00:00:00 MIĘDZYNARODOWY ROK LASÓW 2011
00:00:04 O LASACH I LUDZIACH Film krótkometrażowy | w reżyserii: Yann Arthus-Bertrand
00:00:06 scenariusz: GoodPlanet i Isabelle Delannoy
00:00:23 Drzewa pojawiły się na Ziemi ponad 380 milionów lat temu.
00:00:29
00:00:29 Co o nich wiemy? | Zmieniły oblicza kontynentów.
00:00:33
00:00:51 Drzewa, z jałowej skały, ukształtowały żyzne ziemie, które dzisiaj znamy.
00:00:56
00:00:58 Drzewo nie przemieszcza się, | ale znajduje potrzebny pokarm w miejscu, w którym ronie.
00:01:03
00:01:04 Aby żyć i wzrastać, pobiera wodę, wiatło, | energię i dwutlenek węgla z powietrza.
00:01:11
00:01:13 Drzewo pobiera surowce ze rodowiska
00:01:16
00:01:16 i zamienia je w licie, gałęzie i pień.
00:01:19
00:01:20 W tym samym czasie, drzewo wydaje obfitoć substacji
00:01:23
00:01:23 która pozwoliła, na namnożenie tak wielkiej różnorodnoci form życia.
00:01:27
00:01:27 Tlen.
00:01:30
00:01:32 Lasy Ziemi sš domem dla ponad połowy jej gatunków.
00:01:36
00:01:41 Co roku odkrywamy nieznane dotšd owady, roliny i geny.
00:01:46
00:01:47 życie, którego istnienia się w ogóle nie spodziewalimy.
00:01:50
00:01:53 Nasze pożywienie, leki oraz technologie i badania naukowe
00:01:57
00:01:57 sš zależne od tej bioróżnorodnoci.
00:02:00
00:02:03 Ludzie od zawsze znajdowali schronienie w lesie,
00:02:07
00:02:07 który przekształcali i niszczyli.
00:02:09
00:02:09 Z chwilš rozwoju rolnictwa połowa istniejšcych | lasów została zniszczona.
00:02:14
00:02:14 Naszym modelem jest cišgły wzrost.
00:02:17
00:02:17 Od 1950 r. wiatowa populacja wzrosła trzykrotnie,
00:02:21
00:02:21 podczas gdy nasza konsumpcja mięsa pięciokrotnie.
00:02:25
00:02:25 Papieru, szeciokrotnie.
00:02:27
00:02:27 Narzędzia, którymi się posługujemy też sš inne.
00:02:29
00:02:29 Wycinamy drzewa milionami,
00:02:31
00:02:31 aby zasadzić pola sojowe potrzebne do produkowania | milionów ton mięsa.
00:02:35
00:02:35 Lasy sš zastępowane plantacjami eukaliptusowymi,
00:02:38
00:02:38 bardziej opłacalnymi dla przemysłu papierniczego.
00:02:41
00:02:41 A także palmami olejowymi, bardziej opłacalnymi | dla branży rolno-spożywczej.
00:02:45
00:02:45 Lasy namorzynowe skurczyły się o kolejne 20 procent w cišgu 30 lat.
00:02:50
00:02:50 Jednš z głównych przyczyn jest hodowla krewetek i ryb.
00:02:54
00:02:54 Jednak, wyršb lasu może być także kwestiš przeżycia.
00:02:58
00:02:58 2 miliardy ludzi wycinajš lasy, aby otrzymać opał,
00:03:02
00:03:02 i nakarmić swoje rodziny dzięki uprawom opartym | na wypalaniu lasu.
00:03:05
00:03:13 Przez ostatnie 60 lat, dokonalimy na naszej | planecie więcej zniszczeń
00:03:18
00:03:18 niż w całej historii ludzkoci.
00:03:21
00:03:22 W momencie, kiedy lasy zostajš wycięte, | nie tylko zwierzęta sš zagrożone.
00:03:27
00:03:31 Czy niszczenie jset konieczne, aby produkować więcej?
00:03:35
00:03:38 Tak nie musi być.
00:03:40
00:03:40 Lasy wcišż pokrywajš prawie 1/3 całkowitej | powierzchni lšdów naszej planety.
00:03:45
00:03:45 Na całym wiecie  mężczyni i kobiety  walczš, aby je chronić.
00:03:49
00:03:50 Mieszkańcy, naukowcy, stowarzyszenia i rzšdy
00:03:53
00:03:53 bijš na alarm i propononujš inne rozwišzania.
00:03:57
00:03:57 Nowe rozwišzania istniejš.
00:04:00
00:04:00 Dzięki zrozumieniu, edukacji i informowaniu,
00:04:03
00:04:03 lasy mogš wcišż zapewniać podstawowe surowce | potrzebne do życia,
00:04:07
00:04:07 jeli tylko zmienimy nasze nastawienie.
00:04:10
00:04:12 Drzewa sš żywymi istotami.
00:04:14
00:04:14 I wcišż dowiadujemy się o nich czego nowego.
00:04:16
00:04:16 Połowa naszych leków pochodzi z królestwa rolin.
00:04:19
00:04:19 Organizm ludzki poddaje się leczeniu
00:04:22
00:04:22 lekom dostarczanym przez roliny.
00:04:25
00:04:25 Nasze komórki mówiš tym samym językiem.
00:04:28
00:04:28 Jestemy z tej samej rodziny.
00:04:31
00:04:35 Roliny potrafiš wykrywać obecnoć pasożytów i drapieżników,
00:04:39
00:04:39 i ich obecnoć pod ziemiš.
00:04:41
00:04:41 Korzenie drzew mogš być tak samo duże, jak częć nadziemna.
00:04:44
00:04:44 Tworzš sieci, wymieniajš sygnały elektryczne i chemiczne
00:04:48
00:04:48 i wchodzš we wzajemne interakcje.
00:04:51
00:04:51 Wcišż mamy wiele do odkrycia na temat inteligencji rolin.
00:04:55
00:05:04 Czy zdajemy sobie sprawę z tego, że woda i | lasy sš nierozerwalne?
00:05:08
00:05:10 Lasy filtrujš, przechwytujš i neutralizujš zanieczyszczenia.
00:05:13
00:05:13 Sš jak gšbka.
00:05:15
00:05:15 Absorbujš wodę podczas powodzi i oddajš jš podczas suszy.
00:05:20
00:05:25 Deszcze tropikalne rodzš się w lasach.
00:05:28
00:05:28 Poprzez transpirację, woda pobrana przez korzenie | jest oddawana do atmosfery w postaci pary wodnej.
00:05:34
00:05:37 Drzewa także produkujš substancje, zasilajšce chmury.
00:05:41
00:05:41 A para wodna, skraplajšc się, staje się płynnš, dajšcš życie, wodš.
00:05:46
00:05:50 Życie rolinne łšczy wodę, powietrze, ziemię i wiatło słoneczne.
00:05:54
00:05:54 Stanowi podstawę całej ekologii życia, od której zależymy.
00:05:59
00:06:05 Lasy sš strażnikami klimatu.
00:06:08
00:06:08 Magazynujš więcej węgla, niż zawiera cała ziemska atmosfera.
00:06:12
00:06:15 300 milionów ludzi żyje bezporenio w lasach na całym wiecie.
00:06:19
00:06:19 1,6 miliarda  czyli jeden na czterech ludzi 
00:06:23
00:06:23 w swoim codziennym życiu jest bezporednio zależnych od lasów.
00:06:27
00:06:27 A 7 miliardów ludzi  innymi słowy, każdy z nas 
00:06:30
00:06:30 korzysta z darów lasu.
00:06:33
00:06:33 Produkujš pożywienie, które jemy, wodę, którš pijemy,
00:06:36
00:06:36 powietrze, którym oddychamy
00:06:38
00:06:38 i lekarstwa, które utrzymujš nasze zdrowie.
00:06:41
00:06:54 Przyjrzyjmy się bliżej lasom.
00:06:57
00:06:57 My i lasy to jedno.
00:06:59
00:06:59 My zawsze potrzebowalimy lasów,
00:07:01
00:07:01 a dzi, one potrzebujš nas.
00:07:04
00:07:08 Obymy żyli bratersko - jak las, dumni - jak potężne drzewo.
00:07:14
00:07:24 MIĘDZYNARODOWY ROK LASÓW 2011
00:07:27
00:07:28 Reżyseria: Yann Arthus-Bertrand
00:07:32