1
00:00:00,760 --> 00:00:04,096
Želim da vam govorim
o budućnosti medicine,

2
00:00:04,960 --> 00:00:08,026
a pre nego što to uradim,
želeo bih da malo govorim o prošlosti.

3
00:00:09,080 --> 00:00:12,696
Većim delom skorije istorije medicine,

4
00:00:12,720 --> 00:00:16,536
razmišljali smo o bolestima i lečenju

5
00:00:16,560 --> 00:00:19,936
u okvirima jako jednostavnog modela.

6
00:00:19,960 --> 00:00:22,656
Zapravo, model je tako jednostavan

7
00:00:22,680 --> 00:00:25,736
da ga možete rezimirati u šest reči:

8
00:00:25,760 --> 00:00:29,840
imate bolest, uzmite pilulu, ubijte nešto.

9
00:00:31,080 --> 00:00:35,816
E, sad, razlog dominantnosti ovog modela,

10
00:00:35,840 --> 00:00:38,456
naravno, predstavlja
revolucija antibiotika.

11
00:00:38,480 --> 00:00:41,656
Mnogi od vas možda ovo ne znaju,
ali upravo slavimo

12
00:00:41,680 --> 00:00:45,736
stotu godinu od uvođenja antibiotika
u Sjedinjene Države.

13
00:00:45,760 --> 00:00:47,376
Ipak, ono što znate

14
00:00:47,400 --> 00:00:51,640
jeste da to uvođenje
nije bilo ništa manje nego transformišuće.

15
00:00:52,880 --> 00:00:56,736
Imali ste hemikaliju,
bilo iz sveta prirode

16
00:00:56,760 --> 00:00:59,496
ili veštački sintetizovanu u laboratoriji,

17
00:00:59,520 --> 00:01:02,776
ona bi prolazila kroz vaše telo,

18
00:01:02,800 --> 00:01:05,576
našla bi svoju metu,

19
00:01:05,600 --> 00:01:07,256
naciljala bi svoju metu -

20
00:01:07,280 --> 00:01:09,496
mikrob ili deo mikroba -

21
00:01:09,520 --> 00:01:12,960
a zatim onesposobila i bravu i ključ

22
00:01:13,960 --> 00:01:17,496
sa izuzetnom spretnošću,
izuzetnom specifičnošću.

23
00:01:17,520 --> 00:01:21,816
Na kraju biste uzeli
prethodno fatalnu, smrtonosnu bolest -

24
00:01:21,840 --> 00:01:24,976
upalu pluća, sifilis, tuberkulozu -

25
00:01:25,000 --> 00:01:29,040
i pretvorili je u izlečivu bolest
ili bolest za koju postoji tretman.

26
00:01:30,080 --> 00:01:31,560
Imate upalu pluća,

27
00:01:32,480 --> 00:01:33,856
uzmete penicilin,

28
00:01:33,880 --> 00:01:35,416
ubijete mikrobe

29
00:01:35,440 --> 00:01:37,576
i izlečite bolest.

30
00:01:37,600 --> 00:01:40,536
Toliko je bila zavodljiva ta ideja,

31
00:01:40,560 --> 00:01:44,736
tako moćna metafora o bravi i ključu

32
00:01:44,760 --> 00:01:46,296
i ubijanju nečega,

33
00:01:46,320 --> 00:01:48,336
da se brzo probila kroz biologiju.

34
00:01:48,360 --> 00:01:50,480
Bila je to transformacija
kao nijedna druga.

35
00:01:52,160 --> 00:01:55,336
Zaista smo proveli poslednjih sto godina

36
00:01:55,360 --> 00:01:58,816
pokušavajući da iznova i iznova
ponovimo taj model

37
00:01:58,840 --> 00:02:00,079
kod neinfektivnih bolesti,

38
00:02:00,103 --> 00:02:04,223
kod hroničnih bolesti poput dijabetesa,
hipertenzije i srčanih oboljenja.

39
00:02:05,120 --> 00:02:08,759
Uspelo je, ali samo delimično.

40
00:02:09,120 --> 00:02:10,776
Dozvolite da vam pokažem.

41
00:02:10,800 --> 00:02:13,696
Znate, ako uzmete čitav univerzum

42
00:02:13,720 --> 00:02:17,216
hemijskih reakcija u ljudskom telu,

43
00:02:17,240 --> 00:02:20,536
svaku hemijsku reakciju
za koju je vaše telo sposobno,

44
00:02:20,560 --> 00:02:23,050
većina ljudi misli
da je taj broj blizu miliona.

45
00:02:23,050 --> 00:02:24,896
Recimo da je milion.

46
00:02:24,920 --> 00:02:26,616
Da vas sada pitam,

47
00:02:26,640 --> 00:02:29,296
koji broj ili deo reakcija

48
00:02:29,320 --> 00:02:31,136
zaista može biti meta

49
00:02:31,160 --> 00:02:35,976
čitave farmakopeje,
cele medicinske hemije?

50
00:02:36,000 --> 00:02:38,040
Taj broj je 250.

51
00:02:39,680 --> 00:02:42,216
Ostatak je u hemijskoj tami.

52
00:02:42,240 --> 00:02:48,416
Drugim rečima, 0,025 posto
svih hemijskih reakcija u vašem telu

53
00:02:48,440 --> 00:02:52,560
mogu postati meta
ovog mehanizma ključa i brave.

54
00:02:53,680 --> 00:02:56,736
Znate, ako razmišljate
o ljudskoj fiziologiji

55
00:02:56,760 --> 00:03:00,216
kao o ogromnoj globalnoj telefonskoj mreži

56
00:03:00,240 --> 00:03:04,120
sa čvorovima i delovima u interakciji,

57
00:03:04,600 --> 00:03:07,776
tada celokupna naša medicinska hemija

58
00:03:07,800 --> 00:03:10,056
funkcioniše u jednom malom uglu

59
00:03:10,080 --> 00:03:12,776
na ivici, spoljnoj ivici te mreže.

60
00:03:12,800 --> 00:03:16,616
To bi bilo kao da je
čitava naša farmaceutska hemija

61
00:03:16,640 --> 00:03:20,256
potporni operater u Vičiti, u Kanzasu,

62
00:03:20,256 --> 00:03:23,500
koji petlja sa oko deset
ili petnaest telefonskih linija.

63
00:03:24,880 --> 00:03:27,040
Pa, šta da radimo u vezi sa ovom idejom?

64
00:03:28,160 --> 00:03:30,520
Šta ako bismo reorganizovali ovaj pristup?

65
00:03:32,080 --> 00:03:35,456
U stvari, ispostavilo se
da nam svet prirode

66
00:03:35,480 --> 00:03:40,536
daje nagoveštaj kako bismo mogli
razmišljati o bolestima

67
00:03:40,560 --> 00:03:42,216
na potpuno drugačiji način,

68
00:03:42,240 --> 00:03:45,960
umesto zaraze, lekova, meta.

69
00:03:47,080 --> 00:03:50,456
Zapravo, svet prirode je organizovan
hijerarhijski prema gore,

70
00:03:50,480 --> 00:03:52,336
nije usmeren nadole, već nagore,

71
00:03:52,360 --> 00:03:58,600
a započinjemo samoregulišućom,
poluautonomnom jedinicom zvanom ćelija.

72
00:03:59,640 --> 00:04:02,856
Te samoregulišuće, poluautonomne jedinice

73
00:04:02,880 --> 00:04:07,696
dovode do samoregulišućih,
poluautonomnih jedinica zvanih organi,

74
00:04:07,720 --> 00:04:10,720
a ti organi se sjedinjuju
da bi formirali ono što se zovu ljudi,

75
00:04:11,920 --> 00:04:15,816
a ti organizmi na kraju žive u sredinama

76
00:04:15,840 --> 00:04:19,440
koje su delom samoregulišuće,
a delom poluautonomne.

77
00:04:20,790 --> 00:04:23,736
Ono što je fino u vezi sa ovom šemom,
ovom hijerarhijskom šemom

78
00:04:23,760 --> 00:04:26,456
koja se izgrađuje nagore umesto nadole,

79
00:04:26,480 --> 00:04:29,856
je to što nam omogućava
da razmišljamo o bolestima

80
00:04:29,880 --> 00:04:31,214
na donekle drugačiji način.

81
00:04:32,400 --> 00:04:34,520
Uzmite bolest poput raka.

82
00:04:36,120 --> 00:04:37,416
Od 1950-ih godina,

83
00:04:37,440 --> 00:04:42,967
pokušavali smo zaista očajnički
da model ključa i brave primenimo na raku.

84
00:04:42,991 --> 00:04:45,880
Pokušavali smo da ubijemo ćelije

85
00:04:45,905 --> 00:04:50,252
koristeći mnoštvo hemoterapija
ili usmerenih terapija,

86
00:04:50,276 --> 00:04:52,530
i kao što je većini poznato,
to je uspelo.

87
00:04:52,530 --> 00:04:54,532
Uspelo je kod bolesti
kao što je leukemija.

88
00:04:54,552 --> 00:04:56,976
Uspelo je kod nekih oblika raka dojke,

89
00:04:57,000 --> 00:05:00,736
ali na kraju stignete
do gornje granice tog pristupa.

90
00:05:00,760 --> 00:05:03,256
Tek smo poslednjih desetak godina

91
00:05:03,280 --> 00:05:06,416
počeli da razmišljamo
o korišćenju imunog sistema,

92
00:05:06,440 --> 00:05:09,536
setivši se da ćelije raka
u stvari ne rastu u vakuumu.

93
00:05:09,560 --> 00:05:11,616
Zapravo rastu u ljudskom organizmu.

94
00:05:11,640 --> 00:05:13,936
A da li možete koristiti
organizmički kapacitet,

95
00:05:13,960 --> 00:05:17,103
činjenicu da ljudska bića imaju
imuni sistem, da biste napali rak?

96
00:05:17,127 --> 00:05:18,590
Naime, to je dovelo

97
00:05:18,590 --> 00:05:22,480
do nekih od najspektakularnijih
novih lekova protiv raka.

98
00:05:22,480 --> 00:05:25,814
Konačno, tu je nivo okruženja, zar ne?

99
00:05:26,160 --> 00:05:29,136
Znate, mi ne mislimo o raku
kao o menjanju sredine.

100
00:05:29,160 --> 00:05:34,056
Dozvolite da vam dam primer
duboko karcinogenog okruženja.

101
00:05:34,080 --> 00:05:35,280
Zove se zatvor.

102
00:05:36,160 --> 00:05:41,296
Uzmite usamljenost, uzmite depresiju,
uzmite pritvaranje,

103
00:05:41,320 --> 00:05:42,520
i tome dodajte,

104
00:05:43,400 --> 00:05:45,960
urolan u malo belo parče papira,

105
00:05:47,000 --> 00:05:50,776
jedan od najsnažnijih neurostimulansa
za koje znamo, zvani nikotin,

106
00:05:50,800 --> 00:05:55,736
i tome dodate jednu od najjačih
zavisničkih supstanci za koje znate,

107
00:05:55,760 --> 00:05:58,556
i imate prokancerogeno okruženje.

108
00:05:59,520 --> 00:06:01,976
Možete imati i antikarcinogena okruženja.

109
00:06:02,000 --> 00:06:04,696
Postoje pokušaji stvaranja sredina,

110
00:06:04,720 --> 00:06:07,482
menjanja hormonalne sredine
za rak dojke, na primer.

111
00:06:08,370 --> 00:06:10,430
Pokušavamo da menjamo
metaboličko okruženje

112
00:06:10,430 --> 00:06:11,880
kod drugih oblika raka.

113
00:06:11,880 --> 00:06:14,296
Ili uzmite drugu bolest,
kao što je depresija.

114
00:06:14,320 --> 00:06:16,976
Opet, radeći nagore,

115
00:06:17,000 --> 00:06:21,016
od 60-ih i 70-ih godina smo pokušavali,
takođe očajnički,

116
00:06:21,040 --> 00:06:25,216
da isključimo molekule
koji deluju između nervnih ćelija -

117
00:06:25,240 --> 00:06:27,416
serotonin, dopamin -

118
00:06:27,440 --> 00:06:30,216
i pokušavali da tako izlečimo depresiju,
i to je uspevalo,

119
00:06:30,216 --> 00:06:31,720
ali je onda doseglo granicu.

120
00:06:33,000 --> 00:06:35,620
Sada znamo da je verovatno
ono što mora da se uradi -

121
00:06:35,644 --> 00:06:38,616
promeniti fiziologiju organa, mozga,

122
00:06:38,640 --> 00:06:40,690
prespojiti ga, preoblikovati ga,

123
00:06:40,690 --> 00:06:43,350
i to, naravno, znamo
jer je studija za studijom pokazala

124
00:06:43,350 --> 00:06:45,185
da terapija razgovorom upravo to čini,

125
00:06:45,185 --> 00:06:46,785
i studija za studijom je pokazala

126
00:06:46,795 --> 00:06:50,330
da je terapija razgovorom
u kombinaciji sa lekovima, pilulama,

127
00:06:50,330 --> 00:06:53,169
zapravo mnogo delotvornija
nego bilo koje od ta dva zasebno.

128
00:06:53,840 --> 00:06:57,416
Možemo li zamisliti obuhvatnije okruženje
koje će promeniti depresiju?

129
00:06:57,440 --> 00:07:01,496
Možete li da blokirate signale
koji izazivaju depresiju?

130
00:07:01,520 --> 00:07:07,000
Još jednom, krećući se nagore
ovim hijerahijskim lancem organizacije.

131
00:07:07,760 --> 00:07:10,456
Možda ovde zapravo u pitanju

132
00:07:10,480 --> 00:07:13,736
nije lek sam po sebi, već metafora.

133
00:07:13,760 --> 00:07:15,816
Umesto ubijanja nečega,

134
00:07:15,840 --> 00:07:19,536
u slučaju velikih hroničnih
degenerativnih oboljenja -

135
00:07:19,560 --> 00:07:22,970
otkazivanja bubrega, dijabetesa,
hipertenzija, artroze -

136
00:07:22,970 --> 00:07:26,652
možda je ono što zaista treba da uradimo
promena metafore na uzgajanje nečega,

137
00:07:26,676 --> 00:07:28,616
a to je ključ, možda,

138
00:07:28,640 --> 00:07:31,136
za preformulisanje
našeg razmišljaja o medicini.

139
00:07:31,160 --> 00:07:34,616
E, sad, ta ideja o menjanju,

140
00:07:34,640 --> 00:07:36,976
stvaranju preokreta
u percepciji, takoreći,

141
00:07:37,000 --> 00:07:40,130
ugnezdila se kod mene
na vrlo ličan način pre oko 10 godina.

142
00:07:40,130 --> 00:07:41,090
Pre oko 10 godina -

143
00:07:41,090 --> 00:07:43,120
bavio sam se trčanjem većim delom života -

144
00:07:43,120 --> 00:07:44,936
otišao sam na trčanje u subotu ujutu.

145
00:07:44,936 --> 00:07:48,006
Vratio sam se i probudio se
i bukvalno nisam mogao da se pomerim.

146
00:07:48,006 --> 00:07:49,816
Moje desno koleno je bilo natečeno

147
00:07:49,840 --> 00:07:53,360
i mogli ste da čujete
to zlokobno krckanje kost o kost.

148
00:07:54,240 --> 00:07:56,440
Jedna od privilegija lekara

149
00:07:56,440 --> 00:07:59,160
je da ste možete da zatražite
svoju magnetnu rezonancu.

150
00:07:59,160 --> 00:08:01,430
Sledeće nedelje sam otišao
na magnetnu rezonancu

151
00:08:01,430 --> 00:08:03,160
i to je ovako izgledalo.

152
00:08:03,160 --> 00:08:07,456
U suštini, meniskus hrskavice
koji se nalazi između kostiju

153
00:08:07,480 --> 00:08:10,896
bio je potpuno iskidan,
a sama kost je bila oštećena.

154
00:08:10,920 --> 00:08:13,376
Ako me gledate sa sažaljenjem,

155
00:08:13,400 --> 00:08:15,216
da vam kažem nekoliko činjenica.

156
00:08:15,240 --> 00:08:19,416
Ako bih odveo na magnetnu rezonancu
svaku osobu u ovoj publici,

157
00:08:19,440 --> 00:08:21,746
60 procenata vas bi pokazivalo znake

158
00:08:21,746 --> 00:08:24,296
ovakvog propadanja kostiju i hrskavice.

159
00:08:24,320 --> 00:08:28,096
Osamdeset pet posto
svih žena do 70. godine

160
00:08:28,120 --> 00:08:31,376
pokazuje znake umerene do ozbiljne
degeneracije hrskavice,

161
00:08:31,400 --> 00:08:33,530
a 50 do 60 procenata muškaraca
u ovoj publici

162
00:08:33,530 --> 00:08:35,056
takođe bi imalo takve simptome.

163
00:08:35,080 --> 00:08:36,966
Dakle, ovo je veoma učestalo oboljenje.

164
00:08:36,966 --> 00:08:38,976
Druga prednost koju imaju lekari

165
00:08:39,000 --> 00:08:42,135
je da mogu da eksperimentišu
sa svojim tegobama.

166
00:08:42,159 --> 00:08:44,376
Dakle, pre oko 10 godina smo započeli,

167
00:08:44,400 --> 00:08:46,760
doneli smo ovaj proces u laboratoriju

168
00:08:46,760 --> 00:08:48,966
i započeli smo
sa jednostavnim eksperimentima,

169
00:08:48,966 --> 00:08:51,466
pokušavajući mehanički
da popravimo ovu degeneraciju.

170
00:08:51,466 --> 00:08:56,176
Pokušali smo da ubrizgavamo hemikalije
u kolena životinja

171
00:08:56,200 --> 00:08:58,856
da bismo probali da preokrenemo
propadanje hrskavice,

172
00:08:58,880 --> 00:09:03,416
i da rezimiramo ukratko
veoma dug i bolan proces,

173
00:09:03,440 --> 00:09:05,216
u suštini se to svelo ni na šta.

174
00:09:05,240 --> 00:09:06,440
Ništa se nije dogodilo.

175
00:09:06,880 --> 00:09:11,550
Zatim, pre oko sedam godina, imali smo
studenta istraživača iz Australije.

176
00:09:11,550 --> 00:09:13,115
Dobra stvar kod Australijanaca

177
00:09:13,115 --> 00:09:16,521
je da su navikli
da posmatraju svet naopako.

178
00:09:16,546 --> 00:09:17,703
(Smeh)

179
00:09:17,727 --> 00:09:21,816
Tako mi je Den predložio: „Znaš,
možda nije u pitanju mehanički problem.

180
00:09:21,840 --> 00:09:25,840
Možda nije hemijski problem.
Možda je problem matičnih ćelija.“

181
00:09:27,760 --> 00:09:29,656
Drugim rečima, imali smo dve hipoteze.

182
00:09:29,680 --> 00:09:33,496
Broj jedan, postoji tako nešto
kao skeletne matične ćelije -

183
00:09:33,520 --> 00:09:37,040
skeletne matične ćelije koje grade
čitav skelet kičmenjaka,

184
00:09:37,064 --> 00:09:39,240
kosti, hrskavicu
i vlaknaste elemente skeleta,

185
00:09:39,240 --> 00:09:41,260
baš kao što postoje matične ćelije u krvi,

186
00:09:41,260 --> 00:09:43,769
baš kao što postoje
matične ćelije u nervnom sistemu.

187
00:09:43,769 --> 00:09:47,474
I pod dva, da možda je degeneracija
ili disfunkcija ovih matičnih ćelija

188
00:09:47,474 --> 00:09:51,056
ono što izaziva kostohondralni artritis,
vrlo učestalu bolest.

189
00:09:51,080 --> 00:09:54,296
Dakle, pitanje je zapravo,
da li smo tragali za pilulom

190
00:09:54,320 --> 00:09:56,936
kada je u stvari trebalo
da tragamo za ćelijom.

191
00:09:56,960 --> 00:09:59,816
Stoga smo preokrenuli naše modele

192
00:09:59,840 --> 00:10:02,960
i počeli da tragamo
za skeletnim matičnim ćelijama.

193
00:10:03,560 --> 00:10:06,056
Da ponovo skratimo priču,

194
00:10:06,080 --> 00:10:09,000
pre oko pet godina pronašli smo te ćelije.

195
00:10:09,800 --> 00:10:12,060
One žive unutar skeleta.

196
00:10:12,060 --> 00:10:15,216
Ovde je šematski prikaz,
a potom i prava fotografija jedne od njih.

197
00:10:15,240 --> 00:10:20,236
Belo na slici je kost, a te crvene kolone
koje vidite i žute ćelije

198
00:10:20,240 --> 00:10:23,496
su ćelije koje su nastale
iz samo jedne skeletne matične ćelije -

199
00:10:23,520 --> 00:10:26,816
kolone hrskavice, kolone kostiju
koje proizilaze iz samo jedne ćelije.

200
00:10:26,840 --> 00:10:30,136
Ove ćelije su fascinantne.
Imaju četiri svojstva.

201
00:10:30,160 --> 00:10:33,936
Prvo je da žive gde se to i očekuje.

202
00:10:33,960 --> 00:10:36,336
Žive baš ispod površine kosti,

203
00:10:36,360 --> 00:10:37,896
ispod hrskavice.

204
00:10:37,920 --> 00:10:40,540
Znate, u biologiji
se sve vrti oko lokacije.

205
00:10:40,564 --> 00:10:44,816
Pređu u odgovarajuća područja
i formiraju kost i hrskavicu.

206
00:10:44,840 --> 00:10:46,096
To je prvo svojstvo.

207
00:10:46,120 --> 00:10:47,330
Evo zanimljivog svojstva.

208
00:10:47,330 --> 00:10:50,080
Možete da ih izvadite
iz skeleta kičmenjaka,

209
00:10:50,080 --> 00:10:52,870
možete da ih kultivišete
u petrijevoj šolji u laboratoriji,

210
00:10:52,870 --> 00:10:54,936
a one strašno žele da formiraju hrskavicu.

211
00:10:54,960 --> 00:10:57,646
Sećate se kako nikako nismo mogli
da formiramo hrskavicu?

212
00:10:57,646 --> 00:10:59,805
Ove ćelije užasno žele
da formiraju hrskavicu.

213
00:10:59,805 --> 00:11:02,655
One formiraju naslage hrskavice oko sebe.

214
00:11:02,680 --> 00:11:04,296
One su takođe, broj tri,

215
00:11:04,320 --> 00:11:08,496
najefikasniji remonteri preloma
sa kojima smo se ikada susreli.

216
00:11:08,520 --> 00:11:11,816
Ovo je mala kost,
kost miša koju smo prelomili

217
00:11:11,840 --> 00:11:13,376
i zatim pustili da sama zaceli.

218
00:11:13,400 --> 00:11:16,416
Ove matične ćelije su došle
i popravile kost, žuto na slici,

219
00:11:16,440 --> 00:11:19,056
hrskavica je belo, skoro u potpunosti.

220
00:11:19,080 --> 00:11:22,616
Toliko da, ako ih obeležite
fluorescentnom bojom,

221
00:11:22,640 --> 00:11:26,376
možete da ih posmatrate
kao vrstu čudnog ćelijskog lepka

222
00:11:26,400 --> 00:11:28,220
koji dolazi u oblast preloma,

223
00:11:28,220 --> 00:11:31,256
popravljajući ga lokalno
i zatim zaustavljajući njegovo dejstvo.

224
00:11:31,280 --> 00:11:33,616
E sad, četvrto je najkobnije,

225
00:11:33,640 --> 00:11:37,776
a to je da njihov broj naglo opada,

226
00:11:37,800 --> 00:11:42,496
strmoglavo, desetostruko,
pedesetostruko, dok starimo.

227
00:11:42,520 --> 00:11:44,096
Dakle, ono što se zapravo desilo

228
00:11:44,120 --> 00:11:46,976
je da smo pronašli perceptivni preokret.

229
00:11:47,000 --> 00:11:49,736
Krenuli smo u potragu za pilulama

230
00:11:49,760 --> 00:11:52,256
a završili s pronalaženjem teorija.

231
00:11:52,280 --> 00:11:53,496
Na neki način,

232
00:11:53,520 --> 00:11:56,136
upecali smo se ponovo na ovu ideju:

233
00:11:56,160 --> 00:11:58,930
ćelije, organizmi, sredine,

234
00:11:58,930 --> 00:12:01,736
jer kako smo sada razmišljali
o koštanim matičnim ćelijama,

235
00:12:01,736 --> 00:12:05,600
razmišljali smo o artritisu
u smislu ćelijske bolesti.

236
00:12:05,600 --> 00:12:08,000
Zatim je sledeće pitanje bilo
da li postoje organi?

237
00:12:08,000 --> 00:12:10,389
Da li možete ovo da izgradite
kao organ izvan tela?

238
00:12:10,413 --> 00:12:14,256
Možete li da usadite hrskavicu
u oblast povrede?

239
00:12:14,280 --> 00:12:16,256
I možda najinteresantnije,

240
00:12:16,280 --> 00:12:18,656
možete li da doprete iznad
i stvorite sredine?

241
00:12:18,680 --> 00:12:21,736
Znate, poznato nam je
da vežbanje preoblikuje kosti,

242
00:12:21,760 --> 00:12:24,176
ali dajte, niko od nas neće da vežba.

243
00:12:24,200 --> 00:12:29,376
Možete li da zamislite načine
da se kosti pasivno pune i prazne

244
00:12:29,400 --> 00:12:34,216
tako da možete da iznova stvarate
ili regenerišete hrskavicu koja propada?

245
00:12:34,240 --> 00:12:36,621
Možda je zanimljivije i važnije

246
00:12:36,645 --> 00:12:40,096
pitanje da li možete primeniti
ovaj model globalnije izvan medicine.

247
00:12:40,120 --> 00:12:43,050
Nije u pitanju, kao što sam već rekao,

248
00:12:43,050 --> 00:12:45,640
ubijanje nečega, već uzgajanje nečega.

249
00:12:46,280 --> 00:12:51,096
To pokreće niz, rekao bih,
nekih od najzanimljivijih pitanja

250
00:12:51,120 --> 00:12:53,640
o tome kako ćemo razmišljati
o lekovima u budućnosti.

251
00:12:55,040 --> 00:12:57,920
Da li bi vaš lek
mogla biti ćelija, a ne pilula?

252
00:12:58,840 --> 00:13:01,216
Kako bismo uzgajali te ćelije?

253
00:13:01,240 --> 00:13:04,256
Šta bismo uradili da zaustavimo
maligni rast ovih ćelija?

254
00:13:04,280 --> 00:13:08,176
Čuli smo za probleme neobuzdanog rasta.

255
00:13:08,200 --> 00:13:10,976
Da li bismo mogli da ugradimo
suicidne gene u te ćelije

256
00:13:11,000 --> 00:13:13,020
da ih sprečimo da rastu?

257
00:13:13,040 --> 00:13:16,976
Da li bi vaš lek mogao biti organ
koji je stvoren izvan tela

258
00:13:17,000 --> 00:13:18,936
i zatim ugrađen u telo?

259
00:13:18,960 --> 00:13:21,696
Da li bi to moglo da zaustavi
deo propadanja?

260
00:13:21,720 --> 00:13:23,625
Šta ako organ mora da ima memoriju?

261
00:13:23,649 --> 00:13:28,416
U slučajevima bolesti nervnog sistema,
neki od tih organa su imali memoriju.

262
00:13:28,440 --> 00:13:30,896
Kako bismo mogli
da ponovo ugradimo tu memoriju?

263
00:13:30,920 --> 00:13:32,736
Možemo li da skladištimo te organe?

264
00:13:32,760 --> 00:13:36,723
Da li bi svaki organ morao da bude stvoren
za pojedinačno ljudsko biće i vraćen?

265
00:13:38,520 --> 00:13:41,020
I možda najzagonetnije,

266
00:13:41,020 --> 00:13:42,970
da li bi vaš lek mogla da bude sredina?

267
00:13:43,920 --> 00:13:45,946
Da li biste mogli da patentirate sredinu?

268
00:13:45,946 --> 00:13:49,296
Znate, u svakoj kulturi,

269
00:13:49,320 --> 00:13:52,256
šamani su koristili okruženje kao lek.

270
00:13:52,280 --> 00:13:54,600
Da li možemo to da zamislimo
u našoj budućnosti?

271
00:13:56,080 --> 00:13:59,456
Dosta sam govorio o modelima.
Započeo sam ovaj govor modelima.

272
00:13:59,480 --> 00:14:02,176
Dopustite mi da završim mislima
o izgradnji modela.

273
00:14:02,200 --> 00:14:04,296
To je ono što mi radimo kao naučnici.

274
00:14:04,320 --> 00:14:07,616
Znate, kada arhitekta napravi model,

275
00:14:07,640 --> 00:14:10,936
on ili ona pokušava
da vam pokaže svet u malom,

276
00:14:10,960 --> 00:14:13,856
a kada naučnik pravi model,

277
00:14:13,880 --> 00:14:16,404
on ili ona pokušava da vam pokaže
svet kroz metaforu.

278
00:14:17,600 --> 00:14:21,456
On ili ona pokušava da stvori
novi način sagledavanja stvari.

279
00:14:21,480 --> 00:14:25,600
Prvo je promena razmere.
Drugo je promena percepcije.

280
00:14:26,920 --> 00:14:31,856
E, sad, antibiotici su stvorili
takvu perceptivnu promenu

281
00:14:31,880 --> 00:14:35,696
u našem načinu razmišljanja o medicini
koji je zaista obojen, iskrivljen,

282
00:14:35,720 --> 00:14:39,640
vrlo uspešno, tako smo razmišljali
o medicini poslednjih sto godina.

283
00:14:40,400 --> 00:14:44,816
Ipak, u budućnosti su nam potrebni
novi modeli za razmišljanje o medicini.

284
00:14:44,840 --> 00:14:46,320
O tome se radi.

285
00:14:47,480 --> 00:14:50,816
Znate, prisutna je popularna fraza

286
00:14:50,840 --> 00:14:54,816
da je razlog zbog kojeg nismo ostvarili
transformišući uticaj

287
00:14:54,840 --> 00:14:56,816
u lečenju bolesti

288
00:14:56,840 --> 00:14:59,696
taj da nemamo dovoljno jake lekove,

289
00:14:59,720 --> 00:15:01,080
i to je delom istina.

290
00:15:02,120 --> 00:15:03,616
Ipak, možda je pravi razlog

291
00:15:03,640 --> 00:15:06,840
da nemamo dovoljno jake
načine razmišljanja o lekovima.

292
00:15:08,560 --> 00:15:10,976
Svakako je istina

293
00:15:11,000 --> 00:15:14,776
da bi bilo lepo imati nove lekove,

294
00:15:14,800 --> 00:15:19,456
ali možda ono što je zaista u igri
leži na trima nedodirljivim krajevima:

295
00:15:19,480 --> 00:15:23,296
mehanizmima, modelima, metaforama.

296
00:15:23,320 --> 00:15:24,656
Hvala.

297
00:15:24,680 --> 00:15:28,120
(Aplauz)

298
00:15:33,600 --> 00:15:37,016
Kris Anderson:
Baš mi se dopada ova metafora.

299
00:15:37,040 --> 00:15:38,576
Kako se to povezuje?

300
00:15:38,600 --> 00:15:41,736
Dosta se priča u oblasti tehnologije

301
00:15:41,760 --> 00:15:43,896
o personalizaciji lekova,

302
00:15:43,920 --> 00:15:47,336
da imamo sve te podatke
i da će medicinski tretmani u budućnosti

303
00:15:47,360 --> 00:15:51,856
biti posebno prilagođeni za vas,
za vaš genom, vaš aktuelni kontekst.

304
00:15:51,880 --> 00:15:55,816
Da li to važi za ovaj model koji vi imate?

305
00:15:55,840 --> 00:15:58,190
Sidarta Makhardži:
To je vrlo zanimljivo pitanje.

306
00:15:58,190 --> 00:16:00,696
Dosta smo razmišljali
o personalizaciji medicine

307
00:16:00,720 --> 00:16:02,256
u pogledu genomike.

308
00:16:02,280 --> 00:16:04,856
Zato što je gen
tako dominantna metafora,

309
00:16:04,880 --> 00:16:07,856
opet, da upotrebim tu istu reč,
u današnjoj medicini,

310
00:16:07,880 --> 00:16:11,616
smatramo da će genom biti pokretač
personalizacije medicine.

311
00:16:11,640 --> 00:16:14,736
Naravno, genom je samo kraj

312
00:16:14,760 --> 00:16:18,576
dugog lanca bića, takoreći.

313
00:16:18,600 --> 00:16:22,416
Prva organizovana jedinica
na tom lancu bića je ćelija.

314
00:16:22,440 --> 00:16:25,416
Dakle, ako ćemo to zaista tako izneti
u medicini,

315
00:16:25,440 --> 00:16:28,256
moramo da razmišljamo
o personalizaciji ćelijskih terapija,

316
00:16:28,280 --> 00:16:31,456
a zatim i personalizaciji
organskih ili organizmičkih terapija,

317
00:16:31,480 --> 00:16:35,296
na kraju personalizujući
terapije izlaganja za okruženje.

318
00:16:35,320 --> 00:16:37,650
Dakle, ja mislim da u svakoj fazi, znate -

319
00:16:37,650 --> 00:16:40,856
postoji ona metafora sa kornjačama
koje se pružaju sve do kraja.

320
00:16:40,880 --> 00:16:43,261
Pa, ovde to važi za personalizaciju.

321
00:16:43,285 --> 00:16:46,176
KA: Dakle, kada kažete
da ćelija može biti lek,

322
00:16:46,200 --> 00:16:48,016
a ne pilula,

323
00:16:48,040 --> 00:16:50,090
govorite potencijalno
o sopstvenim ćelijama.

324
00:16:50,090 --> 00:16:52,696
SM: Apsolutno.
KA: Dakle, preobraćene u matične ćelije,

325
00:16:52,720 --> 00:16:57,686
možda testirane u odnosu na razne lekove
ili tako nešto, i pripremljene.

326
00:16:57,686 --> 00:16:59,816
SM: I nema možda. To je ono što radimo.

327
00:16:59,840 --> 00:17:03,576
To je ono što se dešava, i zapravo,
polako se krećemo,

328
00:17:03,600 --> 00:17:07,320
ne udaljavamo se od genomike
već je ugrađujemo

329
00:17:07,320 --> 00:17:10,070
u ono što nazivamo
sistemima sa više poretka,

330
00:17:10,070 --> 00:17:12,200
poluautonomnim, samoregulišućim sistemima,

331
00:17:12,200 --> 00:17:14,816
kao što su ćelije, organi, sredine.

332
00:17:14,829 --> 00:17:16,207
KA: Mnogo vam hvala.

333
00:17:16,227 --> 00:17:17,817
SM: Sa zadovoljstvom. Hvala.

334
00:17:17,817 --> 00:17:19,534
(Aplauz)