0:00:15.367,0:00:16.993
Sâu trong những khu rừng của Việt Nam,

0:00:16.993,0:00:18.555
những người lính của cả 2 bên

0:00:18.555,0:00:20.229
đã giao tranh ác liệt

0:00:20.229,0:00:22.098
trong vòng gần 20 năm.

0:00:22.098,0:00:23.533
Nhưng chìa khóa thắng lợi của những người Cộng sản

0:00:23.533,0:00:25.051
không phải là vũ khi hay sức chịu đựng

0:00:25.051,0:00:26.881
mà là một con đường mòn.

0:00:26.881,0:00:28.312
Đường mòn Hồ Chí Minh,

0:00:28.312,0:00:30.831
trải dài qua Việt Nam, Lào và Campuchia,

0:00:30.831,0:00:33.336
bắt đầu với một mạng lưới đường đất đơn giản

0:00:33.336,0:00:35.029
và sau đó phát triển trở thành trung tâm

0:00:35.029,0:00:37.051
của chiến lược thằng lợi của Miền bắc Việt Nam

0:00:37.051,0:00:38.452
trong suốt chiến tranh Việt Nam,

0:00:38.452,0:00:39.480
cung cấp vũ khí,

0:00:39.480,0:00:40.348
quân đội,

0:00:40.348,0:00:42.464
và ủng hộ tinh thần cho miền Nam.

0:00:42.464,0:00:43.753
Con đường là một mạng lưới đường mòn,

0:00:43.753,0:00:44.430
đường đất,

0:00:44.430,0:00:45.578
và đường vượt sông

0:00:45.578,0:00:47.668
len lỏi từ miền bắc

0:00:47.668,0:00:50.504
vào miền nam dọc theo dãy Trường Sơn

0:00:50.504,0:00:51.959
giữa Việt Nam và Lào.

0:00:51.959,0:00:54.421
Một chuyến đi vào miền Nam như vậy mất khoảng 6 tháng.

0:00:54.421,0:00:56.207
Nhưng, với kỹ thuật và sự khéo léo,

0:00:56.207,0:00:59.039
người Việt Nam đã mở rộng và nâng cấp con đường.

0:00:59.039,0:01:00.294
Cho tới cuối cuộc chiến,

0:01:00.294,0:01:02.295
khi con đường chính đi vòng qua Lào,

0:01:02.295,0:01:03.923
chỉ mất chừng 1 tuần.

0:01:03.923,0:01:05.091
Và đây là cách mà nó diễn ra.

0:01:05.091,0:01:08.258
Năm 1959, khi mà mối quan hệ

0:01:08.258,0:01:10.242
giữa Miền Bắc và Miền Nam bị phá hoại,

0:01:10.242,0:01:13.272
một hệ thống đường mòn đã được dựng lên nhằm đưa

0:01:13.272,0:01:17.164
quân đội, vũ khí và trang thiết bị vào Miền Nam Việt Nam.

0:01:17.164,0:01:19.186
Những người lính đầu tiên di chuyển từng hàng một

0:01:19.186,0:01:21.838
theo những con đường của những người dân tộc thiểu số

0:01:21.838,0:01:24.233
và những nhánh cây gãy tại những ngã rẽ

0:01:24.233,0:01:26.856
thường giúp họ đi đúng hướng.

0:01:26.856,0:01:29.323
Ban đầu, hầu hết những người Cộng sản nòng cốt

0:01:29.323,0:01:30.283
đi theo con đường

0:01:30.283,0:01:33.307
là những người Miền Nam được sinh ra và huấn luyện tại Miền Bắc.

0:01:33.307,0:01:34.752
Họ ăn mặc như những người nông dân bình thường

0:01:34.752,0:01:37.230
với quần đen, áo lụa và một chiếc khăn rằn.

0:01:37.230,0:01:39.090
Họ đi dép cao su Hồ Chí Minh

0:01:39.090,0:01:40.501
được cắt ra từ những chiếc lốp xe tải,

0:01:40.501,0:01:42.378
và mang một khẩu phần cơm nhất định

0:01:42.378,0:01:44.123
trong những túi ruột tượng,

0:01:44.123,0:01:46.173
một dải vải dài quấn quanh cơ thể.

0:01:46.173,0:01:47.313
Điều kiện thật là khắc nghiệt

0:01:47.313,0:01:49.298
và nhiều người đã chết bởi tác hại của thời tiết,

0:01:49.298,0:01:50.345
sốt rét,

0:01:50.345,0:01:51.907
và chứng kiết lỵ amip.

0:01:51.907,0:01:52.605
Bị lạc,

0:01:52.605,0:01:53.816
đói tới chết,

0:01:53.816,0:01:56.852
và khả năng bị tấn công bởi hổ hoặc gấu

0:01:56.852,0:01:58.227
là những mối đe dọa thường trực.

0:01:58.227,0:02:00.395
Những bữa ăn luôn luôn chỉ là cơm và muối,

0:02:00.395,0:02:01.939
và dễ dàng bị cạn kiệt.

0:02:01.939,0:02:04.152
Sợ hãi, chán nản và nhớ nhà

0:02:04.152,0:02:05.318
là những cảm xúc chủ đạo.

0:02:05.318,0:02:07.278
Và những người lính đã dành những thời gian rảnh

0:02:07.278,0:02:08.295
để viết những bức thư

0:02:08.295,0:02:09.399
vẽ phác họa,

0:02:09.399,0:02:11.962
uống rượu và hút thuốc với những người dân địa phương.

0:02:11.962,0:02:13.291
Những người lính đầu tiên đi trên con đường

0:02:13.291,0:02:14.959
đã không phải gặp phải nhiều cuộc giao chiến.

0:02:14.959,0:02:17.061
Và sau chuyến đi dài 6 tháng,

0:02:17.061,0:02:19.314
việc tới được Miền Nam là một điểm nhấn,

0:02:19.314,0:02:21.790
thường được kỉ niệm bằng những bài hát.

0:02:21.790,0:02:25.088
Đến năm 1965, những chuyến đi trên con dường đã có thể thực hiện bằng ô tô tải

0:02:25.088,0:02:27.666
Hàng nghìn xe tải được cung cấp bởi Trung Quốc và Nga

0:02:27.666,0:02:31.478
thực hiện nhiệm vụ giữa làn bom B-52 dữ dội

0:02:31.478,0:02:34.430
và những những người tài xế được biết đến như là những phi công trên mặt đất

0:02:34.430,0:02:36.360
Những chuyến đi trên con đường ngày càng tăng,

0:02:36.360,0:02:37.774
vì vậy quân Mỹ cũng tăng cường đánh bom tuyến đường.

0:02:37.774,0:02:39.733
Họ lái xe vào ban đêm và rạng sáng

0:02:39.733,0:02:41.223
để tránh những cuộc không kích,

0:02:41.223,0:02:42.311
và những người canh gác đã sẵn sàng

0:02:42.311,0:02:44.318
để cảnh báo tài xế về những chiếc phi cơ địch.

0:02:44.318,0:02:46.692
Người dân quanh tuyến đường cũng tổ chức những đội

0:02:46.692,0:02:48.026
để đảm bảo dòng lưu thông

0:02:48.026,0:02:51.111
và giúp những lái xe sửa chữa những hư hại bởi những cuộc không kích.

0:02:51.111,0:02:52.324
Với lời kêu goi,

0:02:52.324,0:02:54.145
"Tất cả vì Miền Nam ruột thịt!"

0:02:54.145,0:02:56.543
và "Xe chưa qua

0:02:56.543,0:02:58.749
nhà không tiếc."

0:02:58.749,0:03:00.291
Một vài gia đình còn quyên góp cửa

0:03:00.291,0:03:02.642
và gỗ giường để sửa chữa những con đường.

0:03:02.642,0:03:05.003
Lực lượng Việt Minh còn lừa

0:03:05.003,0:03:07.525
những máy bay Mỹ đánh bom vào sườn núi

0:03:07.525,0:03:09.103
để lấy đất đá

0:03:09.103,0:03:11.173
xây dựng và bảo trì những con đường.

0:03:11.173,0:03:14.674
Bụi đỏ từ con đường thấm vào từng ngóc ngách.

0:03:14.674,0:03:16.660
Đường mòn Hồ Chí Minh có một tác động sâu sắc

0:03:16.660,0:03:17.766
tới chiến tranh Việt Nam

0:03:17.766,0:03:19.975
và nó là chìa khóa cho sự thành công của Hà Nội.

0:03:19.975,0:03:22.731
Chiến thắng của Miền Bắc Việt Nam không phải do những trận đánh,

0:03:22.731,0:03:24.145
mà là nhờ con đường mòn Hồ Chí Minh,

0:03:24.145,0:03:25.072
đó là nhân tố chính trị,

0:03:25.072,0:03:25.609
chiến lược,

0:03:25.609,0:03:27.067
và kinh tế.

0:03:27.067,0:03:28.862
Những người Mỹ nhận ra đươc thành tựu của nó,

0:03:28.862,0:03:29.737
và gọi tên con đường là

0:03:29.737,0:03:31.073
"Một trong những thành tựu vĩ đại

0:03:31.073,0:03:33.329
trong kỹ thuật quân sự của thế kỷ 20."

0:03:33.329,0:03:35.159
Con đường là bằng chứng của sức mạnh ý chí

0:03:35.159,0:03:36.285
của nhân dân Việt Nam,

0:03:36.285,0:03:37.795
và những người đàn ông và phụ nữ từng đi trên con đường

0:03:37.795,0:03:39.496
trở thành những anh hùng dân tộc.