1
00:00:15,108 --> 00:00:19,109
ทำไมปั๊มน้ำมัน
ถึงตั้งอยู่ติดกับปั๊มน้ำมันอื่นๆ

2
00:00:19,109 --> 00:00:21,809
ทำไมผมถึงต้องขับรถเป็นไมล์โดยไม่พบร้านกาแฟซักร้าน

3
00:00:21,809 --> 00:00:24,143
และจากนั้นก็มาเจอกับร้านกาแฟสามร้านในมุมถนนเดียวกัน

4
00:00:24,143 --> 00:00:27,075
ทำไมร้านขายของชำ อู่ซ่อมรถ และร้านอาหาร

5
00:00:27,075 --> 00:00:31,925
มักจะอยู่ในร่วมกัน แทนที่จะกระจายตัวให้ทั่วถึงทั้งชุมชน

6
00:00:31,925 --> 00:00:35,843
ในขณะที่มีหลายปัจจัยที่ต้องพิจารณาในการตัดสินใจ
ว่าเราควรทำธุรกิจที่ไหน

7
00:00:35,843 --> 00:00:39,475
การกระจุกตัวของธุรกิจที่เหมือน ๆ กัน
สามารถอธิบายได้ง่ายๆ

8
00:00:39,475 --> 00:00:43,711
ด้วย “แบบจำลองการแข่งขันเชิงพื้นที่ของโฮเทลลิ่ง”
(Hotelling’s Model of Spatial Competition)

9
00:00:43,711 --> 00:00:45,092
สมมุติว่า คุณขายไอศครีมบนชายหาดแห่งหนึ่ง

10
00:00:45,092 --> 00:00:48,075
ชายหาดนั้นยาว 1 ไมล์ และคุณไม่มีคู่แข่ง

11
00:00:48,075 --> 00:00:51,293
คุณจะตั้งรถเข็นของคุณไว้ตรงไหน เพื่อที่จะขายสินค้าให้ได้มากที่สุด

12
00:00:51,293 --> 00:00:52,392
ตรงกลางหาด

13
00:00:52,392 --> 00:00:55,442
การเดินครึ่งไมล์อาจจะไกลเกินไปสำหรับบางคน

14
00:00:55,442 --> 00:00:58,776
ที่อยู่บริเวณหัวและท้ายหาด แต่ที่จุดนี้คุณจะขายของให้กับลูกค้าได้มากที่สุด

15
00:00:58,776 --> 00:01:02,692
วันหนึ่งคุณก็มาถึงชายหาดเดิม
พร้อมกับพบว่าเท็ดดี้ ญาติของคุณ

16
00:01:02,692 --> 00:01:07,342
นำเข็นรถขายไอศกรีมของเขามาด้วย 
จริงๆแล้วเขาขายไอศกรีมแบบเดียวกับที่คุณขายอยู่เลยล่ะ

17
00:01:07,342 --> 00:01:10,810
คุณสองคนตกลงกันว่าจะแบ่งพื้นที่ชายหาดกันคนละครึ่ง

18
00:01:10,810 --> 00:01:13,126
เพื่อให้มั่นใจว่าลูกค้าจะได้ไม่ต้องเดินไกลเกินไป

19
00:01:13,126 --> 00:01:16,376
คุณเลยจอดรถเข็นไว้ห่างจากจุดกลางหาดลงมาทางใต้ 1ส่วน4ไมล์

20
00:01:16,376 --> 00:01:18,294
เป็นตรงกลางของพื้นที่คุณพอดี

21
00:01:18,294 --> 00:01:20,775
ส่วนเท็ดดี้ก็จอดรถเข็นของเขาไว้1ส่วน4ไมล์ไปทางเหนือจากจุดกลางหาด

22
00:01:20,775 --> 00:01:22,792
ตรงกลางพื้นที่ของเท็ดดี้

23
00:01:22,792 --> 00:01:25,293
ด้วยข้อตกลงนี้ 
ลูกค้าที่อยู่ทางใต้ของคุณก็จะซื้อไอศกรีมจากคุณ

24
00:01:25,293 --> 00:01:29,241
ลูกค้าที่อยู่ทางเหนือของเท็ดดี้ก็จะซื้อจากเท็ดดี้ 
ส่วนลูกค้าที่เหลืออีก 50 เปอร์เซ็นต์ตรงกลาง

25
00:01:29,241 --> 00:01:33,775
ก็จะเดินไปยังรถเข็นที่ใกล้ที่สุด จะไม่มีลูกค่าคนไหนต้องเดินไกลกว่า1ส่วน4ไมล์

26
00:01:33,775 --> 00:01:36,677
และคนขายทั้งคู่ก็จะขายของให้กับลูกค้าบนชายหาดคนละครึ่ง

27
00:01:36,677 --> 00:01:40,860
นักทฤษฎีเกม (Game Theorist) เห็นว่านี่เป็น “ทางแก้ปัญหาที่น่าพอใจที่สุดของสังคม” (Socially Optimal Solution – S.O.S.)

28
00:01:40,860 --> 00:01:44,376
มันลดจำนวนก้าวสูงสุดที่ลูกค้าคนใดคนหนึ่งต้องต้องใช้

29
00:01:44,376 --> 00:01:46,376
เพื่อให้ไปถึงยังรถขายไอศกรีม

30
00:01:46,376 --> 00:01:48,259
แต่วันต่อมา เมื่อคุณมาถึงที่ทำงาน

31
00:01:48,259 --> 00:01:51,058
คุณพบว่าเท็ดดี้กลับตั้งรถเข็นของเขาไว้ที่เส้นกลางชายหาดพอดี

32
00:01:51,058 --> 00:01:54,325
ส่วนคุณก็กลับไปอยู่ที่เดิม ตรง 1ส่วน4 ไมล์ใต้จากเส้นกึ่งกลาง

33
00:01:54,325 --> 00:01:57,093
และได้แค่ลูกค้า 25 เปอร์เซ็นต์ที่อยู่ทางใต้ของคุณเท่านั้น

34
00:01:57,093 --> 00:02:00,659
เท็ดดี้ยังคงได้ลูกค้าทั้งหมดทานเหนือจากเขาขึ้นไป

35
00:02:00,659 --> 00:02:04,726
แต่ตอนนี้คุณต้องแบ่งลูกค้า 25 เปอร์เซ็นต์ที่เหลือระหว่างรถเข็นทั้งสองคัน

36
00:02:04,726 --> 00:02:07,559
วันที่ 3 ของสงครามไอศกรีม คุณไปถึงชายหาดเช้ากว่าปรกติ

37
00:02:07,559 --> 00:02:10,191
แล้วจอดรถเข็นไว้ตรงกลางพื้นที่ของเท็ดดี้

38
00:02:10,191 --> 00:02:14,276
โดยคิดว่าคุณจะได้ขายลูกค้า 75 เปอร์เซ็นต์ทั้งหมดที่อยู่ใต้คุณลงไป

39
00:02:14,276 --> 00:02:17,576
ทิ้งให้ญาติของคุณขายไอศกรีมให้กับลูกค้าแค่ 25 เปอร์เซ็นต์ที่เหลือบนทางเหนือของหาด

40
00:02:17,576 --> 00:02:20,544
เมื่อเท็ดดี้มาถึง เขากลับจอดรถเข็นไปทางใต้ของคุณ

41
00:02:20,544 --> 00:02:24,859
หมายความว่าเขาแย่งเอาลูกค้าที่อยู่ทางใต้ลงไปทั้งหมด และเหลือแค่ลูกค้าน้อยนิดทางเหนือไว้ให้คุณ

42
00:02:24,859 --> 00:02:29,360
เพื่อไม่ให้เขาได้เปรียบ คุณจึงย้ายรถเข็นของคุณลงไปทางใต้อีก 10 ก้าวเพื่อจะได้ลูกค้าคืนกลับมา

43
00:02:29,360 --> 00:02:32,860
แต่ขณะที่คุณพักเที่ยง เท็ดดี้ก็ย้ายรถของเขาลงไปทางใต้อีก 10 ก้าว

44
00:02:32,860 --> 00:02:36,559
และ อีกครั้งหนึ่ง เขาได้ขโมยเอาลูกค้าทางใต้ไปอีกเหมือนเดิม

45
00:02:36,559 --> 00:02:40,025
และวันนี้ตลอดทั้งวัน คุณทั้งสองคนก็ผลัดกันขยับรถไปทางใต้

46
00:02:40,025 --> 00:02:42,860
ไปยังกลุ่มลูกค้าที่ต้องการซื้อไอศครีม

47
00:02:42,860 --> 00:02:45,475
จนในที่สุด คุณทั้งสองคนก็มาหยุดอยู่ตรงกลางชายหาด

48
00:02:45,475 --> 00:02:49,743
หันหลังให้กัน แต่ละคนขายไอศกรีมให้กับลุกค้าบนชายหาดคนละ 50 เปอร์เซ็นต์

49
00:02:49,743 --> 00:02:54,975
ที่จุดนี้ คุณและญาติคู่แข่งขันของคุณได้อยู่ในจุดที่นักทฤษฎีเกมเรียกว่า จุดดุลยภาพของแนช (Nash Equilibrium)

50
00:02:54,975 --> 00:02:59,961
ซึ่งเป็นจุดที่คุณทั้งสองต่างก็ไม่สามารถทำให้สถานการณ์ดีขึ้นได้ โดยปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ไปจากเดิม

51
00:02:59,961 --> 00:03:03,859
กลยุทธ์เดิมของคุณ ที่ซึ่งคุณทั้งสองอยู่ตรงเส้น 1ส่วน4ไมล์จากเส้นกลางหาดนั้น

52
00:03:03,859 --> 00:03:07,110
อยู่ไม่ได้นาน เพราะมันไม่ใช่"จุดดุลยภาพของแนช" 
(Nash Equilibrium)

53
00:03:07,110 --> 00:03:10,960
คุณทั้งสองยังสามารถขยับรถเข็นเข้าหากัน เพื่อขายไอศครีมให้มากขึ้นได้

54
00:03:10,960 --> 00:03:12,825
ด้วยที่ตอนนี้ที่คุณทั้งสองอยู่ในจุดตรงกลางของหาด

55
00:03:12,825 --> 00:03:16,926
คุณไม่สามารถย้ายรถเข็นไปหาลูกค้าที่อยู่ไกลที่สุด

56
00:03:16,926 --> 00:03:19,193
โดยไม่ทำให้ลูกค้าที่มีอยู่ลำบากขึ้นได้

57
00:03:19,193 --> 00:03:22,592
อย่างไรก็ตาม ณ จุดนี้ คุณไม่มี 
“ทางแก้ปัญหาที่น่าพอใจที่สุดของสังคม” อีกต่อไป

58
00:03:22,592 --> 00:03:24,425
เพราะลูกค้าที่อยู่ตรงปลายสุดของหาดทั้งสองด้าน

59
00:03:24,425 --> 00:03:27,626
จะต้องเดินมาไกลเกินความจำเป็นเพื่อให้ได้กินขนมหวาน

60
00:03:27,626 --> 00:03:32,295
ลองมาคิดถึงร้านอาหารฟาสต์ฟู๊ด ร้านเสื้อผ้า และร้านมือถือในห้างดู

61
00:03:32,295 --> 00:03:36,009
ลูกค้าจะได้รับความสะดวกมากกว่านี้ถ้าร้านเหล่านี้กระจายตัวกันออกไป

62
00:03:36,009 --> 00:03:39,544
แต่นี่ทำให้ธุรกิจอ่อนแอต่อการแข่งขันที่รุนแรง

63
00:03:39,544 --> 00:03:42,810
ในโลกแห่งความจริง ลูกค้ามามากว่าหนึ่งทิศทาง

64
00:03:42,810 --> 00:03:45,693
และธุรกิจก็สามารถแข่งขันกันด้วยกลยุทธ์การตลาด

65
00:03:45,693 --> 00:03:47,508
ด้วยการทำให้สินค้าของตัวแตกต่างออกไป และด้วยการตัดราคา

66
00:03:47,508 --> 00:03:51,942
แต่หัวใจสำคัญของกลยุทธ์เหล่านั้นก็คือ 
ธุรกิจต่างๆอยากให้การแข่งขันนั้น

67
00:03:51,942 --> 00:03:55,942
"ใกล้" ที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้