[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:17.13,Default,,0000,0000,0000,,Hebben hersenen een geslacht?
Dialogue: 0,0:00:17.13,0:00:20.61,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een fundamentele vraag
Dialogue: 0,0:00:20.61,0:00:22.72,Default,,0000,0000,0000,,die eenieder zich stelt.
Dialogue: 0,0:00:22.72,0:00:26.14,Default,,0000,0000,0000,,De eerste mythe:\Nvrouwen hebben kleinere hersenen
Dialogue: 0,0:00:26.14,0:00:30.01,Default,,0000,0000,0000,,dan mannen, dus zouden ze\Nminder intelligent zijn.
Dialogue: 0,0:00:30.01,0:00:33.41,Default,,0000,0000,0000,,Dit idee komt uit de 19e eeuw,\N
Dialogue: 0,0:00:33.41,0:00:36.63,Default,,0000,0000,0000,,de hoogtijdagen van de craniometrie
Dialogue: 0,0:00:36.63,0:00:40.20,Default,,0000,0000,0000,,toen dokters onderzoek deden\Nnaar het verband tussen
Dialogue: 0,0:00:40.20,0:00:43.72,Default,,0000,0000,0000,,de grootte van de schedel, het gewicht\Nvan de hersenen en intelligentie.
Dialogue: 0,0:00:43.72,0:00:46.16,Default,,0000,0000,0000,,Het moet gezegd worden dat\Nvoor de meesten van hen
Dialogue: 0,0:00:46.16,0:00:48.75,Default,,0000,0000,0000,,het absoluut duidelijk en natuurlijk was
Dialogue: 0,0:00:48.75,0:00:51.03,Default,,0000,0000,0000,,dat mannen grotere hersenen\Nhebben dan vrouwen,
Dialogue: 0,0:00:51.03,0:00:52.82,Default,,0000,0000,0000,,blanken grotere dan zwarten
Dialogue: 0,0:00:52.82,0:00:54.61,Default,,0000,0000,0000,,en bazen grotere dan arbeiders.
Dialogue: 0,0:00:54.61,0:00:57.73,Default,,0000,0000,0000,,Een groot verdediger van deze stellingen
Dialogue: 0,0:00:57.73,0:00:59.92,Default,,0000,0000,0000,,was de Franse arts Paul Broca
Dialogue: 0,0:00:59.92,0:01:03.97,Default,,0000,0000,0000,,die een verschil van 150 gram\Nheeft gemeten in het gemiddelde gewicht
Dialogue: 0,0:01:03.97,0:01:06.12,Default,,0000,0000,0000,,van hersenen van mannen en vrouwen.
Dialogue: 0,0:01:06.12,0:01:08.53,Default,,0000,0000,0000,,Het gemiddelde gewicht\Nbij mannen is 1,350 kilogram
Dialogue: 0,0:01:08.53,0:01:10.13,Default,,0000,0000,0000,,en bij vrouwen 1,200 kilogram.
Dialogue: 0,0:01:10.13,0:01:15.51,Default,,0000,0000,0000,,In 1861 heeft Broca verklaard:\N"We vroegen ons af of
Dialogue: 0,0:01:15.51,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,de beperkte omvang van de hersenen\Nvan de vrouw niet uitsluitend afhangt
Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.34,Default,,0000,0000,0000,,van de omvang van haar lichaam,\Nmaar men moet niet vergeten dat
Dialogue: 0,0:01:22.34,0:01:25.28,Default,,0000,0000,0000,,de vrouw gemiddeld\Nminder intelligent is dan de man."
Dialogue: 0,0:01:25.28,0:01:28.75,Default,,0000,0000,0000,,Maar, hoe dan ook,
Dialogue: 0,0:01:28.75,0:01:30.76,Default,,0000,0000,0000,,de vraag naar het verband
Dialogue: 0,0:01:30.76,0:01:34.100,Default,,0000,0000,0000,,tussen de omvang van de hersenen\Nen intelligentie is niet aan de orde
Dialogue: 0,0:01:34.100,0:01:37.30,Default,,0000,0000,0000,,omdat dit verband feitelijk niet bestaat.
Dialogue: 0,0:01:37.30,0:01:40.34,Default,,0000,0000,0000,,Wij weten dit dankzij een aantal \Nberoemde mannen, geen vrouwen,
Dialogue: 0,0:01:40.34,0:01:42.84,Default,,0000,0000,0000,,die hun brein aan\Nde wetenschap hebben geschonken.
Dialogue: 0,0:01:42.84,0:01:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld,\Neen eminent figuur als Anatole France had
Dialogue: 0,0:01:46.44,0:01:50.49,Default,,0000,0000,0000,,een brein dat een kilo woog,\NToergenjev had 2 kilo hersenen,
Dialogue: 0,0:01:50.49,0:01:54.10,Default,,0000,0000,0000,,en wat Einstein betreft, die had kleine\Nhersenen van slechts 1,250 kilogram,
Dialogue: 0,0:01:54.10,0:01:57.18,Default,,0000,0000,0000,,dus in dezelfde orde van grootte\Nals vrouwelijke hersens.
Dialogue: 0,0:01:57.18,0:02:00.02,Default,,0000,0000,0000,,Nog een misvatting:\Nvrouwen zijn beter in staat
Dialogue: 0,0:02:00.02,0:02:02.96,Default,,0000,0000,0000,,om meerdere dingen tegelijk te doen\Nomdat de communicatie
Dialogue: 0,0:02:02.96,0:02:06.29,Default,,0000,0000,0000,,tussen beide hersenhelften bij hen\Nbeter ontwikkeld is dan bij mannen.
Dialogue: 0,0:02:06.29,0:02:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Zoals bekend kunnen zij beter multitasken.
Dialogue: 0,0:02:08.98,0:02:13.07,Default,,0000,0000,0000,,Dit idee komt voort uit een studie\Ndie gepubliceerd is in 1982,
Dialogue: 0,0:02:13.07,0:02:15.55,Default,,0000,0000,0000,,op basis van 20 hersenen\Nbewaard in formaline
Dialogue: 0,0:02:15.55,0:02:18.84,Default,,0000,0000,0000,,waarbij het corpus callosum, \Nde hersenbalk,
Dialogue: 0,0:02:18.84,0:02:21.47,Default,,0000,0000,0000,,hier rood omcirkeld,\Ndus de bundel van vezels
Dialogue: 0,0:02:21.47,0:02:23.95,Default,,0000,0000,0000,,die de verbinding vormt\Ntussen beide hersenhelften
Dialogue: 0,0:02:23.95,0:02:27.24,Default,,0000,0000,0000,,bij vrouwen dikker was dan bij mannen
Dialogue: 0,0:02:27.24,0:02:30.21,Default,,0000,0000,0000,,en daardoor misschien \Nbeter geschikt voor communicatie.
Dialogue: 0,0:02:30.21,0:02:33.45,Default,,0000,0000,0000,,Maar sinds 1982 is er veel gebeurd:
Dialogue: 0,0:02:33.45,0:02:35.84,Default,,0000,0000,0000,,veel technologische vooruitgang
Dialogue: 0,0:02:35.84,0:02:38.15,Default,,0000,0000,0000,,met name nieuwe technieken
Dialogue: 0,0:02:38.15,0:02:42.19,Default,,0000,0000,0000,,op het gebied van neuroimaging, zoals MRI,\Ndie ons eindelijk in staat stellen
Dialogue: 0,0:02:42.19,0:02:45.81,Default,,0000,0000,0000,,om een droom te verwezenlijken, namelijk\Nhet bestuderen van een levend brein
Dialogue: 0,0:02:45.81,0:02:47.70,Default,,0000,0000,0000,,in plaats van hersenen op sterk water.
Dialogue: 0,0:02:47.70,0:02:49.58,Default,,0000,0000,0000,,En als we ze naast elkaar leggen,
Dialogue: 0,0:02:49.58,0:02:53.30,Default,,0000,0000,0000,,alle studies naar het corpus callosum\Nsinds de introductie van MRI,
Dialogue: 0,0:02:53.30,0:02:55.23,Default,,0000,0000,0000,,dan zien we dat er geen verschil is
Dialogue: 0,0:02:55.23,0:02:56.71,Default,,0000,0000,0000,,tussen mannen en vrouwen
Dialogue: 0,0:02:56.71,0:02:58.24,Default,,0000,0000,0000,,in de dikte van de hersenbalk.
Dialogue: 0,0:02:58.24,0:02:59.88,Default,,0000,0000,0000,,Nog een derde mythe:
Dialogue: 0,0:02:59.88,0:03:01.75,Default,,0000,0000,0000,,"Vrouwen hebben een gave voor taal
Dialogue: 0,0:03:01.75,0:03:05.02,Default,,0000,0000,0000,,want zij gebruiken beide hersenhelften\Nbij het praten."
Dialogue: 0,0:03:05.02,0:03:06.62,Default,,0000,0000,0000,,Waar komt dat idee vandaan?
Dialogue: 0,0:03:06.62,0:03:11.48,Default,,0000,0000,0000,,Dat komt uit een studie uit 1994,
Dialogue: 0,0:03:11.48,0:03:15.02,Default,,0000,0000,0000,,een onderzoek met MRI\Ntijdens een taaltest waaruit bleek
Dialogue: 0,0:03:15.02,0:03:18.76,Default,,0000,0000,0000,,dat mannen bij de test gebruik maakten\Nvan slechts een hersenhelft,
Dialogue: 0,0:03:18.76,0:03:20.95,Default,,0000,0000,0000,,en vrouwen beide helften activeerden.
Dialogue: 0,0:03:20.95,0:03:23.92,Default,,0000,0000,0000,,Deze intrigerende studie, uitgevoerd\Nop 19 mannen en vrouwen,
Dialogue: 0,0:03:23.92,0:03:26.55,Default,,0000,0000,0000,,heeft vele onderzoekers\Naangezet tot een poging
Dialogue: 0,0:03:26.55,0:03:29.48,Default,,0000,0000,0000,,om dit resultaat te reproduceren.
Dialogue: 0,0:03:29.48,0:03:31.57,Default,,0000,0000,0000,,En als men nu
Dialogue: 0,0:03:31.57,0:03:36.94,Default,,0000,0000,0000,,al deze studies samenvoegt,\Ngepubliceerd tussen 1995 en 2009,
Dialogue: 0,0:03:36.94,0:03:40.71,Default,,0000,0000,0000,,uitgevoerd op een totaal\Nvan 700 mannen en vrouwen,
Dialogue: 0,0:03:40.71,0:03:44.55,Default,,0000,0000,0000,,dan ziet men dat er statistisch gezien\Ngeen verschil is
Dialogue: 0,0:03:44.55,0:03:46.02,Default,,0000,0000,0000,,tussen mannen en vrouwen
Dialogue: 0,0:03:46.02,0:03:48.98,Default,,0000,0000,0000,,in de verdeling van de taalgebieden.
Dialogue: 0,0:03:48.98,0:03:52.44,Default,,0000,0000,0000,,Bij bestudering van\Neen groot aantal proefpersonen
Dialogue: 0,0:03:52.44,0:03:56.01,Default,,0000,0000,0000,,is er geen verschil meer \Ntussen de geslachten.
Dialogue: 0,0:03:56.01,0:03:57.94,Default,,0000,0000,0000,,We zullen nu gaan zien waarom dat zo is.
Dialogue: 0,0:03:57.94,0:04:01.97,Default,,0000,0000,0000,,We nemen als voorbeeld een MRI-onderzoek\Nwaarbij aan de proefpersonen
Dialogue: 0,0:04:01.97,0:04:04.44,Default,,0000,0000,0000,,werd gevraagd een som\Nuit te rekenen met het hoofd,
Dialogue: 0,0:04:04.44,0:04:06.73,Default,,0000,0000,0000,,iets waar ze allemaal toe in staat waren.
Dialogue: 0,0:04:06.73,0:04:10.07,Default,,0000,0000,0000,,Men kan zien dat er\Nbinnen de groep vrouwen
Dialogue: 0,0:04:10.07,0:04:12.82,Default,,0000,0000,0000,,een grote variabiliteit bestaat
Dialogue: 0,0:04:12.82,0:04:15.56,Default,,0000,0000,0000,,in de verdeling van de hersengebieden
Dialogue: 0,0:04:15.56,0:04:17.71,Default,,0000,0000,0000,,die gebruikt worden tijdens de berekening.
Dialogue: 0,0:04:17.71,0:04:20.08,Default,,0000,0000,0000,,Dezelfde variabiliteit doet zich voor
Dialogue: 0,0:04:20.08,0:04:22.07,Default,,0000,0000,0000,,binnen de groep mannen.
Dialogue: 0,0:04:22.07,0:04:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk, om tot eenzelfde resultaat\Nte komen bij het hoofdrekenen
Dialogue: 0,0:04:26.08,0:04:30.31,Default,,0000,0000,0000,,gebruikt elk individu een eigen methode\Nom de hersenen te activeren.
Dialogue: 0,0:04:30.32,0:04:34.11,Default,,0000,0000,0000,,Er bestaan vele verschillende strategieën
Dialogue: 0,0:04:34.11,0:04:36.95,Default,,0000,0000,0000,,om een berekening\Nuit te voeren in het hoofd.
Dialogue: 0,0:04:36.95,0:04:40.53,Default,,0000,0000,0000,,Daarom is de variabiliteit\Ndie men waarneemt
Dialogue: 0,0:04:40.53,0:04:44.42,Default,,0000,0000,0000,,tussen individuen van hetzelfde geslacht\Ngelijk aan of zelfs groter dan
Dialogue: 0,0:04:44.42,0:04:46.95,Default,,0000,0000,0000,,die tussen de geslachten.
Dialogue: 0,0:04:48.28,0:04:51.57,Default,,0000,0000,0000,,En dan nog cliché: het verschil \Nin geestelijk vermogen
Dialogue: 0,0:04:51.57,0:04:52.72,Default,,0000,0000,0000,,van mannen en vrouwen
Dialogue: 0,0:04:52.72,0:04:54.56,Default,,0000,0000,0000,,zou een biologische oorsprong hebben.
Dialogue: 0,0:04:54.96,0:04:57.65,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn inderdaad een aantal testen
Dialogue: 0,0:04:57.65,0:05:00.03,Default,,0000,0000,0000,,waarbij vrouwen beter worden geacht.
Dialogue: 0,0:05:00.03,0:05:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Zoals bij testen\Nmet visuele waarneming van details,
Dialogue: 0,0:05:02.79,0:05:07.35,Default,,0000,0000,0000,,waarbij men, in dit geval, twee \Nidentieke huizen moet herkennen.
Dialogue: 0,0:05:08.04,0:05:11.74,Default,,0000,0000,0000,,En vrouwen zijn ook beter\Nin testen met verbale vlotheid
Dialogue: 0,0:05:11.74,0:05:14.86,Default,,0000,0000,0000,,waarbij men zoveel mogelijk woorden\Nmoet noemen die beginnen
Dialogue: 0,0:05:14.86,0:05:16.18,Default,,0000,0000,0000,,met dezelfde letter.
Dialogue: 0,0:05:16.18,0:05:18.99,Default,,0000,0000,0000,,Dit alles is nog niet erg ingewikkeld.
Dialogue: 0,0:05:18.99,0:05:22.24,Default,,0000,0000,0000,,Wat mannen betreft:\Ndie zijn beter, of zouden beter zijn,
Dialogue: 0,0:05:22.24,0:05:25.32,Default,,0000,0000,0000,,bij testen met mentale rotatie
Dialogue: 0,0:05:25.32,0:05:27.46,Default,,0000,0000,0000,,van een object in\Nde driedimensionale ruimte.
Dialogue: 0,0:05:27.84,0:05:30.98,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn ook beter\Nin het streven naar een doel.
Dialogue: 0,0:05:30.98,0:05:33.65,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons eens nadenken over de betekenis
Dialogue: 0,0:05:33.65,0:05:35.55,Default,,0000,0000,0000,,van deze verschillen in prestatie.
Dialogue: 0,0:05:35.55,0:05:38.72,Default,,0000,0000,0000,,De vraag kan worden gesteld:\Nzijn deze aangeboren of aangeleerd?
Dialogue: 0,0:05:38.72,0:05:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Men ziet dat deze verschillen
Dialogue: 0,0:05:42.53,0:05:46.45,Default,,0000,0000,0000,,pas waarneembaar zijn\Nvanaf de adolescentie
Dialogue: 0,0:05:46.45,0:05:48.83,Default,,0000,0000,0000,,en dat ze verdwijnen door te leren.
Dialogue: 0,0:05:49.29,0:05:51.51,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen dus aannemen dat het onderwijs
Dialogue: 0,0:05:51.51,0:05:55.88,Default,,0000,0000,0000,,en de cultuur een grote rol spelen\Nbij het ontstaan van deze verschillen.
Dialogue: 0,0:05:55.88,0:05:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Er is nog een belangrijke factor,
Dialogue: 0,0:05:57.81,0:06:00.11,Default,,0000,0000,0000,,en dat betreft de context
Dialogue: 0,0:06:00.11,0:06:02.54,Default,,0000,0000,0000,,waarbinnen de betreffende testen\Nworden uitgevoerd.
Dialogue: 0,0:06:03.36,0:06:06.94,Default,,0000,0000,0000,,Neem bijvoorbeeld nogmaals die\Nberoemde test met mentale rotatie
Dialogue: 0,0:06:06.94,0:06:11.89,Default,,0000,0000,0000,,in drie dimensies, waarbij men\Nmoet aangeven of de getoonde objecten
Dialogue: 0,0:06:11.89,0:06:14.37,Default,,0000,0000,0000,,hetzelfde of verschillend zijn.
Dialogue: 0,0:06:14.37,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Als men deze aan een schoolklas voorlegt
Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:21.80,Default,,0000,0000,0000,,en de leraar zegt dat\Nde test over geometrie gaat,
Dialogue: 0,0:06:21.80,0:06:25.09,Default,,0000,0000,0000,,dan zullen de jongens\Neen beetje beter zijn dan de meisjes.
Dialogue: 0,0:06:25.09,0:06:29.62,Default,,0000,0000,0000,,Als de leraar de test echter aankondigt\Nals een tekenoefening,
Dialogue: 0,0:06:29.62,0:06:32.66,Default,,0000,0000,0000,,dan halen jongens en meisjes\Neen gelijke score.
Dialogue: 0,0:06:32.66,0:06:35.26,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een interessant resultaat
Dialogue: 0,0:06:35.26,0:06:40.31,Default,,0000,0000,0000,,waaruit blijkt dat de uitkomsten\Nvan de test beïnvloed worden
Dialogue: 0,0:06:40.31,0:06:43.04,Default,,0000,0000,0000,,door gevoel van eigenwaarde\Nen genderstereotypen.
Dialogue: 0,0:06:45.64,0:06:48.63,Default,,0000,0000,0000,,Nog een voorbeeld, uit Amerika,
Dialogue: 0,0:06:48.63,0:06:52.14,Default,,0000,0000,0000,,over prestatieverschillen\Ntussen meisjes en jongens bij wiskunde.
Dialogue: 0,0:06:52.14,0:06:56.54,Default,,0000,0000,0000,,Een groot statistisch onderzoek uit 1990,\Nmet tien miljoen leerlingen,
Dialogue: 0,0:06:56.54,0:07:00.58,Default,,0000,0000,0000,,heeft uitgewezen dat jongens,\Ngemiddeld genomen,
Dialogue: 0,0:07:00.58,0:07:02.87,Default,,0000,0000,0000,,iets beter scoren\Nbij wiskundetesten dan meisjes.
Dialogue: 0,0:07:03.23,0:07:05.91,Default,,0000,0000,0000,,Volgens sommigen komt dit
Dialogue: 0,0:07:05.91,0:07:08.17,Default,,0000,0000,0000,,doordat meisjes geen\Nwiskundeknobbel hebben.
Dialogue: 0,0:07:09.35,0:07:12.59,Default,,0000,0000,0000,,Maar in 2008 is dit onderzoek\Nnogmaals uitgevoerd
Dialogue: 0,0:07:12.59,0:07:16.85,Default,,0000,0000,0000,,en deze keer waren de uitkomsten\Nvoor jongens en meisjes gelijk.
Dialogue: 0,0:07:16.85,0:07:20.32,Default,,0000,0000,0000,,We zien dus dat in twintig jaar tijd\Nde prestatieverschillen bij wiskunde
Dialogue: 0,0:07:20.32,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen jongens en meisjes verdwenen zijn.
Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.28,Default,,0000,0000,0000,,Hieruit blijkt dus dat deze verschillen\Ndoor opvoeding en onderwijs
Dialogue: 0,0:07:26.28,0:07:29.80,Default,,0000,0000,0000,,en niet door biologie verklaard worden.
Dialogue: 0,0:07:29.81,0:07:31.73,Default,,0000,0000,0000,,Nu kan men zich de vraag stellen:
Dialogue: 0,0:07:31.73,0:07:34.70,Default,,0000,0000,0000,,"Welke invloed heeft onderwijs\Nop de hersenen?"
Dialogue: 0,0:07:35.62,0:07:40.05,Default,,0000,0000,0000,,Ons menselijk brein bestaat uit\Nhonderd miljard neuronen
Dialogue: 0,0:07:40.05,0:07:42.46,Default,,0000,0000,0000,,die met elkaar in contact staan
Dialogue: 0,0:07:42.46,0:07:47.04,Default,,0000,0000,0000,,via een biljard kleine verbindingen.
Dialogue: 0,0:07:47.04,0:07:51.54,Default,,0000,0000,0000,,Negentig procent van deze verbindingen\Nwordt echter na de geboorte gevormd.
Dialogue: 0,0:07:51.54,0:07:55.30,Default,,0000,0000,0000,,En het is de wijze waarop\Ndeze verbindingen worden gelegd,
Dialogue: 0,0:07:55.30,0:07:58.78,Default,,0000,0000,0000,,en dus de netwerken\Nvan neuronen worden gevormd,
Dialogue: 0,0:07:58.78,0:08:02.61,Default,,0000,0000,0000,,die sterk wordt beïnvloed\Ndoor opvoeding en cultuur.
Dialogue: 0,0:08:02.97,0:08:06.49,Default,,0000,0000,0000,,Een eerste voorbeeld: in de hersenen\Nvan professionele pianisten,
Dialogue: 0,0:08:06.49,0:08:09.39,Default,,0000,0000,0000,,en dit geldt ook voor violisten,\Ndat kan ik u verzekeren,
Dialogue: 0,0:08:09.39,0:08:12.77,Default,,0000,0000,0000,,ziet men op de MRI een verdikking
Dialogue: 0,0:08:12.77,0:08:17.41,Default,,0000,0000,0000,,in die hersengebieden die zowel\Nde motoriek van de vingers
Dialogue: 0,0:08:17.41,0:08:19.87,Default,,0000,0000,0000,,als het gehoor regelen.
Dialogue: 0,0:08:19.87,0:08:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Deze verdikkingen zijn het gevolg van\Nde aanmaak van extra verbindingen
Dialogue: 0,0:08:23.77,0:08:27.40,Default,,0000,0000,0000,,tussen de neuronen en ze zijn evenredig
Dialogue: 0,0:08:27.40,0:08:32.26,Default,,0000,0000,0000,,aan de tijd die men als kind heeft besteed\Naan het leren pianospelen.
Dialogue: 0,0:08:32.26,0:08:34.80,Default,,0000,0000,0000,,Men gebruikt de term neuroplasticiteit
Dialogue: 0,0:08:34.80,0:08:38.17,Default,,0000,0000,0000,,voor het beschrijven\Nvan dit vermogen van de hersenen
Dialogue: 0,0:08:38.17,0:08:41.83,Default,,0000,0000,0000,,om zich te vormen\Nal naar gelang de ervaring.
Dialogue: 0,0:08:41.83,0:08:44.86,Default,,0000,0000,0000,,Nog een voorbeeld\Nvan neurale plasticiteit bij volwassenen.
Dialogue: 0,0:08:44.86,0:08:48.16,Default,,0000,0000,0000,,Men vraagt aan studenten van begin twintig
Dialogue: 0,0:08:48.16,0:08:50.96,Default,,0000,0000,0000,,om te leren jongleren met drie ballen.
Dialogue: 0,0:08:50.96,0:08:53.46,Default,,0000,0000,0000,,Al na drie maanden ziet men
Dialogue: 0,0:08:53.46,0:08:56.70,Default,,0000,0000,0000,,verdikkingen van de hersenschors\Nin die gebieden
Dialogue: 0,0:08:56.70,0:09:00.46,Default,,0000,0000,0000,,die de motoriek en het zicht regelen.
Dialogue: 0,0:09:00.46,0:09:02.33,Default,,0000,0000,0000,,En wat ook uit dit experiment blijkt,
Dialogue: 0,0:09:02.33,0:09:05.46,Default,,0000,0000,0000,,is dat zodra de studenten stoppen\Nmet hun jongleeroefeningen
Dialogue: 0,0:09:05.46,0:09:08.66,Default,,0000,0000,0000,,die verdikte gebieden\Nweer beginnen te krimpen.
Dialogue: 0,0:09:08.66,0:09:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Sterker nog, bij experimenten\Nmet wat oudere mensen, begin zestig,
Dialogue: 0,0:09:14.45,0:09:17.74,Default,,0000,0000,0000,,ziet men hetzelfde verschijnsel\Nvan verdikking als bij jongeren.
Dialogue: 0,0:09:18.75,0:09:20.94,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een hele geruststelling,
Dialogue: 0,0:09:20.94,0:09:24.53,Default,,0000,0000,0000,,het laat zien dat de neurale plasticiteit\Nniet vergaat met de leeftijd.
Dialogue: 0,0:09:25.59,0:09:28.30,Default,,0000,0000,0000,,En dan is er nog een bijzonder voorbeeld
Dialogue: 0,0:09:28.30,0:09:30.66,Default,,0000,0000,0000,,van de plasticiteit van het brein.
Dialogue: 0,0:09:30.66,0:09:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Het betreft hier een man van 44 jaar,\Ngetrouwd, vader van twee kinderen,
Dialogue: 0,0:09:34.70,0:09:37.21,Default,,0000,0000,0000,,die een geheel normaal\Nwerkzaam leven leidde.
Dialogue: 0,0:09:37.21,0:09:40.25,Default,,0000,0000,0000,,Hij had last van een verzwakt been.
Dialogue: 0,0:09:40.25,0:09:43.16,Default,,0000,0000,0000,,Daarom heeft men hem onder de MRI gelegd.
Dialogue: 0,0:09:43.16,0:09:48.16,Default,,0000,0000,0000,,Zo ontdekte men tot stomme verbazing\Ndat zijn schedel was gevuld met vocht
Dialogue: 0,0:09:48.16,0:09:51.84,Default,,0000,0000,0000,,en dat zijn hersenen\Nwaren teruggebracht tot een dunne laag
Dialogue: 0,0:09:51.84,0:09:53.99,Default,,0000,0000,0000,,aan de binnenkant van de schedel.
Dialogue: 0,0:09:53.99,0:09:56.18,Default,,0000,0000,0000,,Toen is men vragen gaan stellen.
Dialogue: 0,0:09:56.18,0:09:59.85,Default,,0000,0000,0000,,En wat bleek, deze man had\Nbij zijn geboorte een waterhoofd.
Dialogue: 0,0:09:59.85,0:10:05.94,Default,,0000,0000,0000,,Er was een drain aangelegd om overtollig\Nvocht uit de hersenen af te voeren,
Dialogue: 0,0:10:05.94,0:10:07.78,Default,,0000,0000,0000,,maar deze was verstopt.
Dialogue: 0,0:10:07.78,0:10:11.04,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk heeft het vocht
Dialogue: 0,0:10:11.04,0:10:13.31,Default,,0000,0000,0000,,de hersenen\Ntegen de schedelwand weggedrukt.
Dialogue: 0,0:10:13.31,0:10:17.16,Default,,0000,0000,0000,,Dit heeft geen probleem veroorzaakt\Nin het leven van de patiënt,
Dialogue: 0,0:10:17.16,0:10:19.56,Default,,0000,0000,0000,,die dan ook niks in de gaten had.
Dialogue: 0,0:10:19.56,0:10:24.07,Default,,0000,0000,0000,,En nu dat u\Nalles weet over neuroplasticiteit,
Dialogue: 0,0:10:24.07,0:10:26.62,Default,,0000,0000,0000,,die er voor zorgt dat\Nde structuur en het functioneren
Dialogue: 0,0:10:26.62,0:10:29.96,Default,,0000,0000,0000,,van de hersenen zich aanpast aan\Nieders persoonlijke levensverhaal,
Dialogue: 0,0:10:29.96,0:10:31.79,Default,,0000,0000,0000,,kunt u ook begrijpen waarom\N
Dialogue: 0,0:10:31.79,0:10:35.42,Default,,0000,0000,0000,,wij allemaal verschillende hersenen\Nhebben, onafhankelijk van ons geslacht.
Dialogue: 0,0:10:35.42,0:10:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Wat we echter allemaal gemeen hebben,
Dialogue: 0,0:10:37.70,0:10:41.04,Default,,0000,0000,0000,,is die cerebrale cortex,\Nmet zijn plasticiteit,
Dialogue: 0,0:10:41.04,0:10:44.37,Default,,0000,0000,0000,,die zover ontwikkeld is\Nin de loop van de evolutie
Dialogue: 0,0:10:44.37,0:10:47.100,Default,,0000,0000,0000,,dat deze zich moest opvouwen\Nom in de hersenpan te passen.
Dialogue: 0,0:10:48.98,0:10:51.68,Default,,0000,0000,0000,,Hier ziet u, aan de linkerkant,\Nechte hersenen
Dialogue: 0,0:10:51.68,0:10:56.14,Default,,0000,0000,0000,,en rechts, een computermodel\Nvan de hersenen,
Dialogue: 0,0:10:56.14,0:10:59.58,Default,,0000,0000,0000,,dat men virtueel kan ontvouwen.
Dialogue: 0,0:10:59.58,0:11:01.93,Default,,0000,0000,0000,,En ik kan het u laten zien.
Dialogue: 0,0:11:02.88,0:11:06.19,Default,,0000,0000,0000,,Hier onthul ik de hersenen
Dialogue: 0,0:11:06.19,0:11:07.89,Default,,0000,0000,0000,,of eigenlijk de schedel.
Dialogue: 0,0:11:08.71,0:11:10.87,Default,,0000,0000,0000,,Ik open deze schedel
Dialogue: 0,0:11:11.26,0:11:13.31,Default,,0000,0000,0000,,en ik ontvouw de cerebrale cortex
Dialogue: 0,0:11:13.31,0:11:16.89,Default,,0000,0000,0000,,die twee vierkante meter groot is,\Nen drie millimeter dik.
Dialogue: 0,0:11:17.37,0:11:21.28,Default,,0000,0000,0000,,Het is dankzij deze cortex\Ndat wij allemaal, mannen en vrouwen,
Dialogue: 0,0:11:21.28,0:11:25.50,Default,,0000,0000,0000,,kunnen redeneren, denken, dromen\Nen ons een voorstelling kunnen maken
Dialogue: 0,0:11:25.50,0:11:27.21,Default,,0000,0000,0000,,van de toekomst van de mensheid.
Dialogue: 0,0:11:27.21,0:11:28.83,Default,,0000,0000,0000,,Dank jullie wel.
Dialogue: 0,0:11:28.83,0:11:33.83,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)