1
00:00:15,108 --> 00:00:19,109
Zašto se benzinske pumpe uvek grade
pored drugih benzinskih pumpi?

2
00:00:19,109 --> 00:00:21,809
Zašto se vozim kilometrima
da bih pronašao kafić,

3
00:00:21,809 --> 00:00:24,143
a onda naiđem na tri na istom ćosšku?

4
00:00:24,143 --> 00:00:27,075
Zašto bakalnice, auto servisi i restorani

5
00:00:27,075 --> 00:00:31,925
uvek postoje u grupama, umesto da budu
ravnomerno raspoređeni po zajednici?

6
00:00:31,925 --> 00:00:35,843
Iako postoji nekoliko faktora koji mogu
da utiču na to gde ćete otvoriti firmu,

7
00:00:35,843 --> 00:00:39,475
grupe sličnih kompanija mogu biti
objašnjene veoma jednistavnom pričom

8
00:00:39,475 --> 00:00:43,001
zvanom Hotelingov model
prostorne konkurencije.

9
00:00:43,001 --> 00:00:45,092
Zamislite da prodajete sladoled na plaži.

10
00:00:45,092 --> 00:00:47,985
Plaža je dugačka 1,5 kilometar
i nemate konkurenciju.

11
00:00:47,985 --> 00:00:51,293
Gde biste smestili svoja kolica
kako biste prodali najviše proizvoda?

12
00:00:51,293 --> 00:00:52,392
Na sredinu.

13
00:00:52,392 --> 00:00:55,442
Šetnja od pola kilometra možda bi bila
preduga za neke ljude

14
00:00:55,442 --> 00:00:58,776
sa kraja plaže, ali vaša kolica opslužuju
što je više moguće ljudi.

15
00:00:58,776 --> 00:01:02,692
Jednog dana dolazite na posao baš
u trenutku kada vaš rođak Tedi stiže

16
00:01:02,692 --> 00:01:07,342
na plažu sa svojim kolicima sa sladoledom.
Zapravo, on prodaje isti sladoled kao vi.

17
00:01:07,342 --> 00:01:10,810
Dogovorite se da ćete
podeliti plažu na pola.

18
00:01:10,810 --> 00:01:13,126
Da vaše mušterije ne bi morale
da hodaju daleko

19
00:01:13,126 --> 00:01:16,376
postavite svoja kolica na 250 metara
od sredine plaže,

20
00:01:16,376 --> 00:01:18,294
tačno na sredinu svoje teritorije.

21
00:01:18,294 --> 00:01:20,775
Tedi postavi svoja na 250 metara
severno od sredine,

22
00:01:20,775 --> 00:01:22,432
na sredinu njegove teritorije.

23
00:01:22,432 --> 00:01:25,293
Sa ovim dogovorom, svi južno od vas
kupuju sladoled od vas.

24
00:01:25,293 --> 00:01:29,241
Svi severno od Tedija kupuju kod njega,
a preostalih 50% u sredini

25
00:01:29,241 --> 00:01:33,775
idu do bližih kolica. Niko ne hoda
više od 250 metara,

26
00:01:33,775 --> 00:01:36,677
i oba prodavca prodaju
polovini ljudi na plaži.

27
00:01:36,677 --> 00:01:40,860
Teoretičari igre ovo smatraju
socijalno optimalnim rešenjem.

28
00:01:40,860 --> 00:01:44,376
Smanjuje maksimalni broj koraka
koje posetilac mora da napravi

29
00:01:44,376 --> 00:01:46,376
kako bi stigao do kolica sa sladoledom.

30
00:01:46,376 --> 00:01:48,259
Sledećeg dana, kada stižete na posao,

31
00:01:48,259 --> 00:01:51,058
Tedi je postavio svoja kolica
na sred plaže.

32
00:01:51,058 --> 00:01:54,325
Vi se vratite na svoju lokaciju,
250 metara južno od sredine

33
00:01:54,325 --> 00:01:57,093
i imate 25% mušterija južno od sebe.

34
00:01:57,093 --> 00:02:00,659
Tedi i dalje ima sve mušterije
severno od svoje teritorije,

35
00:02:00,659 --> 00:02:04,726
ali sada delite 25% ljudi
između dveju kolica.

36
00:02:04,726 --> 00:02:07,559
Treći dan rata sladoledžija,
stižete na plažu rano

37
00:02:07,559 --> 00:02:10,191
i postavljate svoja kolica
na sred Tedijeve teritorije,

38
00:02:10,191 --> 00:02:14,276
misleći da opslužujete 75%
ljudi na plaži sa vaše južne strane,

39
00:02:14,276 --> 00:02:17,716
ostavljajući vašeg rođaka da prodaje
preostalim 25% mušterija sa severa.

40
00:02:17,716 --> 00:02:20,544
Kad Tedi stiže, stacionira se južno od vas

41
00:02:20,544 --> 00:02:24,859
preotimajući sve južne mušterije
ostavljajući vas sa grupicom na severu.

42
00:02:24,859 --> 00:02:29,360
Kako ne biste bili nadmašeni, pomerate se
10 koraka južno od Tedija kako biste

43
00:02:29,360 --> 00:02:33,200
povratili svoje mušterije. Posle ručaka,
Tedi se pomerio 10 koraka južno od vas

44
00:02:33,200 --> 00:02:36,559
i ponovo vam uzima sve mušterije
do kraja plaže.

45
00:02:36,559 --> 00:02:40,025
Tokom dana, oboje nastavljate
da se periodično pomerate južno,

46
00:02:40,025 --> 00:02:42,860
prema masi mušterija,

47
00:02:42,860 --> 00:02:45,475
dok oboje konačno ne završite
na sredini plaže,

48
00:02:45,475 --> 00:02:49,743
leđa o leđa, svaki opluživajući
50% gladnih ljudi na plaži.

49
00:02:49,743 --> 00:02:54,975
Tog trenutka, vi i vaš konkurentni rođak
dostigli ste ono što teoretičari igre zovu

50
00:02:54,975 --> 00:02:59,961
Nešovim ekvilibrijumom - tačka gde niko
od vas ne može poboljšati poziciju

51
00:02:59,961 --> 00:03:03,779
odstupanjem od trenutne strategije. Vaša
prvobitna strategija, gde ste oboje bili

52
00:03:03,779 --> 00:03:07,340
250m od sredine plaže nije urodila plodom
jer nije bila Nešov ekvilibrijum.

53
00:03:07,340 --> 00:03:11,140
Svako od vas je mogao pomeriti kolica
ka drugome kako bi prodao više sladoleda.

54
00:03:11,140 --> 00:03:12,825
Sad kad ste oboje na sredini plaže,

55
00:03:12,825 --> 00:03:16,926
ne možete pomeriti kolica bliže
svom najudaljenijem kupcu

56
00:03:16,926 --> 00:03:19,193
bez da naškodite svojim trenutnim kupcima.

57
00:03:19,193 --> 00:03:22,592
Međutim, više nemate
socijalno optimalno rešenje,

58
00:03:22,592 --> 00:03:24,425
jer kupci sa oba kraja plaže

59
00:03:24,425 --> 00:03:27,626
moraju da hodaju više nego što je
neophodno kako bi se zasladili.

60
00:03:27,626 --> 00:03:32,175
Setite se svih lanaca brze hrane, butika
tekstila ili kiosaka za mobilne telefone

61
00:03:32,175 --> 00:03:36,009
u tržnim centrima. Mušterije bi bile bolje
opslužene ako bi se usluge ravnomerno

62
00:03:36,009 --> 00:03:40,044
rasporedile u zajednici, ali to čini
firmu ranjivom na agresivnu konkurenciju.

63
00:03:40,044 --> 00:03:42,810
U stvarnom svetu, mušterije dolaze
iz više od jednog pravca

64
00:03:42,810 --> 00:03:45,863
i firme su slobodne da se nadmeću
sa marketinškim strategijama

65
00:03:45,863 --> 00:03:48,318
izdvajanjem svojih linija proizvoda,
ili sniženjima,

66
00:03:48,318 --> 00:03:51,942
ali kao srž njihove strategije,
kompanije vole da drže svoju konkurenciju

67
00:03:51,942 --> 00:03:55,942
što je bliže moguće.