]tepkimesini sonlandırır.

0:04:08.473,0:04:10.352
Bazı durumlarda, koşu sonrasında

0:04:10.352,0:04:13.004
kaybettiğiniz suyun yenilenmesi için

0:04:13.004,0:04:16.452
hipotalamus vücudunuza sinyal gönderir.

0:04:16.452,0:04:19.411
Amacınıza ulaşmak için[br]kendinizi zorladığınızda

0:04:19.411,0:04:23.386
terinizi, sizi başarıya ulaştıran

0:04:23.386,0:04:26.193
kendi vücut kalibratörünüz [br]olarak düşünebilirsiniz.