WEBVTT

00:00:06.670 --> 00:00:10.020
Μια ηλικιωμένη γυναίκα ονόματι Ρόζαλι
βρισκόταν στον οίκο ευγηρίας

00:00:10.240 --> 00:00:14.201
όταν ξαφνικά το δωμάτιο της ζωντάνεψε
με περιστρεφόμενα υφάσματα.

00:00:14.321 --> 00:00:16.022
Μέσα από τις περίτεχνες ταπετσαρίες

00:00:16.112 --> 00:00:18.097
διέκρινε ζώα, παιδιά

00:00:18.113 --> 00:00:19.925
και χαρακτήρες με διάφορες φορεσιές.

00:00:20.035 --> 00:00:22.679
Η Ρόζαλι θορυβήθηκε, όχι από την εισβολή,

00:00:22.709 --> 00:00:27.720
αλλά επειδή γνώριζε ότι αυτή η κουστωδία
αποτελούσε μια λεπτομερή ψευδαίσθηση.

00:00:28.100 --> 00:00:30.163
Οι γνωστικές της λειτουργίες ήταν άψογες

00:00:30.473 --> 00:00:32.392
και δεν είχε λάβει φαρμακευτική αγωγή

00:00:32.392 --> 00:00:34.602
που θα μπορούσε
να προκαλούσει ψευδαισθήσεις.

00:00:34.642 --> 00:00:39.662
Το πιο παράξενο, αν ένας αληθινός θίασος 
τσίρκου έμπαινε μέσα στο δωμάτιό της,

00:00:39.702 --> 00:00:41.861
δεν θα μπορούσε να τον δει:

00:00:42.041 --> 00:00:43.879
ήταν εντελώς τυφλή.

NOTE Paragraph

00:00:44.249 --> 00:00:48.279
Η Ρόζαλι ανέπτυξε μια κατάσταση γνωστή
ως σύνδρομο Τσαρλς Μπόνετ,

00:00:48.439 --> 00:00:52.127
κατά το οποίο ασθενείς 
με οπτικές βλάβες ή ολική τύφλωση

00:00:52.127 --> 00:00:55.445
ξαφνικά βιώνουν ψευδαισθήσεις 
με ολόκληρες σκηνές σε έντονα χρώματα.

00:00:55.865 --> 00:00:57.987
Οι ψευδαισθήσεις εμφανίζονται ξαφνικά

00:00:58.177 --> 00:01:01.597
και μπορεί να διαρκούν για λίγα λεπτά
ή να επανέρχονται για χρόνια.

00:01:02.107 --> 00:01:05.551
Ακόμα δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως
τα αίτια εμφάνισης και εξαφάνισής τους

00:01:05.621 --> 00:01:08.778
ή το γιατί συγκεκριμένοι ασθενείς 
τις εμφανίζουν, ενώ άλλοι όχι.

00:01:09.308 --> 00:01:13.011
Γνωρίζουμε από μελέτες με ΛΑΜΣ
ότι αυτές οι ψευδαισθήσεις

00:01:13.041 --> 00:01:15.759
ενεργοποιούν τις ίδιες 
εγκεφαλικές περιοχές με την όραση.

00:01:15.929 --> 00:01:18.973
Περιοχές που δεν ενεργοποιούνται 
από τη χρήση φαντασίας.

NOTE Paragraph

00:01:20.023 --> 00:01:22.905
Πολλές άλλες ψευδαισθήσεις,
συμπεριλαμβανομένων των μυρωδιών,

00:01:23.215 --> 00:01:24.715
των οραμάτων και των ήχων

00:01:24.758 --> 00:01:27.068
εμπλέκουν επίσης τα ίδια
τμήματα του εγκεφάλου

00:01:27.128 --> 00:01:29.428
ως πραγματικές αισθητηριακές εμπειρίες.

00:01:29.878 --> 00:01:35.366
Λόγω αυτού, ο εγκεφαλικός φλοιός
θεωρείται παράγοντας στις ψευδαισθήσεις.

00:01:35.626 --> 00:01:39.533
Αυτό το λεπτό στρώμα φαιάς ουσίας
καλύπτει ολόκληρο τον εγκέφαλο,

00:01:39.713 --> 00:01:43.739
με διαφορετικές περιοχές να επεξεργάζονται
πληροφορίες απ' τις αισθήσεις μας.

00:01:44.169 --> 00:01:47.400
Αλλά ακόμα και σε άτομα των οποίων 
οι αισθήσεις λειτουργούν απόλυτα

00:01:47.400 --> 00:01:49.773
ο εγκέφαλος δομεί τον κόσμο
που αντιλαμβανόμαστε

00:01:49.773 --> 00:01:51.740
από ελλιπείς πληροφορίες.

00:01:51.840 --> 00:01:54.120
Για παράδειγμα, τα μάτια μας 
έχουν κενά σημεία

00:01:54.120 --> 00:01:57.061
όπου το οπτικό νεύρο μπλοκάρει 
ένα μέρος του αμφιβληστροειδή.

00:01:57.091 --> 00:02:00.893
Όταν ο οπτικός φλοιός επεξεργάζεται το φως
σε αντιληπτές εικόνες,

00:02:01.003 --> 00:02:05.379
γεμίζει αυτά τα κενά σημεία
με πληροφορίες από τη γύρω περιοχή.

00:02:05.529 --> 00:02:10.152
Κάποιες φορές, αντιλαμβανόμαστε πρόβλημα,
αλλά συνήθως δεν καταλαβαίνουμε διαφορά.

NOTE Paragraph

00:02:10.652 --> 00:02:15.568
Όταν ο οπτικός φλοιός, έστω προσωρινά,
στερείται πληροφοριών από τα μάτια,

00:02:15.788 --> 00:02:18.950
ο εγκέφαλος εξακολουθεί να προσπαθεί
να συνθέσει εικόνες με συνοχή,

00:02:19.200 --> 00:02:22.533
αλλά τα όρια των δυνατοτήτων του
γίνονται εμφανέστερα.

00:02:23.303 --> 00:02:27.801
Οι έντονες ψευδαισθήσεις του Συνδρόμου
Τσαρς Μπόνετ είναι ένα παράδειγμα.

00:02:27.971 --> 00:02:30.595
Καθώς το Σύνδρομο αυτό
παρατηρείται μόνο σε ανθρώπους

00:02:30.635 --> 00:02:33.542
που κάποτε είχαν φυσιολογική όραση
την οποία έχασαν μετέπειτα,

00:02:33.572 --> 00:02:35.311
κι όχι στους εκ γενετής τυφλούς,

00:02:35.311 --> 00:02:38.249
οι επιστήμονες πιστεύουν
ότι ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί εικόνες

00:02:38.329 --> 00:02:41.512
για ν' αναπληρώσει την έλλειψη
νέας οπτικής πληροφορίας.

00:02:41.922 --> 00:02:43.957
Το ίδιο ισχύει για όλες τις αισθήσεις.

00:02:44.067 --> 00:02:47.918
Άτομα με απώλεια ακοής συχνά 
έχουν ψευδαισθήσεις με μουσική ή φωνές,

00:02:47.978 --> 00:02:52.529
κάποιες φορές σύνθετες όσο η κακοφωνία
μιας μπάντας παρελάσεων.

NOTE Paragraph

00:02:53.749 --> 00:02:55.662
Μαζί με την υπολειτουργία των αισθήσεων,

00:02:55.662 --> 00:02:57.941
τα ψυχαγωγικά και θεραπευτικά φάρμακα,

00:02:57.941 --> 00:03:00.859
παθήσεις όπως η επιληψία και η ναρκοληψία

00:03:00.859 --> 00:03:03.635
και οι ψυχιατρικές διαταραχές
όπως η σχιζοφρένεια

00:03:03.635 --> 00:03:06.906
αποτελούν κάποια απ' τα γνωστά αίτια
πρόκλησης ψευδαισθήσεων,

00:03:06.996 --> 00:03:09.019
και συνεχίζουμε ν' ανακαλύπτουμε κι άλλα.

NOTE Paragraph

00:03:09.229 --> 00:03:11.619
Κάποιες απ' τις γνωστότερες ψευδαισθήσεις

00:03:11.659 --> 00:03:15.472
σχετίζονται με ναρκωτικά 
όπως το LSD και η ψιλοκυβίνη.

00:03:15.752 --> 00:03:20.279
Ανάμεσα στις χαρακτηριστικές επιπτώσεις 
είναι η εντύπωση ότι τα στερεά είναι υγρά

00:03:20.319 --> 00:03:22.798
και ότι οι επιφάνειες αναπνέουν.

00:03:23.068 --> 00:03:26.858
Σε υψηλότερες δόσεις ο ορατός κόσμος
παρουσιάζεται να λιώνει,

00:03:26.978 --> 00:03:28.228
να διαλύεται σε στροβίλους

00:03:28.318 --> 00:03:30.740
ή ν' αποσυντίθεται σε μοτίβα φράκταλ.

00:03:31.300 --> 00:03:35.211
Στοιχεία δείχνουν ότι αυτά τα φάρμακα
επιδρούν στον εγκεφαλικό φλοιό.

00:03:35.521 --> 00:03:39.900
Ενώ όμως η οπτική βλάβη συνήθως
προκαλεί μόνο οπτικές ψευδαισθήσεις,

00:03:39.900 --> 00:03:41.794
και η απώλεια ακοής ακουστικές,

00:03:42.034 --> 00:03:47.420
οι ουσίες όπως το LSD προκαλούν
ανωμαλίες αντίληψης σ' όλες τις αισθήσεις.

00:03:48.390 --> 00:03:51.065
Αυτό πιθανώς οφείλεται 
στ' ότι ενεργοποιούν υποδοχείς

00:03:51.085 --> 00:03:53.115
σε πολλές εγκεφαλικές περιοχές,

00:03:53.115 --> 00:03:56.423
όπως οι φλοιώδεις περιοχές
για όλες τις αισθήσεις.

00:03:56.653 --> 00:04:00.679
Το LSD και η ψυλοκυβίνη δρουν
όπως η σεροτονίνη στον εγκέφαλο,

00:04:00.679 --> 00:04:04.833
καθώς δεσμεύονται σε συγκεκριμένο τύπο
υποδοχέων σεροτονίνης.

00:04:05.063 --> 00:04:08.990
Ενώ ο ρόλος της σεροτονίνης στον εγκέφαλο
είναι πολύπλοκος και ελάχιστα κατανοητός,

00:04:09.210 --> 00:04:12.596
πιθανόν να είναι σημαντικός 
στην επεξεργασία πληροφοριών

00:04:12.598 --> 00:04:14.801
από τα μάτια, τη μύτη, τ' αυτιά,

00:04:14.821 --> 00:04:16.363
και άλλα αισθητήρια όργανα.

00:04:16.663 --> 00:04:19.622
Σύμφωνα με μια θεωρία,
το LSD και η ψυλοκυβίνη

00:04:19.622 --> 00:04:21.022
προκαλούν ψευδαισθήσεις,

00:04:21.022 --> 00:04:24.933
διακόπτοντας τη μετάδοση σημάτων
σχετικών με την αισθητηριακή ολοκλήρωση.

NOTE Paragraph

00:04:25.423 --> 00:04:27.863
Οι παραισθήσεις που σχετίζονται
με τη σχιζοφρένεια

00:04:27.943 --> 00:04:33.174
ίσως έχουν παρόμοιο μηχανισμό μ' αυτές
που προκαλούν το LSD και η ψιλοκυβίνη.

00:04:33.584 --> 00:04:35.031
Οι πάσχοντες από σχιζοφρένεια

00:04:35.031 --> 00:04:38.008
συχνά παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα
σεροτονίνης στον εγκέφαλο.

00:04:38.168 --> 00:04:42.159
Και τα αντιψυχωσικά ανακουφίζουν
τα συμπτώματα σχιζοφρένειας,

00:04:42.409 --> 00:04:47.302
μπλοκάροντας τους ίδιους υποδοχείς 
σεροτονίνης με το LSD και την ψιλοκυβίνη.

00:04:47.612 --> 00:04:49.117
Και σε ορισμένες περιπτώσεις,

00:04:49.117 --> 00:04:51.684
αυτά τα φάρμακα μπορούν
να μειώσουν τις ψευδαισθήσεις

00:04:51.684 --> 00:04:53.932
των πασχόντων με Σύνδρομο Τσαρλς Μπόνετ.

NOTE Paragraph

00:04:54.762 --> 00:04:57.848
Απέχουμε ακόμα απ' το να καταλάβουμε
τις διαφορετικές αιτίες

00:04:57.848 --> 00:05:01.234
και τους σχετιζόμενους μηχανισμούς
των ψευδαισθήσεων.

00:05:01.234 --> 00:05:03.686
Αλλά είναι ξεκάθαρο 
ότι οι ψευδαισθητικές εμπειρίες

00:05:03.698 --> 00:05:08.301
συνδέονται πολύ περισσότερο
με τη συνήθη αντίληψη απ' ό, τι πιστεύαμε.

00:05:08.361 --> 00:05:11.441
Με τη μελέτη ψευδαισθήσεων
μπορούμε να μάθουμε πολλά

00:05:11.461 --> 00:05:14.377
για το πώς ο εγκέφαλος κατασκευάζει
τον κόσμο που βλέπουμε,

00:05:14.416 --> 00:05:16.868
ακούμε, μυρίζουμε και αγγίζουμε.

00:05:17.180 --> 00:05:20.017
Καθώς μαθαίνουμε πιο πολλά,
αρχίζουμε να εκτιμούμε

00:05:20.017 --> 00:05:22.248
το πόσο πραγματικά
υποκειμενικό και ξεχωριστό

00:05:22.278 --> 00:05:26.515
είναι το σύμπαν αντίληψης του κάθε ατόμου.