1
00:00:05,724 --> 00:00:09,257
Từ Thức ăn đến Não

2
00:00:09,257 --> 00:00:13,769
Sẽ như thế nào nếu ta 
hút hết chất lỏng trong não ra ngoài

3
00:00:13,769 --> 00:00:17,952
và xem xét 
thành phần dinh dưỡng của nó?

4
00:00:17,952 --> 00:00:22,199
Khi đó, phần lớn 
khối lượng của não là chất béo,

5
00:00:22,199 --> 00:00:24,816
còn được gọi là lipid.

6
00:00:24,816 --> 00:00:28,855
Phần còn lại là
các protein và axit amin,

7
00:00:28,855 --> 00:00:32,763
các chất dinh dưỡng vi lượng
và đường glucose.

8
00:00:32,763 --> 00:00:37,392
Bộ não, đương nhiên, không chỉ 
chứa thành phần dinh dưỡng

9
00:00:37,392 --> 00:00:41,359
mà mỗi thành phần lại có
ảnh hưởng nhất định lên chức năng,

10
00:00:41,359 --> 00:00:42,367
sự phát triển,

11
00:00:42,367 --> 00:00:43,232
tâm trạng,

12
00:00:43,232 --> 00:00:44,940
và năng lượng.

13
00:00:44,940 --> 00:00:46,726
Vì vậy, cơn buồn ngủ sau bữa trưa

14
00:00:46,726 --> 00:00:49,548
và sự thao thức buổi tối

15
00:00:49,548 --> 00:00:54,506
rất có thể đơn giản là
ảnh hưởng của thức ăn lên não.

16
00:00:54,506 --> 00:00:59,758
Trong số những chất béo trong não,
ngôi sao chính là omega 3 và 6.

17
00:00:59,758 --> 00:01:01,600
Đây là những axit béo quan trọng,

18
00:01:01,600 --> 00:01:04,505
có thể làm giảm sự thoái hóa của não,

19
00:01:04,505 --> 00:01:06,936
và chỉ có thể 
được hấp thu qua đường ăn uống.

20
00:01:06,936 --> 00:01:09,747
Vì vậy, ăn nhiều thực phẩm 
giàu omega như quả hạch,

21
00:01:09,747 --> 00:01:12,241
các loại hạt và các loại cá 
giàu axit béo

22
00:01:12,241 --> 00:01:16,755
là yếu tố tiên quyết trong việc
tạo ra và duy trì màng tế bào.

23
00:01:16,755 --> 00:01:19,320
Nếu như omega là chất béo 
tốt cho não,

24
00:01:19,320 --> 00:01:22,268
sự tiêu thụ trong thời gian dài
những chất béo khác

25
00:01:22,268 --> 00:01:24,758
như chất béo chuyển hóa 
và chất béo bão hòa

26
00:01:24,758 --> 00:01:26,601
có thể làm tổn thương não.

27
00:01:26,601 --> 00:01:29,291
Trong khi đó, các protein và axit amin,

28
00:01:29,291 --> 00:01:32,349
nguồn dinh dưỡng quan trọng 
cho sự phát triển,

29
00:01:32,349 --> 00:01:35,819
điều khiển cách ta cảm nhận và biểu hiện.

30
00:01:35,819 --> 00:01:39,976
Axit amin chứa 
tiền chất dẫn truyền thần kinh,

31
00:01:39,976 --> 00:01:43,799
là chất hóa học mang 
tín hiệu giữa các nơron,

32
00:01:43,799 --> 00:01:46,784
ảnh hưởng đến những thứ 
như tâm trạng, giấc ngủ,

33
00:01:46,784 --> 00:01:48,992
sự chú tâm và cân nặng.

34
00:01:48,992 --> 00:01:51,715
Một trong những lý do khiến ta 
thấy bình yên

35
00:01:51,715 --> 00:01:53,515
sau khi xơi một đĩa mỳ ý lớn

36
00:01:53,515 --> 00:01:56,855
và thêm tỉnh táo
sau một bữa ăn giàu protein.

37
00:01:56,855 --> 00:01:59,958
Mối liên kết phức tạp
giữa các hợp chất trong thức ăn

38
00:01:59,958 --> 00:02:04,294
có thể kích thích tế bào não sản sinh ra
các chất điều hòa tâm trạng

39
00:02:04,294 --> 00:02:06,101
như norepinephrine, dopamine,

40
00:02:06,101 --> 00:02:07,723
và serotonin.

41
00:02:07,723 --> 00:02:10,725
Thế nhưng, rất khó 
để vào được các tế bào não

42
00:02:10,725 --> 00:02:13,264
và các axit amin 
phải tranh giành nhau.

43
00:02:13,264 --> 00:02:16,292
Chế độ ăn đa dạng
giúp giữ cân bằng

44
00:02:16,292 --> 00:02:19,287
giữa liên kết 
của các chất tín hiệu của não,

45
00:02:19,287 --> 00:02:23,243
và giữ cho tâm trạng ổn định.

46
00:02:23,243 --> 00:02:25,535
Giống như các cơ quan khác 
trong cơ thể,

47
00:02:25,535 --> 00:02:30,151
não cũng tận dụng dinh dưỡng 
từ các chất dinh dưỡng vi lượng.

48
00:02:30,151 --> 00:02:32,320
Chất chống oxi hóa trong
trái cây và rau quả

49
00:02:32,320 --> 00:02:37,326
gia tăng sức mạnh cho não 
chống lại sự phá hủy của các gốc tự do,

50
00:02:37,326 --> 00:02:40,903
giúp não hoạt động hiệu quả
trong một thời gian dài.

51
00:02:40,903 --> 00:02:43,298
Thiếu các chất dinh dưỡng vi lượng 
quan trọng

52
00:02:43,298 --> 00:02:44,602
như vitamin B6,

53
00:02:44,602 --> 00:02:45,764
B12,

54
00:02:45,764 --> 00:02:47,257
axit folic,

55
00:02:47,257 --> 00:02:51,869
não chúng ta sẽ rất dễ mắc
các bệnh về não và sa sút trí tuệ.

56
00:02:51,869 --> 00:02:53,633
Những nguyên tố khoáng như sắt,

57
00:02:53,633 --> 00:02:54,462
đồng,

58
00:02:54,462 --> 00:02:55,288
kẽm,

59
00:02:55,288 --> 00:02:56,288
và natri

60
00:02:56,288 --> 00:03:01,191
cũng rất quan trọng đối với 
sức khỏe não và sự phát triển nhận thức .

61
00:03:01,191 --> 00:03:04,567
Để biến đổi và tổng hợp
một cách hiệu quả

62
00:03:04,567 --> 00:03:08,501
những chất dinh dưỡng quý giá này,
não rất cần năng lượng.

63
00:03:08,501 --> 00:03:12,881
Dù chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể,

64
00:03:12,881 --> 00:03:16,646
não lại sử dụng đến 20% lượng năng lượng.

65
00:03:16,646 --> 00:03:19,691
Phần lớn nguồn năng lượng này 
đến từ các cacbohydrat

66
00:03:19,691 --> 00:03:24,106
mà cơ thể chúng ta tiêu hóa từ glucose,
hay đường huyết.

67
00:03:24,106 --> 00:03:28,004
Các thùy trán rất nhạy cảm 
với glucose, nên

68
00:03:28,004 --> 00:03:32,086
chỉ một thay đổi chức năng trí tuệ nhỏ
cũng đủ là một trong những tín hiệu

69
00:03:32,086 --> 00:03:34,754
của việc thiếu chất dinh dưỡng.

70
00:03:34,754 --> 00:03:37,101
Cứ xem như ta tiêu hóa glucose
thường xuyên,

71
00:03:37,101 --> 00:03:42,136
vậy thì, từng loại cacbohydrat 
ảnh hưởng như thế nào đến não chúng ta?

72
00:03:42,136 --> 00:03:44,225
Cacbohydrat đến từ 3 dạng:

73
00:03:44,225 --> 00:03:44,985
tinh bột,

74
00:03:44,985 --> 00:03:45,759
đường

75
00:03:45,759 --> 00:03:46,891
và chất xơ.

76
00:03:46,891 --> 00:03:49,256
Trong hầu hết 
các chú thích dinh dưỡng,

77
00:03:49,256 --> 00:03:52,135
người ta gộp chung
thành tổng lượng cacbohydrat

78
00:03:52,135 --> 00:03:56,172
nhưng thật ra,
tỉ lệ giữa đường, chất xơ với tổng lượng

79
00:03:56,172 --> 00:03:59,122
mới là cái ảnh hưởng 
đến cơ thể và não bộ.

80
00:03:59,122 --> 00:04:02,135
Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao 
như bánh mì trắng,

81
00:04:02,135 --> 00:04:05,639
dẫn đến sự giải phóng nhanh 
glucose vào máu

82
00:04:05,639 --> 00:04:07,915
gây hạ đường huyết.

83
00:04:07,915 --> 00:04:12,473
Đường huyết hạ khiến khả năng tập trung 
và tâm trạng của ta đi xuống theo.

84
00:04:12,473 --> 00:04:17,941
Mặt khác, yến mạch, thóc và các loại đậu
giải phóng glucose chậm hơn,

85
00:04:17,941 --> 00:04:21,288
nên có thể giữ khả năng
tập trung ở mức ổn định.

86
00:04:21,288 --> 00:04:23,035
Để duy trì hoạt động của não,

87
00:04:23,035 --> 00:04:27,199
việc lựa chọn chế độ ăn giàu dinh dưỡng
là yếu tố quan trọng.

88
00:04:27,199 --> 00:04:29,980
Những thứ bạn cắn, nhai và tiêu hóa,

89
00:04:29,980 --> 00:04:33,537
đều có tác động trực tiếp và lâu dài

90
00:04:33,537 --> 00:04:36,527
lên bộ phận quan trọng bậc nhất này
trong cơ thể bạn.