WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Bilirsiniz, seyahatlerin büyük zevklerinden biri

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
ve etnografik araştırmaların güzelliklerinden biri

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
eski adetlerini unutmayanların,

00:00:07.000 --> 00:00:09.000
geçmişlerini hala rüzgarın esmesinde,

00:00:09.000 --> 00:00:12.000
yağmurun parlattığı taşlarda,

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
bitkilerin acı yapraklarında hissedenlerin

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
arasında yaşayabilme imkanıdır.

00:00:17.000 --> 00:00:21.000
Şaman jaguarların halen Samanyolu’nun ötesine seyahat ettiğini

00:00:21.000 --> 00:00:25.000
veya İnuitlerin ataları ile ilgili mitlerin halen anlamlı şekilde yankılandığını,

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
veya Himalaya’da

00:00:28.000 --> 00:00:32.000
Budistlerin halen Dharma’nın nefesini aramalarını bilmek

00:00:32.000 --> 00:00:35.000
antropolojinin temel ilhamını hatırlamak içindir,

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
ve bu, yaşadığımız dünyanın,

00:00:38.000 --> 00:00:40.000
mutlak anlamda var olmadığı,

00:00:40.000 --> 00:00:41.000
sadece gerçeğin bir örneği olduğu,

00:00:41.000 --> 00:00:45.000
neslimizin pek çok kuşak önce başarıyla yapmış olduğu

00:00:45.000 --> 00:00:49.000
bir takım uygun seçimlerin sonucu oluştuğu anlamına gelmektedir.

NOTE Paragraph

00:00:50.000 --> 00:00:54.000
Elbette ki hepimiz aynı uyum zorunluluğunu paylaşıyoruz.

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
Hepimiz dünyaya geldik. Hepimiz dünyaya çocuk getiriyoruz.

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
Başlama ritüellerini yaşıyoruz.

00:00:58.000 --> 00:01:00.000
Ölümün değiştirilemez ayırıcılığıyla yaşamak zorundayız,

00:01:00.000 --> 00:01:04.000
bu yüzden hepimizin şarkı söylemesi, hepimizin dans etmesi,

00:01:04.000 --> 00:01:06.000
hepimizin birer sanatkar olması bizi şaşırtmamalı.

NOTE Paragraph

00:01:06.000 --> 00:01:09.000
Esas ilginç olan şarkıların benzersiz ritmidir,

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
dansın bütün kültürlerdeki ritmidir.

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
Ve bu ister Borneo ormanlarındaki Penan halkı olsun,

00:01:14.000 --> 00:01:17.000
ister Haiti’deki vudu rahip yardımcıları olsun,

00:01:18.000 --> 00:01:22.000
ister Kuzey Kenya’da Kaisut Çölü’ndeki savaşçılar olsun,

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
ister Andes Dağları’ndaki Curandero’lar olsun,

00:01:27.000 --> 00:01:32.000
ister Sahra’nın ortasındaki kervansaraylar olsun.

00:01:32.000 --> 00:01:34.000
Bu, bir ay önce çölde

00:01:34.000 --> 00:01:35.000
birlikte gezdiğim kişi,

00:01:35.000 --> 00:01:38.000
dünyanın tanrıça anası olan Everest,

00:01:38.000 --> 00:01:40.000
Qomolangma’nın eteklerinde birlikte gezdiğim yak çobanı.

NOTE Paragraph

00:01:40.000 --> 00:01:43.000
Tüm bu insanlar bize başka varoluş şekilleri,

00:01:43.000 --> 00:01:44.000
başka düşünme şekilleri,

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
kendinizi Dünya’da yönlendirmenin başka şekilleri olduğunu öğretiyor.

00:01:46.000 --> 00:01:48.000
Ve eğer düşünürseniz, bu fikir

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
sizi ümitlendirebilir.

00:01:50.000 --> 00:01:53.000
Günümüzde, dünyanın sayısız kültürleri

00:01:53.000 --> 00:01:57.000
gezegeni kuşatan dinsel ve kültürel bir

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
yaşam ağı oluşturuyor,

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
ve bu gezegenin refahı için önemli,

00:02:01.000 --> 00:02:04.000
tıpkı biyosfer olarak bildiğiniz yaşamın biyolojik ağının önemli olduğu gibi.

00:02:04.000 --> 00:02:07.000
Ve bu kültürel yaşam ağını

00:02:07.000 --> 00:02:08.000
bir etnosfer olarak düşünebilirsiniz

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
ve etnosferi,

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
bilincin doğuşundan beri insanın hayalgücü tarafından üretilen

00:02:13.000 --> 00:02:16.000
tüm düşüncelerin ve rüyaların, mitlerin

00:02:16.000 --> 00:02:20.000
fikirlerin, ilhamların, sezgilerin toplamı olarak tanımlayabilirsiniz.

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
Etnosfer insanlığın büyük mirasıdır.

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
Şaşılacak derecede meraklı bir tür olan bizlerin ne olduğumuzun

00:02:25.000 --> 00:02:29.000
ve ne olabileceğimizin bir sembolü.

NOTE Paragraph

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
Tıpkı biyosferin ciddi oranda erozyona uğradığı gibi

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
etnosfer de erozyona uğruyor.

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
ve belki de daha da hızlı bir şekilde.

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
Örneğin hiçbir biyolog,

00:02:39.000 --> 00:02:42.000
bütün türlerin %50’sinin veya daha fazlasının tükenmenin eşiğinde

00:02:42.000 --> 00:02:44.000
olduğunu ileri sürmeye cesaret edemez çünkü bu doğru değil,

00:02:44.000 --> 00:02:46.000
ve yinede bu, biyolojik çeşitlilik alanındaki

00:02:46.000 --> 00:02:49.000
en apokaliptik senaryo,

00:02:49.000 --> 00:02:52.000
kültürel çeşitlilik alanında en iyimser senaryo olarak bildiğimiz

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
senaryoya pek yaklaşmıyor.

00:02:54.000 --> 00:02:57.000
Ve bunun en büyük göstergesi elbette, dillerin kaybolmasıdır.

NOTE Paragraph

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
Bu odada bulunan sizler dünyaya geldiğiniz zaman,

00:03:00.000 --> 00:03:03.000
gezegende 6:00 dil konuşulmaktaydı.

00:03:03.000 --> 00:03:06.000
Şimdi, bir dil sadece sözcük yığınları değildir

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
veya bir takım gramer kuralları değildir.

00:03:08.000 --> 00:03:10.000
Dil, insan ruhunun bir kıvılcımıdır.

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
Her kültürün ruhunu maddi dünyaya

00:03:13.000 --> 00:03:14.000
getiren bir araçtır.

00:03:14.000 --> 00:03:17.000
Her dil, ruhun asırlık ormanıdır,

00:03:17.000 --> 00:03:21.000
bir sınır, bir düşüncedir, ruhsal olanakların bir ekosistemidir.

NOTE Paragraph

00:03:21.000 --> 00:03:25.000
Ve biz bugün Monterey’deyken, bu 6:00 dilin

00:03:25.000 --> 00:03:29.000
neredeyse yarısı artık çocukların kulaklarına fısıldanmıyor.

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
Artık bebeklere öğretilmiyor,

00:03:32.000 --> 00:03:34.000
ve bu, gerçekten bir şeyler değişmediği sürece,

00:03:34.000 --> 00:03:35.000
bu dillerin öldüğü anlamına geliyor.

00:03:35.000 --> 00:03:39.000
Sessizliğe boğulmak,

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
halkının dilini konuşan son kişi olmak,

00:03:41.000 --> 00:03:44.000
atalarının bilgeliğini aktaramamak

00:03:44.000 --> 00:03:47.000
veya bunu bekleyen çocuklar olmamasından daha yalnız nasıl hisseder insan?

00:03:47.000 --> 00:03:50.000
Hal böyleyken, bu korkunç kader her iki haftada bir

00:03:50.000 --> 00:03:52.000
dünyanın herhangi bir yerinden bir kişinin ümitsizliği,

00:03:52.000 --> 00:03:54.000
çünkü her iki haftada bir, bir ihtiyar ölüyor

00:03:54.000 --> 00:03:56.000
ve eski bir dilin son hecelerini kendisiyle birlikte

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
mezara götürüyor.

NOTE Paragraph

00:03:58.000 --> 00:04:00.000
Ve biliyorum ki aranızda bazılarınız: “Daha iyi değil mi?

00:04:00.000 --> 00:04:01.000
Hepimiz bir tek dil konuşsaydık eğer,

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
dünya çok daha iyi bir yer haline gelmez miydi?” diyor. Ben de diyorum ki: “Harika,

00:04:04.000 --> 00:04:07.000
o dil o zaman Yoruba dili olsun. Kanton dili olsun.

00:04:07.000 --> 00:04:08.000
Kogi dili olsun.”

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
Ve sizler de birden kendi dilinizi konuşamamanın

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
ne demek olduğunu anlarsınız.

NOTE Paragraph

00:04:13.000 --> 00:04:16.000
Bugün sizlerle beraber yapmak istediğim

00:04:16.000 --> 00:04:20.000
sizleri etnosferde bir çeşit yolculuğa çıkarmak,

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
etnosferde kısa bir yolculuk yapmak,

00:04:22.000 --> 00:04:26.000
sizlere aslında neyin kaybolduğunu anlatmaya çalışmak istiyorum.

00:04:27.000 --> 00:04:34.000
Şimdi, aramızda bazılarımız,

00:04:34.000 --> 00:04:36.000
“varoluşun farklı şekilleri” dediğim zaman,

00:04:36.000 --> 00:04:38.000
gerçekten de varoluşun farklı şekillerini anlatmak istediğimi unutuyor.

NOTE Paragraph

00:04:39.000 --> 00:04:44.000
Örneğin, kuzeybatı Amazon’da Barasana’daki çocuğu düşünün,

00:04:44.000 --> 00:04:45.000
anakonda halkını,

00:04:45.000 --> 00:04:47.000
mitolojik olarak süt nehrinden geldiklerine,

00:04:47.000 --> 00:04:50.000
doğudan aziz yılanların karnından çıktıklarına inanan halkı düşünün.

00:04:50.000 --> 00:04:53.000
Şimdi, bu halk bilişsel olarak

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
mavi ile yeşil renk arasında ayrım yapmıyor

00:04:55.000 --> 00:04:57.000
çünkü gökyüzünün örtüsü

00:04:57.000 --> 00:04:58.000
ormanın örtüsüne eşit tutuluyor

00:04:58.000 --> 00:05:00.000
ve halk buna bağlı.

00:05:00.000 --> 00:05:03.000
İlginç bir dil ve evlilik kuralları var

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
ve buna dilbilimsel dış evlilik deniyor:

00:05:05.000 --> 00:05:08.000
başka bir dil konuşan biriyle evlenmek zorundasın.

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
Ve bunun kökleri mitolojik geçmişte

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
ancak ilginç olan, bu uzun evlerde

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
yabancılarla yapılan evliliklerden dolayı

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
altı veya yedi tane dil konuşulmakta.

00:05:16.000 --> 00:05:19.000
asla kimsenin dil çalıştığını duyamazsınız.

00:05:19.000 --> 00:05:22.000
Sadece dinliyorlar ve sonra konuşmaya başlıyorlar.

NOTE Paragraph

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
Veya birlikte yaşadığım en ilginç kabilelerinden biri

00:05:24.000 --> 00:05:28.000
Ekvator’un kuzeydoğusundaki Waorani halkı,

00:05:28.000 --> 00:05:31.000
ilk kez 1958 yılında irtibat kurulan hayret verici bir halk.

00:05:31.000 --> 00:05:35.000
1957 yılında beş misyoner irtibat kurmaya çalışmış

00:05:35.000 --> 00:05:36.000
ve tehlikeli bir hata yapmıştır.

00:05:36.000 --> 00:05:37.000
Havadan kendilerine ait

00:05:37.000 --> 00:05:39.000
sekiz ila on fotoğraf atmışlar,

00:05:39.000 --> 00:05:41.000
dostane jest olarak nitelendirebileceğimiz bir çabayla,

00:05:41.000 --> 00:05:43.000
ama bu yağmur ormanı halkının

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
hayatlarında asla iki boyutlu bir şey görmediğini düşünmemişler.

00:05:46.000 --> 00:05:48.000
Ormanın zeminine düşen fotoğrafları almışlar,

00:05:48.000 --> 00:05:51.000
herhangi bir şekil veya figür bulabilmek için simalara bakmaya çalışmışlar,

00:05:51.000 --> 00:05:53.000
hiç bir şey bulamamışlar ve bunların şeytan tarafından gönderilen kartlar olduğuna

00:05:53.000 --> 00:05:56.000
karar vermişler, sonra da beş misyoneri mızraklarıyla öldürmüşler.

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
Ama Waorani’ler sadece yabancıları mızrakla vurmazlarmış.

00:05:59.000 --> 00:06:00.000
Birbirlerini de mızrakla vururlarmış.

00:06:00.000 --> 00:06:03.000
Ölümlerin %54’ü birbirlerini mızrakla vurmaktan kaynaklanırmış.

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
Sekiz kuşak öncesine kadar soy araştırması yaptık

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
ve iki doğal ölüm vakasına rastladık.

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
Halkı konuşmaya biraz zorladıktan sonra

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
kişilerden birinin çok yaşlandığını ve yaşlılıktan dolayı öldüğünü

00:06:12.000 --> 00:06:16.000
ve onu buna rağmen mızrakla vurduklarını itiraf ettiler. (Gülüşmeler.)

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Ama aynı zamanda orman hakkında şaşırtıcı derecede

00:06:19.000 --> 00:06:20.000
akıllıca bilgilere sahipler.

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
Avcılar, 40 adım öteden hayvan idrarını koklayabiliyor

00:06:23.000 --> 00:06:26.000
ve size bunun hangi tür tarafından bırakıldığını söyleyebiliyor.

NOTE Paragraph

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
80’li yılların başlarında hayret verici bir görev aldım;

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
Harvard’daki profesörüm bana

00:06:30.000 --> 00:06:32.000
Haiti’ye gidip

00:06:33.000 --> 00:06:35.000
Duvalier’in gücü

00:06:35.000 --> 00:06:37.000
ve Tonton Macoute’lerin kurucuları olan

00:06:37.000 --> 00:06:38.000
gizli toplumların arasına sızmaya

00:06:38.000 --> 00:06:41.000
ve zombi yaratmak için kullanılan zehri ele geçirmeye ilgi duyup duymadığımı sormuştu.

00:06:41.000 --> 00:06:44.000
Elbette, bu duygudan bir anlam çıkarmak amacıyla

00:06:44.000 --> 00:06:47.000
Vodoun’un bu tuhaf inancını anlamam gerekirdi.

00:06:47.000 --> 00:06:50.000
Vudu bir kara büyü inancı değil.

00:06:50.000 --> 00:06:53.000
Tam aksine, karışık bir doğaüstü dünya görüşü.

00:06:53.000 --> 00:06:54.000
Enteresan.

00:06:54.000 --> 00:06:55.000
Sizden dünyanın büyük dinlerini söylemenizi istesem,

00:06:55.000 --> 00:06:56.000
ne dersiniz?

00:06:56.000 --> 00:06:59.000
Hristiyanlık, İslam, Budizm, Yahudilik vs.

NOTE Paragraph

00:06:59.000 --> 00:07:01.000
Her zaman bir kıta unutuluyor,

00:07:01.000 --> 00:07:03.000
Sahra altı Afrika’nın dini inançları

00:07:03.000 --> 00:07:05.000
olmadığı varsayılıyor. Hoş, elbette ki var

00:07:05.000 --> 00:07:07.000
ve vudu çok basit bir şekilde,

00:07:08.000 --> 00:07:09.000
kölelik döneminde yapılan trajik diaspora zamanında oluşan

00:07:09.000 --> 00:07:12.000
çok derin dini fikirlerin damıtılmış hali.

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
Ama vuduyu bu kadar ilginç yapan

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
canlılar ile ölüler arasındaki

00:07:16.000 --> 00:07:17.000
bu canlı ilişkidir.

00:07:17.000 --> 00:07:18.000
Yani, canlılar ruhları doğuruyor.

00:07:18.000 --> 00:07:21.000
Ruhlar “Büyük Sular”dan çağrılıyor,

00:07:21.000 --> 00:07:23.000
dansın ritmine cevap veriyorlar

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
ve bir an için canlıların ruhlarının yerine geçiyorlar

00:07:25.000 --> 00:07:29.000
ve o kısa nurani an boyunca rahip yardımcısı tanrı oluyor.

00:07:29.000 --> 00:07:31.000
Vuducular bu yüzden şöyle demeyi severler:

00:07:31.000 --> 00:07:34.000
”Siz beyaz insanlar, kiliseye gidin, Tanrı hakkında konuşun.

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
Biz tapınağımızda dans ediyoruz ve Tanrı oluyoruz.”

00:07:36.000 --> 00:07:39.000
Ve ruh sizin içinize girdikten sonra, ruh tarafından ele geçirilmenizden sonra,

00:07:39.000 --> 00:07:40.000
nasıl zarar görebilirsiniz?

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
Bu hayret verici gösterileri görüyorsunuz;

00:07:43.000 --> 00:07:45.000
Vudu rahip yardımcıları trans halinde

00:07:45.000 --> 00:07:48.000
yanan közleri rahatça ellerinde tutuyorlar,

00:07:48.000 --> 00:07:51.000
oldukça şaşırtıcı olan bu gösteri,

00:07:51.000 --> 00:07:52.000
aşırı uyarım halinde katalize edilmiş iken buna dayanan

00:07:52.000 --> 00:07:55.000
bedeni nasıl etkilediğini gösteriyor.

NOTE Paragraph

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
Beraber yaşadığım insanlardan

00:07:58.000 --> 00:08:00.000
en olağanüstü olanı Kogi’lerdi,

00:08:00.000 --> 00:08:03.000
Kuzey Kolombiya’da bulunan Sierra Nevada de Santa Marta’da yaşıyorlar.

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
Bunlar bir zamanlar fethin ardından

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
Kolombiya’nın Karayip kıyılarına yerleşen

00:08:09.000 --> 00:08:10.000
eski zalim toplumun torunları,

00:08:10.000 --> 00:08:13.000
bu toplum, Karayip kıyılarına yükselen

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
tenha bir yanardağa çekilmiş.

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
Kana bulanmış olan bu kıtada,

00:08:17.000 --> 00:08:20.000
bu toplum asla İspanyol’lar tarafından ele geçirilememiş.

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
Bugüne dek hep törensel bir rahiplik tarafından yönetilmişler

00:08:23.000 --> 00:08:25.000
ama rahiplik eğitimleri oldukça olağanüstü.

00:08:26.000 --> 00:08:28.000
Genç rahip yardımcıları üç veya dört yaşlarında iken

00:08:28.000 --> 00:08:30.000
ailelerinin yanlarından alınıp,

00:08:30.000 --> 00:08:32.000
kör ve karanlık bir dünyaya götürülür,

00:08:32.000 --> 00:08:36.000
buzulların eteğinde taştan yapılmış evlerde 18 yaşına kadar tutulurlar.

00:08:36.000 --> 00:08:37.000
Her biri, iki dokuz yıllık bir dönemi kapsayan

00:08:37.000 --> 00:08:40.000
doğal annelerinin rahminde geçirdikleri dokuz aylık gebelik süresini

00:08:40.000 --> 00:08:42.000
bilinçli olarak taklit etmeyi seçerler.

00:08:42.000 --> 00:08:45.000
Şimdi artık mecazi olarak büyük annelerinin rahminde bulunuyorlar.

00:08:45.000 --> 00:08:46.000
Ve tüm bu süre boyunca,

00:08:47.000 --> 00:08:50.000
kendilerine toplumlarının değerleri öğretiliyor,

00:08:50.000 --> 00:08:52.000
onların dualarının ve de sadece onların dualarının

00:08:52.000 --> 00:08:55.000
evrensel veya belki ekolojik dengeyi

00:08:55.000 --> 00:08:57.000
ayakta tuttuğunu savunan değerler.

00:08:58.000 --> 00:08:59.000
Ve bu ilginç başlangıcın sonunda,

00:08:59.000 --> 00:09:01.000
günün birinde birden dışarı çıkarılıyorlar

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
ve hayatlarında ilk kez, 18 yaşında,

00:09:04.000 --> 00:09:08.000
güneşin doğuşunu görüyorlar. Ve güneşin,

00:09:08.000 --> 00:09:11.000
o nefes kesici güzel manzaranın eteklerine

00:09:11.000 --> 00:09:12.000
vurduğu ilk ışıkları gördükleri o berrak anda,

00:09:13.000 --> 00:09:15.000
karanlıkta öğrendikleri her şey birden

00:09:15.000 --> 00:09:18.000
çarpıcı bir mutlulukla onaylanıyor. Ve rahip geri adım atıp

00:09:18.000 --> 00:09:20.000
“Görüyor musunuz? Gerçekten size anlattığım gibi.

00:09:20.000 --> 00:09:23.000
O kadar güzel. Bunu korumak sizin göreviniz.” diyor.

00:09:23.000 --> 00:09:25.000
Kendilerine abiler adını veriyorlar

00:09:25.000 --> 00:09:28.000
ve diyorlar ki; küçük kardeşler olan bizler,

00:09:28.000 --> 00:09:31.000
dünyada yıkımdan sorumlu olan kişileriz.

NOTE Paragraph

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
Sezginin bu seviyesi oldukça önemli oluyor.

00:09:34.000 --> 00:09:36.000
Ne zaman yerli halkı ve manzaraları düşünsek,

00:09:36.000 --> 00:09:38.000
ya Rousseau’yu ve

00:09:38.000 --> 00:09:41.000
soylu vahşilerin eski oyunlarını hatırlıyoruz

00:09:41.000 --> 00:09:43.000
ki bu basit ifadesiyle ırkçı bir fikir,

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
veya alternatif olarak, Thoreau’yu hatırlıyoruz

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
ve bu insanlar dünyaya bizden daha yakın diyoruz.

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
Yerli halk duygusal değil,

00:09:50.000 --> 00:09:52.000
nostaljiden dolayı da güçsüzleşmemiş.

00:09:52.000 --> 00:09:54.000
Her ikisi içinde fazla yer yok;

00:09:54.000 --> 00:09:56.000
ne Asmat’ların sıtmalı bataklıklarında

00:09:56.000 --> 00:09:59.000
ne de Tibet’in dondurucu rüzgarlarında ama onlar yinede,

00:09:59.000 --> 00:10:03.000
zamanla ve törenlerinden dolayı, Dünya hakkında geleneksel bir sır oluşturmuşlar

00:10:03.000 --> 00:10:06.000
ve bu sır, Dünya’ya bilinçli olarak yakın olma fikrine değil de,

00:10:06.000 --> 00:10:08.000
daha çok ince bir sezgiye dayanıyor.

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
Dünya’nın sadece insan bilinci

00:10:12.000 --> 00:10:14.000
sayesinde var olabileceğine dayanan bir varsayım.

NOTE Paragraph

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
Şimdi, bu ne anlama geliyor?

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
Bu, dağın Apu’nun ruhu olduğu

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
ve kaderini onun belirleyeceği

00:10:20.000 --> 00:10:22.000
inancıyla büyütülen And Dağları’ndan küçük bir çocuğun,

00:10:22.000 --> 00:10:25.000
Montana’da dağın, maden olarak kazılmaya hazır bir taş yığını olduğu

00:10:25.000 --> 00:10:28.000
inancıyla büyütülen küçük bir çocuktan

00:10:28.000 --> 00:10:30.000
tamamen farklı bir insan olacağı ve o kaynağa

00:10:30.000 --> 00:10:33.000
veya o yere karşı farklı bir ilişkisi olacağı

00:10:33.000 --> 00:10:34.000
anlamına geliyor.

00:10:34.000 --> 00:10:38.000
Bir ruhun meskeni veya maden yığını olması konu dışı.

00:10:38.000 --> 00:10:41.000
İlginç olan, şahıs ile doğal dünya

00:10:41.000 --> 00:10:43.000
arasındaki ilişkiyi tanımlayan mecazdır.

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
Ben İngiliz Kolombiyası’nın ormanlarında

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
ormanların kesilmek için var oldukları inancıyla büyütüldüm.

00:10:47.000 --> 00:10:49.000
Bu beni Kwagiulth’lu

00:10:49.000 --> 00:10:51.000
arkadaşlarımdan daha farklı bir insan yaptı.

00:10:51.000 --> 00:10:53.000
Onlar bu ormanların, Hukuk’un meskeni olduğuna

00:10:53.000 --> 00:10:54.000
ve göğün eğri gagası olduğuna

00:10:54.000 --> 00:10:57.000
ve dünyanın kuzeyinde yaşayan, Hamatsa törenleri boyunca

00:10:57.000 --> 00:11:01.000
kullanmaları gereken ruhlar olan yamyam ruhların meskeni olduğuna inanırlar.

NOTE Paragraph

00:11:01.000 --> 00:11:03.000
Bu kültürlerin farklı gerçekler yaratabilecekleri

00:11:03.000 --> 00:11:05.000
fikrini düşünmeye başlarsanız eğer,

00:11:05.000 --> 00:11:06.000
onların olağanüstü

00:11:06.000 --> 00:11:11.000
buluşlarını anlamaya başlarsınız. Örneğin bu bitki.

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
Geçen nisan ayında Amazon’un kuzeybatısında çektiğim bir fotoğraf.

00:11:13.000 --> 00:11:16.000
Çoğunuzun duymuş olduğu gibi bu bir ayahuskadır,

00:11:16.000 --> 00:11:19.000
şamanların dağarcığının

00:11:19.000 --> 00:11:21.000
en güçlü psikoaktif preparatı.

00:11:21.000 --> 00:11:23.000
Ayahuskayı büyüleyici kılan

00:11:23.000 --> 00:11:27.000
sadece preparatın farmakolojik gücü değil,

00:11:27.000 --> 00:11:31.000
karmaşık ayrıntılarıdır. İki farklı kaynaktan yapılır.

00:11:31.000 --> 00:11:33.000
Bir yandan, bu odunsu sarmaşık,

00:11:33.000 --> 00:11:35.000
içinde beta karbolinler,

00:11:35.000 --> 00:11:38.000
harmin, harmalin serisi bulunur ve hafif halüsinojeniktir.

00:11:38.000 --> 00:11:40.000
Sadece ana sapına bakarsak eğer,

00:11:40.000 --> 00:11:42.000
sanki daha çok şuurunuzun içine akan

00:11:42.000 --> 00:11:44.000
bir çeşit ince duman gibidir,

00:11:44.000 --> 00:11:47.000
ama Psychotria viridis diye adlandırılan bir kahve ailesinin

00:11:47.000 --> 00:11:49.000
ağaç yapraklarıyla karıştırılır.

00:11:49.000 --> 00:11:52.000
Bu bitkinin içinde bir takım çok güçlü triptaminler var,

00:11:52.000 --> 00:11:56.000
beyin serotoninine, dimetiltriptamin-5’e,

00:11:56.000 --> 00:11:57.000
metoksidimetiltriptamine çok benziyor.

00:11:57.000 --> 00:11:59.000
Yanomami’leri o otu burunlarına

00:11:59.000 --> 00:12:01.000
çekerken görmüşsünüzdür belki,

00:12:01.000 --> 00:12:04.000
çeşit çeşit baharatlardan hazırladıkları o madde

00:12:04.000 --> 00:12:08.000
içinde aynı zamanda metoksidimetiltriptamine de bulunduruyor.

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
O tozu burnuna çekmek

00:12:10.000 --> 00:12:14.000
sanki etrafı barok resimleriyle çevrilmiş olan

00:12:14.000 --> 00:12:21.000
bir tüfek namlusundan fırlatılıp, bir elektrik denizine düşmeye benziyor. (Gülüşmeler.)

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
Gerçeği çarpıtmıyor,

00:12:23.000 --> 00:12:24.000
sadece gerçeği dağıtıyor.

NOTE Paragraph

00:12:24.000 --> 00:12:27.000
Aslında, hocam Richard Evan Shultes ile eskiden tartışırdım,

00:12:27.000 --> 00:12:29.000
kendisi, Meksiko’da 1930 yılında

00:12:29.000 --> 00:12:31.000
yapmış olduğu sihirli mantar buluşuyla

00:12:31.000 --> 00:12:33.000
psikedelik dönemi başlatmıştır.

00:12:33.000 --> 00:12:35.000
Eskiden bu triptaminleri sanrıya sebep olarak sınıflandıramayacağınızı

00:12:35.000 --> 00:12:38.000
iddia ederdim, çünkü etkisi altına girdikten sonra

00:12:38.000 --> 00:12:42.000
evde halüsinasyon görecek kimse kalmıyor. (Gülüşmeler.)

NOTE Paragraph

00:12:42.000 --> 00:12:45.000
Ama bu triptaminler ağızdan alınamıyor

00:12:45.000 --> 00:12:47.000
çünkü bunlar insanın bağırsaklarında doğal olarak bulunan

00:12:47.000 --> 00:12:50.000
monoamin oksidiz isminde bir enzim tarafından denatüre ediliyorlar.

00:12:50.000 --> 00:12:53.000
Oral olarak sadece MAO’yu denatüre

00:12:53.000 --> 00:12:56.000
eden bazı kimyasallar ile birlikte alınabilirler.

00:12:56.000 --> 00:12:57.000
Şimdi, ilginç olan,

00:12:57.000 --> 00:13:01.000
sarmaşığın içinde bulunan beta-karbolinler

00:13:01.000 --> 00:13:04.000
triptaminin gücünü arttırmak için gerekli olan belirli

00:13:05.000 --> 00:13:08.000
bir çeşidin MAO inhibitörleridir. Kendinize bir soru sorun.

00:13:08.000 --> 00:13:12.000
Nasıl oluyor da 80:00 çeşit kısıtlı bitki barındıran bir bitki örtüsünde

00:13:12.000 --> 00:13:16.000
hiç bir morfolojik benzerliği olmayan iki bitki bulunuyor

00:13:16.000 --> 00:13:17.000
ve bunlar bu şekilde birleştirildikleri zaman

00:13:17.000 --> 00:13:19.000
bir çeşit biyokimyasal tür oluşturuyorlar

00:13:19.000 --> 00:13:21.000
ve bu bütün, her iki parçanın toplamından daha da önemli oluyor?

NOTE Paragraph

00:13:21.000 --> 00:13:24.000
Hemen o kolaycı ifadeye başvururuz, anlamsızlığı ifade eden

00:13:24.000 --> 00:13:25.000
deneme-yanılma yöntemi.

00:13:26.000 --> 00:13:29.000
Ama Kızılderililere sorarsanız, onlar “bitkiler bizimle konuşuyor” der.

NOTE Paragraph

00:13:29.000 --> 00:13:30.000
Peki bu ne anlama geliyor?

00:13:30.000 --> 00:13:34.000
Bu sınıf, Cofangiller, 17 çeşit ayahuska barındırıyor.

00:13:34.000 --> 00:13:37.000
Tüm bunları ormanın en uzak derinliklerinden ayırt edebiliyorlar.

00:13:38.000 --> 00:13:42.000
Bunlar bizim gözümüze tek bir çeşitmiş gibi görünür.

00:13:42.000 --> 00:13:44.000
Ve ardından türüne göre sınıflandırmasını nasıl yaptıklarını sorduğum zaman

00:13:44.000 --> 00:13:47.000
“Bitkiler hakkında bir şeyler bildiğinizi sanıyordum.

00:13:47.000 --> 00:13:49.000
Yani, hiçbir şey bilmiyor musunuz?” dediler. Ve ben “hayır” dedim.

00:13:49.000 --> 00:13:52.000
Aslında, dolunaylı bir gecede bu 17 çeşidin her birini ele alırsınız

00:13:52.000 --> 00:13:55.000
çıkardıkları melodilerin farklı olduğunu görürsünüz.

00:13:55.000 --> 00:13:57.000
Hoş, bu şekilde Harvard Üniversitesinde doktora derecesi alamazsınız

00:13:57.000 --> 00:14:01.000
ama bu, stamenleri saymaktan çok daha ilginç.

NOTE Paragraph

00:14:01.000 --> 00:14:02.000
Şimdi,

00:14:02.000 --> 00:14:05.000
(Alkış.)

00:14:05.000 --> 00:14:07.000
sorun, aramızda yerli halkın

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
zor durumlarına acıyan bazılarımız bile,

00:14:09.000 --> 00:14:10.000
onları garip ve rengarenk buluyor

00:14:10.000 --> 00:14:12.000
ve gerçek dünya, yani bizim dünyamız, dönmeye devam ederken

00:14:12.000 --> 00:14:15.000
onları tarihin sınırlarına gömüyor.

00:14:15.000 --> 00:14:17.000
Gerçek şu ki bundan 300 yıl sonra 20. asır,

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
savaşları ile

00:14:20.000 --> 00:14:21.000
veya teknolojik buluşları ile hatırlanmayacak,

00:14:21.000 --> 00:14:23.000
daha çok içinde yaşamış olduğumuz bir çağ olarak

00:14:24.000 --> 00:14:26.000
ve gezegendeki hem biyolojik hem kültürel çeşitliliğin

00:14:26.000 --> 00:14:29.000
muazzam tükenişini ya aktif olarak destekleyen, ya da pasif olarak kabul eden

00:14:29.000 --> 00:14:32.000
bir çağ olarak hatırlanacak. Günümüzdeki sorun değişim değil.

00:14:32.000 --> 00:14:34.000
Zamanla bütün kültürler

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
sürekli hayatın yeni imkanlarını içeren bir dansa

00:14:37.000 --> 00:14:38.000
katılmışlardır.

NOTE Paragraph

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
Ve sorun teknolojinin kendisi değildir.

00:14:42.000 --> 00:14:44.000
Sioux Kızılderililer yay ve oklarını terk etmeleriyle

00:14:44.000 --> 00:14:45.000
Sioux olmaktan vazgeçmemiştir,

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
Amerikalılar at ve at arabalarını terk etmeleriyle

00:14:47.000 --> 00:14:49.000
Amerikalılıktan çıkmamıştır.

00:14:49.000 --> 00:14:50.000
Etnosferin bütünlüğünü tehdit eden

00:14:50.000 --> 00:14:54.000
değişim veya teknoloji değil. Bunu yapan güç.

00:14:54.000 --> 00:14:56.000
Egemenliğin sert yüzüdür.

00:14:56.000 --> 00:14:58.000
Ve dünyaya baktığınız zaman bunların yok olmaya

00:14:58.000 --> 00:15:01.000
mahkum kültürler olmadıklarını görürsünüz.

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
Bu canlı, dinamik insanlar,

00:15:03.000 --> 00:15:06.000
uyum kapasitesini aşan belirli güçler

00:15:06.000 --> 00:15:08.000
tarafından hayattan çıkarılıyorlar.

00:15:08.000 --> 00:15:10.000
Bu, Penan’ların anavatanlarındaki korkunç

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
ormansızlaştırma faaliyetleri olsun…

00:15:13.000 --> 00:15:16.000
Penan’lar Güneydoğu Asya’dan, Sarawak’tan gelen bir göçebe toplum.

00:15:16.000 --> 00:15:20.000
Bir kuşak öncesine kadar ormanlarda özgürce yaşayan bir toplum idi,

00:15:20.000 --> 00:15:23.000
ve şimdi nehirlerin kıyılarında

00:15:23.000 --> 00:15:25.000
köleliğe ve fuhşa düşürülmüşler.

00:15:25.000 --> 00:15:29.000
Orada nehrin çamurla kirlenmişliğini görürsünüz

00:15:29.000 --> 00:15:31.000
ve sanki bunun Borneo’nun yarısını

00:15:31.000 --> 00:15:32.000
Çin’in güneyindeki denize götürdüğü hissine kapılırsınız,

00:15:32.000 --> 00:15:34.000
ve orada Japonya’nın yük gemileri ufuğa açılmış

00:15:34.000 --> 00:15:38.000
ormandan kesilen ağaçları ambarlarına yüklemeyi bekliyorlar.

00:15:38.000 --> 00:15:39.000
Veya Yanomami’lerin durumunda,

00:15:39.000 --> 00:15:41.000
altının bulunuşunun ardından

00:15:41.000 --> 00:15:43.000
aniden çıkan bir hastalık söz konusudur.

NOTE Paragraph

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
Ya da şu anda birçok araştırma yaptığım

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
Tibet dağlarına gitsek,

00:15:48.000 --> 00:15:51.000
politik egemenliğin sert yüzünü görürsünüz.

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
Bilirsiniz, soykırım, insanların fiziksel olarak yok edilmesi

00:15:53.000 --> 00:15:55.000
dünyaca kınanıyor ama etnosit,

00:15:56.000 --> 00:15:59.000
insanların hayat biçimlerinin yok edilmesi, sadece kınanmamakla kalmıyor

00:15:59.000 --> 00:16:02.000
aynı zamanda gelişim stratejisinin bir parçası varsayılarak

00:16:02.000 --> 00:16:04.000
birçok yerde, evrensel olarak kutlanılıyor.

00:16:04.000 --> 00:16:07.000
Tibetlilerin acısını, ta ki en son seviyesini

00:16:07.000 --> 00:16:09.000
görene kadar anlayamazsınız.

00:16:09.000 --> 00:16:13.000
Bir zamanlar genç bir arkadaşla beraber, Batı Çin’deki Chengdu’dan

00:16:13.000 --> 00:16:16.000
Tibet’in güneydoğusundaki Lhasa’ya kadar 6:00 mil karadan seyahat ettim

00:16:16.000 --> 00:16:20.000
ve Lhasa’ya vardığım zaman

00:16:20.000 --> 00:16:23.000
bizlere anlatılan istatistiklerin arkasında

00:16:23.000 --> 00:16:24.000
yatanları anladım.

00:16:24.000 --> 00:16:28.000
6:00 kutsal anıt paramparça toz duman edilmiş.

00:16:28.000 --> 00:16:31.000
Kültür İhtilali esnasında kadroların

00:16:31.000 --> 00:16:32.000
öldürdüğü 1,2 milyon insan.

00:16:33.000 --> 00:16:35.000
Bu genç adamın babası Panchen Lama’ya ithaf edilmiş.

00:16:35.000 --> 00:16:37.000
Yani Çin kuşatması başlatıldığı zaman

00:16:37.000 --> 00:16:39.000
hemen öldürülmüş.

00:16:39.000 --> 00:16:41.000
Amcası, insanları Nepal’a götüren papaz cenaplarının

00:16:41.000 --> 00:16:44.000
başlattıkları diaspora ile kaçmış.

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
Annesi, zengin olmak

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
suçundan hapse atılmış.

00:16:49.000 --> 00:16:51.000
O da iki yaşlarındayken hapse girmiş,

00:16:51.000 --> 00:16:53.000
annesinin eteklerinin arkasına saklanmış,

00:16:53.000 --> 00:16:55.000
çünkü annesi onsuz kalmaya dayanamamış.

00:16:55.000 --> 00:16:57.000
O cesur hareketi yapan kız kardeşi ise

00:16:57.000 --> 00:16:58.000
bir eğitim kampına gönderilmiş.

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
Günün birinde yanlışlıkla Mao’nun bileziğinin üstüne basmış

00:17:01.000 --> 00:17:03.000
ve bu kuralı çiğnemesinden dolayı

00:17:03.000 --> 00:17:06.000
yedi yıl ağır çalışma cezasına çarptırılmış.

00:17:06.000 --> 00:17:09.000
Tibetlilerin acısına dayanmak imkansız olabilir

00:17:09.000 --> 00:17:12.000
ama yine de insanların kurtarıcı ruhu dikkate alınması gereken bir şeydir.

NOTE Paragraph

00:17:13.000 --> 00:17:16.000
Ve sonuç olarak, bir seçim yapılması gerekiyor.

00:17:16.000 --> 00:17:19.000
Tek renkli bir dünyada mı yaşamak istiyoruz

00:17:19.000 --> 00:17:22.000
yoksa çeşitlilik içeren çok renkli bir dünyaya mı sarılmak istiyoruz?

00:17:22.000 --> 00:17:25.000
Büyük antropolog Margaret Mead ölmeden önce

00:17:25.000 --> 00:17:28.000
en büyük korkusunun, bizler bu sıkıcı

00:17:28.000 --> 00:17:30.000
düzensiz genel dünya bakışına kaydıkça

00:17:30.000 --> 00:17:35.000
sadece insanın hayalgücünün çok daha

00:17:35.000 --> 00:17:39.000
dar görüşlü bir düşünce şekline dönüşeceğini görmekle kalmayıp

00:17:39.000 --> 00:17:40.000
günün birinde uykudan uyandığımızda

00:17:40.000 --> 00:17:43.000
başka imkanların var olduğunu da unutmamız olduğunu söylemiş.

NOTE Paragraph

00:17:44.000 --> 00:17:47.000
Ve türümüzün belki 600:00 yıldır var olduğunu

00:17:47.000 --> 00:17:49.000
hatırlamak aşağılayıcı.

00:17:49.000 --> 00:17:52.000
Tohuma taptığımız zamanda

00:17:52.000 --> 00:17:54.000
bizlere tarımcılığı getiren,

00:17:54.000 --> 00:17:56.000
şamanların şiirlerinin yerine

00:17:56.000 --> 00:17:57.000
papazların nesrini geçiren,

00:17:57.000 --> 00:18:00.000
hiyerarşide uzmanlığı arttıran Neolitik İhtilal

00:18:00.000 --> 00:18:02.000
sadece 10:00 yıl önceydi.

00:18:02.000 --> 00:18:04.000
Bildiğimiz modern endüstriyel dünya

00:18:04.000 --> 00:18:06.000
daha sadece 300 yaşında.

00:18:06.000 --> 00:18:08.000
Şimdi, bu sığ tarih

00:18:08.000 --> 00:18:11.000
gelecek milenyumlarda önümüze çıkacak olan tüm zorluklara

00:18:11.000 --> 00:18:13.000
cevabımız olduğu anlamına gelmiyor.

00:18:13.000 --> 00:18:15.000
Dünyadaki bu sayısız kültürlere

00:18:15.000 --> 00:18:18.000
insan olmanın anlamı nedir diye sorulduğu zaman

00:18:18.000 --> 00:18:20.000
10:00 farklı sesle cevap vereceklerdir.

NOTE Paragraph

00:18:20.000 --> 00:18:26.000
Ve biz hepimiz o şarkı içinde ne olduğumuzun ihtimallerini

00:18:26.000 --> 00:18:29.000
yeniden bulacağız: Tamamen bilinçli bir tür,

00:18:29.000 --> 00:18:32.000
bütün toplumların ve bütün bahçelerin gelişmek için bir yol bulmalarını

00:18:32.000 --> 00:18:38.000
sağlayacak kadar bilinçli bir tür. Ve iyimserlik diz boyu.

NOTE Paragraph

00:18:38.000 --> 00:18:41.000
Bu fotoğrafı Baffin Adası’nın kuzey uç noktasında

00:18:41.000 --> 00:18:43.000
bir takım İnuit fertleriyle denizgergedanı avlamaya gittiğim zaman çekmiştim.

00:18:44.000 --> 00:18:47.000
Bu adam, Olayuk, bana büyükbabası hakkında muhteşem bir hikaye anlatmıştı.

00:18:48.000 --> 00:18:50.000
Kanada hükümeti İnuit halkına hep iyi davranmamış,

00:18:50.000 --> 00:18:52.000
ve 1950’li yıllarda,

00:18:52.000 --> 00:18:55.000
egemenliğimizi kabul ettirmek için onları zorla kolonize ettik.

00:18:55.000 --> 00:18:59.000
Bu yaşlı adamın büyükbabası gitmeyi reddetmiş.

00:18:59.000 --> 00:19:03.000
Hayatından endişe eden aile bütün silahlarını

00:19:03.000 --> 00:19:04.000
ve bütün aletlerini almış.

00:19:05.000 --> 00:19:07.000
Böylece, İnuitlerin soğuktan korkmadıklarını anlamalısınız;

00:19:07.000 --> 00:19:08.000
soğuktan faydalanmışlar.

00:19:08.000 --> 00:19:11.000
Kızaklarının ayakları ren geyiği

00:19:11.000 --> 00:19:12.000
derisiyle sarılan balıktan yapılırmış.

00:19:12.000 --> 00:19:17.000
Ve bu adamın büyükbabası kutup gecesinden

00:19:17.000 --> 00:19:19.000
veya kar fırtınasından korkmuyormuş.

00:19:19.000 --> 00:19:22.000
Dışarı çıkmış, fok kürkünden pantolonunu indirmiş

00:19:23.000 --> 00:19:26.000
ve eline büyük tuvaletini yapmış. Dışkı donmaya başladığında,

00:19:26.000 --> 00:19:29.000
bunu bir bıçak şekline sokmuş.

00:19:29.000 --> 00:19:31.000
Bu bok bıçağının kenarına tükürmüş

00:19:31.000 --> 00:19:34.000
ve nihayet donup katılaştıktan sonra, bununla bir köpeği kesmiş.

00:19:34.000 --> 00:19:37.000
Köpeğin derisini soymuş ve bir zırh geliştirmiş,

00:19:37.000 --> 00:19:40.000
köpeğin göğüs kafesini almış ve bir kızak geliştirmiş,

00:19:41.000 --> 00:19:42.000
başka bir köpeği kızağa bağlamış

00:19:42.000 --> 00:19:46.000
ve beline taktığı bok bıçağıyla buz kütleleri üzerinden kayarak kaybolmuş.

00:19:46.000 --> 00:19:50.000
Hiç bir şeysiz çekip gitmekten bahsederiz bir de. (Gülüşmeler.)

NOTE Paragraph

00:19:50.000 --> 00:19:51.000
Ve bu, her şekilde,

00:19:51.000 --> 00:19:53.000
(Alkış.)

00:19:53.000 --> 00:19:55.000
İnuit halkının ve dünyadaki

00:19:55.000 --> 00:19:58.000
tüm yerli halkların direnç sembolüdür.

00:19:58.000 --> 00:20:00.000
Kanada hükümeti 1999 yılının Nisan ayında

00:20:00.000 --> 00:20:03.000
İnuitler’e, California ve Teksas’ın toplam

00:20:03.000 --> 00:20:06.000
büyüklüğünden daha büyük bir arazi verdi.

00:20:06.000 --> 00:20:08.000
Burası bizim yeni yurdumuz. Adı Nunavut.

00:20:09.000 --> 00:20:12.000
Bağımsız bir bölge. Tüm madeni kaynaklar onların elinde.

00:20:12.000 --> 00:20:14.000
Bir ülkenin devletinin halkının üzerinde nasıl egemenlik kurduğunun, halkı ile nasıl

00:20:14.000 --> 00:20:18.000
yeniden kaynaşacağını araştırmasına ilişkin muhteşem bir örnek.

NOTE Paragraph

00:20:19.000 --> 00:20:22.000
Ve sonuç olarak, sanıyorum ki çok açık,

00:20:22.000 --> 00:20:23.000
en azından aramızda gezegenin bu uzak noktalarında

00:20:23.000 --> 00:20:25.000
seyahat edenler için oraların hiç de

00:20:27.000 --> 00:20:28.000
uzak olmadığını anlamak zor değil.

00:20:28.000 --> 00:20:30.000
Oralar birilerinin anavatanı.

00:20:30.000 --> 00:20:32.000
İnsanın hayalgücünün

00:20:32.000 --> 00:20:36.000
ilk çağlara giden dallarını temsil ediyorlar. Ve hepimiz için

00:20:36.000 --> 00:20:39.000
bu çocukların hayalleri, tıpkı kendi çocuklarınızın hayalleri gibi

00:20:39.000 --> 00:20:42.000
umudun yalın coğrafyasının bir parçası haline geliyor.

NOTE Paragraph

00:20:42.000 --> 00:20:46.000
Yani, neticede National Geographic’de yapmaya çalıştığımız şey şu,

00:20:46.000 --> 00:20:50.000
siyasilerin asla bir şey yapacaklarına inanmıyoruz.

00:20:50.000 --> 00:20:51.000
Polemiklerin,

00:20:51.000 --> 00:20:53.000
(Alkış.)

00:20:53.000 --> 00:20:55.000
polemiklerin ikna edici olmadığını düşünüyoruz,

00:20:55.000 --> 00:20:58.000
ama hikayeler anlatmanın dünyayı değiştirebileceğini düşünüyoruz,

00:20:58.000 --> 00:21:01.000
ve sanırım biz dünya üzerindeki en iyi hikaye anlatan

00:21:01.000 --> 00:21:04.000
kuruluşuz. Her ay web sayfamız 35 milyon ziyaretçiye ulaşıyor.

00:21:04.000 --> 00:21:07.000
Televizyon kanalımız 156 ülkede yayın yapıyor.

00:21:08.000 --> 00:21:10.000
Dergilerimiz milyonlarca insan tarafından okunuyor.

00:21:10.000 --> 00:21:13.000
Ve etnosfere bir takım yolculuklar yapıyoruz,

00:21:13.000 --> 00:21:15.000
dinleyicilerimizi kültürel harikalar diyarlarına

00:21:15.000 --> 00:21:17.000
götürüyoruz

00:21:18.000 --> 00:21:20.000
ve bu gördükleri onları, ellerinde olmadan, büyülüyor

00:21:20.000 --> 00:21:22.000
ve umuyoruz ki, bu sebepten dolayı,

00:21:22.000 --> 00:21:25.000
her biri, antropolojinin

00:21:25.000 --> 00:21:27.000
temel ilhamını giderek anlayacak:

00:21:27.000 --> 00:21:31.000
Bu dünyanın bütün çeşitlikleriyle var olmayı hak ediyor

00:21:31.000 --> 00:21:32.000
ve ortak refahımıza katkıda bulunabilen

00:21:32.000 --> 00:21:35.000
bütün toplumların bilgeliğini barındıran

00:21:35.000 --> 00:21:37.000
gerçekten çok kültürlü çoğulcu dünyada

00:21:37.000 --> 00:21:40.000
yaşayabilmenin bir yolunu bulabiliriz.

NOTE Paragraph

00:21:40.000 --> 00:21:41.000
Çok teşekkür ederim.

00:21:41.000 --> 00:21:43.000
(Alkış.)