WEBVTT

00:00:00.829 --> 00:00:03.048
Une jap kimi.

NOTE Paragraph

00:00:03.048 --> 00:00:04.414
(shperthim)

NOTE Paragraph

00:00:04.414 --> 00:00:07.572
Ne rregull, ne rregull.

00:00:07.572 --> 00:00:09.853
Eshte me shume se sa nje shperthim,

00:00:09.853 --> 00:00:11.464
kimia ndodhet gjithandej.

00:00:11.464 --> 00:00:14.104
A ju ka ndodhur ndonjehere te gjendeni ne restorant duke

00:00:14.104 --> 00:00:16.449
e perseritur kete veprim pafundesisht?

00:00:16.449 --> 00:00:18.654
Disa po pohojne me koke.

00:00:18.654 --> 00:00:20.982
Kohet e fundit i tregova kete studenteve te mi,

00:00:20.982 --> 00:00:25.331
dhe i kerkova te me shpjegonin se pse ndodhte kjo.

00:00:25.331 --> 00:00:27.952
Pyetjet dhe bisedat qe vijuan

00:00:27.952 --> 00:00:29.603
ishin magjepsese.

00:00:29.603 --> 00:00:31.417
Shikoni videon qe Maddie

00:00:31.417 --> 00:00:34.587
nga klasa e ores se trete me dergoi ate mbremje.

NOTE Paragraph

00:00:45.104 --> 00:00:47.569
(tingellime) (te qeshura)

NOTE Paragraph

00:00:47.569 --> 00:00:50.763
Kuptohet, si mesuesi i kimise se Maddie-t,

00:00:50.763 --> 00:00:53.869
mua me pelqeu shume fakti qe ajo vazhdoi te germonte

00:00:53.869 --> 00:00:56.487
ne lidhje me eksperimentin qesharak

00:00:56.487 --> 00:00:57.909
qe be beme ne klase.

00:00:57.909 --> 00:01:00.855
Por ajo qe me magjepsi me shume 
eshte fakti se kurioziteti

00:01:00.855 --> 00:01:02.549
e nxiti Maddie-n te arrinte nje nivel me te larte.

00:01:02.549 --> 00:01:04.682
Nese shihni me kujdes brenda gotes

00:01:04.682 --> 00:01:06.242
do te shihni nje qiri

00:01:06.242 --> 00:01:09.251
Maddie po perdor nxehtesine 
per t'i dhene nje skenar te ri

00:01:09.251 --> 00:01:12.028
ketij fenomeni.

NOTE Paragraph

00:01:12.028 --> 00:01:15.266
E dini, pyetjet dhe kurioziteti si ato te Maddie-t

00:01:15.266 --> 00:01:18.232
jane magnetet qe na lidhin pas mesuesve tane,

00:01:18.232 --> 00:01:21.184
dhe ato e transformojne gjithe teknologjine

00:01:21.184 --> 00:01:24.325
apo thashethemet ne mjete edukative.

00:01:24.325 --> 00:01:28.426
Por nese ua ofrojme nxenesve keto teknologji 
perpara se ata te behen kurioze,

00:01:28.426 --> 00:01:30.549
ne do t'i hiqnim vetes

00:01:30.549 --> 00:01:35.483
njerin prej mjeteve me te mira te mesuesve: 
pyetjet e nxenesve.

00:01:35.483 --> 00:01:39.863
Per shembull, duke e kaluar leksionin e merzitshem te klases

00:01:39.863 --> 00:01:41.640
ne ekranin e nje pajisje mobile

00:01:41.640 --> 00:01:43.477
ne mund te kursejme kohe mesimore,

00:01:43.477 --> 00:01:46.376
por nese ky eshte fokusi i pervojes se nxenesve tane,

00:01:46.376 --> 00:01:49.496
atehere ajo do te jete po e njejta bisede jo humane

00:01:49.496 --> 00:01:51.728
e veshur me rroba te bukura.

00:01:51.728 --> 00:01:54.003
Por nese gjejme guximin

00:01:54.003 --> 00:01:56.873
t'i konfuzojme nxenesit, t'i veme ne veshtiresi,

00:01:56.873 --> 00:01:59.149
t'i nxisim te bejne pyetje te verteta,

00:01:59.149 --> 00:02:02.149
permes ketyre pyetjeve, ne si mesues 
do te marrim informacione

00:02:02.149 --> 00:02:05.177
qe mund t'i perdorum per te modeluar

00:02:05.177 --> 00:02:08.868
metoda solide dhe te azhornuara 
te mesimdhenies se perzier.

NOTE Paragraph

00:02:08.868 --> 00:02:14.040
Pra, duke e lene menjane zhargonin mambo xhambo te shekullit te 21-te,

00:02:14.040 --> 00:02:18.244
e verteta eshte se une jap mesim prej 13 vjetesh,

00:02:18.244 --> 00:02:20.718
dhe mu desh te kaloja nje situate per jete a vdekje

00:02:20.718 --> 00:02:23.665
qe te dilja nga 10 vite pseudo-mesimdhenieje,

00:02:23.665 --> 00:02:27.280
situate qe me ndihmoi te kuptoja se pyetjet e nxenesve

00:02:27.280 --> 00:02:30.401
jane fara e nxenies se vertete,

00:02:30.401 --> 00:02:32.515
e jo nje program i shkruar

00:02:32.515 --> 00:02:35.811
qe u jep grimca te ndara informacionesh.

NOTE Paragraph

00:02:35.811 --> 00:02:39.283
Ne maj te vitit 2010, kur isha 35 vjec,

00:02:39.283 --> 00:02:42.376
me nje djale dy vjecar ne shtepi dhe nje tjeter ne rruge e siper,

00:02:42.376 --> 00:02:44.992
me diagnostikuan nje aneurizem te madh

00:02:44.992 --> 00:02:47.512
ne fund te aortes se kraharorit.

00:02:47.512 --> 00:02:50.564
Kjo coi ne nje operacion zemre. Ketu shihni emailin

00:02:50.564 --> 00:02:52.098
qe me dergoi doktori.

00:02:52.098 --> 00:02:55.623
Kur e mora kete email, une isha... me germa te medha...

00:02:55.623 --> 00:02:58.088
i frikesuar deri ne palce, ne rregull?

00:02:58.088 --> 00:03:02.307
Por cuditerisht gjeta momente qetesie te madhe

00:03:02.307 --> 00:03:05.997
fale sigurise qe kirurgu im tregonte.

00:03:05.997 --> 00:03:09.441
Ku e gjeti ky tip gjithe kete siguri dhe guxim?

NOTE Paragraph

00:03:09.441 --> 00:03:13.033
Kur ia bera kete pyetje, ai me tha tre gjera.

00:03:13.033 --> 00:03:16.415
Tha se se pari, kurioziteti e kishte nxitur

00:03:16.415 --> 00:03:18.690
te bente pyetje te veshtira ne lidhje me proceduren,

00:03:18.690 --> 00:03:21.875
mbi ate qe mund te funksiononte ose jo.

00:03:21.875 --> 00:03:24.969
E dyta, se ai e pranonte, dhe nuk ia kishte friken,

00:03:24.969 --> 00:03:27.045
procesit te rremujshem te provave dhe gabimeve,

00:03:27.045 --> 00:03:29.554
procesin e pashmangshem te provave dhe gabimeve.

00:03:29.554 --> 00:03:32.530
Dhe e treta, duke reflektuar intensivisht,

00:03:32.530 --> 00:03:35.206
ai mblodhi gjithe informacionin qe i duhej

00:03:35.206 --> 00:03:37.112
per te vizatuar dhe azhornuar proceduren,

00:03:37.112 --> 00:03:40.633
dhe me pas, pa iu dridhur dore, ai me shpetoi jeten.

NOTE Paragraph

00:03:40.633 --> 00:03:44.309
Une perfitova shume prej ketyre fjaleve te mencura,

00:03:44.309 --> 00:03:46.289
dhe, ate vjeshte, para se te rikthehesha ne klase,

00:03:46.289 --> 00:03:49.547
shkruajta tre rregulla te miat

00:03:49.547 --> 00:03:52.327
qe i sjell ne oren mesimore edhe sot e kesaj dite.

00:03:52.327 --> 00:03:56.369
Rregulli numer nje: I pari vjen kurioziteti.

00:03:56.369 --> 00:03:59.468
Pyetjet mund te hapin dritare mbi mesime te medha,

00:03:59.468 --> 00:04:02.158
por e kunderta nuk eshte e vertete.

00:04:02.158 --> 00:04:05.792
Rregulli number dy: Prano rremujen.

00:04:05.792 --> 00:04:08.463
Ne jemi te gjithe mesues. 
E dime te gjithe se te mesosh eshte e veshtire.

00:04:08.463 --> 00:04:11.334
Dhe, edhe pse metoda shkencore ndodhet

00:04:11.334 --> 00:04:14.785
ne faqen 5 te seksionit 1.2 ne kapitullin e pare

00:04:14.785 --> 00:04:18.240
ate qe e kapercejme cdo here, gjithsesi

00:04:18.240 --> 00:04:21.442
prova dhe gabimi mund te perbejne gjithnje anen informale

00:04:21.442 --> 00:04:23.359
te asaj qe ne bejme cdo dite

00:04:23.359 --> 00:04:26.691
ne Sacred Heart Cathedral ne sallen 206.

00:04:26.691 --> 00:04:30.713
Dhe rregulli number tre: Reflektoni.

00:04:30.713 --> 00:04:33.057
Ajo qe bejme eshte e rendesishme. 
Meriton kujdesin tone,

00:04:33.057 --> 00:04:36.289
por meriton edhe te rishikohet.

00:04:36.289 --> 00:04:39.067
A mund te shnderrohemi ne kirurge te klasave tona?

00:04:39.067 --> 00:04:42.063
Sikur ajo qe po bejme nje dite te mund te shpetonte jete.

00:04:42.063 --> 00:04:43.614
Nxenesit tane e meritojne kete.

00:04:43.614 --> 00:04:46.049
Dhe cdo rast eshte i vecante.

NOTE Paragraph

00:04:46.049 --> 00:04:47.144
(shperthim)

NOTE Paragraph

00:04:47.144 --> 00:04:49.091
Mire. Me falni.

00:04:49.091 --> 00:04:50.999
Mesuesi i kimise qe ndodhet brenda meje kishte nevoje

00:04:50.999 --> 00:04:53.834
t'a nxirrte ate nga sistemi perpara se te vazhdojme me tej.

NOTE Paragraph

00:04:53.834 --> 00:04:55.619
Keto jane dy vajzat e mia.

00:04:55.619 --> 00:04:59.291
Ajo qe shihni ne te djathte eshte Emmalou... 
jemi familje jugoresh.

00:04:59.291 --> 00:05:02.073
Dhe ne te majte eshte Riley.

00:05:02.073 --> 00:05:04.728
Riley pas pak javesh do te behet vajze e rritur.

00:05:04.728 --> 00:05:06.422
Do te mbushe kater vjec,

00:05:06.422 --> 00:05:08.672
dhe te gjithe ata qe njohin ndonje kater-vjecar

00:05:08.672 --> 00:05:11.872
e dine se atyre u pelqen shume te pyesin "Pse?"

00:05:11.872 --> 00:05:13.356
Po pra. Pse.

00:05:13.356 --> 00:05:15.666
Une mund t'i mesoj asaj gjithcka

00:05:15.666 --> 00:05:18.516
sepse ajo eshte kurioze per gjithcka.

00:05:18.516 --> 00:05:20.999
Ne te gjithe kemi qene kurioze ne ate moshe.

00:05:20.999 --> 00:05:24.474
Por sfida e vertete u perket mesuesve te ardhshem te Rajlit,

00:05:24.474 --> 00:05:27.296
qe ajo ende nuk i ka njohur.

00:05:27.296 --> 00:05:29.788
Si do t'a ruajne ata kete kuriozitet?

NOTE Paragraph

00:05:29.788 --> 00:05:35.270
Une do te thosha qe Rajli sherben 
si metafore per te gjithe femijet,

00:05:35.270 --> 00:05:38.664
dhe une mendoj se braktisja e shkolles 
vjen ne forma te ndryshme...

00:05:38.664 --> 00:05:41.988
nga nxenesit e viteve te fundit qe ikin para se viti te filloje

00:05:41.988 --> 00:05:47.006
deri tek ajo karrigia bosh ne fund te klases 
se nje shkolle te mesme ne qytet.

00:05:47.006 --> 00:05:49.681
Por nese ne si edukatore leme menjane

00:05:49.681 --> 00:05:52.263
rolin e thjeshte si shperndares njohurish

00:05:52.263 --> 00:05:54.600
dhe pranojme paradigmen e re

00:05:54.600 --> 00:05:57.644
si mbjelles se kuriozitetit dhe pyetjeve,

00:05:57.644 --> 00:05:59.869
ndoshta do t'i japim me shume kuptim

00:05:59.869 --> 00:06:02.584
shkolles se te sotshmes, dhe te ndezim imagjinaten e tyre.

NOTE Paragraph

00:06:02.584 --> 00:06:04.168
Shume faleminderit.

NOTE Paragraph

00:06:04.168 --> 00:06:09.861
(Duartrokitje)