1
00:00:01,103 --> 00:00:04,228
Πώς χτίζουμε μια κοινωνία

2
00:00:04,253 --> 00:00:05,990
χωρίς ορυκτά καύσιμα;

3
00:00:06,944 --> 00:00:09,440
Αυτή είναι μια πολύ περίπλοκη πρόκληση,

4
00:00:09,920 --> 00:00:14,400
και πιστεύω ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες
μπορούν να ηγηθούν σ' αυτή τη μετάβαση.

5
00:00:15,120 --> 00:00:17,950
Και έχω επίγνωση ότι αυτή
είναι μια αμφισβητούμενη δήλωση,

6
00:00:18,440 --> 00:00:23,736
αλλά η αλήθεια είναι ότι στις χώρες μας
διακυβεύονται τόσα πολλά

7
00:00:23,760 --> 00:00:28,640
αν αφήσουμε τα ορυκτά καύσιμα
να μείνουν στο κέντρο της ανάπτυξής μας.

8
00:00:29,240 --> 00:00:31,390
Μπορούμε να το κάνουμε διαφορετικά.

9
00:00:32,200 --> 00:00:35,456
Κι ήρθε η ώρα, πραγματικά,

10
00:00:35,480 --> 00:00:38,176
να καταρρίψουμε τον μύθο

11
00:00:38,200 --> 00:00:43,256
ότι μια χώρα έχει να διαλέξει 
ανάμεσα στην ανάπτυξη από τη μία,

12
00:00:43,280 --> 00:00:48,680
κι από την άλλη, περιβαλλοντική προστασία,
ανανεώσιμα υλικά, ποιότητα ζωής.

13
00:00:49,800 --> 00:00:52,400
Κατάγομαι από την Κόστα Ρίκα,
μια αναπτυσσόμενη χώρα.

14
00:00:52,680 --> 00:00:55,180
Είμαστε σχεδόν πέντε εκατομμύρια άνθρωποι,

15
00:00:56,200 --> 00:00:58,776
και ζούμε ακριβώς στη μέση 
της αμερικανικής ηπείρου,

16
00:00:58,800 --> 00:01:01,840
οπότε είναι εύκολο
να θυμάται κανείς που κατοικούμε.

17
00:01:03,080 --> 00:01:09,650
Σχεδόν το 100% του ηλεκτρικού μας ρεύματος

18
00:01:10,380 --> 00:01:13,036
προέρχεται από
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,

19
00:01:13,036 --> 00:01:14,096
από πέντε.

20
00:01:14,120 --> 00:01:16,240
(Χειροκρότημα)

21
00:01:18,800 --> 00:01:22,656
Υδροηλεκτρική, γεωθερμική,

22
00:01:22,680 --> 00:01:26,450
αιολική, ηλιακή, βιομάζα.

23
00:01:27,000 --> 00:01:29,136
Γνωρίζατε ότι πέρυσι,

24
00:01:29,160 --> 00:01:32,616
για 299 ημέρες,

25
00:01:32,640 --> 00:01:35,856
δεν χρησιμοποιήσαμε καθόλου ορυκτά καύσιμα

26
00:01:35,880 --> 00:01:39,630
για να παράγουμε το ηλεκτρικό μας ρεύμα;

27
00:01:40,240 --> 00:01:43,200
Είναι φανταστικό επίτευγμα,

28
00:01:44,360 --> 00:01:48,760
κι όμως, κρύβει ένα παράδοξο,

29
00:01:51,080 --> 00:01:54,136
το ότι σχεδόν το 70%

30
00:01:54,160 --> 00:01:59,070
όλης της ενεργειακής μας κατανάλωσης
είναι το πετρέλαιο.

31
00:01:59,880 --> 00:02:01,080
Γιατί;

32
00:02:01,800 --> 00:02:04,536
Εξαιτίας του συστήματος μεταφορών μας,

33
00:02:04,560 --> 00:02:07,816
που είναι τελείως εξαρτώμενο
από ορυκτά καύσιμα,

34
00:02:07,840 --> 00:02:09,889
όπως και στις περισσότερες χώρες.

35
00:02:10,479 --> 00:02:14,016
Οπότε, αν σκεφτούμε
την ενεργειακή μεταφορά ως ένα μαραθώνιο,

36
00:02:14,040 --> 00:02:17,936
το ερώτημα είναι,
πώς θα φτάσουμε στη γραμμή τερματισμού,

37
00:02:17,960 --> 00:02:21,710
πώς θ' απαλλάξουμε την υπόλοιπη
οικονομία από το διοξείδιο του άνθρακα;

38
00:02:21,880 --> 00:02:24,420
Κι είναι σωστό να πω
ότι αν δεν πετύχουμε εμείς,

39
00:02:24,420 --> 00:02:26,596
είναι δύσκολο να δούμε
ποιος άλλος θα πετύχει.

40
00:02:26,606 --> 00:02:29,440
Έτσι, γι' αυτό θέλω να σας μιλήσω
για την Κόστα Ρίκα.

41
00:02:30,160 --> 00:02:32,856
Γιατί πιστεύω
ότι είμαστε οι πλέον κατάλληλοι

42
00:02:32,880 --> 00:02:37,680
στην καινοτομία ενός οράματος ανάπτυξης
χωρίς ορυκτά καύσιμα.

43
00:02:39,200 --> 00:02:42,456
Αν πρέπει να ξέρετε
ένα πράγμα για τη χώρα μας,

44
00:02:42,480 --> 00:02:44,680
αυτό είναι ότι δεν έχουμε στρατό.

45
00:02:45,440 --> 00:02:48,600
Οπότε, θα σας πάω πίσω στο 1948.

46
00:02:49,400 --> 00:02:53,390
Εκείνη τη χρονιά, η χώρα έβγαινε
από έναν εμφύλιο πόλεμο.

47
00:02:54,360 --> 00:02:57,936
Χιλιάδες Κοσταρικανοί είχαν πεθάνει,

48
00:02:57,960 --> 00:03:00,450
και οι οικογένειες είχαν διχαστεί βαθιά.

49
00:03:01,240 --> 00:03:06,256
Κι όμως, μια εκπληκτική ιδέα
κέρδισε την καρδιά και το μυαλό όλων:

50
00:03:06,280 --> 00:03:08,176
θα κάναμε επανεκκίνηση της χώρας,

51
00:03:08,200 --> 00:03:11,256
κι ότι αυτή η Δεύτερη Δημοκρατία
δεν θα είχε στρατό.

52
00:03:11,280 --> 00:03:13,060
Έτσι, τον καταργήσαμε.

53
00:03:13,360 --> 00:03:16,016
Και ο τότε πρόεδρος,

54
00:03:16,040 --> 00:03:18,216
ο Χοσέ Φιγκέρες,

55
00:03:18,240 --> 00:03:23,890
βρήκε έναν εντυπωσιακό τρόπο, γκρεμίζοντας
τους τοίχους μιας στρατιωτικής βάσης.

56
00:03:25,200 --> 00:03:28,376
Την επόμενη χρονιά, το 1949,

57
00:03:28,400 --> 00:03:32,576
αυτή μας η απόφαση έγινε μόνιμη
στο νέο σύνταγμα,

58
00:03:32,600 --> 00:03:36,760
και γι' αυτό μπορώ να σας πω
αυτή την ιστορία σχεδόν 70 χρόνια μετά.

59
00:03:37,520 --> 00:03:39,286
Κι είμαι ευγνώμων.

60
00:03:39,560 --> 00:03:42,820
Είμαι ευγνώμων που πήραν
αυτήν την απόφαση πριν γεννηθώ,

61
00:03:43,280 --> 00:03:45,536
γιατί επέτρεψε σε μένα
και εκατομμύρια άλλους

62
00:03:45,560 --> 00:03:48,060
να ζήσουμε σε μια πολύ σταθερή χώρα.

63
00:03:49,200 --> 00:03:52,136
Και μπορεί να σκέφτεστε
ότι ήταν καλή τύχη,

64
00:03:52,160 --> 00:03:53,496
αλλά δεν ήταν.

65
00:03:53,680 --> 00:03:56,970
Υπήρξε ένα σχέδιο σκόπιμων επιλογών.

66
00:03:58,080 --> 00:04:04,136
Τη δεκαετία του '40, οι Κοσταρικανοί
είχαν δωρεάν εκπαίδευση και περίθαλψη.

67
00:04:04,160 --> 00:04:06,350
Αυτά τα ονομάσαμε κοινωνικές εγγυήσεις.

68
00:04:06,760 --> 00:04:08,376
Καταργώντας τον στρατό,

69
00:04:08,400 --> 00:04:13,336
μπορέσαμε να μετατρέψουμε τις δαπάνες
από στρατιωτικές σε κοινωνικές,

70
00:04:13,360 --> 00:04:15,860
κι αυτό ήταν η κινητήριος δύναμη
της σταθερότητας.

71
00:04:16,120 --> 00:04:17,375
Τη δεκαετία του '50 -

72
00:04:17,399 --> 00:04:21,470
(Χειροκρότημα)

73
00:04:22,600 --> 00:04:25,976
Τη δεκαετία του '50, αρχίσαμε
να επενδύουμε στην υδροηλεκτρική ενέργεια,

74
00:04:26,000 --> 00:04:28,656
κι αυτό μας κράτησε μακριά από την παγίδα

75
00:04:28,680 --> 00:04:31,736
της χρήσης ορυκτών καυσίμων
για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος,

76
00:04:31,760 --> 00:04:34,500
κάτι για το οποίο
όλος ο κόσμος παλεύει σήμερα.

77
00:04:35,160 --> 00:04:38,696
Τη δεκαετία του '70,
επενδύσαμε στα εθνικά πάρκα,

78
00:04:38,720 --> 00:04:41,010
κι αυτό μας κράτησε μακριά

79
00:04:41,640 --> 00:04:46,296
από τη βαθιά λανθασμένη λογική
της ανάπτυξης με όποιο κόστος

80
00:04:46,320 --> 00:04:50,360
που βλέπετε οι άλλοι ν' ακολουθούν,
ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

81
00:04:50,800 --> 00:04:54,460
Τη δεκαετία του '90 καινοτομήσαμε
στην πληρωμή για υπηρεσίες οικοσυστήματος,

82
00:04:54,460 --> 00:04:57,306
κι αυτό μας βοήθησε ν' αντιστρέψουμε
την αποψίλωση των δασών

83
00:04:57,306 --> 00:05:01,070
και τόνωσε τον οικοτουρισμό, που σήμερα
είναι ο κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης.

84
00:05:01,100 --> 00:05:03,936
Έτσι, οι επενδύσεις
στην προστασία του περιβάλλοντος

85
00:05:03,960 --> 00:05:06,176
δεν έβλαψαν την οικονομία μας.

86
00:05:06,200 --> 00:05:07,456
Εντελώς το αντίθετο.

87
00:05:07,480 --> 00:05:09,496
Και δεν σημαίνει ότι είμαστε τέλειοι,

88
00:05:09,520 --> 00:05:11,856
δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε αντιθέσεις.

89
00:05:11,880 --> 00:05:13,120
Δεν είναι αυτό το θέμα.

90
00:05:13,720 --> 00:05:17,216
Το θέμα είναι ότι,
κάνοντας τις δικές μας επιλογές,

91
00:05:17,240 --> 00:05:22,470
μπορέσαμε ν' αναπτύξουμε σθένος
στην αντιμετώπιση προβλημάτων ανάπτυξης.

92
00:05:24,080 --> 00:05:27,656
Επίσης, αν πάρεις μια χώρα
όπως η δικιά μας,

93
00:05:27,680 --> 00:05:31,576
το κατά κεφαλήν ΑΕΠ 
είναι περίπου 9.800 ευρώ,

94
00:05:31,600 --> 00:05:33,320
ανάλογα το πώς θα το υπολογίσεις.

95
00:05:33,890 --> 00:05:36,136
Αλλά σύμφωνα με
τον Δείκτη Κοινωνικής Προόδου,

96
00:05:36,160 --> 00:05:38,056
είμαστε το απόλυτο άκρο

97
00:05:38,080 --> 00:05:41,570
όταν μιλάμε για τη μετατροπή του ΑΕΠ
σε κοινωνική πρόοδο.

98
00:05:41,820 --> 00:05:43,240
Η κατάργηση του στρατού,

99
00:05:43,240 --> 00:05:45,586
η επένδυση στο περιβάλλον
και τους ανθρώπους,

100
00:05:45,586 --> 00:05:48,200
έκανε κάτι πολύ ισχυρό, επίσης.

101
00:05:49,120 --> 00:05:50,990
Δημιούργησε το αφήγημα,

102
00:05:52,000 --> 00:05:54,616
το αφήγημα μιας μικρής χώρας
με μεγάλες ιδέες,

103
00:05:54,640 --> 00:05:58,300
κι ήταν πολύ ενθαρρυντικό
να μεγαλώνεις μ' αυτό το αφήγημα.

104
00:05:59,520 --> 00:06:01,696
Οπότε, το ερώτημα είναι,

105
00:06:01,720 --> 00:06:05,270
ποια είναι η επόμενη μεγάλη ιδέα
γι' αυτή τη γενιά;

106
00:06:06,320 --> 00:06:08,696
Και πιστεύω ότι αυτό που θ' ακολουθήσει

107
00:06:08,720 --> 00:06:14,300
είναι αυτή γενιά να εγκαταλείψει
τα ορυκτά καύσιμα μια και καλή,

108
00:06:15,640 --> 00:06:17,660
όπως ακριβώς κάναμε με το στρατό.

109
00:06:18,140 --> 00:06:20,696
Τα ορυκτά καύσιμα δημιουργούν
την κλιματική αλλαγή.

110
00:06:20,720 --> 00:06:22,096
Το ξέρουμε αυτό,

111
00:06:22,120 --> 00:06:26,616
και ξέρουμε πόσο ευάλωτοι είμαστε
στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

112
00:06:26,640 --> 00:06:30,070
Έτσι, ως μια αναπτυσσόμενη χώρα,
είναι προς το μέγιστο συμφέρον μας

113
00:06:30,070 --> 00:06:32,296
να δημιουργήσουμε ανάπτυξη
χωρίς ορυκτά καύσιμα

114
00:06:32,320 --> 00:06:35,290
που βλάπτουν τους ανθρώπους
κατά κύριο λόγο.

115
00:06:36,880 --> 00:06:38,120
Διότι

116
00:06:39,000 --> 00:06:42,200
γιατί να συνεχίζουμε
να εισάγουμε πετρέλαιο

117
00:06:43,800 --> 00:06:45,536
για τις μεταφορές

118
00:06:45,560 --> 00:06:48,350
αν μπορούμε αντί γι' αυτό
να χρησιμοποιήσουμε ηλεκτρισμό;

119
00:06:48,720 --> 00:06:50,146
Θυμηθείτε,

120
00:06:50,560 --> 00:06:52,456
αυτή είναι η χώρα

121
00:06:52,480 --> 00:06:58,536
όπου ο ηλεκτρισμός προέρχεται
από το νερό των ποταμών μας,

122
00:06:58,560 --> 00:07:01,056
από τη θερμότητα των ηφαιστείων,

123
00:07:01,080 --> 00:07:04,416
ανεμογεννήτριες, ηλιακούς συλλέκτες,

124
00:07:04,440 --> 00:07:05,970
βιολογικά απόβλητα.

125
00:07:06,560 --> 00:07:12,856
Κατάργηση των ορυκτών καυσίμων σημαίνει
διατάραξη του συστήματος μεταφορών

126
00:07:12,880 --> 00:07:18,216
για να μπορούμε να τροφοδοτούμε λεωφορεία,
τρένα και αυτοκίνητα με ηλεκτρισμό

127
00:07:18,240 --> 00:07:20,080
αντί με ρυπογόνο ενέργεια.

128
00:07:20,400 --> 00:07:22,816
Και οι μεταφορές,
επιτρέψτε μου με να σας πω,

129
00:07:22,840 --> 00:07:26,896
έχει εξελιχθεί σε υπαρξιακό ζήτημα
για μας τους Κοσταρικανούς,

130
00:07:26,920 --> 00:07:29,336
γιατί το μοντέλο που έχουμε
δεν λειτουργεί για μας.

131
00:07:29,360 --> 00:07:31,100
Βλάπτει τους ανθρώπους,

132
00:07:31,480 --> 00:07:33,216
βλάπτει τις εταιρείες,

133
00:07:33,240 --> 00:07:35,216
και βλάπτει την υγεία μας.

134
00:07:35,240 --> 00:07:39,976
Γιατί όταν οι πολιτικές
και οι υποδομές αποτυγχάνουν,

135
00:07:40,000 --> 00:07:43,240
να τι συμβαίνει σε καθημερινή βάση.

136
00:07:44,800 --> 00:07:46,376
Δύο ώρες το πρωί,

137
00:07:46,400 --> 00:07:48,216
δύο ώρες το βράδυ.

138
00:07:48,240 --> 00:07:52,250
Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει
να το αποδεχτούμε αυτό ως φυσιολογικό.

139
00:07:52,800 --> 00:07:54,520
Είναι προσβλητικό

140
00:07:55,040 --> 00:07:58,960
να πρέπει να ξοδεύουμε το χρόνο μας
έτσι κάθε μέρα που περνάει.

141
00:07:59,570 --> 00:08:01,620
Και σ' αυτή τη λεωφόρο είναι σχετικά καλά

142
00:08:01,620 --> 00:08:04,226
αν συγκριθεί με αυτό
που βλέπουμε σ' άλλες χώρες

143
00:08:04,226 --> 00:08:05,790
όπου η κίνηση αυξάνεται ραγδαία.

144
00:08:06,000 --> 00:08:08,560
Ξέρετε, οι Κοσταρικανοί
τ' ονομάζουν αυτό «presa».

145
00:08:09,280 --> 00:08:11,630
Presa σημαίνει «φυλακισμένος».

146
00:08:12,360 --> 00:08:15,336
Και οι άνθρωποι γίνονται βίαιοι

147
00:08:15,360 --> 00:08:19,110
σε μια χώρα που κατά τ' άλλα
είναι ευτυχισμένη στην καθαρή ζωή.

148
00:08:20,040 --> 00:08:21,280
Συμβαίνει.

149
00:08:21,880 --> 00:08:23,670
Οπότε πολλά διακυβεύονται.

150
00:08:24,560 --> 00:08:26,416
Τα καλά νέα

151
00:08:26,440 --> 00:08:29,456
είναι ότι όταν μιλάμε
για οικολογικές μεταφορές

152
00:08:29,480 --> 00:08:30,946
και διαφορετική κινητικότητα,

153
00:08:30,946 --> 00:08:35,775
δεν μιλάμε για κάποια
μακρινή ουτοπία κάπου εκεί έξω.

154
00:08:35,799 --> 00:08:39,819
Μιλάμε για την ηλεκτροκίνηση
που συμβαίνει σήμερα.

155
00:08:41,039 --> 00:08:46,496
Μέχρι το 2022, τα ηλεκτρικά
και τα συμβατικά αυτοκίνητα

156
00:08:46,520 --> 00:08:48,870
αναμένεται να κοστίζουν το ίδιο,

157
00:08:49,520 --> 00:08:53,270
και πόλεις ήδη δοκιμάζουν
τα ηλεκτρικά λεωφορεία.

158
00:08:53,800 --> 00:08:56,330
Κι αυτά
τα πραγματικά απίθανα δημιουργήματα

159
00:08:56,760 --> 00:08:58,760
κάνουν εξοικονόμηση χρημάτων,

160
00:08:59,000 --> 00:09:01,020
και μειώνουν τη μόλυνση.

161
00:09:01,480 --> 00:09:05,456
Έτσι, αν θέλουμε ν' απαλλαχτούμε από τις
μεταφορές των ορυκτών καυσίμων, μπορούμε,

162
00:09:05,480 --> 00:09:08,096
γιατί τώρα έχουμε επιλογές
που πριν δεν είχαμε.

163
00:09:08,120 --> 00:09:09,900
Είναι πολύ συναρπαστικό.

164
00:09:10,760 --> 00:09:11,960
Αλλά φυσικά,

165
00:09:13,280 --> 00:09:16,770
κάποιοι νιώθουν πολύ άβολα
μ' αυτή την ιδέα,

166
00:09:17,760 --> 00:09:20,936
και θα 'ρθουν και θα σας πουν

167
00:09:20,960 --> 00:09:25,776
ότι ο κόσμος, και στην Κόστα Ρίκα, είναι
κολλημένος στο πετρέλαιο, συνέλθετε.

168
00:09:25,800 --> 00:09:27,056
Αυτό θα σας πουν.

169
00:09:27,080 --> 00:09:29,736
Και ξέρετε ποια είναι η απάντηση
σ' αυτό το επιχείρημα;

170
00:09:29,736 --> 00:09:33,016
Ότι το 1948, δεν είχαμε πει
ότι ο κόσμος είναι κολλημένος στον στρατό,

171
00:09:33,040 --> 00:09:34,976
οπότε ας κρατήσουμε και τον στρατό μας.

172
00:09:35,000 --> 00:09:38,360
Όχι, κάναμε μια πολύ γενναία επιλογή,

173
00:09:38,640 --> 00:09:41,240
κι αυτή η επιλογή είναι
που έκανε τη διαφορά.

174
00:09:41,600 --> 00:09:45,780
Έτσι, ήρθε η ώρα γι' αυτή τη γενιά
να γίνει γενναία ξανά

175
00:09:45,780 --> 00:09:48,256
και να καταργήσουμε
τα ορυκτά καύσιμα μια και καλή.

176
00:09:48,256 --> 00:09:51,140
Και θα σας δώσω τρεις λόγους
γιατί πρέπει να το κάνουμε αυτό.

177
00:09:51,240 --> 00:09:52,440
Πρώτον,

178
00:09:53,120 --> 00:09:56,856
το μοντέλο των μεταφορών
και της αστικοποίησης δεν λειτουργεί,

179
00:09:56,880 --> 00:10:01,800
άρα αυτή είναι η καλύτερη στιγμή
να ορίσουμε εκ νέου το αστικό μας μέλλον.

180
00:10:02,520 --> 00:10:05,336
Δεν θέλουμε πόλεις
που έχουν φτιαχτεί γι' αυτοκίνητα.

181
00:10:05,360 --> 00:10:07,696
Θέλουμε πόλεις γι' ανθρώπους

182
00:10:07,720 --> 00:10:11,576
όπου μπορούμε να περπατάμε
και να χρησιμοποιούμε τα ποδήλατά μας.

183
00:10:11,600 --> 00:10:13,736
Και θέλουμε μέσα μαζικής μεταφοράς,

184
00:10:13,760 --> 00:10:15,256
-πολλά μέσα-

185
00:10:15,280 --> 00:10:18,720
μέσα που είναι οικολογικά και αξιοπρεπή.

186
00:10:19,200 --> 00:10:23,630
Γιατί αν συνεχίζουμε να προσθέτουμε
στόλους συμβατικών αυτοκινήτων,

187
00:10:24,760 --> 00:10:27,330
οι πόλεις μας θα γίνουν ανυπόφορες.

188
00:10:28,000 --> 00:10:29,736
Δεύτερον, πρέπει ν' αλλάξουμε,

189
00:10:29,760 --> 00:10:33,720
αλλά η σταδιακή αλλαγή
δεν πρόκειται να είναι αρκετή.

190
00:10:34,720 --> 00:10:36,760
Χρειαζόμαστε μεταμορφωτική αλλαγή.

191
00:10:37,600 --> 00:10:40,456
Κι υπάρχουν κάποια σταδιακά έργα
στη χώρα μου,

192
00:10:40,480 --> 00:10:42,680
κι είμαι η πρώτη που θα τα πανηγυρίσω.

193
00:10:43,800 --> 00:10:46,176
Αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε.

194
00:10:46,200 --> 00:10:50,096
Δεν μιλάμε για να καταλήξουμε
με πολύ όμορφα ηλεκτρικά αμάξια εδώ

195
00:10:50,120 --> 00:10:52,736
και μερικά ηλεκτρικά λεωφορεία εκεί

196
00:10:52,760 --> 00:10:55,830
ενώ συνεχίζουμε να επενδύουμε
στις ίδιες υποδομές -

197
00:10:55,830 --> 00:10:59,026
περισσότερα αυτοκίνητα, περισσότεροι
δρόμοι, περισσότερο πετρέλαιο.

198
00:10:59,026 --> 00:11:02,976
Μιλάμε για την ανεξαρτητοποίηση
από το πετρέλαιο,

199
00:11:03,000 --> 00:11:06,710
και δεν μπορείς να φτάσεις εκεί
μέσα από σταδιακές διαδικασίες.

200
00:11:08,360 --> 00:11:11,830
Τρίτον, και το γνωρίζετε αυτό,

201
00:11:13,080 --> 00:11:16,680
ο κόσμος διψάει για έμπνευση.

202
00:11:18,120 --> 00:11:21,000
Διψά για ιστορίες επιτυχίας

203
00:11:21,000 --> 00:11:23,016
στην αντιμετώπιση περίπλοκων προβλημάτων,

204
00:11:23,040 --> 00:11:26,160
ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες.

205
00:11:27,400 --> 00:11:31,150
Έτσι, πιστεύω ότι η Κόστα Ρίκα
μπορεί να γίνει έμπνευση για τους άλλους,

206
00:11:31,720 --> 00:11:34,456
όπως έγινε πέρυσι όταν αποκαλύψαμε

207
00:11:34,480 --> 00:11:38,476
ότι για τόσες πολλές μέρες
δεν χρησιμοποιήσαμε ορυκτά καύσιμα

208
00:11:38,526 --> 00:11:43,336
για να παράγουμε το ηλεκτρικό μας ρεύμα.

209
00:11:43,360 --> 00:11:46,720
Τα νέα διαδόθηκαν σε όλο τον κόσμο.

210
00:11:47,640 --> 00:11:50,736
Επίσης, κι αυτό με κάνει
ιδιαιτέρως περήφανη,

211
00:11:50,760 --> 00:11:54,790
μια Κοσταρικανή, η Κριστιάνα Φιγκέρες,

212
00:11:55,480 --> 00:12:01,280
συνέβαλε καθοριστικά στις διαπραγματεύσεις
για τη συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι.

213
00:12:02,600 --> 00:12:06,660
Έτσι, πρέπει να προστατέψουμε αυτή
την κληρονομιά και να γίνουμε πρότυπο.

214
00:12:07,400 --> 00:12:09,420
Και τι θ' ακολουθήσει;

215
00:12:10,240 --> 00:12:11,520
Οι άνθρωποι.

216
00:12:12,280 --> 00:12:15,180
Πώς θα κάνουμε τους ανθρώπους
να το ενστερνιστούν;

217
00:12:15,760 --> 00:12:17,856
Πώς θα κάνουμε τους ανθρώπους

218
00:12:17,880 --> 00:12:20,296
να πιστέψουν ότι είναι εφικτό

219
00:12:20,320 --> 00:12:23,300
να χτιστεί μια κοινωνία
χωρίς ορυκτά καύσιμα;

220
00:12:24,040 --> 00:12:27,670
Χρειάζεται πολύ δουλειά από μηδενική βάση.

221
00:12:29,120 --> 00:12:32,890
Γι' αυτό, το 2014, δημιουργήσαμε
το «Costa Rica Limpia».

222
00:12:33,720 --> 00:12:36,416
Limpia σημαίνει «καθαρός»,

223
00:12:36,440 --> 00:12:40,270
γιατί θέλουμε να δώσουμε κίνητρα
και έμπνευση στους πολίτες.

224
00:12:40,760 --> 00:12:44,220
Αν δεν εμπλακούν οι πολίτες,

225
00:12:45,080 --> 00:12:49,736
οι αποφάσεις για την οικολογικές μεταφορές
θα καθυστερούν από ατελείωτες,

226
00:12:49,760 --> 00:12:52,736
κι εννοώ ατελείωτες, τεχνικές συζητήσεις,

227
00:12:52,760 --> 00:12:57,370
κι από τεράστια άσκηση πίεσης
από διάφορα κατεστημένα συμφέροντα.

228
00:13:00,720 --> 00:13:04,576
Η θέληση να είμαστε μια οικολογική χώρα
που τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές

229
00:13:04,600 --> 00:13:06,926
αποτελεί ήδη μέρος της ιστορίας μας.

230
00:13:07,200 --> 00:13:10,540
Δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε σε κανέναν
να το πάρει αυτό από μας.

231
00:13:12,080 --> 00:13:16,536
Πέρυσι, φέραμε ανθρώπους
από τις εφτά επαρχίες μας

232
00:13:16,560 --> 00:13:20,430
να μιλήσουν για την κλιματική αλλαγή
με τρόπο που να τους αγγίζει,

233
00:13:20,720 --> 00:13:23,616
κι επίσης φέραμε φέτος

234
00:13:23,640 --> 00:13:25,530
μια άλλη ομάδα Κοσταρικανών

235
00:13:25,530 --> 00:13:27,816
να μιλήσουν
για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

236
00:13:27,840 --> 00:13:29,096
Και ξέρετε κάτι;

237
00:13:29,120 --> 00:13:31,376
Αυτοί οι άνθρωποι διαφωνούν σχεδόν σε όλα

238
00:13:31,400 --> 00:13:34,056
εκτός από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

239
00:13:34,080 --> 00:13:36,436
και τις οικολογικές μεταφορές
και τον καθαρό αέρα.

240
00:13:36,436 --> 00:13:38,176
Φέρνει τους ανθρώπους κοντά.

241
00:13:38,200 --> 00:13:40,740
Και το κλειδί στην αληθινή συμμετοχή

242
00:13:40,740 --> 00:13:43,506
είναι να βοηθήσετε τους ανθρώπους
να μην νιώθουν μικροί.

243
00:13:43,506 --> 00:13:45,116
Οι άνθρωποι νιώθουν ανίσχυροι,

244
00:13:45,116 --> 00:13:47,360
κι έχουν κουραστεί
να μην τους ακούει κανείς.

245
00:13:49,000 --> 00:13:51,376
Έτσι, αυτό που κάνουμε
είναι χειροπιαστά πράγματα,

246
00:13:51,400 --> 00:13:55,896
και μεταφράζουμε τεχνικά ζητήματα
στη γλώσσα των πολιτών

247
00:13:55,920 --> 00:13:59,950
για να δείξουμε ότι οι άνθρωποι
μπορούν να συμβάλλουν και μάλιστα μαζί.

248
00:14:00,480 --> 00:14:03,696
Για πρώτη φορά, παρακολουθούμε
τις υποσχέσεις που έχουν δωθεί

249
00:14:03,720 --> 00:14:05,216
για τις οικολογικές μεταφορές,

250
00:14:05,240 --> 00:14:08,256
και οι πολιτικοί ξέρουν
ότι πρέπει ν' ανταποκριθούν σ' αυτό,

251
00:14:08,256 --> 00:14:11,560
αλλά το κομβικό σημείο θα είναι
όταν θα δημιουργήσουμε συνασπισμούς

252
00:14:11,960 --> 00:14:13,816
-από πολίτες, εταιρείες,

253
00:14:13,840 --> 00:14:16,016
υποστηρικτές των μέσων μεταφοράς-

254
00:14:16,040 --> 00:14:18,816
που θα κάνουν την ηλεκτροκίνηση
το νέο καθεστώς,

255
00:14:18,840 --> 00:14:21,670
ειδικά σε μία αναπτυσσόμενη χώρα.

256
00:14:22,560 --> 00:14:26,256
Και μέχρι να έρθουν οι επόμενες εκλογές,

257
00:14:26,280 --> 00:14:29,696
πιστεύω πως κάθε υποψήφιος θα πρέπει
να γνωστοποιήσει τη θέση του

258
00:14:29,720 --> 00:14:31,616
για την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων.

259
00:14:31,640 --> 00:14:35,440
Γιατί αυτό το ζήτημα θα πρέπει να μπει
στην κεντρική πολιτική σκηνή.

260
00:14:36,520 --> 00:14:39,976
Και σας λέω, αυτό δεν είναι
ζήτημα πολιτικής για το κλίμα

261
00:14:40,000 --> 00:14:42,220
ή την περιβαλλοντική ημερήσια διάταξη.

262
00:14:42,760 --> 00:14:45,750
Είναι για την χώρα που θέλουμε

263
00:14:46,160 --> 00:14:48,256
και τις πόλεις που έχουμε,

264
00:14:48,280 --> 00:14:49,936
και τις πόλεις που θέλουμε,

265
00:14:49,960 --> 00:14:52,136
και το ποιος θ' αποφασίσει.

266
00:14:52,160 --> 00:14:55,336
Γιατί στο τέλος της ημέρας,
αυτό που έχουμε να δείξουμε

267
00:14:55,360 --> 00:14:58,496
είναι ότι η ανάπτυξη
με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

268
00:14:58,520 --> 00:15:00,620
είναι καλή για τον κόσμο,

269
00:15:01,440 --> 00:15:03,856
για τους Κοσταρικανούς που ζουν σήμερα

270
00:15:03,880 --> 00:15:06,880
κι ειδικά γι' αυτούς που δεν γεννήθηκαν.

271
00:15:09,560 --> 00:15:12,256
Αυτό είναι το Εθνικό Μουσείο μας σήμερα.

272
00:15:12,640 --> 00:15:14,336
Είναι φωτεινό και ήσυχο,

273
00:15:14,360 --> 00:15:17,056
και όταν στέκεσαι μπροστά του,

274
00:15:17,080 --> 00:15:20,376
είναι δύσκολο να πιστέψεις
ότι ήταν στρατόπεδο

275
00:15:20,400 --> 00:15:22,576
στα τέλη της δεκαετίας του '40.

276
00:15:22,600 --> 00:15:26,416
Ξεκινήσαμε μια καινούργια ζωή
χωρίς το στρατό σ' αυτό το μέρος,

277
00:15:26,440 --> 00:15:30,296
κι εδώ είναι όπου η κατάργηση

278
00:15:30,320 --> 00:15:33,216
των ορυκτών καυσίμων
θ' ανακοινωθεί μια μέρα.

279
00:15:33,240 --> 00:15:35,536
Και θα γράψουμε ιστορία ξανά.

280
00:15:35,560 --> 00:15:36,776
Σας ευχαριστώ.

281
00:15:36,800 --> 00:15:37,932
(Χειροκρότημα)