WEBVTT

00:00:15.108 --> 00:00:19.109
Dlaczego stacje benzynowe 
buduje się jedna przy drugiej?

00:00:19.109 --> 00:00:21.809
Dlaczego można przejechać kilkometry 
nie mijając żadnej kawiarni,

00:00:21.809 --> 00:00:24.143
żeby natknąć się na trzy 
na jednym rogu?

00:00:24.143 --> 00:00:27.075
Dlaczego sklepy spożywcze, 
warsztaty samochodowe czy restauracje

00:00:27.075 --> 00:00:31.925
zawsze wydają się grupować zamiast 
równo rozmieszczać w społeczności?

00:00:31.925 --> 00:00:35.843
Mimo że wiele czynników wpływa na wybór
lokalizacji przedsiębiorstwa,

00:00:35.843 --> 00:00:39.475
grupowanie podobnych firm 
prosto wyjaśnia teoria

00:00:39.475 --> 00:00:43.711
zwaną modelem konkurencji
przestrzennej Hotellinga.

00:00:43.711 --> 00:00:45.092
Wyobraź sobie, 
że sprzedajesz na plaży lody.

00:00:45.092 --> 00:00:48.075
Twoja plaża jest długości kilometra 
i nie masz żadnej konkurencji.

00:00:48.075 --> 00:00:51.293
Gdzie umieściłbyś swój wózek,
żeby sprzedawać jak najwięcej?

00:00:51.293 --> 00:00:52.392
Pośrodku.

00:00:52.392 --> 00:00:55.442
Półkilometrowy spacer może 
na niektórych być zbyt daleki,

00:00:55.442 --> 00:00:58.776
ale twój wózek obsłuży
największą liczbę klientów.

00:00:58.776 --> 00:01:02.692
Pewnego dnia na plaży pojawia się
z wózkiem twój kuzyn Teddy.

00:01:02.692 --> 00:01:07.342
Co więcej, sprzedaje 
dokładnie te same lody co ty.

00:01:07.342 --> 00:01:10.810
Uzgadniacie, że podzielicie się
plażą po połowie.

00:01:10.810 --> 00:01:13.126
Żeby klient nie musiał chodzić zbyt daleko

00:01:13.126 --> 00:01:16.376
ustawiasz swój wózek w ćwierć kilometra
na południe od środka plaży,

00:01:16.376 --> 00:01:18.294
dokładnie w środku swojego terytorium.

00:01:18.294 --> 00:01:20.775
Teddy ustawia się ćwierć kilometra
na północ od środka,

00:01:20.775 --> 00:01:22.792
na środku swojego terytorium.

00:01:22.792 --> 00:01:25.293
Dzięki tej umowie, każdy w południowej części
kupuje twoje lody.

00:01:25.293 --> 00:01:29.241
Każdy na północ od Teddiego,
a 50% plażowiczów pośrodku

00:01:29.241 --> 00:01:33.775
podchodzi do najbliższego z wózków.
Nikt nie musi daleko chodzić,

00:01:33.775 --> 00:01:36.677
a obaj sprzedawcy obsługują
po połowie plażowiczów.

00:01:36.677 --> 00:01:40.860
Teoretycy gier uważają to rozwiązanie
za społecznie optymalne.

00:01:40.860 --> 00:01:44.376
Minimalizuje ono maksymalną liczbę kroków,
które musi przejść odwiedzający,

00:01:44.376 --> 00:01:46.376
aby dotrzeć do wózka z lodami.

00:01:46.376 --> 00:01:48.259
Następnego dnia 
przychodzisz do pracy,

00:01:48.259 --> 00:01:51.058
a Teddy ustawił swój wózek
na środku plaży.

00:01:51.058 --> 00:01:54.325
Powracasz do swojej lokalizacji ćwierć kilometra
na południe od środka

00:01:54.325 --> 00:01:57.093
i obsługujesz 25% klientów
na południe od siebie.

00:01:57.093 --> 00:02:00.659
Teddy wciąż obsługuje wszystkich klientów
ze swojego terytorium,

00:02:00.659 --> 00:02:04.726
ale teraz dzielicie się 25% ludności
z lini pomiędzy wózkami.

00:02:04.726 --> 00:02:07.559
W trzeci dzień lodowej wojny,
to ty przychodzisz na plażę wcześniej,

00:02:07.559 --> 00:02:10.191
i ustawiasz się dokładnie pośrodku
terytorium Teddiego,

00:02:10.191 --> 00:02:14.276
zakładając, że obsłużysz 75% 
plażowiczów z południa,

00:02:14.276 --> 00:02:17.576
zostawiając kuzynowi 
25% klientów na północy.

00:02:17.576 --> 00:02:20.544
Przybywa Teddy i ustawia się
zaraz na południe od ciebie,

00:02:20.544 --> 00:02:24.859
odbierając ci wszystkich klientów z południa, 
zostawiając cię z małą grupką ludzi na północy.

00:02:24.859 --> 00:02:29.360
Żeby nie być gorszym, przesuwasz się 10 kroków na południe od Teddiego, aby odzyskać klientów.

00:02:29.360 --> 00:02:32.860
Kiedy robisz sobie przerwę, Teddy zakrada się
10 kroków na południe,

00:02:32.860 --> 00:02:36.559
i po raz kolejny kradnie wszystkich klientów, 
ąż do końca plaży.

00:02:36.559 --> 00:02:40.025
W ciągu dnia oboje kolejno
przesuwacie się na południe

00:02:40.025 --> 00:02:42.860
w kierunku większej masy
kupujących lody,

00:02:42.860 --> 00:02:45.475
dopóki obaj nie znajdziecie się
w centrum plaży,

00:02:45.475 --> 00:02:49.743
jeden po drugim, obsługując po 50% 
spragnionych lodów plażowiczów.

00:02:49.743 --> 00:02:54.975
W tym momencie ty oraz twój kuzyn konkurent osiągnęliście to, co w teorii gier nazywane jest Równowagą Nasha,

00:02:54.975 --> 00:02:59.961
gdzie żaden z was nie może poprawić swojej pozycji,
odchodząc od aktualnie obranej strategii.

00:02:59.961 --> 00:03:03.859
Strategia pierwotna, gdzie każdy oddalony był
o ćwierć mili od środka plaży

00:03:03.859 --> 00:03:07.110
nie przetrwała, 
bo nie była ona Równowagą Nasha.

00:03:07.110 --> 00:03:10.960
Każdy z was mógł przemieścić swój wózek
bliżej drugiego, aby sprzedawać więcej lodów.

00:03:10.960 --> 00:03:12.825
Teraz, kiedy obaj jesteście na środku plaży,

00:03:12.825 --> 00:03:16.926
nie możecie już przemieścić wózka
bliżej najodleglejszych klientów

00:03:16.926 --> 00:03:19.193
bez utraty większej ilości obecnych.

00:03:19.193 --> 00:03:22.592
Jednakże, brak już rozwiązania
optymalnego społecznie,

00:03:22.592 --> 00:03:24.425
ponieważ klienci z obu końców plaży

00:03:24.425 --> 00:03:27.626
muszą iść dalej niż jest to konieczne,
aby dostać swój przysmak.

00:03:27.626 --> 00:03:32.295
Pomślmy o restauracjach, butikach czy punktach telefonii komórkowej w centrach handlowych.

00:03:32.295 --> 00:03:36.009
Klienci mieliby lepszą obsługę poprzez rozmieszczenie punktów usług po równo w społeczności,

00:03:36.009 --> 00:03:39.544
ale to naraziłoby firmy
na ataki agresywnej konkurencji.

00:03:39.544 --> 00:03:42.810
W prawdziwym świecie klienci przychodzą
z więcej niż jednego kierunku,

00:03:42.810 --> 00:03:45.693
a firmy mogą konkurować 
poprzez strategie marketingowe,

00:03:45.693 --> 00:03:47.508
urozmaicając ofertę produktów
albo obniżając ceny,

00:03:47.508 --> 00:03:51.942
ale tak naprawdę strategią jest to,
że lubią trzymać konkurentów

00:03:51.942 --> 00:03:55.942
tak blisko jak tylko się da.