WEBVTT

00:00:15.108 --> 00:00:19.085
Zašto se benzinske postaje uvijek grade
pored drugih benzinskih postaja?

00:00:19.109 --> 00:00:21.815
Zašto se mogu dugo voziti
i ne naići na kafić

00:00:21.839 --> 00:00:24.143
i onda naletjeti na tri na istom uglu?

00:00:24.167 --> 00:00:27.051
Zašto se trgovine, autoradionice
i restorani

00:00:27.075 --> 00:00:28.718
uvijek nalaze u grupama

00:00:28.742 --> 00:00:31.901
umjesto da su raširene kroz
društvo?

00:00:31.925 --> 00:00:33.456
Dok postoji nekoliko čimbenika

00:00:33.480 --> 00:00:36.164
koji bi mogli pomoći u odlučivanju
gdje će biti vaš posao,

00:00:36.188 --> 00:00:39.796
klasteri sličnih tvrtki mogu biti
objašnjenje na jednostavan način

00:00:39.820 --> 00:00:42.292
nazvan Hotellingov Model
Prostornog natjecanja.

00:00:43.121 --> 00:00:45.217
Zamislite da prodajete sladoled na plaži.

00:00:45.241 --> 00:00:48.051
Vaša plaža je duga jednu milju
i nemate konkurencije.

00:00:48.075 --> 00:00:51.269
Gdje biste postavili kolica
da prodate najviše sladoleda?

00:00:51.293 --> 00:00:52.368
U sredini.

00:00:52.392 --> 00:00:55.418
Šetnja od pola milje možda je
previše za neke ljude

00:00:55.442 --> 00:00:56.741
na svakom kraju plaže,

00:00:56.765 --> 00:00:59.770
ali vaša kolica poslužuju
maksimalan broj ljudi.

00:00:59.794 --> 00:01:01.118
Jednog dana se pojavite na poslu

00:01:01.142 --> 00:01:03.522
baš dok vaš rođak Teddy stiže na plažu

00:01:03.546 --> 00:01:04.900
sa svojim kolicima za sladoled.

00:01:04.925 --> 00:01:06.317
Zapravo, prodaje

00:01:06.341 --> 00:01:08.516
potpuno isti sladoled kao i vi.

00:01:08.540 --> 00:01:10.793
Slažete se da ćete
podijeliti plažu na pola.

00:01:10.817 --> 00:01:13.634
Kako bismo osigurali da 
mušterije ne moraju hodati daleko

00:01:13.658 --> 00:01:16.572
stavljate kolica četvrt milje južno
od centra plaže,

00:01:16.596 --> 00:01:18.412
u sred vašeg teritorija.

00:01:18.436 --> 00:01:20.751
Teddy postavlja četvrt milje
sjeverno od centra,

00:01:20.775 --> 00:01:22.768
u sred Teddy teritorija.

00:01:22.792 --> 00:01:25.935
S ovim dogovorom, svi južno od vas
kupuju sladoled od vas.

00:01:25.959 --> 00:01:29.489
Svi sjeverno od Teddya kupuju od njega,
i 50% ljudi na plaži između

00:01:29.513 --> 00:01:31.172
hoda do najbližih kolica.

00:01:31.196 --> 00:01:33.751
Nitko ne hoda više od četvrt milje,

00:01:33.775 --> 00:01:36.653
i oba prodavača prodaju
polovici posjetitelja plaže.

00:01:36.677 --> 00:01:40.836
Teoretičari igre smatraju
ovo optimalnim rješenjem.

00:01:40.860 --> 00:01:44.352
Minimizira broj koraka koji
bilo koji posjetitelj treba napraviti

00:01:44.376 --> 00:01:46.352
kako bi došli do kolica sa sladoledom.

00:01:46.376 --> 00:01:48.235
Sljedećeg dana, kada stignete na posao,

00:01:48.259 --> 00:01:51.034
Teddy je postavio kolica na sred plaže.

00:01:51.058 --> 00:01:54.301
Vratite se na vašu lokaciju 
četvrt milje južno od centra

00:01:54.325 --> 00:01:57.069
i dobijete 25% mušterija
koje su južne od vas.

00:01:57.093 --> 00:02:00.635
Teddy i dalje dobije sve mušterije
sjeverno u Teddy teritoriju,

00:02:00.659 --> 00:02:04.702
ali sada dijelite 25% ljudi
između dvojih kolica.

00:02:04.726 --> 00:02:07.584
Trećeg dana sladolednog rata,
dolazite rano na plažu

00:02:07.608 --> 00:02:10.167
i postavljate kolica u centru
Teddyevog teritorija,

00:02:10.191 --> 00:02:13.632
pretpostavljajući da ćete posluživati 75%
gostiju na plaži s južne strane,

00:02:13.656 --> 00:02:17.026
ostavljajući vašem rođaku da prodaje
25% mušterija sjeverno.

00:02:17.050 --> 00:02:20.520
Kada Teddy dođe, 
postavlja se južno od vas

00:02:20.544 --> 00:02:22.451
i tako ukrade sve južne mušterije,

00:02:22.475 --> 00:02:25.259
i ostavlja vam malu grupu ljudi na sjeveru.

00:02:25.283 --> 00:02:29.336
Da vas ne nadmaši, mičete se 10 koraka
južno od Teddya da vratite mušterije.

00:02:29.360 --> 00:02:32.836
Kada napravite pauzu,
Teddy se pomiče 10 koraka južno od vas

00:02:32.860 --> 00:02:36.535
i ponovno krade sve mušterije
na kraju plaže,

00:02:36.559 --> 00:02:38.134
Kroz čitav dan

00:02:38.158 --> 00:02:40.417
oboje se nastavljate pomicati južno

00:02:40.441 --> 00:02:42.836
prema većini mušterija,

00:02:42.860 --> 00:02:45.860
dok oboje eventualno ne završite
na sred plaže,

00:02:45.884 --> 00:02:49.719
leđa o leđa, svaki služi 50%
ljudi na plaži željnih sladoleda.

00:02:49.743 --> 00:02:51.935
U ovom trenutku vi i vaš rođak

00:02:51.959 --> 00:02:54.951
dosegli ste ono što teoretičari 
zovu Nashova ravnoteža -

00:02:54.975 --> 00:02:57.774
točka gdje nijedno od vas
ne može poboljšati svoj položaj

00:02:57.798 --> 00:02:59.937
ako mijenjate trenutnu strategiju.

00:02:59.961 --> 00:03:01.398
Vašu originalna strategija,

00:03:01.422 --> 00:03:04.446
gdje ste oboje četvrt milje
od sredine plaže,

00:03:04.470 --> 00:03:07.086
nije trajala jer nije bila ravnoteža.

00:03:07.110 --> 00:03:10.936
Bilo tko od vas mogao je pomaknuti kolica
prema drugom da proda više sladoleda.

00:03:10.960 --> 00:03:13.246
Sada kad ste na sredini plaže,

00:03:13.270 --> 00:03:16.902
ne možete se približiti
najudaljenijim mušterijama

00:03:16.926 --> 00:03:19.212
bez da naškodite trenutnim mušterijama.

00:03:19.236 --> 00:03:22.568
No, više nemate
društveno prihvatljivo rješenje,

00:03:22.592 --> 00:03:24.592
jer mušterije s oba kraja plaže

00:03:24.616 --> 00:03:27.602
moraju hodati dalje nego što je potrebno
da bi se osladili.

00:03:27.626 --> 00:03:29.570
Razmislite o svim 
lancima brze prehrane,

00:03:29.594 --> 00:03:32.271
buticima odjeće, 
ili prodavačima mobitela u tržnom centru.

00:03:32.295 --> 00:03:33.879
Mušterije će biti bolje poslužene

00:03:33.903 --> 00:03:36.164
raspoređivanje usluga kroz zajednicu.

00:03:36.188 --> 00:03:39.520
Ali ovo poslove ostavlja ranjivima
agresivnoj konkurenciji.

00:03:39.544 --> 00:03:42.786
U stvarnom svijetu mušterije
dolaze iz različitih smjerova,

00:03:42.810 --> 00:03:45.715
i trgovine su slobodne
natjecati se sa marketinškim strategijama,

00:03:45.739 --> 00:03:48.501
diferencirajući linije proizvoda
i snižavajući cijene,

00:03:48.525 --> 00:03:50.252
ali u srcu njihove strategije,

00:03:50.276 --> 00:03:53.621
tvrtke žele zadržati konkurenciju
što je bliže moguće.