1
00:00:15,367 --> 00:00:16,993
Głęboko w dżungli Wietnamu

2
00:00:16,993 --> 00:00:18,555
żołnierze obu stron

3
00:00:18,555 --> 00:00:20,229
walczyli z wrogiem i wyczerpującym skwarem

4
00:00:20,229 --> 00:00:22,098
przez prawie 20 lat.

5
00:00:22,098 --> 00:00:23,533
Jednak o zwycięstwie komunistów

6
00:00:23,533 --> 00:00:25,051
nie przesądziła broń czy wytrzymałość,

7
00:00:25,051 --> 00:00:26,881
a wydeptana droga.

8
00:00:26,881 --> 00:00:28,312
Szlak Ho Chi Minha,

9
00:00:28,312 --> 00:00:30,831
ciągnący się przez Wietnam, Laos i Kambodżę,

10
00:00:30,831 --> 00:00:33,336
zaczął się od prostego systemu 
połączeń dróg gruntowych,

11
00:00:33,336 --> 00:00:35,029
a następnie stał się podstawą

12
00:00:35,029 --> 00:00:37,051
zwycięskiej południowowietnamskiej strategii

13
00:00:37,051 --> 00:00:38,452
w czasie wojny wietnamskiej,

14
00:00:38,452 --> 00:00:39,480
dostarczając broń,

15
00:00:39,480 --> 00:00:40,348
wojsko

16
00:00:40,348 --> 00:00:42,464
i psychologiczne wsparcie dla Południa.

17
00:00:42,464 --> 00:00:43,753
Szlak był systemem tras,

18
00:00:43,753 --> 00:00:44,430
dróg

19
00:00:44,430 --> 00:00:45,578
i brodów rzecznych,

20
00:00:45,578 --> 00:00:47,668
łączących wschód Północnego Wietnamu

21
00:00:47,668 --> 00:00:50,504
z południem w okolicach gór Annamskich,

22
00:00:50,504 --> 00:00:51,959
między Wietnamem a Laosem.

23
00:00:51,959 --> 00:00:54,421
Początkowo podróż na południe trwała 6 miesięcy,

24
00:00:54,421 --> 00:00:56,207
ale dzięki inżynierii i pomysłowości,

25
00:00:56,207 --> 00:00:59,039
Wietnamczykom udało się rozwinąć
i udoskonalić szlak.

26
00:00:59,039 --> 00:01:00,294
Pod koniec wojny,

27
00:01:00,294 --> 00:01:02,295
gdy główne drogi szlaku skierowano przez Laos,

28
00:01:02,295 --> 00:01:03,923
droga zabierała zaledwie tydzień.

29
00:01:03,923 --> 00:01:05,090
Oto jak do tego doszło.

30
00:01:05,090 --> 00:01:08,258
W 1959 roku, gdy stosunki między
Północą a Południem

31
00:01:08,258 --> 00:01:10,242
uległy pogorszeniu,

32
00:01:10,242 --> 00:01:13,272
system tras został skonstruowany
w celu szmuglowania żołnierzy,

33
00:01:13,272 --> 00:01:17,164
broni i dostaw do Południowego Wietnamu.

34
00:01:17,164 --> 00:01:19,186
Pierwsze oddziały poruszały się gęsiego

35
00:01:19,186 --> 00:01:21,838
wzdłuż tras wykorzystywanych
przez miejscowych,

36
00:01:21,838 --> 00:01:24,233
a kilka złamanych gałęzi na rozstajach

37
00:01:24,233 --> 00:01:26,856
było często jedyną wskazówką kierunku.

38
00:01:26,856 --> 00:01:29,323
Początkowo większość kadr komunistycznych,

39
00:01:29,323 --> 00:01:30,283
które pokonały szlak,

40
00:01:30,283 --> 00:01:33,307
rekrutowała się z Południa, a szkoliła na Północy.

41
00:01:33,307 --> 00:01:34,752
Ubierali się jak chłopi, po cywilnemu,

42
00:01:34,752 --> 00:01:37,230
w czarne jedwabne piżamy i kraciaste chusty.

43
00:01:37,230 --> 00:01:39,090
Nosili wycięte z opon samochodowych

44
00:01:39,090 --> 00:01:40,501
"sandały Ho Chi Minha",

45
00:01:40,501 --> 00:01:42,378
i nosili swoje racje żywieniowe

46
00:01:42,378 --> 00:01:44,123
w jelitach słoni

47
00:01:44,123 --> 00:01:46,173
i płóciennych przepaskach.

48
00:01:46,173 --> 00:01:47,313
Warunki były trudne,

49
00:01:47,313 --> 00:01:49,298
wiele osób zmarło z wycieńczenia,

50
00:01:49,298 --> 00:01:50,345
w wyniku malarii

51
00:01:50,345 --> 00:01:51,907
czy czerwonki pełzakowatej.

52
00:01:51,907 --> 00:01:52,605
Zgubienie drogi,

53
00:01:52,605 --> 00:01:53,816
śmierć głodowa

54
00:01:53,816 --> 00:01:56,852
i atak dzikich tygrysów i niedźwiedzi

55
00:01:56,852 --> 00:01:58,227
były ciągłym zagrożeniem.

56
00:01:58,227 --> 00:02:00,395
Posiłki składały się jedynie z ryżu i soli,

57
00:02:00,395 --> 00:02:01,939
a i tak ich często nie starczało.

58
00:02:01,939 --> 00:02:04,152
Strach, nuda i tęsknota za domem

59
00:02:04,152 --> 00:02:05,318
dominowały.

60
00:02:05,318 --> 00:02:07,278
Żołnierze zabijali czas,

61
00:02:07,278 --> 00:02:08,294
pisząc listy,

62
00:02:08,294 --> 00:02:09,399
szkicując,

63
00:02:09,399 --> 00:02:11,962
paląc i pijąc z miejscowymi.

64
00:02:11,962 --> 00:02:13,291
Pierwsze oddziały pokonujące szlak

65
00:02:13,291 --> 00:02:14,959
nie angażowały się bardzo w walkę.

66
00:02:14,959 --> 00:02:17,061
Po wyczerpującej 6-miesięcznej przeprawie,

67
00:02:17,061 --> 00:02:19,314
dotarcie na Południe
było prawdziwym wydarzeniem,

68
00:02:19,314 --> 00:02:21,790
które często witano piosenką.

69
00:02:21,790 --> 00:02:25,088
W 1965 r. szlakiem mogły już jeździć ciężarówki.

70
00:02:25,088 --> 00:02:27,666
Tysiące ciężarówek dostarczonych
przez Chiny i Rosję

71
00:02:27,666 --> 00:02:31,478
przeprawiały się podczas 
zajadłych bombardowań B-52,

72
00:02:31,478 --> 00:02:34,430
a ich kierowcy zyskali miano
"pilotów na ziemi".

73
00:02:34,430 --> 00:02:36,360
Gdy ruch na szlaku wzrastał,

74
00:02:36,360 --> 00:02:37,774
wzmagały się amerykańskie bombardowania.

75
00:02:37,774 --> 00:02:39,733
Jeżdżono głownie nocami i porankami,

76
00:02:39,733 --> 00:02:41,223
by unikać nalotów,

77
00:02:41,223 --> 00:02:42,311
a zwiadiwcy byli w gotowości,

78
00:02:42,311 --> 00:02:44,318
by ostrzegać kierowców.

79
00:02:44,318 --> 00:02:46,692
Wioski wzdłuż szlaku organizowały grupy,

80
00:02:46,692 --> 00:02:48,026
żeby zagwarantować swobodny przejazd

81
00:02:48,026 --> 00:02:51,111
i pomóc kierowcom naprawiać szkody
wyrządzone przez ataki lotnicze.

82
00:02:51,111 --> 00:02:52,324
Ich hasło brzmiało:

83
00:02:52,324 --> 00:02:54,145
"Wszystko dla naszych braci z Południa!"

84
00:02:54,145 --> 00:02:56,543
oraz "Nie będziemy się martwić domami,

85
00:02:56,543 --> 00:02:58,749
jeśli ciężarówki jeszcze się nie przeprawiły".

86
00:02:58,749 --> 00:03:00,291
Niektóre rodziny oddawały własne drzwi

87
00:03:00,291 --> 00:03:02,642
i drewniane łóżka na naprawę dróg.

88
00:03:02,642 --> 00:03:05,003
Siły wietnamskie stosowały wybiegi,

89
00:03:05,003 --> 00:03:07,525
żeby lotnictwo US bombardowało zbocza gór,

90
00:03:07,525 --> 00:03:09,103
dając tym dostęp do żwiru

91
00:03:09,103 --> 00:03:11,173
do budowy i utrzymania dróg.

92
00:03:11,173 --> 00:03:14,674
Wszechobecny czerwony pył
wciskał się każdy zakamarek.

93
00:03:14,674 --> 00:03:16,660
Szlak Ho Chi Minha miał ogromny wpływ

94
00:03:16,660 --> 00:03:17,766
na rezultat wojny wietnamskiej,

95
00:03:17,766 --> 00:03:19,975
zwycięstwo Hanoi.

96
00:03:19,975 --> 00:03:22,731
O zwycięstwie Północy 
przesądziło nie pole bitwy,

97
00:03:22,731 --> 00:03:24,145
ale szlak,

98
00:03:24,145 --> 00:03:25,072
który był politycznym,

99
00:03:25,072 --> 00:03:25,609
strategicznym,

100
00:03:25,609 --> 00:03:27,067
i gospodarczym filarem.

101
00:03:27,067 --> 00:03:28,862
Amerykanie uznał jego zasługi,

102
00:03:28,862 --> 00:03:29,737
nazywając szlak:

103
00:03:29,737 --> 00:03:31,073
"Jednym z największych osiągnięć

104
00:03:31,073 --> 00:03:33,329
militarnej strategii XX wieku".

105
00:03:33,329 --> 00:03:35,159
Szlak jest świadectwem siły woli

106
00:03:35,159 --> 00:03:36,285
wietnamskiego ludu,

107
00:03:36,285 --> 00:03:37,795
a mężczyźni i kobiety go przemierzający

108
00:03:37,795 --> 00:03:39,496
urośli do rangi bohaterów narodowych.