WEBVTT 00:00:07.170 --> 00:00:11.790 De eindstreep is in zicht en jij voert je snelheid nog even op. 00:00:12.100 --> 00:00:15.480 Wanneer je benen sneller bewegen, wordt je ademhaling dieper, 00:00:15.480 --> 00:00:17.021 je hart slaat sneller 00:00:17.021 --> 00:00:19.876 en zweet stroomt over je huid. 00:00:20.526 --> 00:00:23.162 Hoe ontstaat dit goedje plots 00:00:23.162 --> 00:00:25.640 en wat is exact het nut ervan? NOTE Paragraph 00:00:25.640 --> 00:00:29.462 Er zijn verschillende scenario's die ons kunnen doen zweten: 00:00:29.462 --> 00:00:30.896 pikant voedsel eten, 00:00:30.896 --> 00:00:31.871 zenuwachtigheid 00:00:31.871 --> 00:00:33.589 en als we ziek zijn. 00:00:33.589 --> 00:00:37.892 Maar sport is waarschijnlijk de meest bekende en voorkomende. 00:00:37.892 --> 00:00:41.253 In dat geval is zweet een reactie op beweging, 00:00:41.253 --> 00:00:43.552 die diep binnen je cellen is aangezet. 00:00:43.902 --> 00:00:47.093 Wanneer je snelheid toeneemt, werken je spieren harder 00:00:47.093 --> 00:00:49.421 en vragen ze meer energie. 00:00:49.851 --> 00:00:52.693 Een proces dat celademhaling heet, 00:00:52.693 --> 00:00:56.913 verbruikt glucose en zuurstof om ATP te vormen, 00:00:56.913 --> 00:00:59.535 de energie-betaaleenheid van de cel. 00:01:00.545 --> 00:01:05.061 Het merendeel van dit proces neemt plaats binnen mitochondriën. NOTE Paragraph 00:01:05.841 --> 00:01:07.275 Hoe meer je beweegt, 00:01:07.275 --> 00:01:11.713 hoe harder de mitochondriën werken om je lichaam van energie te voorzien. 00:01:11.713 --> 00:01:14.335 Maar al dit werk heeft een prijs. 00:01:14.335 --> 00:01:18.038 Wanneer je cellen de ATP afbreken, stralen ze warmte uit. 00:01:18.568 --> 00:01:22.772 De warmte stimuleert temperatuursensoren in je hele lichaam. NOTE Paragraph 00:01:22.792 --> 00:01:27.005 Deze ontvangers detecteren de overmatige hitte die je spiercellen produceren 00:01:27.005 --> 00:01:30.283 en communiceren die informatie naar je hypothalamus 00:01:30.283 --> 00:01:32.561 die lichaamstemperatuur reguleert. 00:01:32.831 --> 00:01:34.475 De hypothalamus reageert 00:01:34.475 --> 00:01:37.825 door signalen uit te zenden door het sympathische zenuwstelsel 00:01:37.825 --> 00:01:40.155 naar de zweetklieren in je huid. 00:01:40.545 --> 00:01:42.896 Deze liggen verspreid over het hele lichaam 00:01:42.896 --> 00:01:46.666 met uitzonderlijk hoge concentraties in je handpalmen, 00:01:46.666 --> 00:01:48.006 je voetzolen 00:01:48.006 --> 00:01:49.435 en op je hoofd. NOTE Paragraph 00:01:50.025 --> 00:01:52.845 Zodra een zweetklier het signaal ontvangt, 00:01:52.845 --> 00:01:56.291 bevat de vloeistof rondom de cellen in de opgerolde basis 00:01:56.291 --> 00:01:59.396 een grote hoeveelheid natrium en chloride. 00:01:59.986 --> 00:02:03.531 De cellen pompen deze ionen in een holle buis 00:02:03.531 --> 00:02:05.566 die door de zweetklier loopt. 00:02:06.026 --> 00:02:09.757 Omdat binnen de buis zouter is dan buiten, 00:02:09.757 --> 00:02:13.145 beweegt er door osmose water door de buis. NOTE Paragraph 00:02:13.555 --> 00:02:18.268 Als primaire secretie zich opbouwt in de bodem van de buis, 00:02:18.268 --> 00:02:22.947 duwt waterdruk het omhoog door het lange deel van het kanaal. 00:02:23.767 --> 00:02:25.818 Voordat het doorsijpelt naar de huid, 00:02:25.818 --> 00:02:29.968 zullen cellen in de rand van de buis zoveel mogelijk zout terugnemen 00:02:29.968 --> 00:02:32.057 zodat het proces kan verdergaan. NOTE Paragraph 00:02:32.057 --> 00:02:35.147 Het water in zweet absorbeert de warmte-energie van je lichaam 00:02:35.147 --> 00:02:38.587 en verdampt van je af wanneer het de oppervlakte bereikt. 00:02:38.847 --> 00:02:41.498 Dat verlaagt op zijn beurt je temperatuur. 00:02:43.328 --> 00:02:46.494 Dit proces, bekend als verdampingskoeling, 00:02:46.494 --> 00:02:49.309 was een belangrijke aanpassing voor onze voorouders. NOTE Paragraph 00:02:49.809 --> 00:02:53.199 Dit verkoelingseffect is niet enkel handig tijdens sport. 00:02:53.199 --> 00:02:56.076 We zweten ook in vele andere scenario's. NOTE Paragraph 00:02:56.636 --> 00:03:02.229 Zeer pikant eten doet het gezicht van sommige mensen hard zweten. 00:03:02.229 --> 00:03:06.771 Dat gebeurt omdat kruiden dezelfde neurale reactie in de hersenen prikkelen 00:03:06.771 --> 00:03:11.830 die temperatuurreceptoren activeert die doorgaans reageren op warmtetoename. 00:03:12.390 --> 00:03:15.935 Zweten is ook deel van de vecht- of vluchtreactie, 00:03:15.935 --> 00:03:19.831 gestimuleerd door stressvolle scenario's zoals iemand uitvragen 00:03:19.831 --> 00:03:22.150 of een sollicitatiegesprek. 00:03:22.150 --> 00:03:25.821 Dit gebeurt omdat adrenaline spieractiviteit stimuleert 00:03:25.821 --> 00:03:28.101 en ervoor zorgt dat bloedvaten verwijden. 00:03:28.661 --> 00:03:32.871 Twee reacties die warmte verhogen en de zweetreactie bevorderen. 00:03:33.331 --> 00:03:36.560 Zweten komt ook voor als we ziek worden. NOTE Paragraph 00:03:36.560 --> 00:03:39.521 Als we koortsachtig zijn, zweten we omdat infecties 00:03:39.521 --> 00:03:43.281 de hypothalamus aanzetten om de spieractiviteit te verhogen, NOTE Paragraph 00:03:43.281 --> 00:03:46.691 wat op zijn beurt meer energie in de vorm van warmte afgeeft. 00:03:46.691 --> 00:03:48.861 Dat verhoogt je totale temperatuur, 00:03:48.861 --> 00:03:52.232 een beschermingsmechanisme dat je lichaam minder leefbaar maakt 00:03:52.232 --> 00:03:54.012 voor ziekteverwekkers. 00:03:54.402 --> 00:03:58.013 Zoals bij rennen, helpt zweten je lichaam die warmte te luchten. NOTE Paragraph 00:03:58.013 --> 00:04:00.561 Als de koorts wegtrekt of je hebt je race gewonnen, 00:04:00.561 --> 00:04:03.960 voelen je temperatuur- receptoren de warmtedaling 00:04:03.960 --> 00:04:07.943 en brengt de hypothalamus je zweetreactie tot einde. 00:04:08.373 --> 00:04:10.552 In sommige gevallen, zoals na een loop, 00:04:10.552 --> 00:04:13.004 geeft de hypothalamus een teken aan je lichaam 00:04:13.004 --> 00:04:16.452 dat je het uitgezweet water moet bijvullen. NOTE Paragraph 00:04:16.452 --> 00:04:19.411 Dus wanneer je jezelf pusht om dat volgend doel te bereiken 00:04:19.411 --> 00:04:23.386 kan je aan zweet denken als de eigen regelaar van je lichaam 00:04:23.386 --> 00:04:26.433 zodat je net dat beetje meer kan geven.