[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.76,0:00:04.94,Default,,0000,0000,0000,,Opowiem o przyszłości medycyny. Dialogue: 0,0:00:04.96,0:00:09.06,Default,,0000,0000,0000,,Jednak zanim to zrobię,\Npowiem trochę o jej przeszłości. Dialogue: 0,0:00:09.08,0:00:12.70,Default,,0000,0000,0000,,Przez ostatnie lata jej historii Dialogue: 0,0:00:12.72,0:00:16.54,Default,,0000,0000,0000,,choroba i leczenie były oparte Dialogue: 0,0:00:16.56,0:00:19.94,Default,,0000,0000,0000,,na całkiem prostym modelu, Dialogue: 0,0:00:19.96,0:00:22.66,Default,,0000,0000,0000,,który jest tak prosty, Dialogue: 0,0:00:22.68,0:00:25.74,Default,,0000,0000,0000,,że można by go podsumować\Nw pięciu słowach: Dialogue: 0,0:00:25.76,0:00:29.84,Default,,0000,0000,0000,,zachoruj, weź tabletkę, zabij coś. Dialogue: 0,0:00:31.08,0:00:35.82,Default,,0000,0000,0000,,Przyczyną dominacji tego modelu \Njest oczywiście przełom Dialogue: 0,0:00:35.84,0:00:38.46,Default,,0000,0000,0000,,w postaci odkrycia antybiotyków. Dialogue: 0,0:00:38.48,0:00:41.66,Default,,0000,0000,0000,,Wielu pewnie nie wie,\Nże świętujemy setną rocznicę Dialogue: 0,0:00:41.68,0:00:45.74,Default,,0000,0000,0000,,wprowadzenia antybiotyków w USA. Dialogue: 0,0:00:45.76,0:00:47.38,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie zapewne, Dialogue: 0,0:00:47.40,0:00:51.64,Default,,0000,0000,0000,,że był to czysty przełom. Dialogue: 0,0:00:52.88,0:00:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Substancja chemiczna\Npochodzenia naturalnego, Dialogue: 0,0:00:56.76,0:00:59.50,Default,,0000,0000,0000,,czy też sztucznie uzyskana w laboratorium, Dialogue: 0,0:00:59.52,0:01:02.78,Default,,0000,0000,0000,,wędrując przez organizm Dialogue: 0,0:01:02.80,0:01:05.58,Default,,0000,0000,0000,,odnajduje cel, Dialogue: 0,0:01:05.60,0:01:07.26,Default,,0000,0000,0000,,przyczepia się Dialogue: 0,0:01:07.28,0:01:09.50,Default,,0000,0000,0000,,do drobnoustroju lub jego części, Dialogue: 0,0:01:09.52,0:01:13.28,Default,,0000,0000,0000,,po czym przekręca klucz, Dialogue: 0,0:01:13.54,0:01:17.50,Default,,0000,0000,0000,,niezwykle zwinnie i z precyzją. Dialogue: 0,0:01:17.52,0:01:21.82,Default,,0000,0000,0000,,Choroby wcześniej śmiertelne Dialogue: 0,0:01:21.84,0:01:24.98,Default,,0000,0000,0000,,jak zapalenie płuc, syfilis, gruźlica Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:29.04,Default,,0000,0000,0000,,stały się uleczalne albo do zaleczenia. Dialogue: 0,0:01:30.08,0:01:31.56,Default,,0000,0000,0000,,W przypadku zapalenia płuc Dialogue: 0,0:01:32.48,0:01:33.86,Default,,0000,0000,0000,,wystarczy brać penicylinę, Dialogue: 0,0:01:33.88,0:01:35.42,Default,,0000,0000,0000,,która zabija drobnoustroje Dialogue: 0,0:01:35.44,0:01:37.58,Default,,0000,0000,0000,,i leczy chorobę. Dialogue: 0,0:01:37.60,0:01:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Kuszący pomysł Dialogue: 0,0:01:40.56,0:01:44.74,Default,,0000,0000,0000,,i potężna metafora zamka i klucza Dialogue: 0,0:01:44.76,0:01:46.30,Default,,0000,0000,0000,,przeniknęła biologię. Dialogue: 0,0:01:48.36,0:01:50.48,Default,,0000,0000,0000,,Takiej zmiany jeszcze nigdy nie było. Dialogue: 0,0:01:52.16,0:01:55.34,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie 100 lat spędziliśmy Dialogue: 0,0:01:55.36,0:01:58.82,Default,,0000,0000,0000,,na powtarzaniu w kółko tego modelu Dialogue: 0,0:01:58.84,0:02:00.08,Default,,0000,0000,0000,,dla chorób nieinfekcyjnych Dialogue: 0,0:02:00.10,0:02:04.22,Default,,0000,0000,0000,,oraz przewlekłych jak cukrzyca,\Nnadciśnienie tętnicze i choroby serca. Dialogue: 0,0:02:05.12,0:02:08.76,Default,,0000,0000,0000,,To działało, ale tylko częściowo. Dialogue: 0,0:02:09.12,0:02:10.78,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam. Dialogue: 0,0:02:10.80,0:02:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby chcieć policzyć Dialogue: 0,0:02:13.72,0:02:16.04,Default,,0000,0000,0000,,wszystkie reakcje chemiczne, Dialogue: 0,0:02:16.04,0:02:20.54,Default,,0000,0000,0000,,do jakich zdolny jest ludzki organizm, Dialogue: 0,0:02:20.56,0:02:23.58,Default,,0000,0000,0000,,większość powiedziałaby,\Nże jest ich blisko milion. Dialogue: 0,0:02:23.60,0:02:24.90,Default,,0000,0000,0000,,Przyjmijmy, że tak. Dialogue: 0,0:02:24.92,0:02:26.62,Default,,0000,0000,0000,,Teraz zapytajmy, Dialogue: 0,0:02:26.64,0:02:29.30,Default,,0000,0000,0000,,jaką ilość lub ułamek procesów, Dialogue: 0,0:02:29.32,0:02:31.45,Default,,0000,0000,0000,,potrafi namierzyć Dialogue: 0,0:02:31.45,0:02:35.98,Default,,0000,0000,0000,,farmakopea czyli chemia medyczna? Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Ta liczba to 250. Dialogue: 0,0:02:39.68,0:02:42.22,Default,,0000,0000,0000,,Reszta to chemiczna ciemność. Dialogue: 0,0:02:42.24,0:02:48.42,Default,,0000,0000,0000,,Inaczej mówiąc, 0.025% wszystkich\Nreakcji chemicznych w organizmie Dialogue: 0,0:02:48.44,0:02:52.56,Default,,0000,0000,0000,,da się potraktować \Nmechanizmem zamka i klucza. Dialogue: 0,0:02:53.68,0:02:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Myśląc o ludzkiej fizjologii Dialogue: 0,0:02:56.76,0:03:00.22,Default,,0000,0000,0000,,jako szerokiej sieci telefonicznej Dialogue: 0,0:03:00.24,0:03:04.61,Default,,0000,0000,0000,,obejmującej cały świat\Nz współdziałającymi węzłami, Dialogue: 0,0:03:04.61,0:03:07.78,Default,,0000,0000,0000,,to cała chemia medyczna pracuje Dialogue: 0,0:03:07.80,0:03:10.06,Default,,0000,0000,0000,,na jednym, małym obszarze, Dialogue: 0,0:03:10.08,0:03:12.78,Default,,0000,0000,0000,,na zewnętrznym obrzeżu tej sieci. Dialogue: 0,0:03:12.80,0:03:16.62,Default,,0000,0000,0000,,To tak jakby cała chemia farmaceutyczna Dialogue: 0,0:03:16.64,0:03:20.42,Default,,0000,0000,0000,,była tylko operatorem \Nw jednym mieście: Wichita w Kansas, Dialogue: 0,0:03:20.44,0:03:23.40,Default,,0000,0000,0000,,obsługującym 10 - 15 linii telefonicznych. Dialogue: 0,0:03:24.88,0:03:27.04,Default,,0000,0000,0000,,Co można zrobić z tą koncepcją? Dialogue: 0,0:03:28.16,0:03:30.52,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby przerobić to podejście? Dialogue: 0,0:03:32.08,0:03:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Bo okazuje się,\Nże świat naturalny podpowiada, Dialogue: 0,0:03:36.52,0:03:40.54,Default,,0000,0000,0000,,jak należy myśleć o chorobie Dialogue: 0,0:03:40.56,0:03:42.22,Default,,0000,0000,0000,,w zupełnie inny sposób, Dialogue: 0,0:03:42.24,0:03:45.96,Default,,0000,0000,0000,,odrębny od pojęć takich jak\Nschorzenie, lek, cel. Dialogue: 0,0:03:47.08,0:03:54.53,Default,,0000,0000,0000,,Świat naturalny jest zbudowany\Nhierarchicznie i rosnąco, Dialogue: 0,0:03:54.53,0:03:57.14,Default,,0000,0000,0000,,począwszy od samoregulującej się, Dialogue: 0,0:03:57.15,0:03:59.32,Default,,0000,0000,0000,,na wpół autonomicznej jednostki: komórki. Dialogue: 0,0:03:59.64,0:04:04.94,Default,,0000,0000,0000,,Komórki dają początek samoregulującym się, Dialogue: 0,0:04:04.94,0:04:07.70,Default,,0000,0000,0000,,pół-autonomicznym organom, Dialogue: 0,0:04:07.72,0:04:10.72,Default,,0000,0000,0000,,które łączą się tworząc człowieka, Dialogue: 0,0:04:11.92,0:04:15.82,Default,,0000,0000,0000,,żyjącego w częściowo samoregulujących się Dialogue: 0,0:04:15.84,0:04:19.44,Default,,0000,0000,0000,,i pół-autonomicznych środowiskach. Dialogue: 0,0:04:20.92,0:04:23.74,Default,,0000,0000,0000,,W tym rosnącym schemacie Dialogue: 0,0:04:23.76,0:04:26.46,Default,,0000,0000,0000,,fajne jest to, Dialogue: 0,0:04:26.48,0:04:28.87,Default,,0000,0000,0000,,że pozwala spojrzeć Dialogue: 0,0:04:28.87,0:04:31.21,Default,,0000,0000,0000,,na chorobę w inny sposób. Dialogue: 0,0:04:32.40,0:04:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Weźmy na przykład nowotwór. Dialogue: 0,0:04:36.12,0:04:38.21,Default,,0000,0000,0000,,Od lat 50. desperacko próbowano Dialogue: 0,0:04:38.21,0:04:42.97,Default,,0000,0000,0000,,stosować model zamka \Ni klucza w leczeniu raka. Dialogue: 0,0:04:42.99,0:04:45.88,Default,,0000,0000,0000,,Próbowano zabijać komórki Dialogue: 0,0:04:45.90,0:04:50.25,Default,,0000,0000,0000,,różnymi rodzajami chemioterapii\Nczy nakierowanego leczenia. Dialogue: 0,0:04:50.28,0:04:52.70,Default,,0000,0000,0000,,Jak wiadomo, skutecznie, Dialogue: 0,0:04:52.72,0:04:54.58,Default,,0000,0000,0000,,na przykład w przypadku białaczki Dialogue: 0,0:04:54.60,0:04:56.98,Default,,0000,0000,0000,,oraz w niektórych typach raka piersi, Dialogue: 0,0:04:57.00,0:05:00.74,Default,,0000,0000,0000,,ale koncepcja w końcu\Nwyczerpała swoje możliwości. Dialogue: 0,0:05:00.76,0:05:03.26,Default,,0000,0000,0000,,Przez ostatnie 10 lat Dialogue: 0,0:05:03.28,0:05:06.42,Default,,0000,0000,0000,,zaczęto rozważać użycie \Nsystemu odpornościowego, Dialogue: 0,0:05:06.44,0:05:09.54,Default,,0000,0000,0000,,pamiętając, że komórki rakowe\Nnie rozwijają się w próżni, Dialogue: 0,0:05:09.56,0:05:11.62,Default,,0000,0000,0000,,ale w ludzkim organizmie. Dialogue: 0,0:05:11.64,0:05:13.94,Default,,0000,0000,0000,,Czy można wykorzystać zdolność organizmu, Dialogue: 0,0:05:13.96,0:05:17.10,Default,,0000,0000,0000,,układu odpornościowego do walki z rakiem? Dialogue: 0,0:05:17.13,0:05:21.33,Default,,0000,0000,0000,,To podejście dało \Nnajskuteczniejsze leki na raka. Dialogue: 0,0:05:22.48,0:05:25.81,Default,,0000,0000,0000,,Pozostaje jeszcze temat środowiska. Dialogue: 0,0:05:26.16,0:05:29.14,Default,,0000,0000,0000,,Nie uważamy, że rak zmienia środowisko, Dialogue: 0,0:05:29.16,0:05:34.06,Default,,0000,0000,0000,,ale podam przykład \Ndogłębnie rakotwórczego środowiska. Dialogue: 0,0:05:34.08,0:05:35.28,Default,,0000,0000,0000,,To więzienie. Dialogue: 0,0:05:36.16,0:05:41.30,Default,,0000,0000,0000,,Samotność, depresja, zamknięcie, Dialogue: 0,0:05:41.32,0:05:42.52,Default,,0000,0000,0000,,a do tego Dialogue: 0,0:05:43.40,0:05:45.96,Default,,0000,0000,0000,,zawinięty w biały papier Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:50.78,Default,,0000,0000,0000,,jeden z najpotężniejszych\Nznanych neurostymulantów, nikotyna, Dialogue: 0,0:05:50.80,0:05:55.74,Default,,0000,0000,0000,,czyli jedna z najszybciej\Nuzależniających substancji Dialogue: 0,0:05:55.76,0:05:58.56,Default,,0000,0000,0000,,co daje środowisko sprzyjające rakowi. Dialogue: 0,0:05:59.52,0:06:01.98,Default,,0000,0000,0000,,Są też środowiska anty-rakotwórcze. Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.70,Default,,0000,0000,0000,,Prowadzi się próby tworzenia otoczenia, Dialogue: 0,0:06:04.72,0:06:07.48,Default,,0000,0000,0000,,na przykład zmiany otoczenia \Nw przypadku raka piersi. Dialogue: 0,0:06:08.44,0:06:11.86,Default,,0000,0000,0000,,Staramy się zmienić środowisko\Nmetaboliczne dla innych typów raka. Dialogue: 0,0:06:11.88,0:06:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Weźmy inną chorobę, jak depresja. Dialogue: 0,0:06:14.32,0:06:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Pracując na modelu Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:21.02,Default,,0000,0000,0000,,od lat 60. i 70. \Npróbujemy wyłączać molekuły, Dialogue: 0,0:06:21.04,0:06:25.22,Default,,0000,0000,0000,,działające między komórkami nerwowymi, Dialogue: 0,0:06:25.24,0:06:27.42,Default,,0000,0000,0000,,jak serotoninę, dopaminę, Dialogue: 0,0:06:27.44,0:06:29.26,Default,,0000,0000,0000,,i w ten sposób leczyć depresję. Dialogue: 0,0:06:29.28,0:06:31.72,Default,,0000,0000,0000,,To działało ale do czasu. Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.62,Default,,0000,0000,0000,,Teraz wiemy, że należałoby Dialogue: 0,0:06:35.64,0:06:38.62,Default,,0000,0000,0000,,zmienić fizjologię mózgu: Dialogue: 0,0:06:38.64,0:06:40.78,Default,,0000,0000,0000,,wymienić instalację, przemodelować. Dialogue: 0,0:06:40.80,0:06:43.25,Default,,0000,0000,0000,,Wiadomo na podstawie badań, Dialogue: 0,0:06:43.25,0:06:45.12,Default,,0000,0000,0000,,że właśnie tak działa psychoterapia, Dialogue: 0,0:06:45.14,0:06:47.40,Default,,0000,0000,0000,,a badanie za badaniem pokazuje, Dialogue: 0,0:06:47.42,0:06:50.54,Default,,0000,0000,0000,,że terapia wraz z lekami\Njest znacznie efektywniejsza Dialogue: 0,0:06:50.56,0:06:52.99,Default,,0000,0000,0000,,niż któryś sposób stosowany osobno. Dialogue: 0,0:06:53.84,0:06:57.66,Default,,0000,0000,0000,,Czy bardziej stymulujące środowisko \Nmogłoby zmienić depresję? Dialogue: 0,0:06:57.66,0:07:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Czy można zablokować sygnały,\Nktóre ją wywołują? Dialogue: 0,0:07:01.52,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Poruszamy się w górę \Nhierarchicznego łańcucha. Dialogue: 0,0:07:07.76,0:07:10.46,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę chodzi tutaj Dialogue: 0,0:07:10.48,0:07:13.74,Default,,0000,0000,0000,,nie o medycynę lecz o metaforę. Dialogue: 0,0:07:13.76,0:07:15.82,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast coś zabijać, Dialogue: 0,0:07:15.84,0:07:19.54,Default,,0000,0000,0000,,jak w przypadku przewlekłych\Nchorób degeneracyjnych, Dialogue: 0,0:07:19.56,0:07:23.06,Default,,0000,0000,0000,,niewydolności nerek, cukrzycy,\Nnadciśnienia czy choroby zwyrodnieniowej, Dialogue: 0,0:07:23.08,0:07:26.65,Default,,0000,0000,0000,,należy zmienić metaforę i coś wyhodować. Dialogue: 0,0:07:26.68,0:07:28.62,Default,,0000,0000,0000,,To jest chyba klucz Dialogue: 0,0:07:28.64,0:07:31.14,Default,,0000,0000,0000,,do zmiany podejścia do medycyny. Dialogue: 0,0:07:31.16,0:07:34.62,Default,,0000,0000,0000,,Pomysł zmiany, stworzenia, Dialogue: 0,0:07:34.64,0:07:36.98,Default,,0000,0000,0000,,zmiany percepcji przyszedł mi do głowy Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:40.30,Default,,0000,0000,0000,,w bardzo osobisty sposób \Njakieś 10 lat temu. Dialogue: 0,0:07:40.32,0:07:43.10,Default,,0000,0000,0000,,Przez większość życia biegam. Dialogue: 0,0:07:43.12,0:07:45.10,Default,,0000,0000,0000,,W sobotni ranek poszedłem pobiegać. Dialogue: 0,0:07:45.12,0:07:47.78,Default,,0000,0000,0000,,Rano w zasadzie nie mogłem się ruszyć. Dialogue: 0,0:07:47.80,0:07:49.82,Default,,0000,0000,0000,,Prawe kolano było całe napuchnięte Dialogue: 0,0:07:49.84,0:07:53.36,Default,,0000,0000,0000,,i usłyszałem złowróżbny chrzęst\Nścierających się kości. Dialogue: 0,0:07:54.24,0:07:57.08,Default,,0000,0000,0000,,Zaletą bycia lekarzem jest,\Nże można samemu sobie zlecić Dialogue: 0,0:07:57.08,0:07:59.16,Default,,0000,0000,0000,,badanie rezonansem magnetycznym. Dialogue: 0,0:07:59.16,0:08:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Badanie w następnym tygodniu \Nwyglądało tak. Dialogue: 0,0:08:03.16,0:08:07.46,Default,,0000,0000,0000,,Łąkotka uległa całkowitemu rozdarciu, Dialogue: 0,0:08:07.48,0:08:10.90,Default,,0000,0000,0000,,a kość pękła. Dialogue: 0,0:08:10.92,0:08:13.38,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli patrzycie na mnie ze współczuciem, Dialogue: 0,0:08:13.40,0:08:15.22,Default,,0000,0000,0000,,to powiem o paru faktach. Dialogue: 0,0:08:15.24,0:08:19.42,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby zbadać każdego na tej widowni, Dialogue: 0,0:08:19.44,0:08:21.50,Default,,0000,0000,0000,,60% miałoby takie objawy Dialogue: 0,0:08:21.52,0:08:24.30,Default,,0000,0000,0000,,zwyrodnienia kości i chrząstki. Dialogue: 0,0:08:24.32,0:08:28.10,Default,,0000,0000,0000,,85% kobiet w wieku 70 lat Dialogue: 0,0:08:28.12,0:08:31.38,Default,,0000,0000,0000,,ma umiarkowane lub ostre\Nobjawy zwyrodnienia chrząstek. Dialogue: 0,0:08:31.40,0:08:33.70,Default,,0000,0000,0000,,Od 50 do 60% mężczyzn na tej sali Dialogue: 0,0:08:33.72,0:08:35.06,Default,,0000,0000,0000,,też miałoby objawy. Dialogue: 0,0:08:35.08,0:08:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Jest to częsta choroba. Dialogue: 0,0:08:36.88,0:08:38.98,Default,,0000,0000,0000,,Drugą zaletą bycia lekarzem Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:42.14,Default,,0000,0000,0000,,jest możliwość eksperymentowania\Nna własnych schorzeniach. Dialogue: 0,0:08:42.16,0:08:44.38,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy zaczęliśmy 10 lat temu, Dialogue: 0,0:08:44.40,0:08:46.82,Default,,0000,0000,0000,,przenieśliśmy cały proces do laboratorium Dialogue: 0,0:08:46.84,0:08:48.86,Default,,0000,0000,0000,,i zaczęliśmy robić proste eksperymenty, Dialogue: 0,0:08:48.88,0:08:51.34,Default,,0000,0000,0000,,by mechanicznie naprawić zwyrodnienie. Dialogue: 0,0:08:51.36,0:08:56.18,Default,,0000,0000,0000,,Wstrzykiwaliśmy substancje chemiczne\Nw przestrzenie kolan zwierząt, Dialogue: 0,0:08:56.20,0:08:58.86,Default,,0000,0000,0000,,by odwrócić proces degeneracji chrząstki. Dialogue: 0,0:08:58.88,0:09:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Mówiąc w skrócie, długi i bolesny proces Dialogue: 0,0:09:03.44,0:09:05.22,Default,,0000,0000,0000,,w końcu spełzł na niczym. Dialogue: 0,0:09:05.24,0:09:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Nic się nie zmieniło. Dialogue: 0,0:09:06.88,0:09:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Siedem lat temu w badaniach \Nwziął udział student z Australii. Dialogue: 0,0:09:11.68,0:09:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Australijczycy mają fajny zwyczaj Dialogue: 0,0:09:13.70,0:09:16.52,Default,,0000,0000,0000,,patrzenia na wszystko do góry nogami. Dialogue: 0,0:09:16.55,0:09:17.70,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:09:17.73,0:09:20.15,Default,,0000,0000,0000,,Dan zasugerował:\N"Może to nie problem chemiczny Dialogue: 0,0:09:20.15,0:09:21.84,Default,,0000,0000,0000,,ani związany z mechaniką. Dialogue: 0,0:09:21.84,0:09:25.84,Default,,0000,0000,0000,,Może sednem jest komórka macierzysta". Dialogue: 0,0:09:27.76,0:09:29.37,Default,,0000,0000,0000,,Były dwie hipotezy. Dialogue: 0,0:09:29.37,0:09:31.62,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze istnieje tak zwana Dialogue: 0,0:09:31.62,0:09:34.94,Default,,0000,0000,0000,,mezenchymalna komórka \Nmacierzysta szpiku kostnego, Dialogue: 0,0:09:34.94,0:09:37.04,Default,,0000,0000,0000,,która buduje cały szkielet kręgowców: Dialogue: 0,0:09:37.04,0:09:39.60,Default,,0000,0000,0000,,kości, chrząstki i części włókniste, Dialogue: 0,0:09:39.60,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jak istnieją komórki macierzyste \Nkrwi czy układu nerwowego. Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:47.53,Default,,0000,0000,0000,,Druga hipoteza zakłada, że degeneracja\Nlub dysfunkcja komórki macierzystej Dialogue: 0,0:09:47.55,0:09:51.06,Default,,0000,0000,0000,,powoduje bardzo częste schorzenie:\Nchrzęstno-kostne zwyrodnienie stawów. Dialogue: 0,0:09:51.08,0:09:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Musieliśmy przemyśleć,\Nczy nie szukamy tabletki Dialogue: 0,0:09:54.32,0:09:56.94,Default,,0000,0000,0000,,zamiast szukać komórki. Dialogue: 0,0:09:56.96,0:09:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Przestawiliśmy modele na szukanie Dialogue: 0,0:09:59.84,0:10:03.53,Default,,0000,0000,0000,,komórek macierzystych szpiku kostnego. Dialogue: 0,0:10:03.56,0:10:06.06,Default,,0000,0000,0000,,W skrócie powiem, Dialogue: 0,0:10:06.08,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,że pięć lat temu znaleźliśmy je. Dialogue: 0,0:10:09.80,0:10:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Żyją w szkielecie. Dialogue: 0,0:10:12.32,0:10:15.22,Default,,0000,0000,0000,,To schemat, a zdjęcie jednej z nich. Dialogue: 0,0:10:15.24,0:10:17.18,Default,,0000,0000,0000,,Biała przestrzeń to kość, Dialogue: 0,0:10:17.20,0:10:20.51,Default,,0000,0000,0000,,a te czerwone kolumny \Ni żółte komórki powstały z jednej Dialogue: 0,0:10:20.51,0:10:23.52,Default,,0000,0000,0000,,mezenchymalnej komórki \Nmacierzystej szpiku kostnego. Dialogue: 0,0:10:23.52,0:10:26.86,Default,,0000,0000,0000,,To kolumny chrząstki i kolumny kości\Nwyprodukowane z jednej komórki. Dialogue: 0,0:10:26.86,0:10:30.14,Default,,0000,0000,0000,,Te komórki są fascynujące.\NMają cztery właściwości. Dialogue: 0,0:10:30.16,0:10:33.94,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze żyją tam, gdzie powinny: Dialogue: 0,0:10:33.96,0:10:36.34,Default,,0000,0000,0000,,tuż pod powierzchnią kości Dialogue: 0,0:10:36.36,0:10:37.90,Default,,0000,0000,0000,,oraz chrząstki. Dialogue: 0,0:10:37.92,0:10:40.54,Default,,0000,0000,0000,,W biologii istotna jest lokalizacja. Dialogue: 0,0:10:40.56,0:10:44.82,Default,,0000,0000,0000,,Przemieszczają się we właściwe miejsca\Ni budują kość i chrząstkę. Dialogue: 0,0:10:44.84,0:10:46.10,Default,,0000,0000,0000,,To pierwsza rzecz. Dialogue: 0,0:10:46.12,0:10:47.66,Default,,0000,0000,0000,,Teraz coś interesującego. Dialogue: 0,0:10:47.68,0:10:50.33,Default,,0000,0000,0000,,Można je pobrać ze szkieletu, Dialogue: 0,0:10:50.33,0:10:52.83,Default,,0000,0000,0000,,hodować na szalkach Petriego\Nw labolatorium Dialogue: 0,0:10:52.83,0:10:54.85,Default,,0000,0000,0000,,i aż się proszą, żeby budować chrząstkę. Dialogue: 0,0:10:54.85,0:10:57.89,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętacie jak nie dało się \Nbudować chrząstki za skarby świata? Dialogue: 0,0:10:57.89,0:10:59.70,Default,,0000,0000,0000,,Te komórki aż się proszą. Dialogue: 0,0:10:59.70,0:11:02.66,Default,,0000,0000,0000,,Budują wokół siebie\Nwłasne zwoje chrząstki. Dialogue: 0,0:11:02.66,0:11:05.18,Default,,0000,0000,0000,,Po trzecie, wśród napotkanych komórek Dialogue: 0,0:11:05.18,0:11:08.50,Default,,0000,0000,0000,,potrafią najsprawniej naprawiać złamania. Dialogue: 0,0:11:08.52,0:11:11.82,Default,,0000,0000,0000,,To mała, mysia kość, którą połamaliśmy Dialogue: 0,0:11:11.84,0:11:13.38,Default,,0000,0000,0000,,i daliśmy jej się samej leczyć. Dialogue: 0,0:11:13.40,0:11:16.42,Default,,0000,0000,0000,,Komórki macierzyste naprawiły ją:\Nna żółto - kość, Dialogue: 0,0:11:16.44,0:11:19.06,Default,,0000,0000,0000,,na biało - chrząstkę, prawie całkowicie. Dialogue: 0,0:11:19.08,0:11:22.62,Default,,0000,0000,0000,,Po oznaczeniu barwnikiem fluorescencyjnym Dialogue: 0,0:11:22.64,0:11:26.38,Default,,0000,0000,0000,,wyglądałyby jak nietypowy\Nrodzaj kleju komórkowego Dialogue: 0,0:11:26.40,0:11:28.26,Default,,0000,0000,0000,,nachodzącego na miejsce pęknięcia, Dialogue: 0,0:11:28.28,0:11:31.26,Default,,0000,0000,0000,,który go naprawia i kończy pracę. Dialogue: 0,0:11:31.28,0:11:33.62,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnia cecha jest\Nnajbardziej niepokojąca: Dialogue: 0,0:11:33.64,0:11:37.78,Default,,0000,0000,0000,,ich ilość zmniejsza się drastycznie, Dialogue: 0,0:11:37.80,0:11:42.50,Default,,0000,0000,0000,,10-, 50-krotnie w procesie starzenia. Dialogue: 0,0:11:42.52,0:11:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Efektem była Dialogue: 0,0:11:44.12,0:11:46.98,Default,,0000,0000,0000,,zmiana naszej percepcji. Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.74,Default,,0000,0000,0000,,Wyruszyliśmy w poszukiwaniu pigułki, Dialogue: 0,0:11:49.76,0:11:52.26,Default,,0000,0000,0000,,a skończyliśmy na znalezieniu teorii. Dialogue: 0,0:11:52.28,0:11:53.50,Default,,0000,0000,0000,,W jakiś sposób Dialogue: 0,0:11:53.52,0:11:56.14,Default,,0000,0000,0000,,wróciliśmy do koncepcji: Dialogue: 0,0:11:56.16,0:11:59.06,Default,,0000,0000,0000,,komórki, organizmy, środowisko. Dialogue: 0,0:11:59.08,0:12:01.86,Default,,0000,0000,0000,,bo teraz myśleliśmy o szpikowej \Nkomórce macierzystej, Dialogue: 0,0:12:01.86,0:12:05.27,Default,,0000,0000,0000,,o zapaleniu stawów \Njako chorobie komórkowej. Dialogue: 0,0:12:05.84,0:12:08.12,Default,,0000,0000,0000,,Następne pytanie brzmiało, co z organami? Dialogue: 0,0:12:08.12,0:12:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Czy można zbudować organ\Npoza organizmem człowieka? Dialogue: 0,0:12:10.50,0:12:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Czy można wszczepić chrząstkę\Nw miejsce uszkodzenia? Dialogue: 0,0:12:14.28,0:12:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Co jeszcze bardziej interesujące, Dialogue: 0,0:12:16.11,0:12:18.69,Default,,0000,0000,0000,,czy można iść wprost na szczyt \Ni tworzyć środowiska? Dialogue: 0,0:12:18.69,0:12:21.74,Default,,0000,0000,0000,,Ćwiczenia mogą zmienić kształt kości, Dialogue: 0,0:12:21.76,0:12:24.18,Default,,0000,0000,0000,,ale przecież nikt nie będzie ćwiczył. Dialogue: 0,0:12:24.20,0:12:29.38,Default,,0000,0000,0000,,Czy można sobie wyobrazić metody \Nbiernego obciążania i odciążania kości, Dialogue: 0,0:12:29.40,0:12:34.22,Default,,0000,0000,0000,,tak by odtworzyć lub zregenerować\Nwyrodniejącą chrząstkę? Dialogue: 0,0:12:34.24,0:12:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Być może bardziej \Ninteresująca i ważniejsza Dialogue: 0,0:12:36.64,0:12:40.10,Default,,0000,0000,0000,,jest kwestia zastosowania\Ntego modelu szerzej, poza medycynę. Dialogue: 0,0:12:40.12,0:12:44.18,Default,,0000,0000,0000,,Nie chodzi o to, żeby coś zabić, Dialogue: 0,0:12:44.20,0:12:46.18,Default,,0000,0000,0000,,tylko żeby coś wyhodować. Dialogue: 0,0:12:46.28,0:12:51.10,Default,,0000,0000,0000,,To rodzi kolejne interesujące pytania Dialogue: 0,0:12:51.12,0:12:53.64,Default,,0000,0000,0000,,o sposób myślenia \No medycynie w przyszłości. Dialogue: 0,0:12:55.04,0:12:57.92,Default,,0000,0000,0000,,Czy komórka może zastąpić tabletkę? Dialogue: 0,0:12:58.84,0:13:01.22,Default,,0000,0000,0000,,Jak będziemy hodować te komórki? Dialogue: 0,0:13:01.24,0:13:04.26,Default,,0000,0000,0000,,Jak zatrzymać wzrost złośliwych komórek? Dialogue: 0,0:13:04.28,0:13:08.17,Default,,0000,0000,0000,,Słyszy się o problemie\Nniekontrolowanego wzrostu. Dialogue: 0,0:13:08.17,0:13:10.70,Default,,0000,0000,0000,,Czy można wszczepić "geny śmierci", Dialogue: 0,0:13:10.70,0:13:13.66,Default,,0000,0000,0000,,które zaprogramują śmierć komórki,\Nby powstrzymać ten rozrost? Dialogue: 0,0:13:13.66,0:13:16.98,Default,,0000,0000,0000,,Czy jest możliwa hodowla\Nnarządu poza organizmem, Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:18.94,Default,,0000,0000,0000,,a potem wszczepienie? Dialogue: 0,0:13:18.96,0:13:21.70,Default,,0000,0000,0000,,Czy można zatrzymać choć\Nczęść procesu degeneracyjnego? Dialogue: 0,0:13:21.72,0:13:23.62,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby organowi potrzebna była pamięć? Dialogue: 0,0:13:23.65,0:13:28.42,Default,,0000,0000,0000,,W przypadku chorób układu nerwowego \Nniektóre z narządów mają pamięć. Dialogue: 0,0:13:28.44,0:13:30.90,Default,,0000,0000,0000,,Czy da się wszczepić te wspomnienia? Dialogue: 0,0:13:30.92,0:13:32.74,Default,,0000,0000,0000,,Czy możemy przechowywać narządy? Dialogue: 0,0:13:32.76,0:13:35.90,Default,,0000,0000,0000,,Czy każdy organ ma być ulepszany\Nindywidualnie poza ciałem Dialogue: 0,0:13:35.93,0:13:37.50,Default,,0000,0000,0000,,i wkładany z powrotem? Dialogue: 0,0:13:38.52,0:13:41.14,Default,,0000,0000,0000,,Czy, co najbardziej zastanawiające, Dialogue: 0,0:13:41.14,0:13:42.97,Default,,0000,0000,0000,,lekarstwo może stać się środowiskiem? Dialogue: 0,0:13:44.16,0:13:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Czy można opatentować środowisko? Dialogue: 0,0:13:45.84,0:13:49.30,Default,,0000,0000,0000,,W każdej kulturze Dialogue: 0,0:13:49.32,0:13:52.26,Default,,0000,0000,0000,,szamani używali środowiska jako lekarstwa. Dialogue: 0,0:13:52.28,0:13:54.60,Default,,0000,0000,0000,,Czy to będzie nasza przyszłość? Dialogue: 0,0:13:56.08,0:13:59.46,Default,,0000,0000,0000,,Zacząłem od modeli\Ni dużo o nich powiedziałem. Dialogue: 0,0:13:59.48,0:14:02.18,Default,,0000,0000,0000,,Zakończę przemyśleniami\No budowaniu modeli. Dialogue: 0,0:14:02.20,0:14:04.30,Default,,0000,0000,0000,,Tym się zajmują naukowcy. Dialogue: 0,0:14:04.32,0:14:07.62,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy architekt buduje model, Dialogue: 0,0:14:07.64,0:14:10.94,Default,,0000,0000,0000,,stara się przedstawić świat w miniaturze. Dialogue: 0,0:14:10.96,0:14:13.86,Default,,0000,0000,0000,,Naukowiec go buduje, Dialogue: 0,0:14:13.88,0:14:16.40,Default,,0000,0000,0000,,by pokazać świat w metaforze. Dialogue: 0,0:14:17.60,0:14:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Próbuje stworzyć nowy sposób spojrzenia. Dialogue: 0,0:14:21.48,0:14:25.60,Default,,0000,0000,0000,,Architekt zmienia skalę,\Nnaukowiec percepcję. Dialogue: 0,0:14:26.92,0:14:31.86,Default,,0000,0000,0000,,Antybiotyki tak dogłębnie zmieniły \Nsposób myślenia lekach, Dialogue: 0,0:14:31.88,0:14:35.70,Default,,0000,0000,0000,,że przekoloryzowały \Ni skutecznie zniekształciły Dialogue: 0,0:14:35.72,0:14:39.64,Default,,0000,0000,0000,,podejście do medycyny ostatnich 100 lat. Dialogue: 0,0:14:40.40,0:14:44.82,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy nowych modeli na przyszłość. Dialogue: 0,0:14:44.84,0:14:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Na tym polega problem. Dialogue: 0,0:14:47.48,0:14:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Często się zakłada, Dialogue: 0,0:14:50.84,0:14:54.82,Default,,0000,0000,0000,,że nie udało nam się skutecznie wpłynąć Dialogue: 0,0:14:54.84,0:14:56.82,Default,,0000,0000,0000,,na leczenie chorób, Dialogue: 0,0:14:56.84,0:14:59.70,Default,,0000,0000,0000,,bo brak nam dostatecznie silnych leków. Dialogue: 0,0:14:59.72,0:15:01.19,Default,,0000,0000,0000,,Jest to po części prawda. Dialogue: 0,0:15:02.03,0:15:03.85,Default,,0000,0000,0000,,Ale chyba prawdziwym powodem jest Dialogue: 0,0:15:03.85,0:15:07.90,Default,,0000,0000,0000,,brak wystarczająco skutecznych\Nsposobów myślenia o lekach. Dialogue: 0,0:15:08.56,0:15:14.01,Default,,0000,0000,0000,,Wspaniale byłoby mieć nowe leki. Dialogue: 0,0:15:14.80,0:15:19.46,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę chodzi jednak chyba \No trzy nienamacalne M: Dialogue: 0,0:15:19.48,0:15:23.30,Default,,0000,0000,0000,,mechanizmy, modele i metafory. Dialogue: 0,0:15:23.32,0:15:24.66,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:15:24.68,0:15:29.54,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa) Dialogue: 0,0:15:33.60,0:15:37.02,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Bardzo \Npodoba mi się ta metafora. Dialogue: 0,0:15:37.04,0:15:38.58,Default,,0000,0000,0000,,Jak to się łączy? Dialogue: 0,0:15:38.60,0:15:41.74,Default,,0000,0000,0000,,W świecie techniki wciąż się mówi Dialogue: 0,0:15:41.76,0:15:43.90,Default,,0000,0000,0000,,o personalizacji medycyny, Dialogue: 0,0:15:43.92,0:15:47.34,Default,,0000,0000,0000,,że wszyscy mamy swoją bazę danych,\Na opieka medyczna w przyszłości Dialogue: 0,0:15:47.36,0:15:51.86,Default,,0000,0000,0000,,będzie dostosowana \Ndo genomu i obecnego stanu. Dialogue: 0,0:15:51.88,0:15:55.82,Default,,0000,0000,0000,,Czy można to odnieść do twojego modelu? Dialogue: 0,0:15:55.84,0:15:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Siddhartha Mukherjee:\NBardzo interesujące pytanie. Dialogue: 0,0:15:58.22,0:16:00.70,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd podchodzimy \Ndo personalizacji medycyny Dialogue: 0,0:16:00.72,0:16:02.26,Default,,0000,0000,0000,,w kontekście genomiki, Dialogue: 0,0:16:02.28,0:16:06.29,Default,,0000,0000,0000,,bo gen to taka silna metafora,\Nżeby znów użyć tego słowa, Dialogue: 0,0:16:06.29,0:16:07.86,Default,,0000,0000,0000,,w dzisiejszej medycynie, Dialogue: 0,0:16:07.88,0:16:11.92,Default,,0000,0000,0000,,że oczekujemy od genomu,\Nże będzie napędzać ten proces. Dialogue: 0,0:16:11.92,0:16:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Ale genom to tylko Dialogue: 0,0:16:14.30,0:16:18.58,Default,,0000,0000,0000,,początek długiego łańcucha bytów, Dialogue: 0,0:16:18.60,0:16:22.42,Default,,0000,0000,0000,,którego początkiem jest komórka. Dialogue: 0,0:16:22.44,0:16:25.42,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zaoferujemy taką medycynę, Dialogue: 0,0:16:25.42,0:16:28.25,Default,,0000,0000,0000,,należy rozważyć personalizację\Nterapii komórkowych Dialogue: 0,0:16:28.25,0:16:31.46,Default,,0000,0000,0000,,oraz całych organów czy organizmów, Dialogue: 0,0:16:31.46,0:16:35.30,Default,,0000,0000,0000,,a wreszcie terapie \Ncałościowe dla środowisk. Dialogue: 0,0:16:35.32,0:16:37.76,Default,,0000,0000,0000,,Na każdym etapie... Dialogue: 0,0:16:37.76,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje metafora "żółwie aż do końca". Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:43.35,Default,,0000,0000,0000,,Tu będzie to coraz szersza personalizacja. Dialogue: 0,0:16:43.36,0:16:46.18,Default,,0000,0000,0000,,CA: Kiedy mówisz,\Nże w lekarstwem może być komórka, Dialogue: 0,0:16:46.20,0:16:48.02,Default,,0000,0000,0000,,a nie o tabletka, Dialogue: 0,0:16:48.04,0:16:50.30,Default,,0000,0000,0000,,mówisz też o własnych komórkach. Dialogue: 0,0:16:50.32,0:16:51.24,Default,,0000,0000,0000,,SM: Oczywiście. Dialogue: 0,0:16:51.24,0:16:53.94,Default,,0000,0000,0000,,CA: Komórki macierzyste \Nze zwykłych komórek, Dialogue: 0,0:16:53.94,0:16:57.75,Default,,0000,0000,0000,,testowane z różnymi lekami i spreparowane. Dialogue: 0,0:16:57.75,0:17:00.29,Default,,0000,0000,0000,,SM: Nawet na pewno. Tym się zajmujemy. Dialogue: 0,0:17:00.30,0:17:03.58,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie powoli przechodzimy, Dialogue: 0,0:17:03.60,0:17:07.44,Default,,0000,0000,0000,,nie od genomiki,\Nale do wykorzystania genomiki Dialogue: 0,0:17:07.44,0:17:12.73,Default,,0000,0000,0000,,w złożonych, wpół autonomicznych\Ni samoregulujących się systemach Dialogue: 0,0:17:12.73,0:17:14.78,Default,,0000,0000,0000,,jak komórki, narządy, środowiska. Dialogue: 0,0:17:14.78,0:17:16.21,Default,,0000,0000,0000,,CA: Dziękuję bardzo. Dialogue: 0,0:17:16.21,0:17:18.52,Default,,0000,0000,0000,,SM: Cała przyjemność po mojej stronie. Dialogue: 0,0:17:18.52,0:17:20.56,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)