[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén van de intense plezieren van reizen Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,en van etnografisch onderzoek Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,is de mogelijkheid om te leven tussen hen Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,die de oude gewoontes niet vergeten zijn, Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,die hun verleden nog voelen in de wind, Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,het aanraken in door regen gepolijste stenen, Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,het proeven in bittere plantenbladeren. Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,De wetenschap dat Jaguar-shamans nog steeds voorbij de Melkweg reizen, Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,of dat de mythes van Inuit-ouderen nog met betekenis weerklinken, Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,of dat in de Himalaya Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,boeddhisten nog steeds jacht maken op de adem van Dharma, Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,herinnert je echt dé openbaring van de antropologie: Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,de wereld waarin wij leven Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,bestaat niet in een absolute zin, maar is Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,slechts één model van de werkelijkheid, Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,het gevolg van een toevallige set aanpassingskeuzes Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,die onze voorouders generaties geleden maakten. Dialogue: 0,0:00:50.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Natuurlijk, we delen allemaal dezelfde aanpassende vereisten: Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Worden geboren. Brengen kinderen ter wereld. Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,We maken allen inwijdingsrites door. Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Omgaan met de onverbiddelijke scheiding door de dood. Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Het kan dus geen verrassing zijn dat we allen zingen, dansen Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,en kunst hebben. Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar interessant is de unieke kadans van het lied Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,en het ritme van de dans in elke verschillende cultuur. Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Of dat nu gaat om de Penan in de wouden op Borneo, Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,of de Voodoo-acolieten in Haïti, Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,of de strijders in de Kaisut-woestijn in Noord-Kenia, Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,de Curandero in het Andes-gebergte Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,of de Caravanserai in het hart van de Sahara. -- Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de man met wie ik reisde door de woestijn, Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,een maand geleden. -- Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,of nu een yakherder op de hellingen van Qomolangma, Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Everest, de godin-moeder van de wereld. Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij leren ons allemaal dat we anders kunnen zijn, Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,anders kunnen denken, Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,ons anders op aarde kunnen oriënteren. Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je erover nadenkt, kan dit idee Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:50.00,Default,,0000,0000,0000,,je alleen maar hoop geven. Dialogue: 0,0:01:50.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Samen vormen de ontelbare culturen ter wereld Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,een web van spiritueel en cultureel leven Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de planeet omhult Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,en voor haar net zo belangrijk is Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,als het biologische levensweb: de biosfeer. Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit culturele levensweb kun je je voorstellen Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,als een etnosfeer. Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,De etnosfeer kun je definiëren als Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,het totaal van alle gedachtes, dromen, mythes, Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,ideeën, inspiraties en intuïties die voortgebracht zijn Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,door de menselijke verbeelding sinds het begin van ons bewustzijn. Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,De etnosfeer is de grote nalatenschap van de mensheid. Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij is het symbool van al dat wij zijn Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,en al dat wij kunnen zijn, als verbazingwekkend nieuwsgierige diersoort. Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Net zoals de biosfeer zwaar aangetast is, Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,is de etnosfeer dat ook-- Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,en nog in veel grotere mate. Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Geen bioloog zou durven beweren Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,dat minstens de helft van alle soorten op het punt Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,van uitsterven staat, omdat dat simpelweg niet waar is. Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,En juist dat, het meest apocalyptische scenario Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,voor biodiversiteit, Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,komt niet eens in de buurt van het meest optimistische scenario Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,voor culturele diversiteit. Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,De beste indicator hiervan is het verlies aan talen. Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen iedereen hier aanwezig geboren werd, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,werden er zesduizend talen op aarde gesproken. Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Een taal is meer dan haar woordenschat Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,of haar grammaticale regels. Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Een taal is een opflikkering van de menselijke ziel. Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is het voertuig waardoor de ziel van elke unieke cultuur Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,de materiële wereld bereikt. Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Elke taal is een eeuwenoud geesteswoud, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,een scheiding, een gedachte, een ecosysteem aan spirituele mogelijkheden. Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Van die zesduizend talen wordt vandaag de dag Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,de helft daarvan niet meer in kinderoren gefluisterd. Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze worden baby's niet langer aangeleerd. Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Effectief betekent dat, tenzij een verandering optreedt, Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ze al dood zijn. Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Is er iets eenzamers dan omhuld te worden door stilte, Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,de laatste van jouw volk te zijn jouw taal te spreken, Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,geen kans te hebben de wijsheid van de voorouders door te geven Dialogue: 0,0:03:44.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,of de beloftes van de kinderen tegemoet te zien? Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Precies dat tergende lot is iemands benarde toestand Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,elke twee weken ergens op aarde, Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,want elke twee weken sterft er een oudere Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,en met hem sterven de laatste lettergrepen Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,van een oude taal. Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommigen van jullie zeggen: Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,'Zou de wereld geen betere plek zijn Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,als we allen dezelfde taal zouden spreken?'. Ik zeg: Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,'Super, laten we Yoruba nemen. Of Kantonees. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Of Kogi.' Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Je zult je opeens realiseren hoe het zou zijn Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,niet je eigen taal te kunnen spreken. Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus wat ik eigenlijk wil doen vandaag Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,is jullie meenemen op een korte reis Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,door de etnosfeer, die een beeld moet schetsen Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,van wat in feite verloren is gegaan. Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Velen van ons vergeten dat wanneer ik het over Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,'een andere manier van zijn' heb, Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ik ook echt heel andere manieren bedoel. Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Neem bijvoorbeeld dit Barasana-kind in de Noordwest-Amazone, Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,het volk van de anaconda, Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,dat gelooft dat zij uit stroomopwaarts de melkrivier op voeren, Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,vanuit het oosten, in de buik van heilige slangen. Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een volk dat cognitief Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,de kleuren blauw en groen niet onderscheidt, Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat het gewelf van de hemelen Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,gelijk staat aan het gewelf van het oerwoud, Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,waar het volk afhankelijk van is. Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben een opvallende taal-en-huwelijksregel, Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,die linguïstische exogamie wordt genoemd: Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,je moet iemand trouwen die een andere taal spreekt. Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit heeft zijn wortels in het mythologische verleden, Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,maar het bijzondere voltrekt zich in hun huizen, Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,waar zes of zeven talen worden gesproken, Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,door deze kruiselingse huwelijken, Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,maar je nooit iemand een taal hoort oefenen. Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze luisteren simpelweg en beginnen dan te spreken. Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén van de fascinerendste stammen waarmee ik heb geleefd, Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,de Waorani in Noordoost-Ecuador, Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,een verbluffend volk waarmee in 1958 vreedzaam contact werd gelegd. Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,In 1957 probeerden vijf missionarissen contact te leggen, Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ze maakten een kritieke fout. Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Uit de lucht strooiden ze Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,foto's van zichzelf met Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,-naar ons idee- vriendelijke gebaren, Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij ze vergaten dat dit volk nog nooit Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,een tweedimensionaal beeld had gezien. Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze raapten de foto's op Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,en probeerden de vorm achter het gezicht te vinden. Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen ze niets vonden, concludeerden ze dat de duivel hen hiermee riep, Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,waarna de missionarissen met speren doorboord werden. Dialogue: 0,0:05:57.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar de Waorani doorboorden niet alleen buitenstaanders, Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ook elkaar. Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,54% van hun sterftecijfer kwam voort uit doorboringen. Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,We konden genealogieën tot acht generaties terug traceren, Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij we twee gevallen van een natuurlijk dood vonden. Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen we doorvroegen, Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,gaven ze toe dat één man ooit van ouderdom stierf, Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,waarna hij toch maar doorboord werd. (Publiek lacht) Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar tegelijkertijd hadden ze een Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:20.00,Default,,0000,0000,0000,,verbazingwekkend scherpzinnige kennis van het oerwoud. Dialogue: 0,0:06:20.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Hun jagers konden urine op 40 passen afstand ruiken Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en vertellen van welke diersoort het was. Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Begin jaren '80 kreeg ik een verbluffende opdracht, Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,toen mijn professor mij vroeg Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,of ik naar Haïti wilde gaan Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,om daar geheime genootschappen te infiltreren Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,die de basis vormden van de macht van president Duvalier Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:38.00,Default,,0000,0000,0000,,als ook zijn presidentiële elitecorps Dialogue: 0,0:06:38.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,en zo het gif veilig te stellen waaruit zombies gemaakt worden. Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Om van deze sensationele zaken wat te kunnen begrijpen, Dialogue: 0,0:06:44.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,moest ik eerst iets leren over dit bijzonder geloof Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,van Vodoun (Voodoo), dat geen cult van zwarte magie is. Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is daarentegen een complex metafysisch wereldbeeld, Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,erg interessant. Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Zou ik je vragen de grote wereldreligies te noemen, Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,wat zou je dan zeggen? Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Christendom, islam, boeddhisme, jodendom, etc. Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén continent wordt altijd buiten beschouwing gelaten, Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,vanuit de aanname dat Afrika beneden de Sahara Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,geen religieus geloof had. Natuurlijk hadden ze dit wel. Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Voodoo is simpelweg het destillaat Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,van deze diepgaande religieuze ideeën, Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,verspreid in de tragische diaspora tijdens de slavernijperiode. Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat voodoo zo interessant maakt, Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,is de levende verhouding Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen de levenden en de doden. Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,De levenden baren de geesten. Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,De geesten kunnen aangeroepen worden van onder het Grote Water, Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,antwoordend op het dansritme Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:25.00,Default,,0000,0000,0000,,waarmee de ziel van de levende tijdelijk verplaatst wordt, Dialogue: 0,0:07:25.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat tijdens dat ene schitterende moment de volgeling even de god wordt. Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarom zeggen voodooïsten graag: Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,'Jullie blanken gaan naar de kerk en praten over God. Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Wij dansen in de tempel en worden God.' Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,En omdat je zo bezeten bent door de geest, Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,wat kan je gebeuren? Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit leidt tot een verbluffende vertoning: Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Voodoo-volgelingen in trance Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,die straffeloos gloeiende kolen betasten. Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze vertoning demonstreert de mogelijkheid van de geest Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,om het lichaam te beïnvloeden Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,wanneer deze in extreme extase is. Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Van alle volken waar ik ooit mee heb geleefd, Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn de Kogi het meest buitengewoon , Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,een volk uit het noorden van Colombia. Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Afstammelingen van de Tairona-beschaving, Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,die ooit de Caribische kustvlakte van Colombia hebben bevolkt Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:10.00,Default,,0000,0000,0000,,in de nasleep van de verovering. Dialogue: 0,0:08:10.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Zij trokken zich terug in een geïsoleerd vulkanisch massief Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dat boven de kustvlakte uittorent. Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,In een met bloed doordrenkt continent Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,werd alleen dit volk nooit veroverd door de Spanjaarden. Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Nog steeds worden ze door ritueel priesterschap geregeerd, Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,maar de training tot priester is nogal bijzonder. Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,De jonge acolieten worden weggehaald bij hun families Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,als ze drie of vier zijn. Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze worden afgezonderd in een wereld van duisternis, Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,in stenen hutten aan voeten van gletsjers, 18 jaar lang. Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Twee periodes van negen jaar, Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,bewust gekozen om de negen maanden vorming na te bootsen Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,die zij in de schoot van hun moeder doorbrengen. Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu zijn ze bij wijze van spreken in de schoot van de grote moeder. Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze hele tijd Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,worden hen de maatschappelijke waarden bijgebracht, Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:52.00,Default,,0000,0000,0000,,waarden die de aanname in zich dragen dat Dialogue: 0,0:08:52.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,alleen hún gebeden de kosmische -of ecologische- balans Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,in stand kunnen houden. Dialogue: 0,0:08:58.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze inwijding eindigt Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,met de dag dat ze ineens naar buiten mogen Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,en voor het eerst in hun leven, als ze 18 zijn, Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,een zonsopgang zien. Op dat heldere moment van bewustzijn Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,van het eerste licht, als de Zon de hellingen Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,van het schitterende landschap met haar licht overgiet, Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,wordt opeens alles dat ze abstract hebben geleerd Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,bevestigd in volle glorie. De priesters zeggen: Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,'Zie je? Het is zoals ik je gezegd heb. Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo mooi is het echt. Het is aan jou dit te beschermen.' Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze noemen zichzelf de oudere broers. Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Volgens hen zijn wij de jongere broers, Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van de wereld. Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Op dit punt wordt het intuïtieniveau erg belangrijk. Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we denken aan inheemse volken en landschap, Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,halen we vaak Rousseau aan Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,en het oude fabeltje van de edele wilde, Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,een idee dat racistisch is in zijn eenvoud. Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Of we halen Thoreau aan en zeggen Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,dat deze volken dichter bij de Aarde staan dan wij. Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Inheemse volken zijn noch sentimenteel, Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,noch verzwakt door nostalgie. Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Voor beide is weinig ruimte Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,in de malariamoerassen van de Asmat Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,of in de ijzige winden van Tibet. Desalniettemin hebben zij Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,door tijd en ritueel een traditionele mystiek van de Aarde gesmeed, Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,die niet op het idee van 'er bewust dichtbij zijn' is gebaseerd, Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,maar op een veel subtielere intuïtie: Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,het idee dat de Aarde zelf slechts kan bestaan, Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat menselijk bewustzijn het de levensadem heeft gegeven. Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat betekent dat? Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Het betekent dat een klein kind uit de Andes, Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,dat opgegroeid is met het geloof dat de berg een Apu-geest is Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,die zijn of haar lot zal leiden, Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,een fundamenteel ander mens zal zijn Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:28.00,Default,,0000,0000,0000,,en een andere relatie tot die grondstof of die plek zal hebben Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,dan een klein kind uit Montana, Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,opgegroeid met het idee dat de berg een stapel stenen is, Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,klaar om te mijnen. Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Of het de woonplaats van een geest of een hoop erts is, is irrelevant. Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Interessant is de metafoor die de verhouding definieert Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen het individu en de natuurlijke wereld. Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben opgegroeid in de bossen van British Columbia Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,met het idee dat deze bossen er waren om gekapt te worden. Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat maakte mij een ander mens Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:51.00,Default,,0000,0000,0000,,dan mijn vrienden van de Kwagiulth, Dialogue: 0,0:10:51.00,0:10:53.00,Default,,0000,0000,0000,,die geloven dat die bossen de woonplaats van Kuxwhukw zijn Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,en de Kromme Snavel van de Hemel Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,en de kannibale geesten die in het noorden van de wereld rondzwierven. Dialogue: 0,0:10:57.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze geesten zijn belangrijk tijdens hun Hamatsa-inwijding. Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je begint bij het idee Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,dat deze culturen verschillende realiteiten kunnen scheppen, Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,begin je te begrip te krijgen Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,voor een aantal van hun buitengewone ontdekkingen. Neem deze plant. Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een foto die ik april jl. in de Noordwest-Amazone nam. Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is ayahuasca, Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,de meest krachtige psychoactive bereiding Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,uit het repertoire van de shaman. Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat ayahuasca zo fascinerend maakt, Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,is niet alleen het farmacologische potentieel ervan, Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:31.00,Default,,0000,0000,0000,,maar hoe doordacht het is. Het is opgebouwd uit twee bronnen. Dialogue: 0,0:11:31.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Enerzijds is er een houten liaan Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,die beta-carboline, harmine en harmaline Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,in zich draagt en licht hallucinerend werkt. Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je alleen de plant neemt, Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,lijkt het erop dat een blauwe rookwalm Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,door je bewustzijn drijft. Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,De plant wordt gemixt met bladeren van een koffie-achtige, Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Psychotria viridis. Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:52.00,Default,,0000,0000,0000,,De plant draagt krachtige tryptamines, Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,nauw verwant aan hersenserotonine, dimethyltryptamine, Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,5-methoxydimethyltryptamine. Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Heb je ooit de Yanomami gezien Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,als zij dat snuiven, Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,die substantie van verschillende soorten Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,die ook methoxydimethyltryptamine bevat? Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat poeder je neus in blazen, Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,is als uit een geweer geschoten worden, Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,beschilderd met barokke beelden, om te landen op een zee van elektriciteit. (Publiek lacht) Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit schept geen vervorming van de realiteit; Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,het schept ontbinding van de realiteit. Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik probeerde mijn professor, Richard Evan Shultes, te overtuigen -- Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,een man die het psychedelische tijdperk deed ontvonken Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,door zijn ontdekking van paddo's Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,in Mexico in de jaren 1930. Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik betoogde dat deze tryptamines niet te identificeren waren Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,als hallucinerend, omdat wanneer het effect zijn intrede doet, Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,er niemand meer thuis is om de hallucinatie te ervaren. (Publiek lacht) Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Tryptamines zijn niet oraal in te nemen, Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze van hun effect ontdaan worden door een enzym Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,in het menselijk darmkanaal: monoamine oxidase. Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen alleen oraal worden ingenomen met iets Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de monoamine van zíjn effect ontdoet. Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Het fascinerende is Dialogue: 0,0:12:57.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de beta-carbolines in de liaan Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:04.00,Default,,0000,0000,0000,,de benodigde monoamine-onderdrukkers zijn Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:08.00,Default,,0000,0000,0000,,om de tryptamine te activeren. Stel jezelf de vraag: Dialogue: 0,0:13:08.00,0:13:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kan dit volk in een flora van 80.000 plantensoorten Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,twee morfologisch ongerelateerde soorten vinden, Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,die gecombineerd Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,een biochemische variant van het geheel vormen Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,die groter is dan de som van de delen samen? Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,We zeggen eufemistisch 'trial and error', Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,dat hier als betekenisloos wordt ontmaskerd. Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,De Indianen zeggen: 'De planten praten tegen ons.' Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat betekent dat? Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze stam, de Cofan, kent 17 varianten van ayahuasca, Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,die zij alle op grote afstand kunnen identificeren, Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,die in onze ogen als één soort zouden gelden. Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je hun vraagt hoe zij hun taxonomie in kaart brengen, Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,zeggen ze: 'Ik dacht dat je iets van planten wist. Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet je dan helemaal niks?' Ik zei 'nee'. Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Naar blijkt kun je alle 17 soorten Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,in een nacht bij volle maan in verschillende toonladders horen zingen. Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Je promoveert er niet mee bij Harvard, Dialogue: 0,0:13:57.00,0:14:01.00,Default,,0000,0000,0000,,maar het is een stuk boeiender dan meeldraden tellen. Dialogue: 0,0:14:01.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Welnu, Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,het probleem is dat zelfs degenen onder ons Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:09.00,Default,,0000,0000,0000,,die sympathiek tegenover inheemse volken staan, Dialogue: 0,0:14:09.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,hen als curieus en kleurrijk zien, Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,maar gereduceerd tot een voetnoot in de geschiedenis Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,terwijl de echte wereld, betekenend onze wereld, doorgaat. Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,De waarheid is dat de 20e eeuw over 300 jaar Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,niet herinnerd zal worden om zijn oorlogen Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,of zijn technologische innovaties, Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,maar eerder als het tijdperk waarin we erbij stonden, Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en actief participeerden of passief toekeken bij Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,de massieve vernietiging van biologische en culturele diversiteit Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:32.00,Default,,0000,0000,0000,,op de planeet. Het probleem niet verandering. Dialogue: 0,0:14:32.00,0:14:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Alle culturen hebben altijd Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,deelgenomen aan een dans Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,met nieuwe levensmogelijkheden. Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Technologie op zich is ook het probleem niet. Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:44.00,Default,,0000,0000,0000,,De Sioux-indianen stopten niet Sioux te zijn, Dialogue: 0,0:14:44.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,toen zij hun pijl en boog opgaven, Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,net zo min als dat Amerikanen stopten Amerikanen te zijn, Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,toen zij hun paard en wagen opgaven. Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet verandering of technologie Dialogue: 0,0:14:50.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,die de integriteit van de etnosfeer bedreigt. Het is macht. Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Het wrede gezicht van de overheersing. Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Waar je ook ter wereld kijkt, Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,je zult merken dat het niet het lot is van deze culturen om te verdwijnen. Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn dynamische levende volken, Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,wier bestaan ontnomen wordt door identificeerbare krachten Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,die voorbij hun aanpassingsmogelijkheden reiken. Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Of dit nu gaat om de enorme ontbossing Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,in het thuisland van de Penan, Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,een nomadisch Zuidoost-Aziatisch volk Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,dat tot en met de vorige generatie in het woud leefde Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,en nu gereduceerd is tot dienstbaarheid en prostitutie Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de rivieroevers, Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,waar je kunt zien dat de rivier zelf is bezoedeld met het slib Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de helft van Borneo lijkt af te voeren Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:32.00,Default,,0000,0000,0000,,naar de Zuid-Chinese Zee, Dialogue: 0,0:15:32.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,waar Japanse vrachtvaarders wachten Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:38.00,Default,,0000,0000,0000,,om hun schepen te vullen met boomstammen uit het bos. Dialogue: 0,0:15:38.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,In het geval van de Yanomami Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn het ziektes die zijn binnengedrongen Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,als gevolg van de ontdekking van goud. Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Of als we naar de Tibetaanse bergen gaan, Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,waar ik veel onderzoek doe, Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,dan zie je het wrede gezicht van politieke overheersing. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Genocide, de fysieke uitroeiing van een volk Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:55.00,Default,,0000,0000,0000,,wordt universeel veroordeeld, maar etnocide, Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,de vernietiging van de levenswijze van een volk, wordt niet alleen niet veroordeeld, Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,maar wordt in veel gebieden zelfs gevierd Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,als onderdeel van een ontwikkelingsstrategie. Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,De pijn van Tibet is niet te bevatten, Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,totdat je er op het basisniveau mee in aanraking komt. Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb eens met een jonge collega 9000 kilometer over land gereisd Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,van Chengdu in West-China naar Lhasa. Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Pas toen ik in Lhasa kwam, Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,begreep ik het gezicht achter de statistieken Dialogue: 0,0:16:23.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,waar je over hoort. Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,6000 Heilige monumenten vernietigd, Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,1,2 miljoen mensen gedood Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de Culturele Revolutie. Dialogue: 0,0:16:33.00,0:16:35.00,Default,,0000,0000,0000,,De vader van mijn collega werd toegekend aan de Panchen Lama. Dialogue: 0,0:16:35.00,0:16:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Op basis daarvan werd hij direct gedood Dialogue: 0,0:16:37.00,0:16:39.00,Default,,0000,0000,0000,,toen de Chinese invasie begon. Dialogue: 0,0:16:39.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Zijn oom vluchtte met de Dalai Lama in de diaspora, Dialogue: 0,0:16:41.00,0:16:44.00,Default,,0000,0000,0000,,die de mensen tot in Nepal bracht. Dialogue: 0,0:16:44.00,0:16:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Zijn moeder werd gevangengezet Dialogue: 0,0:16:46.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze rijk was. Dialogue: 0,0:16:49.00,0:16:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij werd de gevangenis ingesmokkeld toen hij twee was, Dialogue: 0,0:16:51.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,hij verborg zich onder haar rok, Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat zij niet zonder hem kon. Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:57.00,Default,,0000,0000,0000,,De zus die zo heldhaftig smokkelde Dialogue: 0,0:16:57.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,werd in een opvoedingskamp gestopt. Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Op een dag stapte ze per ongeluk op een armband Dialogue: 0,0:17:01.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,van Mao. Voor deze overtreding Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:06.00,Default,,0000,0000,0000,,kreeg ze zeven jaar dwangarbeid opgelegd. Dialogue: 0,0:17:06.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,De pijn van Tibet kan ondraaglijk zijn, Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:12.00,Default,,0000,0000,0000,,maar de bevrijdende geest van het volk is iets om je aan vast te klampen. Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk komt het neer op een keuze. Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Willen we in een grijze wereld van eentonigheid leven Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,of willen we een kleurrijke wereld van diversiteit omarmen? Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,De grote antropologe Margaret Mead zei voor haar dood Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:28.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ze vreesde dat we richting een Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,algemeen, amorf wereldbeeld toebewegen. Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,We zouden niet alleen de menselijke verbeelding Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:39.00,Default,,0000,0000,0000,,beperkt zien worden tot een smal, modaal denkkader, Dialogue: 0,0:17:39.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ook zouden we eens ontwaken Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:43.00,Default,,0000,0000,0000,,en vergeten zijn dat er ook andere opties bestaan. Dialogue: 0,0:17:44.00,0:17:47.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen ons nederig voelen bij het idee dat onze soort Dialogue: 0,0:17:47.00,0:17:49.00,Default,,0000,0000,0000,,pas ongeveer [150.000] jaar op aarde is. Dialogue: 0,0:17:49.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,De Neolitische Revolutie, die ons landbouw gaf, Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:54.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij we ons overgaven aan de cult van het zaad, Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:56.00,Default,,0000,0000,0000,,toen de poëzie van de shaman vervangen werd Dialogue: 0,0:17:56.00,0:17:57.00,Default,,0000,0000,0000,,door het proza van de priesters Dialogue: 0,0:17:57.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,en we een overschot door specialisatie kregen, Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:02.00,Default,,0000,0000,0000,,vond slechts 10.000 jaar geleden plaats. Dialogue: 0,0:18:02.00,0:18:04.00,Default,,0000,0000,0000,,De moderne industriële wereld Dialogue: 0,0:18:04.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,is nog geen 300 jaar oud. Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze oppervlakkige geschiedenis geeft me niet het idee Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:11.00,Default,,0000,0000,0000,,dat we alle antwoorden op alle vraagstukken hebben Dialogue: 0,0:18:11.00,0:18:13.00,Default,,0000,0000,0000,,die de komende millennia op ons pad zullen komen. Dialogue: 0,0:18:13.00,0:18:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Als de ontelbare culturen van de wereld Dialogue: 0,0:18:15.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,om de betekenis van menszijn wordt gevraagd, Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:20.00,Default,,0000,0000,0000,,antwoorden zij met 10.000 verschillende stemmen. Dialogue: 0,0:18:20.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,En het is in dat lied dat we opnieuw de mogelijkheid zullen ontdekken Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:29.00,Default,,0000,0000,0000,,om te zijn wat we zijn: een volbewuste soort, Dialogue: 0,0:18:29.00,0:18:32.00,Default,,0000,0000,0000,,die alles in het werk stelt om alle volken en alle tuinen Dialogue: 0,0:18:32.00,0:18:38.00,Default,,0000,0000,0000,,te kunnen laten bloeien. Er zijn grootse momenten van optimisme. Dialogue: 0,0:18:38.00,0:18:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze foto heb ik op het noordelijke punt van Baffin Island genomen, Dialogue: 0,0:18:41.00,0:18:43.00,Default,,0000,0000,0000,,toen ik met Inuits op narwal ging jagen. Dialogue: 0,0:18:44.00,0:18:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze man, Olayuk, vertelde me een prachtig verhaal van zijn opa. Dialogue: 0,0:18:48.00,0:18:50.00,Default,,0000,0000,0000,,De Canadese overheid is niet altijd vriendelijk geweest Dialogue: 0,0:18:50.00,0:18:52.00,Default,,0000,0000,0000,,voor de Inuit. In de jaren 1950 werden ze, Dialogue: 0,0:18:52.00,0:18:55.00,Default,,0000,0000,0000,,om onze soevereiniteit te vestigen, in nederzettingen geplaatst. Dialogue: 0,0:18:55.00,0:18:59.00,Default,,0000,0000,0000,,De opa van Olayuk weigerde te gaan. Dialogue: 0,0:18:59.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,De familie vreesde voor zijn leven en ontnam hem al zijn wapens, Dialogue: 0,0:19:03.00,0:19:04.00,Default,,0000,0000,0000,,al zijn gereedschap. Dialogue: 0,0:19:05.00,0:19:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu moet je begrijpen dat de Inuit niet bang waren voor de kou; Dialogue: 0,0:19:07.00,0:19:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ze maakten er gebruik van. Dialogue: 0,0:19:08.00,0:19:11.00,Default,,0000,0000,0000,,De glij-ijzers van hun sleeën werden oorspronkelijk gemaakt Dialogue: 0,0:19:11.00,0:19:12.00,Default,,0000,0000,0000,,van vis in kariboehuid. Dialogue: 0,0:19:12.00,0:19:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Olayuks opa was niet bang voor de poolnacht Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:19.00,Default,,0000,0000,0000,,of de storm die raasde. Dialogue: 0,0:19:19.00,0:19:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij ging naar buiten, liet zijn broek van zeehondenhuid zakken Dialogue: 0,0:19:23.00,0:19:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en poepte in zijn hand. Toen de poep begon te bevriezen, Dialogue: 0,0:19:26.00,0:19:29.00,Default,,0000,0000,0000,,vormde hij het als een lemmet. Dialogue: 0,0:19:29.00,0:19:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij bracht een laagje speeksel aan op de zijkant van het mes. Dialogue: 0,0:19:31.00,0:19:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen het solide was, slachtte hij er een hond mee. Dialogue: 0,0:19:34.00,0:19:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij ontvelde de hond en improviseerde een harnas. Dialogue: 0,0:19:37.00,0:19:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Van de ribbenkast maakte hij een slee. Dialogue: 0,0:19:41.00,0:19:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij zocht een hond in de buurt Dialogue: 0,0:19:42.00,0:19:46.00,Default,,0000,0000,0000,,en verdween over de ijsvlakte, inclusief poepmes. Dialogue: 0,0:19:46.00,0:19:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Over met niets rondkomen gesproken. (Publiek lacht) Dialogue: 0,0:19:50.00,0:19:51.00,Default,,0000,0000,0000,,En dit, in veel opzichten, Dialogue: 0,0:19:51.00,0:19:53.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:19:53.00,0:19:55.00,Default,,0000,0000,0000,,staat symbool voor de weerstand van de Inuit Dialogue: 0,0:19:55.00,0:19:58.00,Default,,0000,0000,0000,,en alle inheemse volken ter wereld. Dialogue: 0,0:19:58.00,0:20:00.00,Default,,0000,0000,0000,,In april 1999 gaf de Canadese overheid Dialogue: 0,0:20:00.00,0:20:03.00,Default,,0000,0000,0000,,de Inuit het volledige beheer terug van Dialogue: 0,0:20:03.00,0:20:06.00,Default,,0000,0000,0000,,een stuk land groter dan California en Texas samen Dialogue: 0,0:20:06.00,0:20:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is ons nieuwe thuis. Het heet Nunavut. Dialogue: 0,0:20:09.00,0:20:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is onafhankelijk gebied. Zij beheren alle grondstoffen. Dialogue: 0,0:20:12.00,0:20:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een verbluffend voorbeeld van hoe een natiestaat Dialogue: 0,0:20:14.00,0:20:18.00,Default,,0000,0000,0000,,genoegdoening aan haar mensen kan bieden. Dialogue: 0,0:20:19.00,0:20:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten slotte, ik denk dat het duidelijk is, Dialogue: 0,0:20:22.00,0:20:23.00,Default,,0000,0000,0000,,ten minste voor wie naar Dialogue: 0,0:20:23.00,0:20:25.00,Default,,0000,0000,0000,,deze uithoeken van de wereld is gereisd, Dialogue: 0,0:20:27.00,0:20:28.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ze eigenlijk helemaal niet ver weg liggen. Dialogue: 0,0:20:28.00,0:20:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn iemands thuisland. Dialogue: 0,0:20:30.00,0:20:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze staan voor twijgen van de menselijke verbeelding, Dialogue: 0,0:20:32.00,0:20:36.00,Default,,0000,0000,0000,,die teruggaan naar het begin van de tijd. En voor ons allen, Dialogue: 0,0:20:36.00,0:20:39.00,Default,,0000,0000,0000,,zullen de dromen van deze kinderen, net als die van de onze, Dialogue: 0,0:20:39.00,0:20:42.00,Default,,0000,0000,0000,,deel worden van een onbedekte geografie van hoop. Dialogue: 0,0:20:42.00,0:20:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat we uiteindelijk doen bij National Geographic, Dialogue: 0,0:20:46.00,0:20:50.00,Default,,0000,0000,0000,,is uitgaan van het idee dat politici nooit iets bereiken. Dialogue: 0,0:20:50.00,0:20:51.00,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat polemiek -- Dialogue: 0,0:20:51.00,0:20:53.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:20:53.00,0:20:55.00,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat een polemiek niet overtuigt, Dialogue: 0,0:20:55.00,0:20:58.00,Default,,0000,0000,0000,,maar we geloven dat verhalen vertellen de wereld kan veranderen, Dialogue: 0,0:20:58.00,0:21:01.00,Default,,0000,0000,0000,,waardoor we waarschijnlijk de beste vertellers Dialogue: 0,0:21:01.00,0:21:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ter wereld zijn. Onze website wordt 35 miljoen keer per maand bezocht, Dialogue: 0,0:21:04.00,0:21:07.00,Default,,0000,0000,0000,,we zijn in 156 landen op tv Dialogue: 0,0:21:08.00,0:21:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en onze tijdschriften vinden een miljoenenpubliek. Dialogue: 0,0:21:10.00,0:21:13.00,Default,,0000,0000,0000,,We maken een veelvoud aan reizen Dialogue: 0,0:21:13.00,0:21:15.00,Default,,0000,0000,0000,,naar de etnosfeer, met ons publiek, Dialogue: 0,0:21:15.00,0:21:17.00,Default,,0000,0000,0000,,naar zulke bijzondere culturele plaatsen, Dialogue: 0,0:21:18.00,0:21:20.00,Default,,0000,0000,0000,,waarbij de toeschouwer zo geïmponeerd raakt Dialogue: 0,0:21:20.00,0:21:22.00,Default,,0000,0000,0000,,door wat hij ziet, zodat hopelijk Dialogue: 0,0:21:22.00,0:21:25.00,Default,,0000,0000,0000,,eenieder de belangrijkste openbaring Dialogue: 0,0:21:25.00,0:21:27.00,Default,,0000,0000,0000,,van de antropologie zal gaan omarmen: Dialogue: 0,0:21:27.00,0:21:31.00,Default,,0000,0000,0000,,dat deze wereld het verdient in verscheidenheid te bestaan, Dialogue: 0,0:21:31.00,0:21:32.00,Default,,0000,0000,0000,,dat we een manier kunnen vinden om te leven Dialogue: 0,0:21:32.00,0:21:35.00,Default,,0000,0000,0000,,in een multiculturele en pluralistische wereld Dialogue: 0,0:21:35.00,0:21:37.00,Default,,0000,0000,0000,,waar alle wijsheid van alle volkeren Dialogue: 0,0:21:37.00,0:21:40.00,Default,,0000,0000,0000,,kan bijdragen aan ons gezamenlijk welzijn. Dialogue: 0,0:21:40.00,0:21:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Heel hartelijk dank. Dialogue: 0,0:21:41.00,0:21:43.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)