WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:04.096
Želim da vam govorim
o budućnosti medicine,

00:00:04.960 --> 00:00:08.026
a pre nego što to uradim,
želeo bih da malo govorim o prošlosti.

00:00:09.080 --> 00:00:12.696
Većim delom skorije istorije medicine,

00:00:12.720 --> 00:00:16.536
razmišljali smo o bolestima i lečenju

00:00:16.560 --> 00:00:19.936
u okvirima jako jednostavnog modela.

00:00:19.960 --> 00:00:22.656
Zapravo, model je tako jednostavan

00:00:22.680 --> 00:00:25.736
da ga možete rezimirati u šest reči:

00:00:25.760 --> 00:00:29.840
imate bolest, uzmite pilulu, ubijte nešto.

NOTE Paragraph

00:00:31.080 --> 00:00:35.816
E, sad, razlog dominantnosti ovog modela,

00:00:35.840 --> 00:00:38.456
naravno, predstavlja
revolucija antibiotika.

00:00:38.480 --> 00:00:41.656
Mnogi od vas možda ovo ne znaju,
ali upravo slavimo

00:00:41.680 --> 00:00:45.736
stotu godinu od uvođenja antibiotika
u Sjedinjene Države.

00:00:45.760 --> 00:00:47.376
Ipak, ono što znate

00:00:47.400 --> 00:00:51.640
jeste da to uvođenje
nije bilo ništa manje nego transformišuće.

00:00:52.880 --> 00:00:56.736
Imali ste hemikaliju,
bilo iz sveta prirode

00:00:56.760 --> 00:00:59.496
ili veštački sintetizovanu u laboratoriji,

00:00:59.520 --> 00:01:02.776
ona bi prolazila kroz vaše telo,

00:01:02.800 --> 00:01:05.576
našla bi svoju metu,

00:01:05.600 --> 00:01:07.256
naciljala bi svoju metu -

00:01:07.280 --> 00:01:09.496
mikrob ili deo mikroba -

00:01:09.520 --> 00:01:12.960
a zatim onesposobila i bravu i ključ

00:01:13.960 --> 00:01:17.496
sa izuzetnom spretnošću,
izuzetnom specifičnošću.

00:01:17.520 --> 00:01:21.816
Na kraju biste uzeli
prethodno fatalnu, smrtonosnu bolest -

00:01:21.840 --> 00:01:24.976
upalu pluća, sifilis, tuberkulozu -

00:01:25.000 --> 00:01:29.040
i pretvorili je u izlečivu bolest
ili bolest za koju postoji tretman.

00:01:30.080 --> 00:01:31.560
Imate upalu pluća,

00:01:32.480 --> 00:01:33.856
uzmete penicilin,

00:01:33.880 --> 00:01:35.416
ubijete mikrobe

00:01:35.440 --> 00:01:37.576
i izlečite bolest.

NOTE Paragraph

00:01:37.600 --> 00:01:40.536
Toliko je bila zavodljiva ta ideja,

00:01:40.560 --> 00:01:44.736
tako moćna metafora o bravi i ključu

00:01:44.760 --> 00:01:46.296
i ubijanju nečega,

00:01:46.320 --> 00:01:48.336
da se brzo probila kroz biologiju.

00:01:48.360 --> 00:01:50.480
Bila je to transformacija
kao nijedna druga.

00:01:52.160 --> 00:01:55.336
Zaista smo proveli poslednjih sto godina

00:01:55.360 --> 00:01:58.816
pokušavajući da iznova i iznova
ponovimo taj model

00:01:58.840 --> 00:02:00.079
kod neinfektivnih bolesti,

00:02:00.103 --> 00:02:04.223
kod hroničnih bolesti poput dijabetesa,
hipertenzije i srčanih oboljenja.

00:02:05.120 --> 00:02:08.759
Uspelo je, ali samo delimično.

00:02:09.120 --> 00:02:10.776
Dozvolite da vam pokažem.

00:02:10.800 --> 00:02:13.696
Znate, ako uzmete čitav univerzum

00:02:13.720 --> 00:02:17.216
hemijskih reakcija u ljudskom telu,

00:02:17.240 --> 00:02:20.536
svaku hemijsku reakciju
za koju je vaše telo sposobno,

00:02:20.560 --> 00:02:23.050
većina ljudi misli
da je taj broj blizu miliona.

00:02:23.050 --> 00:02:24.896
Recimo da je milion.

00:02:24.920 --> 00:02:26.616
Da vas sada pitam,

00:02:26.640 --> 00:02:29.296
koji broj ili deo reakcija

00:02:29.320 --> 00:02:31.136
zaista može biti meta

00:02:31.160 --> 00:02:35.976
čitave farmakopeje,
cele medicinske hemije?

00:02:36.000 --> 00:02:38.040
Taj broj je 250.

00:02:39.680 --> 00:02:42.216
Ostatak je u hemijskoj tami.

00:02:42.240 --> 00:02:48.416
Drugim rečima, 0,025 posto
svih hemijskih reakcija u vašem telu

00:02:48.440 --> 00:02:52.560
mogu postati meta
ovog mehanizma ključa i brave.

00:02:53.680 --> 00:02:56.736
Znate, ako razmišljate
o ljudskoj fiziologiji

00:02:56.760 --> 00:03:00.216
kao o ogromnoj globalnoj telefonskoj mreži

00:03:00.240 --> 00:03:04.120
sa čvorovima i delovima u interakciji,

00:03:04.600 --> 00:03:07.776
tada celokupna naša medicinska hemija

00:03:07.800 --> 00:03:10.056
funkcioniše u jednom malom uglu

00:03:10.080 --> 00:03:12.776
na ivici, spoljnoj ivici te mreže.

00:03:12.800 --> 00:03:16.616
To bi bilo kao da je
čitava naša farmaceutska hemija

00:03:16.640 --> 00:03:20.256
potporni operater u Vičiti, u Kanzasu,

00:03:20.256 --> 00:03:23.500
koji petlja sa oko deset
ili petnaest telefonskih linija.

NOTE Paragraph

00:03:24.880 --> 00:03:27.040
Pa, šta da radimo u vezi sa ovom idejom?

00:03:28.160 --> 00:03:30.520
Šta ako bismo reorganizovali ovaj pristup?

00:03:32.080 --> 00:03:35.456
U stvari, ispostavilo se
da nam svet prirode

00:03:35.480 --> 00:03:40.536
daje nagoveštaj kako bismo mogli
razmišljati o bolestima

00:03:40.560 --> 00:03:42.216
na potpuno drugačiji način,

00:03:42.240 --> 00:03:45.960
umesto zaraze, lekova, meta.

00:03:47.080 --> 00:03:50.456
Zapravo, svet prirode je organizovan
hijerarhijski prema gore,

00:03:50.480 --> 00:03:52.336
nije usmeren nadole, već nagore,

00:03:52.360 --> 00:03:58.600
a započinjemo samoregulišućom,
poluautonomnom jedinicom zvanom ćelija.

00:03:59.640 --> 00:04:02.856
Te samoregulišuće, poluautonomne jedinice

00:04:02.880 --> 00:04:07.696
dovode do samoregulišućih,
poluautonomnih jedinica zvanih organi,

00:04:07.720 --> 00:04:10.720
a ti organi se sjedinjuju
da bi formirali ono što se zovu ljudi,

00:04:11.920 --> 00:04:15.816
a ti organizmi na kraju žive u sredinama

00:04:15.840 --> 00:04:19.440
koje su delom samoregulišuće,
a delom poluautonomne.

NOTE Paragraph

00:04:20.790 --> 00:04:23.736
Ono što je fino u vezi sa ovom šemom,
ovom hijerarhijskom šemom

00:04:23.760 --> 00:04:26.456
koja se izgrađuje nagore umesto nadole,

00:04:26.480 --> 00:04:29.856
je to što nam omogućava
da razmišljamo o bolestima

00:04:29.880 --> 00:04:31.214
na donekle drugačiji način.

00:04:32.400 --> 00:04:34.520
Uzmite bolest poput raka.

00:04:36.120 --> 00:04:37.416
Od 1950-ih godina,

00:04:37.440 --> 00:04:42.967
pokušavali smo zaista očajnički
da model ključa i brave primenimo na raku.

00:04:42.991 --> 00:04:45.880
Pokušavali smo da ubijemo ćelije

00:04:45.905 --> 00:04:50.252
koristeći mnoštvo hemoterapija
ili usmerenih terapija,

00:04:50.276 --> 00:04:52.530
i kao što je većini poznato,
to je uspelo.

00:04:52.530 --> 00:04:54.532
Uspelo je kod bolesti
kao što je leukemija.

00:04:54.552 --> 00:04:56.976
Uspelo je kod nekih oblika raka dojke,

00:04:57.000 --> 00:05:00.736
ali na kraju stignete
do gornje granice tog pristupa.

00:05:00.760 --> 00:05:03.256
Tek smo poslednjih desetak godina

00:05:03.280 --> 00:05:06.416
počeli da razmišljamo
o korišćenju imunog sistema,

00:05:06.440 --> 00:05:09.536
setivši se da ćelije raka
u stvari ne rastu u vakuumu.

00:05:09.560 --> 00:05:11.616
Zapravo rastu u ljudskom organizmu.

00:05:11.640 --> 00:05:13.936
A da li možete koristiti
organizmički kapacitet,

00:05:13.960 --> 00:05:17.103
činjenicu da ljudska bića imaju
imuni sistem, da biste napali rak?

00:05:17.127 --> 00:05:18.590
Naime, to je dovelo

00:05:18.590 --> 00:05:22.480
do nekih od najspektakularnijih
novih lekova protiv raka.

NOTE Paragraph

00:05:22.480 --> 00:05:25.814
Konačno, tu je nivo okruženja, zar ne?

00:05:26.160 --> 00:05:29.136
Znate, mi ne mislimo o raku
kao o menjanju sredine.

00:05:29.160 --> 00:05:34.056
Dozvolite da vam dam primer
duboko karcinogenog okruženja.

00:05:34.080 --> 00:05:35.280
Zove se zatvor.

00:05:36.160 --> 00:05:41.296
Uzmite usamljenost, uzmite depresiju,
uzmite pritvaranje,

00:05:41.320 --> 00:05:42.520
i tome dodajte,

00:05:43.400 --> 00:05:45.960
urolan u malo belo parče papira,

00:05:47.000 --> 00:05:50.776
jedan od najsnažnijih neurostimulansa
za koje znamo, zvani nikotin,

00:05:50.800 --> 00:05:55.736
i tome dodate jednu od najjačih
zavisničkih supstanci za koje znate,

00:05:55.760 --> 00:05:58.556
i imate prokancerogeno okruženje.

00:05:59.520 --> 00:06:01.976
Možete imati i antikarcinogena okruženja.

00:06:02.000 --> 00:06:04.696
Postoje pokušaji stvaranja sredina,

00:06:04.720 --> 00:06:07.482
menjanja hormonalne sredine
za rak dojke, na primer.

00:06:08.370 --> 00:06:10.430
Pokušavamo da menjamo
metaboličko okruženje

00:06:10.430 --> 00:06:11.880
kod drugih oblika raka.

NOTE Paragraph

00:06:11.880 --> 00:06:14.296
Ili uzmite drugu bolest,
kao što je depresija.

00:06:14.320 --> 00:06:16.976
Opet, radeći nagore,

00:06:17.000 --> 00:06:21.016
od 60-ih i 70-ih godina smo pokušavali,
takođe očajnički,

00:06:21.040 --> 00:06:25.216
da isključimo molekule
koji deluju između nervnih ćelija -

00:06:25.240 --> 00:06:27.416
serotonin, dopamin -

00:06:27.440 --> 00:06:30.216
i pokušavali da tako izlečimo depresiju,
i to je uspevalo,

00:06:30.216 --> 00:06:31.720
ali je onda doseglo granicu.

00:06:33.000 --> 00:06:35.620
Sada znamo da je verovatno
ono što mora da se uradi -

00:06:35.644 --> 00:06:38.616
promeniti fiziologiju organa, mozga,

00:06:38.640 --> 00:06:40.690
prespojiti ga, preoblikovati ga,

00:06:40.690 --> 00:06:43.350
i to, naravno, znamo
jer je studija za studijom pokazala

00:06:43.350 --> 00:06:45.185
da terapija razgovorom upravo to čini,

00:06:45.185 --> 00:06:46.785
i studija za studijom je pokazala

00:06:46.795 --> 00:06:50.330
da je terapija razgovorom
u kombinaciji sa lekovima, pilulama,

00:06:50.330 --> 00:06:53.169
zapravo mnogo delotvornija
nego bilo koje od ta dva zasebno.

00:06:53.840 --> 00:06:57.416
Možemo li zamisliti obuhvatnije okruženje
koje će promeniti depresiju?

00:06:57.440 --> 00:07:01.496
Možete li da blokirate signale
koji izazivaju depresiju?

00:07:01.520 --> 00:07:07.000
Još jednom, krećući se nagore
ovim hijerahijskim lancem organizacije.

00:07:07.760 --> 00:07:10.456
Možda ovde zapravo u pitanju

00:07:10.480 --> 00:07:13.736
nije lek sam po sebi, već metafora.

00:07:13.760 --> 00:07:15.816
Umesto ubijanja nečega,

00:07:15.840 --> 00:07:19.536
u slučaju velikih hroničnih
degenerativnih oboljenja -

00:07:19.560 --> 00:07:22.970
otkazivanja bubrega, dijabetesa,
hipertenzija, artroze -

00:07:22.970 --> 00:07:26.652
možda je ono što zaista treba da uradimo
promena metafore na uzgajanje nečega,

00:07:26.676 --> 00:07:28.616
a to je ključ, možda,

00:07:28.640 --> 00:07:31.136
za preformulisanje
našeg razmišljaja o medicini.

NOTE Paragraph

00:07:31.160 --> 00:07:34.616
E, sad, ta ideja o menjanju,

00:07:34.640 --> 00:07:36.976
stvaranju preokreta
u percepciji, takoreći,

00:07:37.000 --> 00:07:40.130
ugnezdila se kod mene
na vrlo ličan način pre oko 10 godina.

00:07:40.130 --> 00:07:41.090
Pre oko 10 godina -

00:07:41.090 --> 00:07:43.120
bavio sam se trčanjem većim delom života -

00:07:43.120 --> 00:07:44.936
otišao sam na trčanje u subotu ujutu.

00:07:44.936 --> 00:07:48.006
Vratio sam se i probudio se
i bukvalno nisam mogao da se pomerim.

00:07:48.006 --> 00:07:49.816
Moje desno koleno je bilo natečeno

00:07:49.840 --> 00:07:53.360
i mogli ste da čujete
to zlokobno krckanje kost o kost.

00:07:54.240 --> 00:07:56.440
Jedna od privilegija lekara

00:07:56.440 --> 00:07:59.160
je da ste možete da zatražite
svoju magnetnu rezonancu.

00:07:59.160 --> 00:08:01.430
Sledeće nedelje sam otišao
na magnetnu rezonancu

00:08:01.430 --> 00:08:03.160
i to je ovako izgledalo.

00:08:03.160 --> 00:08:07.456
U suštini, meniskus hrskavice
koji se nalazi između kostiju

00:08:07.480 --> 00:08:10.896
bio je potpuno iskidan,
a sama kost je bila oštećena.

NOTE Paragraph

00:08:10.920 --> 00:08:13.376
Ako me gledate sa sažaljenjem,

00:08:13.400 --> 00:08:15.216
da vam kažem nekoliko činjenica.

00:08:15.240 --> 00:08:19.416
Ako bih odveo na magnetnu rezonancu
svaku osobu u ovoj publici,

00:08:19.440 --> 00:08:21.746
60 procenata vas bi pokazivalo znake

00:08:21.746 --> 00:08:24.296
ovakvog propadanja kostiju i hrskavice.

00:08:24.320 --> 00:08:28.096
Osamdeset pet posto
svih žena do 70. godine

00:08:28.120 --> 00:08:31.376
pokazuje znake umerene do ozbiljne
degeneracije hrskavice,

00:08:31.400 --> 00:08:33.530
a 50 do 60 procenata muškaraca
u ovoj publici

00:08:33.530 --> 00:08:35.056
takođe bi imalo takve simptome.

00:08:35.080 --> 00:08:36.966
Dakle, ovo je veoma učestalo oboljenje.

00:08:36.966 --> 00:08:38.976
Druga prednost koju imaju lekari

00:08:39.000 --> 00:08:42.135
je da mogu da eksperimentišu
sa svojim tegobama.

00:08:42.159 --> 00:08:44.376
Dakle, pre oko 10 godina smo započeli,

00:08:44.400 --> 00:08:46.760
doneli smo ovaj proces u laboratoriju

00:08:46.760 --> 00:08:48.966
i započeli smo
sa jednostavnim eksperimentima,

00:08:48.966 --> 00:08:51.466
pokušavajući mehanički
da popravimo ovu degeneraciju.

00:08:51.466 --> 00:08:56.176
Pokušali smo da ubrizgavamo hemikalije
u kolena životinja

00:08:56.200 --> 00:08:58.856
da bismo probali da preokrenemo
propadanje hrskavice,

00:08:58.880 --> 00:09:03.416
i da rezimiramo ukratko
veoma dug i bolan proces,

00:09:03.440 --> 00:09:05.216
u suštini se to svelo ni na šta.

00:09:05.240 --> 00:09:06.440
Ništa se nije dogodilo.

00:09:06.880 --> 00:09:11.550
Zatim, pre oko sedam godina, imali smo
studenta istraživača iz Australije.

00:09:11.550 --> 00:09:13.115
Dobra stvar kod Australijanaca

00:09:13.115 --> 00:09:16.521
je da su navikli
da posmatraju svet naopako.

NOTE Paragraph

00:09:16.546 --> 00:09:17.703
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:09:17.727 --> 00:09:21.816
Tako mi je Den predložio: „Znaš,
možda nije u pitanju mehanički problem.

00:09:21.840 --> 00:09:25.840
Možda nije hemijski problem.
Možda je problem matičnih ćelija.“

00:09:27.760 --> 00:09:29.656
Drugim rečima, imali smo dve hipoteze.

00:09:29.680 --> 00:09:33.496
Broj jedan, postoji tako nešto
kao skeletne matične ćelije -

00:09:33.520 --> 00:09:37.040
skeletne matične ćelije koje grade
čitav skelet kičmenjaka,

00:09:37.064 --> 00:09:39.240
kosti, hrskavicu
i vlaknaste elemente skeleta,

00:09:39.240 --> 00:09:41.260
baš kao što postoje matične ćelije u krvi,

00:09:41.260 --> 00:09:43.769
baš kao što postoje
matične ćelije u nervnom sistemu.

00:09:43.769 --> 00:09:47.474
I pod dva, da možda je degeneracija
ili disfunkcija ovih matičnih ćelija

00:09:47.474 --> 00:09:51.056
ono što izaziva kostohondralni artritis,
vrlo učestalu bolest.

00:09:51.080 --> 00:09:54.296
Dakle, pitanje je zapravo,
da li smo tragali za pilulom

00:09:54.320 --> 00:09:56.936
kada je u stvari trebalo
da tragamo za ćelijom.

00:09:56.960 --> 00:09:59.816
Stoga smo preokrenuli naše modele

00:09:59.840 --> 00:10:02.960
i počeli da tragamo
za skeletnim matičnim ćelijama.

00:10:03.560 --> 00:10:06.056
Da ponovo skratimo priču,

00:10:06.080 --> 00:10:09.000
pre oko pet godina pronašli smo te ćelije.

00:10:09.800 --> 00:10:12.060
One žive unutar skeleta.

00:10:12.060 --> 00:10:15.216
Ovde je šematski prikaz,
a potom i prava fotografija jedne od njih.

00:10:15.240 --> 00:10:20.236
Belo na slici je kost, a te crvene kolone
koje vidite i žute ćelije

00:10:20.240 --> 00:10:23.496
su ćelije koje su nastale
iz samo jedne skeletne matične ćelije -

00:10:23.520 --> 00:10:26.816
kolone hrskavice, kolone kostiju
koje proizilaze iz samo jedne ćelije.

00:10:26.840 --> 00:10:30.136
Ove ćelije su fascinantne.
Imaju četiri svojstva.

00:10:30.160 --> 00:10:33.936
Prvo je da žive gde se to i očekuje.

00:10:33.960 --> 00:10:36.336
Žive baš ispod površine kosti,

00:10:36.360 --> 00:10:37.896
ispod hrskavice.

00:10:37.920 --> 00:10:40.540
Znate, u biologiji
se sve vrti oko lokacije.

00:10:40.564 --> 00:10:44.816
Pređu u odgovarajuća područja
i formiraju kost i hrskavicu.

00:10:44.840 --> 00:10:46.096
To je prvo svojstvo.

00:10:46.120 --> 00:10:47.330
Evo zanimljivog svojstva.

00:10:47.330 --> 00:10:50.080
Možete da ih izvadite
iz skeleta kičmenjaka,

00:10:50.080 --> 00:10:52.870
možete da ih kultivišete
u petrijevoj šolji u laboratoriji,

00:10:52.870 --> 00:10:54.936
a one strašno žele da formiraju hrskavicu.

00:10:54.960 --> 00:10:57.646
Sećate se kako nikako nismo mogli
da formiramo hrskavicu?

00:10:57.646 --> 00:10:59.805
Ove ćelije užasno žele
da formiraju hrskavicu.

00:10:59.805 --> 00:11:02.655
One formiraju naslage hrskavice oko sebe.

00:11:02.680 --> 00:11:04.296
One su takođe, broj tri,

00:11:04.320 --> 00:11:08.496
najefikasniji remonteri preloma
sa kojima smo se ikada susreli.

00:11:08.520 --> 00:11:11.816
Ovo je mala kost,
kost miša koju smo prelomili

00:11:11.840 --> 00:11:13.376
i zatim pustili da sama zaceli.

00:11:13.400 --> 00:11:16.416
Ove matične ćelije su došle
i popravile kost, žuto na slici,

00:11:16.440 --> 00:11:19.056
hrskavica je belo, skoro u potpunosti.

00:11:19.080 --> 00:11:22.616
Toliko da, ako ih obeležite
fluorescentnom bojom,

00:11:22.640 --> 00:11:26.376
možete da ih posmatrate
kao vrstu čudnog ćelijskog lepka

00:11:26.400 --> 00:11:28.220
koji dolazi u oblast preloma,

00:11:28.220 --> 00:11:31.256
popravljajući ga lokalno
i zatim zaustavljajući njegovo dejstvo.

00:11:31.280 --> 00:11:33.616
E sad, četvrto je najkobnije,

00:11:33.640 --> 00:11:37.776
a to je da njihov broj naglo opada,

00:11:37.800 --> 00:11:42.496
strmoglavo, desetostruko,
pedesetostruko, dok starimo.

NOTE Paragraph

00:11:42.520 --> 00:11:44.096
Dakle, ono što se zapravo desilo

00:11:44.120 --> 00:11:46.976
je da smo pronašli perceptivni preokret.

00:11:47.000 --> 00:11:49.736
Krenuli smo u potragu za pilulama

00:11:49.760 --> 00:11:52.256
a završili s pronalaženjem teorija.

00:11:52.280 --> 00:11:53.496
Na neki način,

00:11:53.520 --> 00:11:56.136
upecali smo se ponovo na ovu ideju:

00:11:56.160 --> 00:11:58.930
ćelije, organizmi, sredine,

00:11:58.930 --> 00:12:01.736
jer kako smo sada razmišljali
o koštanim matičnim ćelijama,

00:12:01.736 --> 00:12:05.600
razmišljali smo o artritisu
u smislu ćelijske bolesti.

NOTE Paragraph

00:12:05.600 --> 00:12:08.000
Zatim je sledeće pitanje bilo
da li postoje organi?

00:12:08.000 --> 00:12:10.389
Da li možete ovo da izgradite
kao organ izvan tela?

00:12:10.413 --> 00:12:14.256
Možete li da usadite hrskavicu
u oblast povrede?

00:12:14.280 --> 00:12:16.256
I možda najinteresantnije,

00:12:16.280 --> 00:12:18.656
možete li da doprete iznad
i stvorite sredine?

00:12:18.680 --> 00:12:21.736
Znate, poznato nam je
da vežbanje preoblikuje kosti,

00:12:21.760 --> 00:12:24.176
ali dajte, niko od nas neće da vežba.

00:12:24.200 --> 00:12:29.376
Možete li da zamislite načine
da se kosti pasivno pune i prazne

00:12:29.400 --> 00:12:34.216
tako da možete da iznova stvarate
ili regenerišete hrskavicu koja propada?

NOTE Paragraph

00:12:34.240 --> 00:12:36.621
Možda je zanimljivije i važnije

00:12:36.645 --> 00:12:40.096
pitanje da li možete primeniti
ovaj model globalnije izvan medicine.

00:12:40.120 --> 00:12:43.050
Nije u pitanju, kao što sam već rekao,

00:12:43.050 --> 00:12:45.640
ubijanje nečega, već uzgajanje nečega.

00:12:46.280 --> 00:12:51.096
To pokreće niz, rekao bih,
nekih od najzanimljivijih pitanja

00:12:51.120 --> 00:12:53.640
o tome kako ćemo razmišljati
o lekovima u budućnosti.

00:12:55.040 --> 00:12:57.920
Da li bi vaš lek
mogla biti ćelija, a ne pilula?

00:12:58.840 --> 00:13:01.216
Kako bismo uzgajali te ćelije?

00:13:01.240 --> 00:13:04.256
Šta bismo uradili da zaustavimo
maligni rast ovih ćelija?

00:13:04.280 --> 00:13:08.176
Čuli smo za probleme neobuzdanog rasta.

00:13:08.200 --> 00:13:10.976
Da li bismo mogli da ugradimo
suicidne gene u te ćelije

00:13:11.000 --> 00:13:13.020
da ih sprečimo da rastu?

00:13:13.040 --> 00:13:16.976
Da li bi vaš lek mogao biti organ
koji je stvoren izvan tela

00:13:17.000 --> 00:13:18.936
i zatim ugrađen u telo?

00:13:18.960 --> 00:13:21.696
Da li bi to moglo da zaustavi
deo propadanja?

00:13:21.720 --> 00:13:23.625
Šta ako organ mora da ima memoriju?

00:13:23.649 --> 00:13:28.416
U slučajevima bolesti nervnog sistema,
neki od tih organa su imali memoriju.

00:13:28.440 --> 00:13:30.896
Kako bismo mogli
da ponovo ugradimo tu memoriju?

00:13:30.920 --> 00:13:32.736
Možemo li da skladištimo te organe?

00:13:32.760 --> 00:13:36.723
Da li bi svaki organ morao da bude stvoren
za pojedinačno ljudsko biće i vraćen?

00:13:38.520 --> 00:13:41.020
I možda najzagonetnije,

00:13:41.020 --> 00:13:42.970
da li bi vaš lek mogla da bude sredina?

00:13:43.920 --> 00:13:45.946
Da li biste mogli da patentirate sredinu?

00:13:45.946 --> 00:13:49.296
Znate, u svakoj kulturi,

00:13:49.320 --> 00:13:52.256
šamani su koristili okruženje kao lek.

00:13:52.280 --> 00:13:54.600
Da li možemo to da zamislimo
u našoj budućnosti?

00:13:56.080 --> 00:13:59.456
Dosta sam govorio o modelima.
Započeo sam ovaj govor modelima.

00:13:59.480 --> 00:14:02.176
Dopustite mi da završim mislima
o izgradnji modela.

00:14:02.200 --> 00:14:04.296
To je ono što mi radimo kao naučnici.

00:14:04.320 --> 00:14:07.616
Znate, kada arhitekta napravi model,

00:14:07.640 --> 00:14:10.936
on ili ona pokušava
da vam pokaže svet u malom,

00:14:10.960 --> 00:14:13.856
a kada naučnik pravi model,

00:14:13.880 --> 00:14:16.404
on ili ona pokušava da vam pokaže
svet kroz metaforu.

00:14:17.600 --> 00:14:21.456
On ili ona pokušava da stvori
novi način sagledavanja stvari.

00:14:21.480 --> 00:14:25.600
Prvo je promena razmere.
Drugo je promena percepcije.

NOTE Paragraph

00:14:26.920 --> 00:14:31.856
E, sad, antibiotici su stvorili
takvu perceptivnu promenu

00:14:31.880 --> 00:14:35.696
u našem načinu razmišljanja o medicini
koji je zaista obojen, iskrivljen,

00:14:35.720 --> 00:14:39.640
vrlo uspešno, tako smo razmišljali
o medicini poslednjih sto godina.

00:14:40.400 --> 00:14:44.816
Ipak, u budućnosti su nam potrebni
novi modeli za razmišljanje o medicini.

00:14:44.840 --> 00:14:46.320
O tome se radi.

NOTE Paragraph

00:14:47.480 --> 00:14:50.816
Znate, prisutna je popularna fraza

00:14:50.840 --> 00:14:54.816
da je razlog zbog kojeg nismo ostvarili
transformišući uticaj

00:14:54.840 --> 00:14:56.816
u lečenju bolesti

00:14:56.840 --> 00:14:59.696
taj da nemamo dovoljno jake lekove,

00:14:59.720 --> 00:15:01.080
i to je delom istina.

00:15:02.120 --> 00:15:03.616
Ipak, možda je pravi razlog

00:15:03.640 --> 00:15:06.840
da nemamo dovoljno jake
načine razmišljanja o lekovima.

00:15:08.560 --> 00:15:10.976
Svakako je istina

00:15:11.000 --> 00:15:14.776
da bi bilo lepo imati nove lekove,

00:15:14.800 --> 00:15:19.456
ali možda ono što je zaista u igri
leži na trima nedodirljivim M:

00:15:19.480 --> 00:15:23.296
mehanizmima, modelima, metaforama.

NOTE Paragraph

00:15:23.320 --> 00:15:24.656
Hvala.

NOTE Paragraph

00:15:24.680 --> 00:15:28.120
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:15:33.600 --> 00:15:37.016
Kris Anderson:
Baš mi se dopada ova metafora.

00:15:37.040 --> 00:15:38.576
Kako se to povezuje?

00:15:38.600 --> 00:15:41.736
Dosta se priča u oblasti tehnologije

00:15:41.760 --> 00:15:43.896
o personalizaciji lekova,

00:15:43.920 --> 00:15:47.336
da imamo sve te podatke
i da će medicinski tretmani u budućnosti

00:15:47.360 --> 00:15:51.856
biti posebno prilagođeni za vas,
za vaš genom, vaš aktuelni kontekst.

00:15:51.880 --> 00:15:55.816
Da li to važi za ovaj model koji vi imate?

NOTE Paragraph

00:15:55.840 --> 00:15:58.190
Sidarta Makhardži:
To je vrlo zanimljivo pitanje.

00:15:58.190 --> 00:16:00.696
Dosta smo razmišljali
o personalizaciji medicine

00:16:00.720 --> 00:16:02.256
u pogledu genomike.

00:16:02.280 --> 00:16:04.856
Zato što je gen
tako dominantna metafora,

00:16:04.880 --> 00:16:07.856
opet, da upotrebim tu istu reč,
u današnjoj medicini,

00:16:07.880 --> 00:16:11.616
smatramo da će genom biti pokretač
personalizacije medicine.

00:16:11.640 --> 00:16:14.736
Naravno, genom je samo kraj

00:16:14.760 --> 00:16:18.576
dugog lanca bića, takoreći.

00:16:18.600 --> 00:16:22.416
Prva organizovana jedinica
na tom lancu bića je ćelija.

00:16:22.440 --> 00:16:25.416
Dakle, ako ćemo to zaista tako izneti
u medicini,

00:16:25.440 --> 00:16:28.256
moramo da razmišljamo
o personalizaciji ćelijskih terapija,

00:16:28.280 --> 00:16:31.456
a zatim i personalizaciji
organskih ili organizmičkih terapija,

00:16:31.480 --> 00:16:35.296
na kraju personalizujući
terapije izlaganja za okruženje.

00:16:35.320 --> 00:16:37.650
Dakle, ja mislim da u svakoj fazi, znate -

00:16:37.650 --> 00:16:40.856
postoji ona metafora sa kornjačama
koje se pružaju sve do kraja.

00:16:40.880 --> 00:16:43.261
Pa, ovde to važi za personalizaciju.

NOTE Paragraph

00:16:43.285 --> 00:16:46.176
KA: Dakle, kada kažete
da ćelija može biti lek,

00:16:46.200 --> 00:16:48.016
a ne pilula,

00:16:48.040 --> 00:16:50.090
govorite potencijalno
o sopstvenim ćelijama.

NOTE Paragraph

00:16:50.090 --> 00:16:52.696
SM: Apsolutno.
KA: Dakle, preobraćene u matične ćelije,

00:16:52.720 --> 00:16:57.686
možda testirane u odnosu na razne lekove
ili tako nešto, i pripremljene.

NOTE Paragraph

00:16:57.686 --> 00:16:59.816
SM: I nema možda. To je ono što radimo.

00:16:59.840 --> 00:17:03.576
To je ono što se dešava, i zapravo,
polako se krećemo,

00:17:03.600 --> 00:17:07.320
ne udaljavamo se od genomike
već je ugrađujemo

00:17:07.320 --> 00:17:10.070
u ono što nazivamo
sistemima sa više poretka,

00:17:10.070 --> 00:17:12.200
poluautonomnim, samoregulišućim sistemima,

00:17:12.200 --> 00:17:14.816
kao što su ćelije, organi, sredine.

NOTE Paragraph

00:17:14.829 --> 00:17:16.207
KA: Mnogo vam hvala.

NOTE Paragraph

00:17:16.227 --> 00:17:17.817
SM: Sa zadovoljstvom. Hvala.

00:17:17.817 --> 00:17:19.534
(Aplauz)