[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,00:00:00 MIĘDZYNARODOWY ROK LASÓW 2011\N00:00:04 O LASACH I LUDZIACH Film krótkometrażowy | w reżyserii: Yann Arthus-Bertrand\N00:00:06 scenariusz: GoodPlanet i Isabelle Delannoy\N00:00:23 Drzewa pojawiły się na Ziemi ponad 380 milionów lat temu.\N00:00:29\N00:00:29 Co o nich wiemy? | Zmieniły oblicza kontynentów.\N00:00:33\N00:00:51 Drzewa, z jałowej skały, ukształtowały żyzne ziemie, które dzisiaj znamy.\N00:00:56\N00:00:58 Drzewo nie przemieszcza się, | ale znajduje potrzebny pokarm w miejscu, w którym ronie.\N00:01:03\N00:01:04 Aby żyć i wzrastać, pobiera wodę, wiatło, | energię i dwutlenek węgla z powietrza.\N00:01:11\N00:01:13 Drzewo pobiera surowce ze rodowiska\N00:01:16\N00:01:16 i zamienia je w licie, gałęzie i pień.\N00:01:19\N00:01:20 W tym samym czasie, drzewo wydaje obfitoć substacji\N00:01:23\N00:01:23 która pozwoliła, na namnożenie tak wielkiej różnorodnoci form życia.\N00:01:27\N00:01:27 Tlen.\N00:01:30\N00:01:32 Lasy Ziemi sš domem dla ponad połowy jej gatunków.\N00:01:36\N00:01:41 Co roku odkrywamy nieznane dotšd owady, roliny i geny.\N00:01:46\N00:01:47 życie, którego istnienia się w ogóle nie spodziewalimy.\N00:01:50\N00:01:53 Nasze pożywienie, leki oraz technologie i badania naukowe\N00:01:57\N00:01:57 sš zależne od tej bioróżnorodnoci.\N00:02:00\N00:02:03 Ludzie od zawsze znajdowali schronienie w lesie,\N00:02:07\N00:02:07 który przekształcali i niszczyli.\N00:02:09\N00:02:09 Z chwilš rozwoju rolnictwa połowa istniejšcych | lasów została zniszczona.\N00:02:14\N00:02:14 Naszym modelem jest cišgły wzrost.\N00:02:17\N00:02:17 Od 1950 r. wiatowa populacja wzrosła trzykrotnie,\N00:02:21\N00:02:21 podczas gdy nasza konsumpcja mięsa pięciokrotnie.\N00:02:25\N00:02:25 Papieru, szeciokrotnie.\N00:02:27\N00:02:27 Narzędzia, którymi się posługujemy też sš inne.\N00:02:29\N00:02:29 Wycinamy drzewa milionami,\N00:02:31\N00:02:31 aby zasadzić pola sojowe potrzebne do produkowania | milionów ton mięsa.\N00:02:35\N00:02:35 Lasy sš zastępowane plantacjami eukaliptusowymi,\N00:02:38\N00:02:38 bardziej opłacalnymi dla przemysłu papierniczego.\N00:02:41\N00:02:41 A także palmami olejowymi, bardziej opłacalnymi | dla branży rolno-spożywczej.\N00:02:45\N00:02:45 Lasy namorzynowe skurczyły się o kolejne 20 procent w cišgu 30 lat.\N00:02:50\N00:02:50 Jednš z głównych przyczyn jest hodowla krewetek i ryb.\N00:02:54\N00:02:54 Jednak, wyršb lasu może być także kwestiš przeżycia.\N00:02:58\N00:02:58 2 miliardy ludzi wycinajš lasy, aby otrzymać opał,\N00:03:02\N00:03:02 i nakarmić swoje rodziny dzięki uprawom opartym | na wypalaniu lasu.\N00:03:05\N00:03:13 Przez ostatnie 60 lat, dokonalimy na naszej | planecie więcej zniszczeń\N00:03:18\N00:03:18 niż w całej historii ludzkoci.\N00:03:21\N00:03:22 W momencie, kiedy lasy zostajš wycięte, | nie tylko zwierzęta sš zagrożone.\N00:03:27\N00:03:31 Czy niszczenie jset konieczne, aby produkować więcej?\N00:03:35\N00:03:38 Tak nie musi być.\N00:03:40\N00:03:40 Lasy wcišż pokrywajš prawie 1/3 całkowitej | powierzchni lšdów naszej planety.\N00:03:45\N00:03:45 Na całym wiecie  mężczyni i kobiety  walczš, aby je chronić.\N00:03:49\N00:03:50 Mieszkańcy, naukowcy, stowarzyszenia i rzšdy\N00:03:53\N00:03:53 bijš na alarm i propononujš inne rozwišzania.\N00:03:57\N00:03:57 Nowe rozwišzania istniejš.\N00:04:00\N00:04:00 Dzięki zrozumieniu, edukacji i informowaniu,\N00:04:03\N00:04:03 lasy mogš wcišż zapewniać podstawowe surowce | potrzebne do życia,\N00:04:07\N00:04:07 jeli tylko zmienimy nasze nastawienie.\N00:04:10\N00:04:12 Drzewa sš żywymi istotami.\N00:04:14\N00:04:14 I wcišż dowiadujemy się o nich czego nowego.\N00:04:16\N00:04:16 Połowa naszych leków pochodzi z królestwa rolin.\N00:04:19\N00:04:19 Organizm ludzki poddaje się leczeniu\N00:04:22\N00:04:22 lekom dostarczanym przez roliny.\N00:04:25\N00:04:25 Nasze komórki mówiš tym samym językiem.\N00:04:28\N00:04:28 Jestemy z tej samej rodziny.\N00:04:31\N00:04:35 Roliny potrafiš wykrywać obecnoć pasożytów i drapieżników,\N00:04:39\N00:04:39 i ich obecnoć pod ziemiš.\N00:04:41\N00:04:41 Korzenie drzew mogš być tak samo duże, jak częć nadziemna.\N00:04:44\N00:04:44 Tworzš sieci, wymieniajš sygnały elektryczne i chemiczne\N00:04:48\N00:04:48 i wchodzš we wzajemne interakcje.\N00:04:51\N00:04:51 Wcišż mamy wiele do odkrycia na temat inteligencji rolin.\N00:04:55\N00:05:04 Czy zdajemy sobie sprawę z tego, że woda i | lasy sš nierozerwalne?\N00:05:08\N00:05:10 Lasy filtrujš, przechwytujš i neutralizujš zanieczyszczenia.\N00:05:13\N00:05:13 Sš jak gšbka.\N00:05:15\N00:05:15 Absorbujš wodę podczas powodzi i oddajš jš podczas suszy.\N00:05:20\N00:05:25 Deszcze tropikalne rodzš się w lasach.\N00:05:28\N00:05:28 Poprzez transpirację, woda pobrana przez korzenie | jest oddawana do atmosfery w postaci pary wodnej.\N00:05:34\N00:05:37 Drzewa także produkujš substancje, zasilajšce chmury.\N00:05:41\N00:05:41 A para wodna, skraplajšc się, staje się płynnš, dajšcš życie, wodš.\N00:05:46\N00:05:50 Życie rolinne łšczy wodę, powietrze, ziemię i wiatło słoneczne.\N00:05:54\N00:05:54 Stanowi podstawę całej ekologii życia, od której zależymy.\N00:05:59\N00:06:05 Lasy sš strażnikami klimatu.\N00:06:08\N00:06:08 Magazynujš więcej węgla, niż zawiera cała ziemska atmosfera.\N00:06:12\N00:06:15 300 milionów ludzi żyje bezporenio w lasach na całym wiecie.\N00:06:19\N00:06:19 1,6 miliarda  czyli jeden na czterech ludzi \N00:06:23\N00:06:23 w swoim codziennym życiu jest bezporednio zależnych od lasów.\N00:06:27\N00:06:27 A 7 miliardów ludzi  innymi słowy, każdy z nas \N00:06:30\N00:06:30 korzysta z darów lasu.\N00:06:33\N00:06:33 Produkujš pożywienie, które jemy, wodę, którš pijemy,\N00:06:36\N00:06:36 powietrze, którym oddychamy\N00:06:38\N00:06:38 i lekarstwa, które utrzymujš nasze zdrowie.\N00:06:41\N00:06:54 Przyjrzyjmy się bliżej lasom.\N00:06:57\N00:06:57 My i lasy to jedno.\N00:06:59\N00:06:59 My zawsze potrzebowalimy lasów,\N00:07:01\N00:07:01 a dzi, one potrzebujš nas.\N00:07:04\N00:07:08 Obymy żyli bratersko - jak las, dumni - jak potężne drzewo.\N00:07:14\N00:07:24 MIĘDZYNARODOWY ROK LASÓW 2011\N00:07:27\N00:07:28 Reżyseria: Yann Arthus-Bertrand\N00:07:32