WEBVTT

00:00:15.367 --> 00:00:16.993
Głęboko w dżungli Wietnamu

00:00:16.993 --> 00:00:18.555
żołnierze obu stron

00:00:18.555 --> 00:00:20.229
walczyli z wrogiem i wyczerpującym skwarem

00:00:20.229 --> 00:00:22.098
przez prawie 20 lat.

00:00:22.098 --> 00:00:23.533
Jednak o zwycięstwie komunistów

00:00:23.533 --> 00:00:25.051
nie przesądziła broń czy wytrzymałość,

00:00:25.051 --> 00:00:26.881
a wydeptana droga.

00:00:26.881 --> 00:00:28.312
Szlak Ho Chi Minha,

00:00:28.312 --> 00:00:30.831
ciągnący się przez Wietnam, Laos i Kambodżę,

00:00:30.831 --> 00:00:33.336
zaczął się od prostego systemu 
połączeń dróg gruntowych,

00:00:33.336 --> 00:00:35.029
a następnie stał się podstawą

00:00:35.029 --> 00:00:37.051
zwycięskiej południowowietnamskiej strategii

00:00:37.051 --> 00:00:38.452
w czasie wojny wietnamskiej,

00:00:38.452 --> 00:00:39.480
dostarczając broń,

00:00:39.480 --> 00:00:40.348
wojsko

00:00:40.348 --> 00:00:42.464
i psychologiczne wsparcie dla Południa.

00:00:42.464 --> 00:00:43.753
Szlak był systemem tras,

00:00:43.753 --> 00:00:44.430
dróg

00:00:44.430 --> 00:00:45.578
i brodów rzecznych,

00:00:45.578 --> 00:00:47.668
łączących wschód Północnego Wietnamu

00:00:47.668 --> 00:00:50.504
z południem w okolicach gór Annamskich,

00:00:50.504 --> 00:00:51.959
między Wietnamem a Laosem.

00:00:51.959 --> 00:00:54.421
Początkowo podróż na południe trwała 6 miesięcy,

00:00:54.421 --> 00:00:56.207
ale dzięki inżynierii i pomysłowości,

00:00:56.207 --> 00:00:59.039
Wietnamczykom udało się rozwinąć
i udoskonalić szlak.

00:00:59.039 --> 00:01:00.294
Pod koniec wojny,

00:01:00.294 --> 00:01:02.295
gdy główne drogi szlaku skierowano przez Laos,

00:01:02.295 --> 00:01:03.923
droga zabierała zaledwie tydzień.

00:01:03.923 --> 00:01:05.090
Oto jak do tego doszło.

00:01:05.090 --> 00:01:08.258
W 1959 roku, gdy stosunki między
Północą a Południem

00:01:08.258 --> 00:01:10.242
uległy pogorszeniu,

00:01:10.242 --> 00:01:13.272
system tras został skonstruowany
w celu szmuglowania żołnierzy,

00:01:13.272 --> 00:01:17.164
broni i dostaw do Południowego Wietnamu.

00:01:17.164 --> 00:01:19.186
Pierwsze oddziały poruszały się gęsiego

00:01:19.186 --> 00:01:21.838
wzdłuż tras wykorzystywanych
przez miejscowych,

00:01:21.838 --> 00:01:24.233
a kilka złamanych gałęzi na rozstajach

00:01:24.233 --> 00:01:26.856
było często jedyną wskazówką kierunku.

00:01:26.856 --> 00:01:29.323
Początkowo większość kadr komunistycznych,

00:01:29.323 --> 00:01:30.283
które pokonały szlak,

00:01:30.283 --> 00:01:33.307
rekrutowała się z Południa, a szkoliła na Północy.

00:01:33.307 --> 00:01:34.752
Ubierali się jak chłopi, po cywilnemu,

00:01:34.752 --> 00:01:37.230
w czarne jedwabne piżamy i kraciaste chusty.

00:01:37.230 --> 00:01:39.090
Nosili wycięte z opon samochodowych

00:01:39.090 --> 00:01:40.501
"sandały Ho Chi Minha",

00:01:40.501 --> 00:01:42.378
i nosili swoje racje żywieniowe

00:01:42.378 --> 00:01:44.123
w jelitach słoni

00:01:44.123 --> 00:01:46.173
i płóciennych przepaskach.

00:01:46.173 --> 00:01:47.313
Warunki były trudne,

00:01:47.313 --> 00:01:49.298
wiele osób zmarło z wycieńczenia,

00:01:49.298 --> 00:01:50.345
w wyniku malarii

00:01:50.345 --> 00:01:51.907
czy czerwonki pełzakowatej.

00:01:51.907 --> 00:01:52.605
Zgubienie drogi,

00:01:52.605 --> 00:01:53.816
śmierć głodowa

00:01:53.816 --> 00:01:56.852
i atak dzikich tygrysów i niedźwiedzi

00:01:56.852 --> 00:01:58.227
były ciągłym zagrożeniem.

00:01:58.227 --> 00:02:00.395
Posiłki składały się jedynie z ryżu i soli,

00:02:00.395 --> 00:02:01.939
a i tak ich często nie starczało.

00:02:01.939 --> 00:02:04.152
Strach, nuda i tęsknota za domem

00:02:04.152 --> 00:02:05.318
dominowały.

00:02:05.318 --> 00:02:07.278
Żołnierze zabijali czas,

00:02:07.278 --> 00:02:08.294
pisząc listy,

00:02:08.294 --> 00:02:09.399
szkicując,

00:02:09.399 --> 00:02:11.962
paląc i pijąc z miejscowymi.

00:02:11.962 --> 00:02:13.291
Pierwsze oddziały pokonujące szlak

00:02:13.291 --> 00:02:14.959
nie angażowały się bardzo w walkę.

00:02:14.959 --> 00:02:17.061
Po wyczerpującej 6-miesięcznej przeprawie,

00:02:17.061 --> 00:02:19.314
dotarcie na Południe
było prawdziwym wydarzeniem,

00:02:19.314 --> 00:02:21.790
które często witano piosenką.

00:02:21.790 --> 00:02:25.088
W 1965 r. szlakiem mogły już jeździć ciężarówki.

00:02:25.088 --> 00:02:27.666
Tysiące ciężarówek dostarczonych
przez Chiny i Rosję

00:02:27.666 --> 00:02:31.478
przeprawiały się podczas 
zajadłych bombardowań B-52,

00:02:31.478 --> 00:02:34.430
a ich kierowcy zyskali miano
"pilotów na ziemi".

00:02:34.430 --> 00:02:36.360
Gdy ruch na szlaku wzrastał,

00:02:36.360 --> 00:02:37.774
wzmagały się amerykańskie bombardowania.

00:02:37.774 --> 00:02:39.733
Jeżdżono głownie nocami i porankami,

00:02:39.733 --> 00:02:41.223
by unikać nalotów,

00:02:41.223 --> 00:02:42.311
a zwiadiwcy byli w gotowości,

00:02:42.311 --> 00:02:44.318
by ostrzegać kierowców.

00:02:44.318 --> 00:02:46.692
Wioski wzdłuż szlaku organizowały grupy,

00:02:46.692 --> 00:02:48.026
żeby zagwarantować swobodny przejazd

00:02:48.026 --> 00:02:51.111
i pomóc kierowcom naprawiać szkody
wyrządzone przez ataki lotnicze.

00:02:51.111 --> 00:02:52.324
Ich hasło brzmiało:

00:02:52.324 --> 00:02:54.145
"Wszystko dla naszych braci z Południa!"

00:02:54.145 --> 00:02:56.543
oraz "Nie będziemy się martwić domami,

00:02:56.543 --> 00:02:58.749
jeśli ciężarówki jeszcze się nie przeprawiły".

00:02:58.749 --> 00:03:00.291
Niektóre rodziny oddawały własne drzwi

00:03:00.291 --> 00:03:02.642
i drewniane łóżka na naprawę dróg.

00:03:02.642 --> 00:03:05.003
Siły wietnamskie stosowały wybiegi,

00:03:05.003 --> 00:03:07.525
żeby lotnictwo US bombardowało zbocza gór,

00:03:07.525 --> 00:03:09.103
dając tym dostęp do żwiru

00:03:09.103 --> 00:03:11.173
do budowy i utrzymania dróg.

00:03:11.173 --> 00:03:14.674
Wszechobecny czerwony pył
wciskał się każdy zakamarek.

00:03:14.674 --> 00:03:16.660
Szlak Ho Chi Minha miał ogromny wpływ

00:03:16.660 --> 00:03:17.766
na rezultat wojny wietnamskiej,

00:03:17.766 --> 00:03:19.975
zwycięstwo Hanoi.

00:03:19.975 --> 00:03:22.731
O zwycięstwie Północy 
przesądziło nie pole bitwy,

00:03:22.731 --> 00:03:24.145
ale szlak,

00:03:24.145 --> 00:03:25.072
który był politycznym,

00:03:25.072 --> 00:03:25.609
strategicznym,

00:03:25.609 --> 00:03:27.067
i gospodarczym filarem.

00:03:27.067 --> 00:03:28.862
Amerykanie uznał jego zasługi,

00:03:28.862 --> 00:03:29.737
nazywając szlak:

00:03:29.737 --> 00:03:31.073
"Jednym z największych osiągnięć

00:03:31.073 --> 00:03:33.329
militarnej strategii XX wieku".

00:03:33.329 --> 00:03:35.159
Szlak jest świadectwem siły woli

00:03:35.159 --> 00:03:36.285
wietnamskiego ludu,

00:03:36.285 --> 00:03:37.795
a mężczyźni i kobiety go przemierzający

00:03:37.795 --> 00:03:39.496
urośli do rangi bohaterów narodowych.