คุณคิดว่าเป็นไปได้หรือไม่
ที่จะควบคุมความสนใจของคนบางคน ?
และยิ่งไปกว่านั้น
เราทำนายพฤติกรรมมนุษย์ได้ไหม?
ผมคิดว่านี่เป็นแง่คิดที่น่าสนใจ ถ้าคุณจะลองคิดดู
สำหรับผมแล้ว นั่นหมายถึง
การมีอำนาจเหนือผู้อื่นอย่างสมบูรณ์แบบ
อันที่จริง มันเป็นวิธีชั่วร้ายเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย
แต่สำหรับตัวผมเองแล้ว ผมได้ใช้เวลา 20 ปีที่ผ่านมา
ทำการศึกษาพฤติกรรมมนุษย์ด้วยวิธีที่ผิดแผกจากปกติ
นั่นคือ การล้วงกระเป๋า
เมื่อเราคิดถึงการเบี่ยงเบนความสนใจ
เราจะคิดว่า มันคือการหันไปมองด้านข้าง
ทั้งที่จริง ๆ แล้ว มันมักเป็นสิ่งที่
วางอยู่ตรงหน้าของเรา
นั่นเป็นสิ่งที่เห็นได้ยากที่สุด
สิ่งต่าง ๆ ที่คุณมองเห็นอยู่ทุกวัน
ที่คุณไม่เคยมองเห็น
ตัวอย่างเช่น มีพวกคุณกี่คนที่มีโทรศัพท์มือถือ
ติดตัวอยู่ตอนนี้ครับ?
ดีมากครับ ตรวจดูให้แน่ใจอีกครั้ง
ให้แน่ใจว่ามันยังติดตัวอยู่
เพราะผมเพิ่งช็อปปิ้งก่อนขึ้นมาพูด
วันนี้คุณคงหยิบมันขึ้นมาดูสองสามครั้งแล้ว
แต่ผมจะถามคำถามคุณคำถามหนึ่ง
อย่าเพิ่งมองดูมือถือของคุณ
คุณจำไอคอนที่อยู่มุมขวาล่างได้ไหมครับ?
แล้วหยิบมันขึ้นมาดู
ดูซิว่าคุณจำได้แม่นแค่ไหน
ผลเป็นอย่างไรครับ ยกมือให้ดูหน่อย
เราจำกันได้ไหมครับ?
พอดูมันเสร็จแล้ว ปิดเครื่องลงก่อนครับ
เพราะว่าโทรศัพท์ทุกเครื่องมีบางอย่างที่เหมือนกัน
ไม่ว่าพวกคุณจะจัดวางพวกไอคอนอย่างไร
คุณก็ยังมีนาฬิกาอยู่ที่ด้านหน้า
อย่าเพิ่งมองที่โทรศัพท์ของคุณ
ตอนนี้กี่โมงแล้วครับ?
คุณเพิ่งดูนาฬิกาใช่ไหม?
มันน่าสนใจดีนะ... ทีนี้ผมจะขอร้อง
ให้คุณมาเล่นเกมลองใจกัน
หลับตาลงก่อนครับ
ผมรู้ว่าผมกำลังขอร้องให้คุณหลับตา
ในขณะที่คุณเพิ่งได้ยินว่า
มีนักล้วงกระเป๋าคนหนึ่งอยู่ในห้องนี้
แต่หลับตาลงก่อนครับ
เอาล่ะ คุณก็ได้เฝ้าชมผมมาประมาณ 30 วินาทีแล้ว
ขณะที่คุณยังหลับตาอยู่นี่ ผมสวมใส่อะไรอยู่ครับ?
คุณลองเดาดูซิครับ
เสื้อเชิ้ตของผมสีอะไร? เนคไทของผมสีอะไร?
ทีนี้ลืมตาของคุณขึ้นครับ
ใครตอบถูกยกมือขึ้นครับ
มันน่าสนใจใช่ไหมครับ ที่พวกเราบางคน
รับรู้ได้ดีกว่าคนอื่น มันดูเหมือนจะเป็นอย่างนั้น
แต่ผมมีทฤษฎีที่แตกต่างออกไป
ในทฤษฎีความสนใจของคน
เรามีแบบจำลองความสนใจที่สลับซับซ้อน
เรียกว่าแบบจำลองความสนใจของพอสเนอร์ (Posner)
ผมเองชอบคิดถึงมันอย่างง่าย ๆ
ว่าเหมือนกับระบบเฝ้าระวัง
มันเหมือนว่าคุณมีตัวเซ็นเซอร์ที่สลับซับซ้อนพวกนี้
และในสมองของคุณมี รปภ. ตัวเล็ก ๆ
ผมชอบเรียกเขาว่าแฟรงค์
แฟรงค์กำลังนั่งอยู่ที่โต๊ะ
เขามีข้อมูลชั้นดีทุกชนิดอยู่ตรงหน้า
รวมทั้งอุปกรณ์ไฮเทค เขามีกล้องถ่ายภาพ
เขามีโทรศัพท์เล็ก ๆ ไว้ใช้งาน
มีประสาทสัมผัสทั้งหมด มีการรับรู้ทั้งหมดนี้
แต่ความสนใจต่างหาก
ที่เป็นตัวนำทางการรับรู้ของคุณ
เป็นตัวควบคุมสภาพเป็นจริงของคุณ
มันเป็นประตูสู่ความรู้สึกนึกคิด
ถ้าคุณไม่สนใจบางสิ่งบางอย่าง คุณก็ไม่อาจรับรู้มันได้
แต่ตรงกันข้าม คุณอาจสนใจบางสิ่งบางอย่าง
โดยไม่ได้รับรู้มันเลย
นี่คือเหตุผลที่มีผลกระทบแบบค็อกเทล (cocktail effect)
เมื่อคุณอยู่ในงานปาร์ตี้ คุณกำลังคุยกับใครบางคน
และทั้งที่คุณยังจำชื่อตัวเองได้อยู่
และคุณไม่รู้ตัวจริง ๆ ว่าคุณกำลังฟังที่เขาพูด
ทีนี้งานของผมก็คือ
ต้องดึงเทคนิคเหล่านี้ออกมา
เพื่อเล่นกับความสนใจของคุณที่มีจำกัด
ดังนั้นถ้าผมสามารถควบคุมสิ่งที่คุณให้ความสนใจ
ถ้าผมอาจเบี่ยงเบนความสนใจของคุณ
โดยการทำให้ไขว้เขว
แทนที่จะทำให้เหมือนเป็นการเบี่ยงเบนความสนใจ
และสลัดมันออกไปข้าง ๆ
ผมเลือกที่จะเพ่งความสนใจไปที่แฟรงค์
เพื่อให้ผมสามารถเล่นกับแฟรงค์
ที่อยู่ในหัวของคุณ
รปภ. ตัวเล็ก ๆ ของคุณ
และดึงคุณออกจากประสาทสัมผัสภายนอกของคุณ
เพื่อที่จะเข้าไปประสาทสัมผัสด้านในสักหนึ่งวินาที
ดังนั้นถ้าผมขอร้องให้คุณทบทวนความจำ
เช่น นั่นคืออะไร?
เพิ่งเกิดอะไรขึ้น? คุณมีกระเป๋าสตางค์ไหม?
คุณมีบัตรอเมริกันเอ็กซ์เพรส
ในกระเป๋าสตางค์ของคุณไหม?
และเมื่อผมทำอย่างนั้น แฟรงค์ของคุณจะหันหลังกลับ
ไปค้นหาไฟล์ ที่เขาต้องกรอเทปย้อนกลับ
และที่น่าสนใจก็คือ เขาไม่อาจกรอเทปกลับได้
ในขณะเดียวกับที่เขาพยายามประมวลผลข้อมูลใหม่
ผมคิดว่ามันฟังดูเหมือนเป็นทฤษฎีที่ดี
แต่ผมสามารถพูดได้อีกนาน
และบอกเล่าสิ่งต่าง ๆ มากมายแก่คุณ
และบางส่วนอาจเป็นเรื่องจริง
แต่ผมคิดว่าคงดีกว่า
ถ้าผมลองแสดงให้พวกคุณเห็นกับตา
ดังนั้นผมจะลงไปช้อปปิ้งสักหน่อย
ขอให้ทุกคนนั่งอยู่กับที่ครับ
สวัสดีครับ สบายดีไหมครับ? ยินดีที่ได้รู้จักนะ
คุณทำได้เยี่ยมเลยบนเวที
นาฬิกาข้อมือเรือนนี้งามมาก
แต่ถอดออกยากนะครับ
คุณสวมแหวนด้วยใช่ไหมครับ?
ดีครับ ผมแค่ทำรายการสิ่งของ
คุณช่างเหมือนอาหารบุฟเฟ่ต์
ไม่รู้จะเริ่มตรงไหนดี
มีของดี ๆ เยอะแยะไปหมด
สวัสดีครับ สบายดีไหมครับ? ยินดีที่ได้รู้จัก
สวัสดีครับ กรุณายืนขึ้นครับ
ยืนตรงนั้นแหละครับ
คุณแต่งงานแล้วนี่ คุณมาถูกทางแล้วครับ
ยินดีที่ได้พบคุณครับ
คุณไม่ค่อยมีอะไรในกระเป๋าเลยนะ
มีอะไรอยู่ที่ก้นกระเป๋าไหม
หวังว่าจะมีนะครับ เชิญนั่งได้ คุณทำได้ดีครับ
สวัสดีครับ สบายดีไหมครับ?
ดีใจที่ได้พบคุณ คุณมีแหวน มีนาฬิกา
คุณมีกระเป๋าสตางค์ติดตัวไหมครับ?
โจ: ไม่มีครับ
อพอลโล: ถ้าอย่างนั้นเราจะหาให้คุณสักใบนะ
เชิญมาทางนี้ครับ โจ
ขอเสียงปรบมือให้โจด้วยครับ
เชิญบนเวทีครับโจ เรามาเล่นเกมกัน
(เสียงปรบมือ)
ขอทางหน่อยครับ
ผมคงไม่ต้องใช้เจ้าคลิกเกอร์นี้แล้ว
คุณเอาไปเถอะครับ
ขอบคุณมากครับ
ขึ้นมาบนเวทีเลยครับโจ
ตอนนี้เรามาเล่นเกมกันสักหน่อย
คุณมีอะไรอยู่ในกระเป๋าด้านหน้าไหมครับ?
โจ: เงินครับ
อพอลโล: เงินใช่ไหม เรามาลองเล่นกัน
เชิญคุณมายืนทางนี้ครับ
หันหลังกลับ และเรามาดูกันว่า
ถ้าผมให้ของบางอย่างแก่คุณ
ผมมีสิ่งนี้ เป็นชิปโป๊กเกอร์ครับ
ยื่นมือของคุณมาให้ผมหน่อย
คอยดูให้ดีนะครับ
ตอนนี้ ผมมีงานให้คุณเพ่งความสนใจ
คุณมีเงินอยู่ในกระเป๋าด้านหน้าใช่ไหม?
โจ: ใช่ครับ
อพอลโล: ดีครับ ผมจะไม่เอามือล้วงลงไปในกระเป๋าของคุณ
ผมยังไม่อยากมีพันธะผูกพัน
มีครั้งหนึ่งที่ผู้ชายมีรูในกระเป๋าของเขา
ผมค่อนข้างช็อคทีเดียว
ผมพยายามหากระเป๋าสตางค์ของเขา
แต่เขาให้เบอร์โทรศัพท์กลับมา
มันเป็นการสื่อสารที่ผิดพลาดอย่างมหันต์
เรามาเล่นกันง่าย ๆ ดีกว่า
กำมือของคุณครับ
กำให้แน่น คุณรู้สึกว่ามีชิปอยู่ในมือหรือเปล่า?
โจ: ครับ
อพอลโล: คุณจะแปลกใจไหมครับ
ถ้าผมสามารถเอามันออกมาจากมือของคุณได้?
โจ: มากๆ เลยครับ
อพอลโล: ดีครับ
แบมือของคุณครับ ขอบคุณมากครับ
ผมจะโกงถ้าคุณเปิดโอกาสให้ผมทำ
ลองท้าผมดู แค่ใช้มือของคุณ
จับข้อมือของผม แล้วบีบ บีบให้แน่น
เห็นไหมครับว่ามันหายไปแล้ว
โจ: ไม่ครับ
อพอลโล: ไม่ครับ มันไม่ได้อยู่ที่นี่ แบมือของคุณครับ
เห็นไหมครับ ขณะที่เราเพ่งความสนใจไปที่มือ
ตอนนี้มันขึ้นไปอยู่บนบ่าของคุณแล้ว
ช่วยหยิบมันลงมาหน่อยครับ
ทีนี้เรามาลองทำดูอีกครั้ง
ยื่นมือของคุณออกมา พร้อมกับหงายมือขึ้น
ยกมือของคุณให้สูงขึ้นอีกหน่อย
แต่คอยดูมันให้ดีนะครับ โจ
เห็นไหมครับ ถ้าผมทำอย่างช้าๆ
มันก็จะกลับไปอยู่บนบ่าของคุณ
(เสียงหัวเราะ)
โจ เราจะเล่นกันไปเรื่อยๆ
จนกว่าคุณจะจับได้ไล่ทัน
คุณจะจับได้แน่ๆ ผมเชื่อมั่นในตัวคุณ
บีบให้แน่นครับ คุณเป็นมนุษย์ คุณไม่เชื่องช้า
มันกลับไปอยู่บนบ่าของคุณอีกแล้ว
คุณถูกหลอกให้เพ่งความสนใจไปที่มือของคุณ
นี่คือเหตุผลที่ทำให้คุณไขว้เขว
ขณะที่คุณกำลังจ้องมองนี่อยู่
ผมไม่อาจถอดนาฬิกาคุณออกมาได้ มันยากอยู่
คุณยังมีบางอย่างอยู่ในกระเป๋าด้านหน้า
จำได้ไหมครับว่ามันเป็นอะไร?
โจ: เงินครับ
อพอลโล: ลองตรวจกระเป๋าดู
มันยังอยู่ที่นั่นไหม? (เสียงหัวเราะ)
อ้อ.. มันอยู่นี่ไง ใส่มันกลับลงไปครับ
เราเพียงแค่กำลังช็อปปิ้งกัน
กลนี้มันเกี่ยวกับจังหวะเวลาจริงๆ
ผมจะพยายามใส่มันเข้าไปในมือของคุณ
ช่วยวางมืออีกข้างหนึ่งเอาไว้ข้างบนครับ
เห็นได้ชัดว่ามันเหลือเชื่อใช่ไหม?
มันดูเหมือนนาฬิกาที่ผมใส่อยู่มากใช่ไหมครับ?
(เสียงหัวเราะ) (เสียงปรบมือ)
โจ: ทำได้ยอดจริงๆ
อพอลโล: ขอบคุณครับ
นี่เป็นเพียงเริ่มต้นเท่านั้น ลองมาทำกันอีกครั้ง
ด้วยวิธีที่แตกต่างกันสักหน่อย
ประกบมือของคุณเข้าด้วยกัน
ให้มืออีกข้างหนึ่งอยู่ข้างบน
ทีนี้ถ้าคุณกำลังจ้องดูเหรียญเล็ก ๆ นี้
เห็นได้ชัดว่ามันกลายเป็นเป้าเล็ก ๆ
เหมือนปลาเฮริงแดง
ถ้าเราจ้องดูให้ใกล้ขนาดนี้ ดูเหมือนมันหายไป
มันไม่ได้กลับไปอยู่บนบ่าของคุณ
มันตกลงมาจากอากาศ หล่นลงบนมือ
คุณเห็นไหมครับ?
ตลกดีเนอะ เรามีคนตัวเล็ก ๆ เป็นพวกเรา
เขาทำงานอยู่ข้างบนนั้นทั้งวัน
ถ้าผมทำมันช้า ๆ ถ้ามันหายไปทันที
มันจะตกลงไปในกระเป๋าคุณ
ผมว่ามันอยู่ในกระเป๋าคุณแล้ว ใช่ไหม?
อย่าเพิ่งสิ อย่าล้วงเข้าไปในกระเป๋า
นั่นมันคนละการแสดงกัน
ดังนั้น -- (เสียงดังอี๊ดอ๊าด) -- แปลกดีนะ
ผมขอหยิบออกมาให้ทุกคนดูนะ
แปลงจัง นี่ของคุณใช่ไหมครับ?
ผมไม่รู้ว่ามันทำงานอย่างไร ทิ้งมันไปก่อนแล้วกัน
ดีมากครับ อันนี้ผมต้องการให้ช่วยนิดนึง
ช่วยขยับมาทางนี้ครับ
ทีนี้อย่าวิ่งหนีไปล่ะครับ
คุณมีบางอย่างอยู่ในกระเป๋ากางเกง
ผมตรวจดูของผมแล้ว มีอะไรหายไป
แต่ผมสังเกตว่าคุณมีบางอย่างอยู่ในนี้
ขอผมจับข้างนอกกระเป๋าของคุณดูประเดี๋ยวนะครับ
ผมสังเกตเห็นเจ้าสิ่งนี้
นี่ของคุณหรือเปล่าครับ?
สิ่งนี้น่ะ? ผมไม่รู้นะ
อ้อ กุ้งนี่เอง
โจ: ใช่ครับ ผมเก็บมันไว้กินทีหลัง
อพอลโล: คุณทำให้คนที่นี่หัวเราะ
ด้วยวิธีที่แหวกแนวทีเดียว
ยิ่งกว่าที่คุณคิดซะอีก
ดังนั้นเราจึงยินดีมอบนาฬิกาสวย ๆ เรือนนี้
ให้คุณเป็นของกำนัล (เสียงหัวเราะ)
หวังว่ามันเข้ากับรสนิยมคุณนะ
แต่เรายังมีของอื่น ๆ อีกสองสามอย่าง
เงินสดเล็กน้อย และมีอีกนะ
ทั้งหมดนี่เป็นของคุณ
รวมทั้งเสียงปรบมือดังๆ
จากเพื่อนทั้งหมดของคุณ (เสียงปรบมือ)
โจ ขอบคุณมากครับ
(เสียงปรบมือ)
ดังนั้นคำถามที่ผมได้ถามพวกคุณมาก่อนหน้านี้
แต่ครั้งนี้พวกคุณไม่ต้องหลับตา
ผมกำลังสวมใส่อะไรอยู่ครับ?
(เสียงหัวเราะ)
(เสียงปรบมือ)
ความสนใจเป็นสิ่งทรงพลัง
อย่างที่ผมได้กล่าวมา
มันมีอิทธิพลต่อความจริงที่คุณรับรู้
ดังนั้นผมอยากถามคำถามนั้นต่อพวกคุณ
ถ้าพวกคุณสามารถควบคุม
ความสนใจของใครบางคนได้
คุณจะใช้มันทำอะไรครับ?
ขอบคุณครับ
(เสียงปรบมือ)