1
00:00:00,359 --> 00:00:02,008
Zdravo. Ja sam arhitekta.

2
00:00:02,008 --> 00:00:04,456
Ja sam jedini arhitekta na svijetu

3
00:00:04,456 --> 00:00:07,772
koji pravi građevine od papira, 
kao što je ova kartonska cijev,

4
00:00:07,772 --> 00:00:10,338
i ova izložba je prva koju sam napravio

5
00:00:10,338 --> 00:00:11,846
koristeći kartonske cijevi.

6
00:00:11,846 --> 00:00:16,271
1986, mnogo, mnogo prije nego što su 
ljudi počeli da pričaju

7
00:00:16,271 --> 00:00:20,474
o ekološkim pitanjima 
i pitanjima životne sredine,

8
00:00:20,474 --> 00:00:23,764
Ja sam počeo da 
testiram papirne cijevi

9
00:00:23,764 --> 00:00:26,499
s namjerom da ih koristim
kao građevinski materijal.

10
00:00:26,499 --> 00:00:31,652
Veoma je komplikovano testirati
novi materijal za građenje,

11
00:00:31,652 --> 00:00:34,150
ali ovaj je mnogo jači 
nego što sam očekivao,

12
00:00:34,150 --> 00:00:36,362
i takođe je veoma vodootporan,

13
00:00:36,362 --> 00:00:38,257
a zato što je industrijski materijal

14
00:00:38,257 --> 00:00:40,960
on je otporan i na vatru.

15
00:00:40,960 --> 00:00:44,793
Zatim sam sagradio privremenu strukturu, 1990.

16
00:00:44,793 --> 00:00:47,800
Ovo je prva privremena građevina
napravljena od papira.

17
00:00:47,800 --> 00:00:51,870
Ima 330 cijevi, prečnika 55 cm,

18
00:00:51,870 --> 00:00:53,512
i samo 12 cijevi koje su

19
00:00:53,512 --> 00:00:56,282
široke 120 centimetara, ili četiri stope.

20
00:00:56,282 --> 00:00:58,902
Kao što vidite na fotografiji, 
unutra je toalet.

21
00:00:58,902 --> 00:01:01,553
U slučaju da ste završili sa toalet-papirom

22
00:01:01,553 --> 00:01:03,873
možete pocijepati unutrašnjost zida.
(Smijeh)

23
00:01:03,873 --> 00:01:06,265
Tako da je veoma korisno.

24
00:01:06,265 --> 00:01:10,304
Godine 2000. bio je veliki sajam u Njemačkoj

25
00:01:10,304 --> 00:01:12,923
i mene su pitali da dizajniram zgradu,

26
00:01:12,923 --> 00:01:15,717
zato što je tema sajma bila:
problemi životne sredine.

27
00:01:15,717 --> 00:01:20,205
Tako da sam ja izabran da
napravim paviljon od papirnih cijevi,

28
00:01:20,205 --> 00:01:21,932
od recikliranog papira.

29
00:01:21,932 --> 00:01:24,902
Cilj mog projekta se ne ogleda
u tome da se on jednostavno završi.

30
00:01:24,902 --> 00:01:26,986
Moj cilj je bio, da kada se
građevina sruši,

31
00:01:26,986 --> 00:01:30,962
jer mnogo zemalja prave gomilu paviljona

32
00:01:30,962 --> 00:01:34,062
ali nakon pola godine, pravimo
mnogo industrijskog otpada,

33
00:01:34,062 --> 00:01:38,743
da kada se građevina sruši,
može da se opet iskoristi ili reciklira.

34
00:01:38,743 --> 00:01:40,846
I naravno, moj paviljon je bio recilkiran.

35
00:01:40,846 --> 00:01:43,492
Tako da je to bio cilj mog dizajna.

36
00:01:43,492 --> 00:01:46,580
Onda, bio sam veoma srećan
što sam pobijedio na izboru

37
00:01:46,580 --> 00:01:49,238
arhitekte drugog
Pompidou Centra u Francuskoj,

38
00:01:49,238 --> 00:01:50,713
u gradu Mec.

39
00:01:50,713 --> 00:01:52,209
Pošto sam bio siromašan,

40
00:01:52,209 --> 00:01:54,376
želio sam da iznajmim 
kancelariju u Parizu

41
00:01:54,376 --> 00:01:55,893
ali nisam mogao da je priuštim,

42
00:01:55,893 --> 00:01:57,934
tako da sam odlučio
da dovedem moje studente u Pariz

43
00:01:57,934 --> 00:02:01,450
da sagradimo našu kancelariju 
na vrhu Pompidou Centra u Parizu

44
00:02:01,450 --> 00:02:02,685
sami.

45
00:02:02,685 --> 00:02:06,014
Donijeli smo papirne cijevi i drvene spojnice

46
00:02:06,014 --> 00:02:10,099
da završimo 35 metara dugačku kancelariju.

47
00:02:10,099 --> 00:02:13,133
Živjeli smo tamo šest godina
bez plaćanja stanarine.

48
00:02:13,133 --> 00:02:17,004
(Smijeh)
(Aplauz)

49
00:02:17,004 --> 00:02:19,391
Hvala. Imao sam jedan veliki problem.

50
00:02:19,391 --> 00:02:21,745
Pošto smo bili dio izložbe,

51
00:02:21,745 --> 00:02:25,049
kada su moji prijatelji željeli da me vide,
morali su da kupe kartu.

52
00:02:25,049 --> 00:02:27,252
To je bio problem.

53
00:02:27,252 --> 00:02:30,020
Zatim sam završio Pompidou Centar u Mecu.

54
00:02:30,020 --> 00:02:31,974
To je veoma popularan muzej sada,

55
00:02:31,974 --> 00:02:35,140
I napravio sam veliki spomenik za vladu.

56
00:02:35,140 --> 00:02:37,039
Ali tada sam bio veoma razočaran

57
00:02:37,039 --> 00:02:39,635
u moju profesiju kao arhitekte,

58
00:02:39,635 --> 00:02:43,663
zato što ne pomažemo,
ne radimo za društvo,

59
00:02:43,663 --> 00:02:46,907
već za privilegovane ljude,

60
00:02:46,907 --> 00:02:50,099
bogate ljude, vlade, programere.

61
00:02:50,099 --> 00:02:52,619
Oni imaju novac i moć.

62
00:02:52,619 --> 00:02:54,416
A novac i moć su nevidljivi.

63
00:02:54,416 --> 00:02:58,244
Zato oni unajme nas da vizualizujemo
njihovu moć i novac

64
00:02:58,244 --> 00:03:00,462
pravljenjem monumentalnih građevina.

65
00:03:00,477 --> 00:03:02,642
To je naša profesija, 
i kao i kroz istoriju,

66
00:03:02,642 --> 00:03:04,994
i danas radimo isto to.

67
00:03:04,994 --> 00:03:08,318
Tako da sam bio veoma razočaran 
što ne radimo za društvo,

68
00:03:08,318 --> 00:03:12,305
iako ima mnogo ljudi

69
00:03:12,320 --> 00:03:15,212
koji su izgubili svoje kuće 
u prirodnim katastrofama.

70
00:03:15,212 --> 00:03:18,255
Ali moram reći, to više i nisu
prirodne katastrofe.

71
00:03:18,255 --> 00:03:21,240
Na primjer, zemljotresi nikad ne ubijaju ljude,

72
00:03:21,240 --> 00:03:23,413
već rušenje zgrada.

73
00:03:23,413 --> 00:03:25,453
To je odgovornost arhitekata.

74
00:03:25,453 --> 00:03:27,190
Tada neki ljudi trebaju 
privremeni smještaj,

75
00:03:27,190 --> 00:03:28,852
ali nema slobodnih arhitekata

76
00:03:28,852 --> 00:03:32,512
jer su svi zauzeti, 
radeći za privilegovane.

77
00:03:32,512 --> 00:03:36,391
Tako da sam pomislio da
i kao arhitekte

78
00:03:36,391 --> 00:03:41,147
možemo imati udjela
u konstrukciji privremenih smještaja.

79
00:03:41,147 --> 00:03:42,939
Možemo ih poboljšati.

80
00:03:42,939 --> 00:03:46,972
Tako da sam počeo da radim
u području katastrofa.

81
00:03:46,972 --> 00:03:50,698
1994, bila je velika 
katastrofa u Ruandi, Afrika.

82
00:03:50,698 --> 00:03:53,430
Dva plemena, Hutu i Tutsi,
su se borili međusobno

83
00:03:53,430 --> 00:03:55,928
Preko dva miliona ljudi
su postali izbjeglice.

84
00:03:55,928 --> 00:03:59,679
I bio sam veoma iznenađen
što vidim sklonište, izbjeglički kamp

85
00:03:59,679 --> 00:04:01,913
organizovan od strane U.N.

86
00:04:01,913 --> 00:04:05,207
Bili su tako siromašni, i smrzavali su se

87
00:04:05,207 --> 00:04:07,330
čak i sa prostirkama 
tokom sezone velikih kiša.

88
00:04:07,330 --> 00:04:10,085
U skloništima U.N.-a,

89
00:04:10,085 --> 00:04:12,391
samo su im davali plastične prostirke,

90
00:04:12,391 --> 00:04:16,540
i izbjeglice su morali da cijepaju drva

91
00:04:16,540 --> 00:04:18,306
Preko dva miliona ljudi je cijepalo drva.

92
00:04:18,306 --> 00:04:21,097
To je dovelo do ogromne deforestacije,

93
00:04:21,097 --> 00:04:22,830
i problema životne sredine.

94
00:04:22,830 --> 00:04:26,060
Zato su U.N. počele da prave 
aluminijumske barake.

95
00:04:26,060 --> 00:04:28,347
Veoma su skupe, i bacili su
mnogo novca na njih,

96
00:04:28,347 --> 00:04:30,273
i zato su nastavili da cijepaju drva.

97
00:04:30,273 --> 00:04:34,294
Zato sam predložio svoju ideju
kako bih popravio situaciju

98
00:04:34,294 --> 00:04:36,454
koristeći ove reciklirane papirne cijevi

99
00:04:36,454 --> 00:04:39,387
jer su tako jeftine,
a tako snažne,

100
00:04:39,387 --> 00:04:42,134
ali, moj budžet je bio samo
50 američkih dolara po jedinici

101
00:04:42,134 --> 00:04:45,095
Napravili smo 50 jedinica kako bi 
nam poslužile kao test za posmatranje

102
00:04:45,095 --> 00:04:50,801
izdržljivosti, otpornosti na 
vlagu, termite i tako dalje.

103
00:04:50,801 --> 00:04:55,381
A onda, sljedeće godine, 
1995., u Kobeu, Japan,

104
00:04:55,381 --> 00:04:57,174
imali smo veliki zemljotres.

105
00:04:57,174 --> 00:04:59,686
Skoro 7 000 ljudi je poginulo,

106
00:04:59,686 --> 00:05:02,677
najviše je stradao Nagata dio grada,

107
00:05:02,677 --> 00:05:05,995
a čitav grad je izgorio u vatri
nakon zemljotresa.

108
00:05:05,995 --> 00:05:09,936
Takođe sam otkrio da ima
mnogo vijetnamskih izbjeglica

109
00:05:09,936 --> 00:05:12,531
koji pate i skupljaju se u katoličkoj crkvi -

110
00:05:12,531 --> 00:05:14,450
čitava zgrada je uništena.

111
00:05:14,450 --> 00:05:17,951
Tako da sam otišao tamo i 
predložio sveštenicima,

112
00:05:17,951 --> 00:05:20,569
"Zašto ne bismo popravili crkvu
koristeći ove papirne cijevi?"

113
00:05:20,569 --> 00:05:23,709
A on je odgovorio:
"O bože, jesi li ti lud?

114
00:05:23,709 --> 00:05:25,818
Nakon vatre, kako možeš to da predložiš?"

115
00:05:25,818 --> 00:05:29,446
Tako da mi nije vjerovao,
ali ni ja nisam odustao.

116
00:05:29,446 --> 00:05:31,328
Počeo sam da komuniciram sa gradom Kobe,

117
00:05:31,328 --> 00:05:33,957
I upoznao sam ove vijetnamske izbjeglice.

118
00:05:33,957 --> 00:05:36,624
Živjeli su na veoma trošnim 
plastičnim prostirkama

119
00:05:36,624 --> 00:05:37,905
u parku.

120
00:05:37,905 --> 00:05:41,147
Tako da sam predložio da im napravim sklonište od papirnih cijevi, i sakupio novac.

121
00:05:41,147 --> 00:05:43,703
Napravio sam sklonište od
papirnih cijevi za njih,

122
00:05:43,703 --> 00:05:46,661
gradili su ga studenti

123
00:05:46,661 --> 00:05:48,244
i sklonište je bilo lako rasklopiti.

124
00:05:48,244 --> 00:05:51,453
Koristio sam pivsku burad kao temelj.

125
00:05:51,453 --> 00:05:54,043
Pitao sam Kirin pivaru za burad,

126
00:05:54,043 --> 00:05:56,763
pošto u to vrijeme, Asahi pivara

127
00:05:56,763 --> 00:05:58,775
je pravila crvenu plastičnu burad,

128
00:05:58,775 --> 00:06:01,189
čija se boja nije uklapala
sa bojom papirnih cijevi.

129
00:06:01,189 --> 00:06:03,507
Koordinacija boja je veoma važna.

130
00:06:03,507 --> 00:06:06,700
I takođe, sjećam se, očekivali smo

131
00:06:06,700 --> 00:06:09,055
da će biti piva unutar buradi,

132
00:06:09,055 --> 00:06:10,949
ali su burad stigla prazna. 
(Smijeh)

133
00:06:10,949 --> 00:06:14,341
Tako da je to bilo veoma razočaravajuće.

134
00:06:14,341 --> 00:06:16,579
Tokom ljeta smo moji studenti i ja,

135
00:06:16,579 --> 00:06:18,765
sagradili preko 50 skloništa.

136
00:06:18,765 --> 00:06:21,536
I konačno, sveštenik mi je povjerovao.

137
00:06:21,536 --> 00:06:23,827
Rekao mi je: "Sve dok možeš da skupiš novac sam

138
00:06:23,827 --> 00:06:26,081
dovedi svoje studente, i možete graditi."

139
00:06:26,081 --> 00:06:28,564
I tako smo pet nedjelja gradili crkvu.

140
00:06:28,564 --> 00:06:32,062
Trebala je da tu bude 3 godine,

141
00:06:32,062 --> 00:06:35,360
ali je u stvari ostala tamo 10 godina
jer je narod zavolio.

142
00:06:35,360 --> 00:06:39,169
Onda, u Tajvanu, bio je veliki zemljotres,

143
00:06:39,169 --> 00:06:43,119
I predložili smo im, da im doniramo ovu crkvu,

144
00:06:43,119 --> 00:06:44,720
tako da smo je rasformirali,

145
00:06:44,720 --> 00:06:46,965
i poslali u Tajvan, da je sklope volonteri.

146
00:06:46,965 --> 00:06:50,589
Ta crkva u Tajvanu je i danas tamo.

147
00:06:50,589 --> 00:06:53,080
Tako da je postala trajna građevina.

148
00:06:53,080 --> 00:06:57,729
Zapitao sam se, šta je trajna, 
a šta privremena građevina?

149
00:06:57,729 --> 00:06:59,662
Čak i zgrada od papira

150
00:06:59,662 --> 00:07:03,192
može biti trajna, sve dok je ljudi vole.

151
00:07:03,192 --> 00:07:05,488
Čak i betonska zgrada 
može biti vrlo privremena

152
00:07:05,488 --> 00:07:07,505
ako je napravljena da proizvodi novac.

153
00:07:07,505 --> 00:07:10,215
1999. u Turskoj, veliki zemljotres,

154
00:07:10,215 --> 00:07:14,365
otišao sam tamo da iskoristim
lokalni materijal da napravim sklonište.

155
00:07:14,365 --> 00:07:18,219
2001. u Zapadnoj Indiji, 
takođe sam napravio sklonište.

156
00:07:18,219 --> 00:07:22,300
2004. na Šri Lanki, nakon Sumatrijskog zemljotresa

157
00:07:22,300 --> 00:07:25,981
i cunamija, popravio sam 
sela islamskih ribara.

158
00:07:25,981 --> 00:07:31,432
A 2008. u Čengdu, u Sičuan regionu u Kini,

159
00:07:31,432 --> 00:07:34,358
skoro 70 000 ljudi je poginulo,

160
00:07:34,358 --> 00:07:37,443
i takođe mnogo škola je uništeno

161
00:07:37,443 --> 00:07:40,893
zbog korupcije između
organa vlasti i izvođača radova.

162
00:07:40,893 --> 00:07:43,861
Upitali su me da 
napravim privremenu crkvu.

163
00:07:43,861 --> 00:07:47,647
Doveo sam moje japanske studente
da rade zajedno sa kineskim.

164
00:07:47,647 --> 00:07:50,508
Za jedan mjesec, napravili smo 9 učionica,

165
00:07:50,508 --> 00:07:52,160
sa preko 500 kvadratnih metara.

166
00:07:52,160 --> 00:07:56,632
I danas se koristi, čak i nakon 
sljedećeg zemljotresa u Kini.

167
00:07:56,632 --> 00:08:02,096
2009. u Italiji, u regiji L'Aquila, 
imali su veliki zemljotres

168
00:08:02,096 --> 00:08:04,448
A ovo je jedna veoma
interesantna fotografija:

169
00:08:04,448 --> 00:08:07,165
bivši premijer Berluskoni

170
00:08:07,165 --> 00:08:11,583
i japanski bivši, bivši, bivši 
premijer, gospodin Aso -

171
00:08:11,583 --> 00:08:15,464
znate, mi moramo da mijenjamo
premijere svake godine.

172
00:08:15,464 --> 00:08:20,426
I njih dvojica su bili veoma ljubazni, 
obezbijedili su mi sredstva.

173
00:08:20,426 --> 00:08:24,825
Predložio sam gradnju velike, 
privremene koncertne hale,

174
00:08:24,825 --> 00:08:27,269
pošto je L'Aquila veoma poznata po svojoj muzici

175
00:08:27,269 --> 00:08:28,694
a sve hale su bile uništene,

176
00:08:28,694 --> 00:08:30,826
tako da su se muzičari iseljavali.

177
00:08:30,826 --> 00:08:32,253
Tako da sam predložio gradonačelniku

178
00:08:32,253 --> 00:08:34,488
da bih želio da izgradim 
privremeni auditorijum.

179
00:08:34,488 --> 00:08:37,434
On je odgovorio: "Sve dok ti obezbijediš 
novac, možeš da gradiš."

180
00:08:37,434 --> 00:08:38,617
I bio sam veoma srećan.

181
00:08:38,617 --> 00:08:40,918
Gospodin Berluskoni je sazvao G8 skup,

182
00:08:40,918 --> 00:08:43,024
i naš bivši premijer je došao,

183
00:08:43,024 --> 00:08:46,229
tako da su nam pomogli 
da skupimo novac,

184
00:08:46,229 --> 00:08:49,072
i dobio sam pola miliona eura 
od japanske vlade

185
00:08:49,072 --> 00:08:51,959
da izgradim ovaj privremeni auditorijum.

186
00:08:51,959 --> 00:08:56,679
2010. na Haitiju, bio je ogromni zemljotres,

187
00:08:56,679 --> 00:08:58,270
ali je bilo nemoguće 
doletjeti tamo,

188
00:08:58,270 --> 00:09:01,287
tako da sam otišao u 
Santo Domingo, susjednu državu,

189
00:09:01,287 --> 00:09:04,202
i vozio se šest sati da bih došao do Haitija

190
00:09:04,202 --> 00:09:07,493
i sa lokalnim studentima Santa Dominga

191
00:09:07,493 --> 00:09:10,946
izgradili smo 50 skladišta od papirnih cijevi.

192
00:09:10,946 --> 00:09:14,559
A ovo se desilo u Japanu, 
prije dvije godine. U sjevernom Japanu.

193
00:09:14,559 --> 00:09:16,434
Poslije zemljotresa i cunamija,

194
00:09:16,434 --> 00:09:20,221
ljudi su morali biti evakuisani 
u velike sobe, slične gimnazijama.

195
00:09:20,221 --> 00:09:22,122
Ali vidite. Tu nema privatnosti.

196
00:09:22,122 --> 00:09:24,989
Ljudi su patili fizički i psihički.

197
00:09:24,989 --> 00:09:28,380
Tako da smo otišli tamo da 
izgradimo tri particije

198
00:09:28,380 --> 00:09:31,643
sa svim studentima volonterima,
od papirnih cijevi,

199
00:09:31,643 --> 00:09:35,874
samo jedno jednostavno sklonište, 
sa papirnim ramom i zavjesama.

200
00:09:35,874 --> 00:09:38,390
Međutim, neki od autoriteta objekta

201
00:09:38,390 --> 00:09:40,437
nijesu nas željeli, jer, kako su rekli,

202
00:09:40,437 --> 00:09:43,634
jednostavno, ne mogu više da kontrolišu
toliko ljudi na jednom mjestu.

203
00:09:43,634 --> 00:09:46,116
Ali bilo je veoma neophodno 
da se projekat završi.

204
00:09:46,116 --> 00:09:48,621
Nijesu imali dovoljno ravnog
prostora za gradnju

205
00:09:48,621 --> 00:09:51,906
standardnih vladinih, kuća na jedan sprat.

206
00:09:51,906 --> 00:09:54,156
Vidite ovo. Čak i civilna vlada vrši

207
00:09:54,156 --> 00:09:58,285
tako lošu konstrukciju privremenog
skućivanja,

208
00:09:58,285 --> 00:10:04,816
tako gusto, tako neuredno, 
jer nema skladišta, ničega, voda curi,

209
00:10:04,816 --> 00:10:08,085
tako da sam pomislio da je bolje 
da napravimo građevine na više spratova

210
00:10:08,085 --> 00:10:11,110
jer nema dovoljno prostora,
i nije baš udobno.

211
00:10:11,110 --> 00:10:16,040
Tako da sam predložio ovo gradonačelniku 
dok sam gradio te particije.

212
00:10:16,040 --> 00:10:19,671
Konačno sam upoznao veoma 
prijatnog gradonačelnika Onagava sela

213
00:10:19,671 --> 00:10:20,991
u Mijagiju.

214
00:10:20,991 --> 00:10:25,377
Upitao me je da sagradim skloništa 
na 3 sprata, na košarkaškom terenu.

215
00:10:25,377 --> 00:10:28,103
Koristio sam brodski kontejner

216
00:10:28,103 --> 00:10:30,556
a i studenti su nam pomogli da napravimo

217
00:10:30,556 --> 00:10:33,354
sav namještaj za zgradu

218
00:10:33,354 --> 00:10:35,046
da bismo ih učinili udobnim,

219
00:10:35,046 --> 00:10:37,321
sve u granicama vladinog budžeta,

220
00:10:37,321 --> 00:10:41,230
i svaki stan u kući je bio isti,

221
00:10:41,230 --> 00:10:42,370
ali veoma udoban.

222
00:10:42,370 --> 00:10:45,502
Mnogi ljudi žele da ostanu ovdje zauvijek.

223
00:10:45,502 --> 00:10:48,064
Bio sam veoma srećan što to čujem.

224
00:10:48,064 --> 00:10:52,001
Sada radim na Novom Zelandu, Christchurch.

225
00:10:52,001 --> 00:10:55,848
Oko 20 dana prije velikog
zemljotresa u Japanu,

226
00:10:55,848 --> 00:10:57,353
imali su još jedan zemljotres,

227
00:10:57,353 --> 00:10:59,914
i mnogi japanski studenti su poginuli,

228
00:10:59,914 --> 00:11:02,233
i najvažnija katedrala u gradu,

229
00:11:02,233 --> 00:11:05,004
simbol Christchurch-a, je potpuno uništena.

230
00:11:05,004 --> 00:11:09,102
Upitan sam da dođem da opet sagradim
privremenu katedralu.

231
00:11:09,102 --> 00:11:11,389
Tako da je ona trenutno u fazi konstrukcije.

232
00:11:11,389 --> 00:11:14,729
I želio bih da nastavim da gradim spomenike

233
00:11:14,729 --> 00:11:16,959
koje narod voli.

234
00:11:16,959 --> 00:11:18,398
Hvala Vam puno.

235
00:11:18,398 --> 00:11:20,334
(Aplauz)

236
00:11:20,334 --> 00:11:23,067
Hvala vam. 
(Aplauz)

237
00:11:23,067 --> 00:11:25,824
Hvala vam puno.
(Aplauz)