1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Eén van de intense plezieren van reizen

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
en van etnografisch onderzoek

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
is de mogelijkheid om te leven tussen hen

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
die de oude gewoontes niet vergeten zijn,

5
00:00:09,000 --> 00:00:12,000
die hun verleden nog voelen in de wind,

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
het aanraken in door regen gepolijste stenen,

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
het proeven in bittere plantenbladeren.

8
00:00:17,000 --> 00:00:21,000
De wetenschap dat Jaguar-shamans nog steeds voorbij de Melkweg reizen,

9
00:00:21,000 --> 00:00:25,000
of dat de mythes van Inuit-ouderen nog met betekenis weerklinken,

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
of dat in de Himalaya

11
00:00:28,000 --> 00:00:32,000
boeddhisten nog steeds jacht maken op de adem van Dharma,

12
00:00:32,000 --> 00:00:35,000
herinnert je echt dé openbaring van de antropologie:

13
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
de wereld waarin wij leven

14
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
bestaat niet in een absolute zin, maar is

15
00:00:40,000 --> 00:00:41,000
slechts één model van de werkelijkheid,

16
00:00:41,000 --> 00:00:45,000
het gevolg van een toevallige set aanpassingskeuzes

17
00:00:45,000 --> 00:00:49,000
die onze voorouders generaties geleden maakten.

18
00:00:50,000 --> 00:00:54,000
Natuurlijk, we delen allemaal dezelfde aanpassende vereisten:

19
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Worden geboren. Brengen kinderen ter wereld.

20
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
We maken allen inwijdingsrites door.

21
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
Omgaan met de onverbiddelijke scheiding door de dood.

22
00:01:00,000 --> 00:01:04,000
Het kan dus geen verrassing zijn dat we allen zingen, dansen

23
00:01:04,000 --> 00:01:06,000
en kunst hebben.

24
00:01:06,000 --> 00:01:09,000
Maar interessant is de unieke kadans van het lied

25
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
en het ritme van de dans in elke verschillende cultuur.

26
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
Of dat nu gaat om de Penan in de wouden op Borneo,

27
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
of de Voodoo-acolieten in Haïti,

28
00:01:18,000 --> 00:01:22,000
of de strijders in de Kaisut-woestijn in Noord-Kenia,

29
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
de Curandero in het Andes-gebergte

30
00:01:27,000 --> 00:01:32,000
of de Caravanserai in het hart van de Sahara. --

31
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
Dit is de man met wie ik reisde door de woestijn,

32
00:01:34,000 --> 00:01:35,000
een maand geleden. --

33
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
of nu een yakherder op de hellingen van Qomolangma,

34
00:01:38,000 --> 00:01:40,000
Everest, de godin-moeder van de wereld.

35
00:01:40,000 --> 00:01:43,000
Zij leren ons allemaal dat we anders kunnen zijn,

36
00:01:43,000 --> 00:01:44,000
anders kunnen denken,

37
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
ons anders op aarde kunnen oriënteren.

38
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
Als je erover nadenkt, kan dit idee

39
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
je alleen maar hoop geven.

40
00:01:50,000 --> 00:01:53,000
Samen vormen de ontelbare culturen ter wereld

41
00:01:53,000 --> 00:01:57,000
een web van spiritueel en cultureel leven

42
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
dat de planeet omhult

43
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
en voor haar net zo belangrijk is

44
00:02:01,000 --> 00:02:04,000
als het biologische levensweb: de biosfeer.

45
00:02:04,000 --> 00:02:07,000
Dit culturele levensweb kun je je voorstellen

46
00:02:07,000 --> 00:02:08,000
als een etnosfeer.

47
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
De etnosfeer kun je definiëren als

48
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
het totaal van alle gedachtes, dromen, mythes,

49
00:02:13,000 --> 00:02:16,000
ideeën, inspiraties en intuïties die voortgebracht zijn

50
00:02:16,000 --> 00:02:20,000
door de menselijke verbeelding sinds het begin van ons bewustzijn.

51
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
De etnosfeer is de grote nalatenschap van de mensheid.

52
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
Zij is het symbool van al dat wij zijn

53
00:02:25,000 --> 00:02:29,000
en al dat wij kunnen zijn, als verbazingwekkend nieuwsgierige diersoort.

54
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Net zoals de biosfeer zwaar aangetast is,

55
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
is de etnosfeer dat ook--

56
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
en nog in veel grotere mate.

57
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
Geen bioloog zou durven beweren

58
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
dat minstens de helft van alle soorten op het punt

59
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
van uitsterven staat, omdat dat simpelweg niet waar is.

60
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
En juist dat, het meest apocalyptische scenario

61
00:02:46,000 --> 00:02:49,000
voor biodiversiteit,

62
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
komt niet eens in de buurt van het meest optimistische scenario

63
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
voor culturele diversiteit.

64
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
De beste indicator hiervan is het verlies aan talen.

65
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Toen iedereen hier aanwezig geboren werd,

66
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
werden er zesduizend talen op aarde gesproken.

67
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
Een taal is meer dan haar woordenschat

68
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
of haar grammaticale regels.

69
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Een taal is een opflikkering van de menselijke ziel.

70
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
Het is het voertuig waardoor de ziel van elke unieke cultuur

71
00:03:13,000 --> 00:03:14,000
de materiële wereld bereikt.

72
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
Elke taal is een eeuwenoud geesteswoud,

73
00:03:17,000 --> 00:03:21,000
een scheiding, een gedachte, een ecosysteem aan spirituele mogelijkheden.

74
00:03:21,000 --> 00:03:25,000
Van die zesduizend talen wordt vandaag de dag

75
00:03:25,000 --> 00:03:29,000
de helft daarvan niet meer in kinderoren gefluisterd.

76
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Ze worden baby's niet langer aangeleerd.

77
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
Effectief betekent dat, tenzij een verandering optreedt,

78
00:03:34,000 --> 00:03:35,000
dat ze al dood zijn.

79
00:03:35,000 --> 00:03:39,000
Is er iets eenzamers dan omhuld te worden door stilte,

80
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
de laatste van jouw volk te zijn jouw taal te spreken,

81
00:03:41,000 --> 00:03:44,000
geen kans te hebben de wijsheid van de voorouders door te geven

82
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
of de beloftes van de kinderen tegemoet te zien?

83
00:03:47,000 --> 00:03:50,000
Precies dat tergende lot is iemands benarde toestand

84
00:03:50,000 --> 00:03:52,000
elke twee weken ergens op aarde,

85
00:03:52,000 --> 00:03:54,000
want elke twee weken sterft er een oudere

86
00:03:54,000 --> 00:03:56,000
en met hem sterven de laatste lettergrepen

87
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
van een oude taal.

88
00:03:58,000 --> 00:04:00,000
Sommigen van jullie zeggen:

89
00:04:00,000 --> 00:04:01,000
'Zou de wereld geen betere plek zijn

90
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
als we allen dezelfde taal zouden spreken?'. Ik zeg:

91
00:04:04,000 --> 00:04:07,000
'Super, laten we Yoruba nemen. Of Kantonees.

92
00:04:07,000 --> 00:04:08,000
Of Kogi.'

93
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Je zult je opeens realiseren hoe het zou zijn

94
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
niet je eigen taal te kunnen spreken.

95
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
Dus wat ik eigenlijk wil doen vandaag

96
00:04:16,000 --> 00:04:20,000
is jullie meenemen op een korte reis

97
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
door de etnosfeer, die een beeld moet schetsen

98
00:04:22,000 --> 00:04:26,000
van wat in feite verloren is gegaan.

99
00:04:27,000 --> 00:04:34,000
Velen van ons vergeten dat wanneer ik het over

100
00:04:34,000 --> 00:04:36,000
'een andere manier van zijn' heb,

101
00:04:36,000 --> 00:04:38,000
ik ook echt heel andere manieren bedoel.

102
00:04:39,000 --> 00:04:44,000
Neem bijvoorbeeld dit Barasana-kind in de Noordwest-Amazone,

103
00:04:44,000 --> 00:04:45,000
het volk van de anaconda,

104
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
dat gelooft dat zij uit stroomopwaarts de melkrivier op voeren,

105
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
vanuit het oosten, in de buik van heilige slangen.

106
00:04:50,000 --> 00:04:53,000
Dit is een volk dat cognitief

107
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
de kleuren blauw en groen niet onderscheidt,

108
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
omdat het gewelf van de hemelen

109
00:04:57,000 --> 00:04:58,000
gelijk staat aan het gewelf van het oerwoud,

110
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
waar het volk afhankelijk van is.

111
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
Ze hebben een opvallende taal-en-huwelijksregel,

112
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
die linguïstische exogamie wordt genoemd:

113
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
je moet iemand trouwen die een andere taal spreekt.

114
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Dit heeft zijn wortels in het mythologische verleden,

115
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
maar het bijzondere voltrekt zich in hun huizen,

116
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
waar zes of zeven talen worden gesproken,

117
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
door deze kruiselingse huwelijken,

118
00:05:16,000 --> 00:05:19,000
maar je nooit iemand een taal hoort oefenen.

119
00:05:19,000 --> 00:05:22,000
Ze luisteren simpelweg en beginnen dan te spreken.

120
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
Eén van de fascinerendste stammen waarmee ik heb geleefd,

121
00:05:24,000 --> 00:05:28,000
de Waorani in Noordoost-Ecuador,

122
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
een verbluffend volk waarmee in 1958 vreedzaam contact werd gelegd.

123
00:05:31,000 --> 00:05:35,000
In 1957 probeerden vijf missionarissen contact te leggen,

124
00:05:35,000 --> 00:05:36,000
maar ze maakten een kritieke fout.

125
00:05:36,000 --> 00:05:37,000
Uit de lucht strooiden ze

126
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
foto's van zichzelf met

127
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
-naar ons idee- vriendelijke gebaren,

128
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
waarbij ze vergaten dat dit volk nog nooit

129
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
een tweedimensionaal beeld had gezien.

130
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
Ze raapten de foto's op

131
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
en probeerden de vorm achter het gezicht te vinden.

132
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
Toen ze niets vonden, concludeerden ze dat de duivel hen hiermee riep,

133
00:05:53,000 --> 00:05:56,000
waarna de missionarissen met speren doorboord werden.

134
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Maar de Waorani doorboorden niet alleen buitenstaanders,

135
00:05:59,000 --> 00:06:00,000
maar ook elkaar.

136
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
54% van hun sterftecijfer kwam voort uit doorboringen.

137
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
We konden genealogieën tot acht generaties terug traceren,

138
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
waarbij we twee gevallen van een natuurlijk dood vonden.

139
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
Toen we doorvroegen,

140
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
gaven ze toe dat één man ooit van ouderdom stierf,

141
00:06:12,000 --> 00:06:16,000
waarna hij toch maar doorboord werd. (Publiek lacht)

142
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Maar tegelijkertijd hadden ze een

143
00:06:19,000 --> 00:06:20,000
verbazingwekkend scherpzinnige kennis van het oerwoud.

144
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
Hun jagers konden urine op 40 passen afstand ruiken

145
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
en vertellen van welke diersoort het was.

146
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
Begin jaren '80 kreeg ik een verbluffende opdracht,

147
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
toen mijn professor mij vroeg

148
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
of ik naar Haïti wilde gaan

149
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
om daar geheime genootschappen te infiltreren

150
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
die de basis vormden van de macht van president Duvalier

151
00:06:37,000 --> 00:06:38,000
als ook zijn presidentiële elitecorps

152
00:06:38,000 --> 00:06:41,000
en zo het gif veilig te stellen waaruit zombies gemaakt worden.

153
00:06:41,000 --> 00:06:44,000
Om van deze sensationele zaken wat te kunnen begrijpen,

154
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
moest ik eerst iets leren over dit bijzonder geloof

155
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
van Vodoun (Voodoo), dat geen cult van zwarte magie is.

156
00:06:50,000 --> 00:06:53,000
Het is daarentegen een complex metafysisch wereldbeeld,

157
00:06:53,000 --> 00:06:54,000
erg interessant.

158
00:06:54,000 --> 00:06:55,000
Zou ik je vragen de grote wereldreligies te noemen,

159
00:06:55,000 --> 00:06:56,000
wat zou je dan zeggen?

160
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Christendom, islam, boeddhisme, jodendom, etc.

161
00:06:59,000 --> 00:07:01,000
Eén continent wordt altijd buiten beschouwing gelaten,

162
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
vanuit de aanname dat Afrika beneden de Sahara

163
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
geen religieus geloof had. Natuurlijk hadden ze dit wel.

164
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
Voodoo is simpelweg het destillaat

165
00:07:08,000 --> 00:07:09,000
van deze diepgaande religieuze ideeën,

166
00:07:09,000 --> 00:07:12,000
verspreid in de tragische diaspora tijdens de slavernijperiode.

167
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Wat voodoo zo interessant maakt,

168
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
is de levende verhouding

169
00:07:16,000 --> 00:07:17,000
tussen de levenden en de doden.

170
00:07:17,000 --> 00:07:18,000
De levenden baren de geesten.

171
00:07:18,000 --> 00:07:21,000
De geesten kunnen aangeroepen worden van onder het Grote Water,

172
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
antwoordend op het dansritme

173
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
waarmee de ziel van de levende tijdelijk verplaatst wordt,

174
00:07:25,000 --> 00:07:29,000
zodat tijdens dat ene schitterende moment de volgeling even de god wordt.

175
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
Daarom zeggen voodooïsten graag:

176
00:07:31,000 --> 00:07:34,000
'Jullie blanken gaan naar de kerk en praten over God.

177
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Wij dansen in de tempel en worden God.'

178
00:07:36,000 --> 00:07:39,000
En omdat je zo bezeten bent door de geest,

179
00:07:39,000 --> 00:07:40,000
wat kan je gebeuren?

180
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
Dit leidt tot een verbluffende vertoning:

181
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Voodoo-volgelingen in trance

182
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
die straffeloos gloeiende kolen betasten.

183
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
Deze vertoning demonstreert de mogelijkheid van de geest

184
00:07:51,000 --> 00:07:52,000
om het lichaam te beïnvloeden

185
00:07:52,000 --> 00:07:55,000
wanneer deze in extreme extase is.

186
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
Van alle volken waar ik ooit mee heb geleefd,

187
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
zijn de Kogi het meest buitengewoon ,

188
00:08:00,000 --> 00:08:03,000
een volk uit het noorden van Colombia.

189
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
Afstammelingen van de Tairona-beschaving,

190
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
die ooit de Caribische kustvlakte van Colombia hebben bevolkt

191
00:08:09,000 --> 00:08:10,000
in de nasleep van de verovering.

192
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
Zij trokken zich terug in een geïsoleerd vulkanisch massief

193
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
dat boven de kustvlakte uittorent.

194
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
In een met bloed doordrenkt continent

195
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
werd alleen dit volk nooit veroverd door de Spanjaarden.

196
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
Nog steeds worden ze door ritueel priesterschap geregeerd,

197
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
maar de training tot priester is nogal bijzonder.

198
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
De jonge acolieten worden weggehaald bij hun families

199
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
als ze drie of vier zijn.

200
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
Ze worden afgezonderd in een wereld van duisternis,

201
00:08:32,000 --> 00:08:36,000
in stenen hutten aan voeten van gletsjers, 18 jaar lang.

202
00:08:36,000 --> 00:08:37,000
Twee periodes van negen jaar,

203
00:08:37,000 --> 00:08:40,000
bewust gekozen om de negen maanden vorming na te bootsen

204
00:08:40,000 --> 00:08:42,000
die zij in de schoot van hun moeder doorbrengen.

205
00:08:42,000 --> 00:08:45,000
Nu zijn ze bij wijze van spreken in de schoot van de grote moeder.

206
00:08:45,000 --> 00:08:46,000
Deze hele tijd

207
00:08:47,000 --> 00:08:50,000
worden hen de maatschappelijke waarden bijgebracht,

208
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
waarden die de aanname in zich dragen dat

209
00:08:52,000 --> 00:08:55,000
alleen hún gebeden de kosmische -of ecologische- balans

210
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
in stand kunnen houden.

211
00:08:58,000 --> 00:08:59,000
Deze inwijding eindigt

212
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
met de dag dat ze ineens naar buiten mogen

213
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
en voor het eerst in hun leven, als ze 18 zijn,

214
00:09:04,000 --> 00:09:08,000
een zonsopgang zien. Op dat heldere moment van bewustzijn

215
00:09:08,000 --> 00:09:11,000
van het eerste licht, als de Zon de hellingen

216
00:09:11,000 --> 00:09:12,000
van het schitterende landschap met haar licht overgiet,

217
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
wordt opeens alles dat ze abstract hebben geleerd

218
00:09:15,000 --> 00:09:18,000
bevestigd in volle glorie. De priesters zeggen:

219
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
'Zie je? Het is zoals ik je gezegd heb.

220
00:09:20,000 --> 00:09:23,000
Zo mooi is het echt. Het is aan jou dit te beschermen.'

221
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
Ze noemen zichzelf de oudere broers.

222
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
Volgens hen zijn wij de jongere broers,

223
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van de wereld.

224
00:09:32,000 --> 00:09:34,000
Op dit punt wordt het intuïtieniveau erg belangrijk.

225
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
Als we denken aan inheemse volken en landschap,

226
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
halen we vaak Rousseau aan

227
00:09:38,000 --> 00:09:41,000
en het oude fabeltje van de edele wilde,

228
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
een idee dat racistisch is in zijn eenvoud.

229
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
Of we halen Thoreau aan en zeggen

230
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
dat deze volken dichter bij de Aarde staan dan wij.

231
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
Inheemse volken zijn noch sentimenteel,

232
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
noch verzwakt door nostalgie.

233
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
Voor beide is weinig ruimte

234
00:09:54,000 --> 00:09:56,000
in de malariamoerassen van de Asmat

235
00:09:56,000 --> 00:09:59,000
of in de ijzige winden van Tibet. Desalniettemin hebben zij

236
00:09:59,000 --> 00:10:03,000
door tijd en ritueel een traditionele mystiek van de Aarde gesmeed,

237
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
die niet op het idee van 'er bewust dichtbij zijn' is gebaseerd,

238
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
maar op een veel subtielere intuïtie:

239
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
het idee dat de Aarde zelf slechts kan bestaan,

240
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
omdat menselijk bewustzijn het de levensadem heeft gegeven.

241
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Wat betekent dat?

242
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Het betekent dat een klein kind uit de Andes,

243
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
dat opgegroeid is met het geloof dat de berg een Apu-geest is

244
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
die zijn of haar lot zal leiden,

245
00:10:22,000 --> 00:10:25,000
een fundamenteel ander mens zal zijn

246
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
en een andere relatie tot die grondstof of die plek zal hebben

247
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
dan een klein kind uit Montana,

248
00:10:30,000 --> 00:10:33,000
opgegroeid met het idee dat de berg een stapel stenen is,

249
00:10:33,000 --> 00:10:34,000
klaar om te mijnen.

250
00:10:34,000 --> 00:10:38,000
Of het de woonplaats van een geest of een hoop erts is, is irrelevant.

251
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
Interessant is de metafoor die de verhouding definieert

252
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
tussen het individu en de natuurlijke wereld.

253
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
Ik ben opgegroeid in de bossen van British Columbia

254
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
met het idee dat deze bossen er waren om gekapt te worden.

255
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
Dat maakte mij een ander mens

256
00:10:49,000 --> 00:10:51,000
dan mijn vrienden van de Kwagiulth,

257
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
die geloven dat die bossen de woonplaats van Kuxwhukw zijn

258
00:10:53,000 --> 00:10:54,000
en de Kromme Snavel van de Hemel

259
00:10:54,000 --> 00:10:57,000
en de kannibale geesten die in het noorden van de wereld rondzwierven.

260
00:10:57,000 --> 00:11:01,000
Deze geesten zijn belangrijk tijdens hun Hamatsa-inwijding.

261
00:11:01,000 --> 00:11:03,000
Als je begint bij het idee

262
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
dat deze culturen verschillende realiteiten kunnen scheppen,

263
00:11:05,000 --> 00:11:06,000
begin je te begrip te krijgen

264
00:11:06,000 --> 00:11:11,000
voor een aantal van hun buitengewone ontdekkingen. Neem deze plant.

265
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
Het is een foto die ik april jl. in de Noordwest-Amazone nam.

266
00:11:13,000 --> 00:11:16,000
Dit is ayahuasca,

267
00:11:16,000 --> 00:11:19,000
de meest krachtige psychoactive bereiding

268
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
uit het repertoire van de shaman.

269
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
Wat ayahuasca zo fascinerend maakt,

270
00:11:23,000 --> 00:11:27,000
is niet alleen het farmacologische potentieel ervan,

271
00:11:27,000 --> 00:11:31,000
maar hoe doordacht het is. Het is opgebouwd uit twee bronnen.

272
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
Enerzijds is er een houten liaan

273
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
die beta-carboline, harmine en harmaline

274
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
in zich draagt en licht hallucinerend werkt.

275
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
Als je alleen de plant neemt,

276
00:11:40,000 --> 00:11:42,000
lijkt het erop dat een blauwe rookwalm

277
00:11:42,000 --> 00:11:44,000
door je bewustzijn drijft.

278
00:11:44,000 --> 00:11:47,000
De plant wordt gemixt met bladeren van een koffie-achtige,

279
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
Psychotria viridis.

280
00:11:49,000 --> 00:11:52,000
De plant draagt krachtige tryptamines,

281
00:11:52,000 --> 00:11:56,000
nauw verwant aan hersenserotonine, dimethyltryptamine,

282
00:11:56,000 --> 00:11:57,000
5-methoxydimethyltryptamine.

283
00:11:57,000 --> 00:11:59,000
Heb je ooit de Yanomami gezien

284
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
als zij dat snuiven,

285
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
die substantie van verschillende soorten

286
00:12:04,000 --> 00:12:08,000
die ook methoxydimethyltryptamine bevat?

287
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Dat poeder je neus in blazen,

288
00:12:10,000 --> 00:12:14,000
is als uit een geweer geschoten worden,

289
00:12:14,000 --> 00:12:21,000
beschilderd met barokke beelden, om te landen op een zee van elektriciteit. (Publiek lacht)

290
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
Dit schept geen vervorming van de realiteit;

291
00:12:23,000 --> 00:12:24,000
het schept ontbinding van de realiteit.

292
00:12:24,000 --> 00:12:27,000
Ik probeerde mijn professor, Richard Evan Shultes, te overtuigen --

293
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
een man die het psychedelische tijdperk deed ontvonken

294
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
door zijn ontdekking van paddo's

295
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
in Mexico in de jaren 1930.

296
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
Ik betoogde dat deze tryptamines niet te identificeren waren

297
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
als hallucinerend, omdat wanneer het effect zijn intrede doet,

298
00:12:38,000 --> 00:12:42,000
er niemand meer thuis is om de hallucinatie te ervaren. (Publiek lacht)

299
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
Tryptamines zijn niet oraal in te nemen,

300
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
omdat ze van hun effect ontdaan worden door een enzym

301
00:12:47,000 --> 00:12:50,000
in het menselijk darmkanaal: monoamine oxidase.

302
00:12:50,000 --> 00:12:53,000
Ze kunnen alleen oraal worden ingenomen met iets

303
00:12:53,000 --> 00:12:56,000
dat de monoamine van zíjn effect ontdoet.

304
00:12:56,000 --> 00:12:57,000
Het fascinerende is

305
00:12:57,000 --> 00:13:01,000
dat de beta-carbolines in de liaan

306
00:13:01,000 --> 00:13:04,000
de benodigde monoamine-onderdrukkers zijn

307
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
om de tryptamine te activeren. Stel jezelf de vraag:

308
00:13:08,000 --> 00:13:12,000
Hoe kan dit volk in een flora van 80.000 plantensoorten

309
00:13:12,000 --> 00:13:16,000
twee morfologisch ongerelateerde soorten vinden,

310
00:13:16,000 --> 00:13:17,000
die gecombineerd

311
00:13:17,000 --> 00:13:19,000
een biochemische variant van het geheel vormen

312
00:13:19,000 --> 00:13:21,000
die groter is dan de som van de delen samen?

313
00:13:21,000 --> 00:13:24,000
We zeggen eufemistisch 'trial and error',

314
00:13:24,000 --> 00:13:25,000
dat hier als betekenisloos wordt ontmaskerd.

315
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
De Indianen zeggen: 'De planten praten tegen ons.'

316
00:13:29,000 --> 00:13:30,000
Wat betekent dat?

317
00:13:30,000 --> 00:13:34,000
Deze stam, de Cofan, kent 17 varianten van ayahuasca,

318
00:13:34,000 --> 00:13:37,000
die zij alle op grote afstand kunnen identificeren,

319
00:13:38,000 --> 00:13:42,000
die in onze ogen als één soort zouden gelden.

320
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
Als je hun vraagt hoe zij hun taxonomie in kaart brengen,

321
00:13:44,000 --> 00:13:47,000
zeggen ze: 'Ik dacht dat je iets van planten wist.

322
00:13:47,000 --> 00:13:49,000
Weet je dan helemaal niks?' Ik zei 'nee'.

323
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
Naar blijkt kun je alle 17 soorten

324
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
in een nacht bij volle maan in verschillende toonladders horen zingen.

325
00:13:55,000 --> 00:13:57,000
Je promoveert er niet mee bij Harvard,

326
00:13:57,000 --> 00:14:01,000
maar het is een stuk boeiender dan meeldraden tellen.

327
00:14:01,000 --> 00:14:02,000
Welnu,

328
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
(Applaus)

329
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
het probleem is dat zelfs degenen onder ons

330
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
die sympathiek tegenover inheemse volken staan,

331
00:14:09,000 --> 00:14:10,000
hen als curieus en kleurrijk zien,

332
00:14:10,000 --> 00:14:12,000
maar gereduceerd tot een voetnoot in de geschiedenis

333
00:14:12,000 --> 00:14:15,000
terwijl de echte wereld, betekenend onze wereld, doorgaat.

334
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
De waarheid is dat de 20e eeuw over 300 jaar

335
00:14:17,000 --> 00:14:20,000
niet herinnerd zal worden om zijn oorlogen

336
00:14:20,000 --> 00:14:21,000
of zijn technologische innovaties,

337
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
maar eerder als het tijdperk waarin we erbij stonden,

338
00:14:24,000 --> 00:14:26,000
en actief participeerden of passief toekeken bij

339
00:14:26,000 --> 00:14:29,000
de massieve vernietiging van biologische en culturele diversiteit

340
00:14:29,000 --> 00:14:32,000
op de planeet. Het probleem niet verandering.

341
00:14:32,000 --> 00:14:34,000
Alle culturen hebben altijd

342
00:14:34,000 --> 00:14:37,000
deelgenomen aan een dans

343
00:14:37,000 --> 00:14:38,000
met nieuwe levensmogelijkheden.

344
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
Technologie op zich is ook het probleem niet.

345
00:14:42,000 --> 00:14:44,000
De Sioux-indianen stopten niet Sioux te zijn,

346
00:14:44,000 --> 00:14:45,000
toen zij hun pijl en boog opgaven,

347
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
net zo min als dat Amerikanen stopten Amerikanen te zijn,

348
00:14:47,000 --> 00:14:49,000
toen zij hun paard en wagen opgaven.

349
00:14:49,000 --> 00:14:50,000
Het is niet verandering of technologie

350
00:14:50,000 --> 00:14:54,000
die de integriteit van de etnosfeer bedreigt. Het is macht.

351
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
Het wrede gezicht van de overheersing.

352
00:14:56,000 --> 00:14:58,000
Waar je ook ter wereld kijkt,

353
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
je zult merken dat het niet het lot is van deze culturen om te verdwijnen.

354
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
Dit zijn dynamische levende volken,

355
00:15:03,000 --> 00:15:06,000
wier bestaan ontnomen wordt door identificeerbare krachten

356
00:15:06,000 --> 00:15:08,000
die voorbij hun aanpassingsmogelijkheden reiken.

357
00:15:08,000 --> 00:15:10,000
Of dit nu gaat om de enorme ontbossing

358
00:15:11,000 --> 00:15:13,000
in het thuisland van de Penan,

359
00:15:13,000 --> 00:15:16,000
een nomadisch Zuidoost-Aziatisch volk

360
00:15:16,000 --> 00:15:20,000
dat tot en met de vorige generatie in het woud leefde

361
00:15:20,000 --> 00:15:23,000
en nu gereduceerd is tot dienstbaarheid en prostitutie

362
00:15:23,000 --> 00:15:25,000
aan de rivieroevers,

363
00:15:25,000 --> 00:15:29,000
waar je kunt zien dat de rivier zelf is bezoedeld met het slib

364
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
dat de helft van Borneo lijkt af te voeren

365
00:15:31,000 --> 00:15:32,000
naar de Zuid-Chinese Zee,

366
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
waar Japanse vrachtvaarders wachten

367
00:15:34,000 --> 00:15:38,000
om hun schepen te vullen met boomstammen uit het bos.

368
00:15:38,000 --> 00:15:39,000
In het geval van de Yanomami

369
00:15:39,000 --> 00:15:41,000
zijn het ziektes die zijn binnengedrongen

370
00:15:41,000 --> 00:15:43,000
als gevolg van de ontdekking van goud.

371
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
Of als we naar de Tibetaanse bergen gaan,

372
00:15:45,000 --> 00:15:47,000
waar ik veel onderzoek doe,

373
00:15:48,000 --> 00:15:51,000
dan zie je het wrede gezicht van politieke overheersing.

374
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
Genocide, de fysieke uitroeiing van een volk

375
00:15:53,000 --> 00:15:55,000
wordt universeel veroordeeld, maar etnocide,

376
00:15:56,000 --> 00:15:59,000
de vernietiging van de levenswijze van een volk, wordt niet alleen niet veroordeeld,

377
00:15:59,000 --> 00:16:02,000
maar wordt in veel gebieden zelfs gevierd

378
00:16:02,000 --> 00:16:04,000
als onderdeel van een ontwikkelingsstrategie.

379
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
De pijn van Tibet is niet te bevatten,

380
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
totdat je er op het basisniveau mee in aanraking komt.

381
00:16:09,000 --> 00:16:13,000
Ik heb eens met een jonge collega 9000 kilometer over land gereisd

382
00:16:13,000 --> 00:16:16,000
van Chengdu in West-China naar Lhasa.

383
00:16:16,000 --> 00:16:20,000
Pas toen ik in Lhasa kwam,

384
00:16:20,000 --> 00:16:23,000
begreep ik het gezicht achter de statistieken

385
00:16:23,000 --> 00:16:24,000
waar je over hoort.

386
00:16:24,000 --> 00:16:28,000
6000 Heilige monumenten vernietigd,

387
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
1,2 miljoen mensen gedood

388
00:16:31,000 --> 00:16:32,000
tijdens de Culturele Revolutie.

389
00:16:33,000 --> 00:16:35,000
De vader van mijn collega werd toegekend aan de Panchen Lama.

390
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
Op basis daarvan werd hij direct gedood

391
00:16:37,000 --> 00:16:39,000
toen de Chinese invasie begon.

392
00:16:39,000 --> 00:16:41,000
Zijn oom vluchtte met de Dalai Lama in de diaspora,

393
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
die de mensen tot in Nepal bracht.

394
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
Zijn moeder werd gevangengezet

395
00:16:46,000 --> 00:16:48,000
omdat ze rijk was.

396
00:16:49,000 --> 00:16:51,000
Hij werd de gevangenis ingesmokkeld toen hij twee was,

397
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
hij verborg zich onder haar rok,

398
00:16:53,000 --> 00:16:55,000
omdat zij niet zonder hem kon.

399
00:16:55,000 --> 00:16:57,000
De zus die zo heldhaftig smokkelde

400
00:16:57,000 --> 00:16:58,000
werd in een opvoedingskamp gestopt.

401
00:16:58,000 --> 00:17:00,000
Op een dag stapte ze per ongeluk op een armband

402
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
van Mao. Voor deze overtreding

403
00:17:03,000 --> 00:17:06,000
kreeg ze zeven jaar dwangarbeid opgelegd.

404
00:17:06,000 --> 00:17:09,000
De pijn van Tibet kan ondraaglijk zijn,

405
00:17:09,000 --> 00:17:12,000
maar de bevrijdende geest van het volk is iets om je aan vast te klampen.

406
00:17:13,000 --> 00:17:16,000
Uiteindelijk komt het neer op een keuze.

407
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
Willen we in een grijze wereld van eentonigheid leven

408
00:17:19,000 --> 00:17:22,000
of willen we een kleurrijke wereld van diversiteit omarmen?

409
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
De grote antropologe Margaret Mead zei voor haar dood

410
00:17:25,000 --> 00:17:28,000
dat ze vreesde dat we richting een

411
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
algemeen, amorf wereldbeeld toebewegen.

412
00:17:30,000 --> 00:17:35,000
We zouden niet alleen de menselijke verbeelding

413
00:17:35,000 --> 00:17:39,000
beperkt zien worden tot een smal, modaal denkkader,

414
00:17:39,000 --> 00:17:40,000
maar ook zouden we eens ontwaken

415
00:17:40,000 --> 00:17:43,000
en vergeten zijn dat er ook andere opties bestaan.

416
00:17:44,000 --> 00:17:47,000
We kunnen ons nederig voelen bij het idee dat onze soort

417
00:17:47,000 --> 00:17:49,000
pas ongeveer [150.000] jaar op aarde is.

418
00:17:49,000 --> 00:17:52,000
De Neolitische Revolutie, die ons landbouw gaf,

419
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
waarbij we ons overgaven aan de cult van het zaad,

420
00:17:54,000 --> 00:17:56,000
toen de poëzie van de shaman vervangen werd

421
00:17:56,000 --> 00:17:57,000
door het proza van de priesters

422
00:17:57,000 --> 00:18:00,000
en we een overschot door specialisatie kregen,

423
00:18:00,000 --> 00:18:02,000
vond slechts 10.000 jaar geleden plaats.

424
00:18:02,000 --> 00:18:04,000
De moderne industriële wereld

425
00:18:04,000 --> 00:18:06,000
is nog geen 300 jaar oud.

426
00:18:06,000 --> 00:18:08,000
Deze oppervlakkige geschiedenis geeft me niet het idee

427
00:18:08,000 --> 00:18:11,000
dat we alle antwoorden op alle vraagstukken hebben

428
00:18:11,000 --> 00:18:13,000
die de komende millennia op ons pad zullen komen.

429
00:18:13,000 --> 00:18:15,000
Als de ontelbare culturen van de wereld

430
00:18:15,000 --> 00:18:18,000
om de betekenis van menszijn wordt gevraagd,

431
00:18:18,000 --> 00:18:20,000
antwoorden zij met 10.000 verschillende stemmen.

432
00:18:20,000 --> 00:18:26,000
En het is in dat lied dat we opnieuw de mogelijkheid zullen ontdekken

433
00:18:26,000 --> 00:18:29,000
om te zijn wat we zijn: een volbewuste soort,

434
00:18:29,000 --> 00:18:32,000
die alles in het werk stelt om alle volken en alle tuinen

435
00:18:32,000 --> 00:18:38,000
te kunnen laten bloeien. Er zijn grootse momenten van optimisme.

436
00:18:38,000 --> 00:18:41,000
Deze foto heb ik op het noordelijke punt van Baffin Island genomen,

437
00:18:41,000 --> 00:18:43,000
toen ik met Inuits op narwal ging jagen.

438
00:18:44,000 --> 00:18:47,000
Deze man, Olayuk, vertelde me een prachtig verhaal van zijn opa.

439
00:18:48,000 --> 00:18:50,000
De Canadese overheid is niet altijd vriendelijk geweest

440
00:18:50,000 --> 00:18:52,000
voor de Inuit. In de jaren 1950 werden ze,

441
00:18:52,000 --> 00:18:55,000
om onze soevereiniteit te vestigen, in nederzettingen geplaatst.

442
00:18:55,000 --> 00:18:59,000
De opa van Olayuk weigerde te gaan.

443
00:18:59,000 --> 00:19:03,000
De familie vreesde voor zijn leven en ontnam hem al zijn wapens,

444
00:19:03,000 --> 00:19:04,000
al zijn gereedschap.

445
00:19:05,000 --> 00:19:07,000
Nu moet je begrijpen dat de Inuit niet bang waren voor de kou;

446
00:19:07,000 --> 00:19:08,000
ze maakten er gebruik van.

447
00:19:08,000 --> 00:19:11,000
De glij-ijzers van hun sleeën werden oorspronkelijk gemaakt

448
00:19:11,000 --> 00:19:12,000
van vis in kariboehuid.

449
00:19:12,000 --> 00:19:17,000
Olayuks opa was niet bang voor de poolnacht

450
00:19:17,000 --> 00:19:19,000
of de storm die raasde.

451
00:19:19,000 --> 00:19:22,000
Hij ging naar buiten, liet zijn broek van zeehondenhuid zakken

452
00:19:23,000 --> 00:19:26,000
en poepte in zijn hand. Toen de poep begon te bevriezen,

453
00:19:26,000 --> 00:19:29,000
vormde hij het als een lemmet.

454
00:19:29,000 --> 00:19:31,000
Hij bracht een laagje speeksel aan op de zijkant van het mes.

455
00:19:31,000 --> 00:19:34,000
Toen het solide was, slachtte hij er een hond mee.

456
00:19:34,000 --> 00:19:37,000
Hij ontvelde de hond en improviseerde een harnas.

457
00:19:37,000 --> 00:19:40,000
Van de ribbenkast maakte hij een slee.

458
00:19:41,000 --> 00:19:42,000
Hij zocht een hond in de buurt

459
00:19:42,000 --> 00:19:46,000
en verdween over de ijsvlakte, inclusief poepmes.

460
00:19:46,000 --> 00:19:50,000
Over met niets rondkomen gesproken. (Publiek lacht)

461
00:19:50,000 --> 00:19:51,000
En dit, in veel opzichten,

462
00:19:51,000 --> 00:19:53,000
(Applaus)

463
00:19:53,000 --> 00:19:55,000
staat symbool voor de weerstand van de Inuit

464
00:19:55,000 --> 00:19:58,000
en alle inheemse volken ter wereld.

465
00:19:58,000 --> 00:20:00,000
In april 1999 gaf de Canadese overheid

466
00:20:00,000 --> 00:20:03,000
de Inuit het volledige beheer terug van

467
00:20:03,000 --> 00:20:06,000
een stuk land groter dan California en Texas samen

468
00:20:06,000 --> 00:20:08,000
Het is ons nieuwe thuis. Het heet Nunavut.

469
00:20:09,000 --> 00:20:12,000
Het is onafhankelijk gebied. Zij beheren alle grondstoffen.

470
00:20:12,000 --> 00:20:14,000
Het is een verbluffend voorbeeld van hoe een natiestaat

471
00:20:14,000 --> 00:20:18,000
genoegdoening aan haar mensen kan bieden.

472
00:20:19,000 --> 00:20:22,000
Ten slotte, ik denk dat het duidelijk is,

473
00:20:22,000 --> 00:20:23,000
ten minste voor wie naar

474
00:20:23,000 --> 00:20:25,000
deze uithoeken van de wereld is gereisd,

475
00:20:27,000 --> 00:20:28,000
dat ze eigenlijk helemaal niet ver weg liggen.

476
00:20:28,000 --> 00:20:30,000
Ze zijn iemands thuisland.

477
00:20:30,000 --> 00:20:32,000
Ze staan voor twijgen van de menselijke verbeelding,

478
00:20:32,000 --> 00:20:36,000
die teruggaan naar het begin van de tijd. En voor ons allen,

479
00:20:36,000 --> 00:20:39,000
zullen de dromen van deze kinderen, net als die van de onze,

480
00:20:39,000 --> 00:20:42,000
deel worden van een onbedekte geografie van hoop.

481
00:20:42,000 --> 00:20:46,000
Wat we uiteindelijk doen bij National Geographic,

482
00:20:46,000 --> 00:20:50,000
is uitgaan van het idee dat politici nooit iets bereiken.

483
00:20:50,000 --> 00:20:51,000
We denken dat polemiek --

484
00:20:51,000 --> 00:20:53,000
(Applaus)

485
00:20:53,000 --> 00:20:55,000
We denken dat een polemiek niet overtuigt,

486
00:20:55,000 --> 00:20:58,000
maar we geloven dat verhalen vertellen de wereld kan veranderen,

487
00:20:58,000 --> 00:21:01,000
waardoor we waarschijnlijk de beste vertellers

488
00:21:01,000 --> 00:21:04,000
ter wereld zijn. Onze website wordt 35 miljoen keer per maand bezocht,

489
00:21:04,000 --> 00:21:07,000
we zijn in 156 landen op tv

490
00:21:08,000 --> 00:21:10,000
en onze tijdschriften vinden een miljoenenpubliek.

491
00:21:10,000 --> 00:21:13,000
We maken een veelvoud aan reizen

492
00:21:13,000 --> 00:21:15,000
naar de etnosfeer, met ons publiek,

493
00:21:15,000 --> 00:21:17,000
naar zulke bijzondere culturele plaatsen,

494
00:21:18,000 --> 00:21:20,000
waarbij de toeschouwer zo geïmponeerd raakt

495
00:21:20,000 --> 00:21:22,000
door wat hij ziet, zodat hopelijk

496
00:21:22,000 --> 00:21:25,000
eenieder de belangrijkste openbaring

497
00:21:25,000 --> 00:21:27,000
van de antropologie zal gaan omarmen:

498
00:21:27,000 --> 00:21:31,000
dat deze wereld het verdient in verscheidenheid te bestaan,

499
00:21:31,000 --> 00:21:32,000
dat we een manier kunnen vinden om te leven

500
00:21:32,000 --> 00:21:35,000
in een multiculturele en pluralistische wereld

501
00:21:35,000 --> 00:21:37,000
waar alle wijsheid van alle volkeren

502
00:21:37,000 --> 00:21:40,000
kan bijdragen aan ons gezamenlijk welzijn.

503
00:21:40,000 --> 00:21:41,000
Heel hartelijk dank.

504
00:21:41,000 --> 00:21:43,000
(Applaus)