1
00:00:00,359 --> 00:00:02,008
Cześć! Jestem architektem.

2
00:00:02,008 --> 00:00:04,456
Jedynym na świecie,

3
00:00:04,456 --> 00:00:07,772
tworzącym budynki z kartonowych tub.

4
00:00:07,772 --> 00:00:10,338
To pierwsza wystawa, którą stworzyłem

5
00:00:10,338 --> 00:00:11,846
z papierowych tub.

6
00:00:11,846 --> 00:00:16,271
Rok 1986, na długo zanim zaczęto mówić

7
00:00:16,271 --> 00:00:20,474
o ekologii i środowisku,

8
00:00:20,474 --> 00:00:23,764
zacząłem testować papierowe tuby,

9
00:00:23,764 --> 00:00:26,499
aby stworzyć z nich konstrukcję budynku.

10
00:00:26,499 --> 00:00:31,652
Testowanie nowego materiału
jest bardzo skomplikowane,

11
00:00:31,652 --> 00:00:34,150
ale ten okazał się mocniejszy,
niż oczekiwałem.

12
00:00:34,150 --> 00:00:36,362
Łatwo go uwodoszczelnić,

13
00:00:36,362 --> 00:00:38,257
a ponieważ to materiał przemysłowy,

14
00:00:38,257 --> 00:00:40,960
można go uodpornić na ogień.

15
00:00:40,960 --> 00:00:44,793
W 1990 r. zbudowałem 
konstrukcję tymczasową.

16
00:00:44,793 --> 00:00:47,800
Oto pierwszy prowizoryczny 
budynek z papieru.

17
00:00:47,800 --> 00:00:51,870
Zbudowany z 330 tub o średnicy 55 cm,

18
00:00:51,870 --> 00:00:53,512
i jedynie 12 tub

19
00:00:53,512 --> 00:00:56,282
o średnicy 120 cm.

20
00:00:56,282 --> 00:00:58,902
Jak widać na zdjęciu, w środku jest toaleta.

21
00:00:58,902 --> 00:01:01,553
Jeśli skończy się papier toaletowy,

22
00:01:01,553 --> 00:01:03,873
można oderwać fragment ściany. (Śmiech)

23
00:01:03,873 --> 00:01:06,265
Jest więc bardzo użyteczny.

24
00:01:06,265 --> 00:01:10,304
W 2000 r. w Niemczech 
odbyła się duża wystawa.

25
00:01:10,304 --> 00:01:12,923
Poproszono mnie o projekt budynku,

26
00:01:12,923 --> 00:01:15,717
gdyż głównym tematem wystawy
były kwestie środowiskowe.

27
00:01:15,717 --> 00:01:20,205
Zlecono mi zbudowanie pawilonu z tub,

28
00:01:20,205 --> 00:01:21,932
z recyklingowanego papieru.

29
00:01:21,932 --> 00:01:24,902
Celu projektu nie osiągam kończąc budowę.

30
00:01:24,902 --> 00:01:26,986
Cel jest osiągnięty, gdy budynek rozebrano,

31
00:01:26,986 --> 00:01:30,962
bo każdy kraj buduje wiele pawilonów,

32
00:01:30,962 --> 00:01:34,062
które po pół roku zmieniają się 
w stos odpadów przemysłowych.

33
00:01:34,062 --> 00:01:38,743
Mój budynek trzeba użyć ponownie
lub poddać recyklingowi.

34
00:01:38,743 --> 00:01:40,846
Ten budynek poddano recyklingowi.

35
00:01:40,846 --> 00:01:43,492
Taki był cel mojego projektu.

36
00:01:43,492 --> 00:01:46,580
Miałem szczęście wygrać konkurs

37
00:01:46,580 --> 00:01:49,238
na zbudowanie drugiego
Centrum Pompidou we Francji,

38
00:01:49,238 --> 00:01:50,713
w mieście Metz.

39
00:01:50,713 --> 00:01:52,209
Jako że byłem biedny,

40
00:01:52,209 --> 00:01:54,376
nie było mnie stać

41
00:01:54,376 --> 00:01:55,893
na wynajęcie biura w Paryżu.

42
00:01:55,893 --> 00:01:57,934
Postanowiłem sprowadzić do Paryża 
swoich studentów,

43
00:01:57,934 --> 00:02:01,450
by zbudować biuro na szczycie 
Centrum Pompidou w Paryżu.

44
00:02:01,450 --> 00:02:02,685
własnymi siłami.

45
00:02:02,685 --> 00:02:06,014
Przywieźliśmy papierowe tuby 
i drewniane złącza,

46
00:02:06,014 --> 00:02:10,099
by stworzyć biuro o długości 35 metrów.

47
00:02:10,099 --> 00:02:13,133
Spędziliśmy tam 6 lat, nie płacąc czynszu.

48
00:02:13,133 --> 00:02:17,004
(Śmiech) (Brawa)

49
00:02:17,004 --> 00:02:19,391
Dziękuję. Miałem jeden spory problem.

50
00:02:19,391 --> 00:02:21,745
Byliśmy częścią wystawy,

51
00:02:21,745 --> 00:02:25,049
więc gdy znajomy chciał mnie odwiedzić, 
musiał kupić bilet.

52
00:02:25,049 --> 00:02:27,252
Był z tym problem.

53
00:02:27,252 --> 00:02:30,020
Następnie ukończyłem Centrum Pompidou w Metzu.

54
00:02:30,020 --> 00:02:31,974
Obecnie to bardzo popularne muzeum.

55
00:02:31,974 --> 00:02:35,140
Stworzyłem też duży pomnik dla rządu.

56
00:02:35,140 --> 00:02:37,039
Ale bardzo rozczarował mnie

57
00:02:37,039 --> 00:02:39,635
zawód architekta,

58
00:02:39,635 --> 00:02:43,663
bo my nie pracujemy dla społeczeństwa,

59
00:02:43,663 --> 00:02:46,907
tylko dla uprzywilejowanych,

60
00:02:46,907 --> 00:02:50,099
bogatych ludzi, rządu, deweloperów.

61
00:02:50,099 --> 00:02:52,619
Oni mają władzę i pieniądze,

62
00:02:52,619 --> 00:02:54,416
czego nie widać,

63
00:02:54,416 --> 00:02:58,244
więc zatrudniają nas, 
by pokazać władzę i pieniędze

64
00:02:58,244 --> 00:03:00,462
przez tworzenie monumentalnej architektury.

65
00:03:00,477 --> 00:03:02,642
Taki jest nasz zawód,
zarówno patrząc historycznie,

66
00:03:02,642 --> 00:03:04,994
jak i obecnie.

67
00:03:04,994 --> 00:03:08,318
Czułem zawód, że nie pracujemy 
dla społeczeństwa,

68
00:03:08,318 --> 00:03:12,305
chociaż jest wielu ludzi,

69
00:03:12,320 --> 00:03:15,212
którzy stracili domy 
wskutek klęsk żywiołowych.

70
00:03:15,212 --> 00:03:18,255
Nie chodzi nawet o klęski żywiołowe.

71
00:03:18,255 --> 00:03:21,240
Trzęsienia ziemi nigdy nie zabijają ludzi,

72
00:03:21,240 --> 00:03:23,413
ale robią to walące się budynki.

73
00:03:23,413 --> 00:03:25,453
Oto odpowiedzialność architektów.

74
00:03:25,453 --> 00:03:27,190
Ludzie potrzebują czasowego zakwaterowania,

75
00:03:27,190 --> 00:03:28,852
ale żaden architekt nad tym nie pracuje,

76
00:03:28,852 --> 00:03:32,512
bo jesteśmy zbyt zajęci
pracą dla uprzywilejowanych.

77
00:03:32,512 --> 00:03:36,391
Dlatego pomyślałem, że jako architekci

78
00:03:36,391 --> 00:03:41,147
możemy budować przejściowe domy.

79
00:03:41,147 --> 00:03:42,939
Możemy poprawić sytuację.

80
00:03:42,939 --> 00:03:46,972
Dlatego zacząłem pracować
na obszarach klęsk żywiołowych.

81
00:03:46,972 --> 00:03:50,698
W 1994 r. w Ruandzie nastąpiła tragedia.

82
00:03:50,698 --> 00:03:53,430
Doszło do walk 
między plemionami Hutu i Tutsi.

83
00:03:53,430 --> 00:03:55,928
Ponad 2 mln ludzi zostało uchodźcami.

84
00:03:55,928 --> 00:03:59,679
Byłem zdziwiony, widząc obóz dla uchodźców

85
00:03:59,679 --> 00:04:01,913
zorganizowany przez ONZ.

86
00:04:01,913 --> 00:04:05,207
Są biedni i marzną

87
00:04:05,207 --> 00:04:07,330
pod kocami w czasie pory deszczowej.

88
00:04:07,330 --> 00:04:10,085
W schroniskach zbudowanych przez ONZ

89
00:04:10,085 --> 00:04:12,391
były tylko plastikowe płachty

90
00:04:12,391 --> 00:04:16,540
i uchodźcy musieli wycinać drzewa.

91
00:04:16,540 --> 00:04:18,306
Ponad dwa miliony ludzi ścinało drzewa.

92
00:04:18,306 --> 00:04:21,097
Nastąpiło ogromne wylesienie,

93
00:04:21,097 --> 00:04:22,830
co stanowi problem dla środowiska.

94
00:04:22,830 --> 00:04:26,060
Dostarczono więc aluminiowe rury i baraki.

95
00:04:26,060 --> 00:04:28,347
Bardzo drogie. Wydano wiele pieniędzy,

96
00:04:28,347 --> 00:04:30,273
a potem znowu wycinka drzew.

97
00:04:30,273 --> 00:04:34,294
Przedstawiłem pomysł na poprawę sytuacji

98
00:04:34,294 --> 00:04:36,454
przy użyciu tub z papieru z odzysku,

99
00:04:36,454 --> 00:04:39,387
bo są bardzo tanie i mocne.

100
00:04:39,387 --> 00:04:42,134
Miałem tylko 50 dolarów na domek.

101
00:04:42,134 --> 00:04:45,095
Zbudowaliśmy 50 domków w ramach testu,

102
00:04:45,095 --> 00:04:50,801
aby sprawdzić trwałość, wilgoć, termity itd.

103
00:04:50,801 --> 00:04:55,381
Rok później, w 1995 r., w Kobe w Japonii

104
00:04:55,381 --> 00:04:57,174
doszło do dużego trzęsienia ziemi.

105
00:04:57,174 --> 00:04:59,686
Zginęło około 7 tys. ludzi,

106
00:04:59,686 --> 00:05:02,677
a całe miasto, w tym dzielnica Nagata,

107
00:05:02,677 --> 00:05:05,995
spłonęło w pożarze po trzęsieniu ziemi.

108
00:05:05,995 --> 00:05:09,936
Dowiedziałem się, 
że wielu uchodźców z Wietnamu

109
00:05:09,936 --> 00:05:12,531
gromadziło się w kościele katolickim,

110
00:05:12,531 --> 00:05:14,450
który został doszczętnie zniszczony.

111
00:05:14,450 --> 00:05:17,951
Zaproponowałem księdzu:

112
00:05:17,951 --> 00:05:20,569
"Może odbudujemy kościół 
z papierowych tub?".

113
00:05:20,569 --> 00:05:23,709
Odpowiedział: "Boże, czy pan zwariował?

114
00:05:23,709 --> 00:05:25,818
Proponować coś takiego po pożarze?".

115
00:05:25,818 --> 00:05:29,446
Nie zaufał mi, ale się nie poddałem.

116
00:05:29,446 --> 00:05:31,328
Zacząłem dojeżdżać do Kobe

117
00:05:31,328 --> 00:05:33,957
i poznałem wielu Wietnamczyków.

118
00:05:33,957 --> 00:05:36,624
Żyli w takich warunkach,
mając tylko plastikowe płachty,

119
00:05:36,624 --> 00:05:37,905
w parku.

120
00:05:37,905 --> 00:05:41,147
Zaproponowałem odbudowę. 
Zebrałem fundusze.

121
00:05:41,147 --> 00:05:43,703
Stworzyłem dla nich schronienie 
z papierowych tub.

122
00:05:43,703 --> 00:05:46,661
Aby studentom
było łatwo je zbudować,

123
00:05:46,661 --> 00:05:48,244
a także aby łatwo było je zburzyć,

124
00:05:48,244 --> 00:05:51,453
jako fundamenty wykorzystałem 
skrzynki na piwo.

125
00:05:51,453 --> 00:05:54,043
Poprosiłem o nie firmę piwowarską Kirin,

126
00:05:54,043 --> 00:05:56,763
bo wtedy firma Asahi

127
00:05:56,763 --> 00:05:58,775
produkowała plastikowe skrzynie 
w kolorze czerwonym,

128
00:05:58,775 --> 00:06:01,189
który nie pasował
do koloru papierowych tub.

129
00:06:01,189 --> 00:06:03,507
Dopasowanie kolorystyczne
jest bardzo ważne.

130
00:06:03,507 --> 00:06:06,700
Nadal pamiętam, że oczekiwaliśmy

131
00:06:06,700 --> 00:06:09,055
skrzynek z piwem w środku,

132
00:06:09,055 --> 00:06:10,949
... ale były puste. (Śmiech)

133
00:06:10,949 --> 00:06:14,341
Co za rozczarowanie.

134
00:06:14,341 --> 00:06:16,579
Latem wraz ze studentami

135
00:06:16,579 --> 00:06:18,765
zbudowaliśmy ponad 50 domków.

136
00:06:18,765 --> 00:06:21,536
W końcu ksiądz mi zaufał.

137
00:06:21,536 --> 00:06:23,827
Powiedział: "Jeśli pan zbierze pieniądze

138
00:06:23,827 --> 00:06:26,081
i studenci pomogą, możecie budować".

139
00:06:26,081 --> 00:06:28,564
W pięć tygodni odbudowaliśmy kościół.

140
00:06:28,564 --> 00:06:32,062
Miał stać przez trzy lata,

141
00:06:32,062 --> 00:06:35,360
ale został na 10, bo spodobał się ludziom.

142
00:06:35,360 --> 00:06:39,169
Potem było trzęsienie ziemi na Tajwanie

143
00:06:39,169 --> 00:06:43,119
i zaproponowaliśmy 
przekazanie im tego kościoła.

144
00:06:43,119 --> 00:06:44,720
Rozłożyliśmy go na części

145
00:06:44,720 --> 00:06:46,965
i wysłaliśmy, by wolontariusze 
złożyli je w całość.

146
00:06:46,965 --> 00:06:50,589
Do dziś stoi w Tajwanie na stałe.

147
00:06:50,589 --> 00:06:53,080
Stał się budynkiem trwałym.

148
00:06:53,080 --> 00:06:57,729
Czym się różni budynek 
przejściowy od trwałego?

149
00:06:57,729 --> 00:06:59,662
Nawet budynek z papieru

150
00:06:59,662 --> 00:07:03,192
może być stały, jeśli podoba się ludziom.

151
00:07:03,192 --> 00:07:05,488
Nawet budynek betonowy 
może być tymczasowy,

152
00:07:05,488 --> 00:07:07,505
jeśli to się opłaca.

153
00:07:07,505 --> 00:07:10,215
W 1999 r. w Turcji 
doszło do trzęsienia ziemi.

154
00:07:10,215 --> 00:07:14,365
Pojechałem tam, aby z miejscowych
materiałów zbudować schronisko.

155
00:07:14,365 --> 00:07:18,219
W 2001 r. zbudowałem także
schronisko w Indiach Zachodnich.

156
00:07:18,219 --> 00:07:22,300
W 2004 r. po trzęsieniu ziemi
i tsunami u wybrzeży Sumatry,

157
00:07:22,300 --> 00:07:25,981
odbudowałem islamskie
wioski rybackie na Sri Lance.

158
00:07:25,981 --> 00:07:31,432
W 2008 r. w Chengdu,
w chińskiej prowincji Syczuan,

159
00:07:31,432 --> 00:07:34,358
zginęło prawie 70 tys. ludzi.

160
00:07:34,358 --> 00:07:37,443
Wiele szkół zostało zniszczonych

161
00:07:37,443 --> 00:07:40,893
z powodu korupcji
wśród władz i wykonawców.

162
00:07:40,893 --> 00:07:43,861
Poproszono mnie o zbudowanie
tymczasowego kościoła.

163
00:07:43,861 --> 00:07:47,647
Sprowadziłem moich japońskich studentów
do współpracy z chińskimi.

164
00:07:47,647 --> 00:07:50,508
W miesiąc ukończyliśmy dziewięć klas,

165
00:07:50,508 --> 00:07:52,160
ponad 500 metrów kwadratowych.

166
00:07:52,160 --> 00:07:56,632
Nadal są używane, nawet po obecnym
trzęsieniu ziemi w Chinach.

167
00:07:56,632 --> 00:08:02,096
W 2009 r. doszło do trzęsienia ziemi
w L'Aquila we Włoszech.

168
00:08:02,096 --> 00:08:04,448
To bardzo ciekawe zdjęcie:

169
00:08:04,448 --> 00:08:07,165
były premier Berlusconi

170
00:08:07,165 --> 00:08:11,583
i bardzo były premier Japonii, pan Aso...

171
00:08:11,583 --> 00:08:15,464
bo my musimy zmieniać premiera co roku.

172
00:08:15,464 --> 00:08:20,426
Wyglądają życzliwie, przyjmując mój projekt.

173
00:08:20,426 --> 00:08:24,825
Zaproponowałem wielką odbudowę.
Tymczasową halę muzyczną,

174
00:08:24,825 --> 00:08:27,269
bo L'Aquila jest znana z muzyki,

175
00:08:27,269 --> 00:08:28,694
a wszystkie hale koncertowe
zostały zniszczone,

176
00:08:28,694 --> 00:08:30,826
więc muzycy opuszczali miasto.

177
00:08:30,826 --> 00:08:32,253
Powiedziałem burmistrzowi,

178
00:08:32,253 --> 00:08:34,488
że chcę zbudować
tymczasową salę koncertową.

179
00:08:34,488 --> 00:08:37,434
Odparł: "Jeśli pan to sfinansuje,
to do dzieła".

180
00:08:37,434 --> 00:08:38,617
Miałem szczęście.

181
00:08:38,617 --> 00:08:40,918
Pan Berlusconi zwołał szczyt państw G8.

182
00:08:40,918 --> 00:08:43,024
Przybył nasz były minister

183
00:08:43,024 --> 00:08:46,229
i pomogli nam zebrać pieniądze.

184
00:08:46,229 --> 00:08:49,072
Dostałem pół miliona euro od władz Japonii

185
00:08:49,072 --> 00:08:51,959
na budowę tymczasowej sali koncertowej.

186
00:08:51,959 --> 00:08:56,679
W 2010 r. doszło do trzęsienia ziemi na Haiti.

187
00:08:56,679 --> 00:08:58,270
Lot na Haiti był niemożliwy,

188
00:08:58,270 --> 00:09:01,287
więc pojechałem do pobliskiego 
Santo Domingo,

189
00:09:01,287 --> 00:09:04,202
by stamtąd w 6 godzin dojechać na Haiti

190
00:09:04,202 --> 00:09:07,493
ze studentami z Santo Domingo,

191
00:09:07,493 --> 00:09:10,946
żeby zbudować 50 papierowych schronisk.

192
00:09:10,946 --> 00:09:14,559
Dwa lata temu w północnej Japonii.

193
00:09:14,559 --> 00:09:16,434
po trzęsieniu ziemi i tsunami

194
00:09:16,434 --> 00:09:20,221
ludzi ewakuowano do sal gimnastycznych.

195
00:09:20,221 --> 00:09:22,122
Spójrzcie na to. Brak prywatności.

196
00:09:22,122 --> 00:09:24,989
Ludzie cierpią psychicznie i fizycznie.

197
00:09:24,989 --> 00:09:28,380
Pojechaliśmy tam ze wszystkimi
studentami-wolontariuszami,

198
00:09:28,380 --> 00:09:31,643
aby zbudować ściany działowe
z papierowych tub,

199
00:09:31,643 --> 00:09:35,874
bardzo proste schronienie
z ramy tubowej i zasłony.

200
00:09:35,874 --> 00:09:38,390
Jednak część władz ośrodka

201
00:09:38,390 --> 00:09:40,437
sprzeciwiała się temu,

202
00:09:40,437 --> 00:09:43,634
bo było trudniej utrzymać kontrolę.

203
00:09:43,634 --> 00:09:46,116
Ale musieliśmy to zrobić.

204
00:09:46,116 --> 00:09:48,621
Nie ma tam wystarczająco 
płaskiej powierzchni na budowę

205
00:09:48,621 --> 00:09:51,906
tradycyjne jednopiętrowe
mieszkania rządowe, takie jak to.

206
00:09:51,906 --> 00:09:54,156
Spójrzcie na to. Nawet rząd cywilny

207
00:09:54,156 --> 00:09:58,285
kiepsko sobie radzi z konstrukcją
tymczasowych mieszkań.

208
00:09:58,285 --> 00:10:04,816
Bardzo zwarte i niechlujne,
brak miejsca, woda przecieka.

209
00:10:04,816 --> 00:10:08,085
Pomyślałem, że trzeba stworzyć
wielopiętrowy budynek,

210
00:10:08,085 --> 00:10:11,110
bo nie ma miejsca na budowę
i nie jest zbyt wygodnie.

211
00:10:11,110 --> 00:10:16,040
Powiedziałem o tym burmistrzowi,
gdy tworzyłem ściany działowe.

212
00:10:16,040 --> 00:10:19,671
Spotkałem przemiłego burmistrza 
w wiosce Onagawa,

213
00:10:19,671 --> 00:10:20,991
w prefekturze Miyagi.

214
00:10:20,991 --> 00:10:25,377
Poprosił o zbudowanie 3-piętrowego domu
na boisku do koszykówki.

215
00:10:25,377 --> 00:10:28,103
Wykorzystałem opakowania transportowe,

216
00:10:28,103 --> 00:10:30,556
a studenci pomogli mi w stworzeniu

217
00:10:30,556 --> 00:10:33,354
wszystkich mebli,

218
00:10:33,354 --> 00:10:35,046
aby było wygodnie.

219
00:10:35,046 --> 00:10:37,321
Było to w ramach budżetu rządu.

220
00:10:37,321 --> 00:10:41,230
Powierzchnia domu pozostaje taka sama,

221
00:10:41,230 --> 00:10:42,370
ale jest znacznie wygodniejszy.

222
00:10:42,370 --> 00:10:45,502
Wielu ludzi chce tu zostać na zawsze.

223
00:10:45,502 --> 00:10:48,064
Bardzo mnie to cieszy.

224
00:10:48,064 --> 00:10:52,001
Teraz pracuję w Christchurch w Nowej Zelandii.

225
00:10:52,001 --> 00:10:55,848
20 dni przed trzęsieniem ziemi w Japonii,

226
00:10:55,848 --> 00:10:57,353
tutaj także doszło
do dużego trzęsienia ziemi.

227
00:10:57,353 --> 00:10:59,914
Zginęło wielu japońskich studentów,

228
00:10:59,914 --> 00:11:02,233
a najważniejsza katedra,

229
00:11:02,233 --> 00:11:05,004
symbol miasta Christchurch,
została zniszczona.

230
00:11:05,004 --> 00:11:09,102
Poproszono mnie o zbudowanie
tymczasowej katedry.

231
00:11:09,102 --> 00:11:11,389
Budowa trwa.

232
00:11:11,389 --> 00:11:14,729
Chciałbym nadal budować monumenty,

233
00:11:14,729 --> 00:11:16,959
uwielbiane przez ludzi.

234
00:11:16,959 --> 00:11:18,398
Bardzo dziękuję.

235
00:11:18,398 --> 00:11:20,334
(Brawa)

236
00:11:20,334 --> 00:11:23,067
Dziękuję. (Brawa)

237
00:11:23,067 --> 00:11:25,824
Bardzo dziękuję. (Brawa)